تصویری از پدر جواد روحی در مراسم ترحیم فرزندش

مهدی یراحی روز ششم شهریور به دلیل انتشار ترانه «روسریتو (دربیار)»، با دستور دادستان تهران بازداشت و به زندان اوین منتقل شد.

این خواننده و آهنگساز از آغاز خیزش انقلابی ایرانیان چهار ترانه «قفس بس»، «سرود زن»، «سرود زندگی» و «روسریتو (در بیار)» را در هم‌بستگی با اعتراضات مردم تولید و منتشر کرد.

در واکنش به بازداشت او، نرگس محمدی، سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر که اکنون در زندان اوین است، نوشت: «یراحی با خواندن "روسریتو در بیار"، حکومتی را به چالش کشید که تمام توانش را از مجلس ستم‌گذار، سیستم قضایی کور عدالت تا دولت سرکوب‌گر، برای حفظ حجاب اجباری به کار گرفته است.»

محمدی با توصیف وضعیت کشور و کنش شجاعانه یراحی نوشت: «در شرایطی هستیم که مجلس ستم‌گذار، لایحه حجاب و عفاف یا به عبارتی روشن‌تر، دسیسه زندان، شکنجه و بازداشت زنان و حتی کودکان محصل را به منظور تسلط بر زن، به تصویب بزدلانه می‌رساند و حتی جسارت و شهامت طرح آن را در صحن علنی‌اش ندارد.»

به گفته او همچنین در زمانی به سر می‌بریم که «نیروهای سرکوب‌گر، وحشیانه و با ضرب و شتم و شکنجه، زنان و مردان معترض را به سلول‌های انفرادی امنیتی می‌کشانند اما در چنین شرایطی مهدی یراحی در پستی اینستاگرامی و در صحنی علنی، پیام زنان مبارز ایران را به صدا در می‌آورد که مو، صدا، خنده، تن، بوسه و زندگی را نمی‌توانید با ستم، تبعیض و تحجر از زنان بربایید».

محمدی یادآور شد که یراحی با ترانه‌ها و پست‌های اینستاگرامی‌اش تاکید کرده است که «ما به آزادی، برابری و دموکراسی متعهد هستیم».

پیش از نرگس محمدی، سپیده قلیان، زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین نیز در نامه‌ای از زندان، از مهدی یراحی حمایت کرد و نوشت: «به نام او که اسم رمز ماست می‌مانیم تا پس بگیریم.»

قلیان در این نامه به سوابق آثار اعتراضی یراحی اشاره و تاکید کرد: «... تو می‌توانستی در سمت قدرت بایستی. می‌توانستی سفیر حاکمیت باشی و در تورهای اروپایی، نمایش رنگین ایفا کنی تا سفره‌ رنگین داشته باشی. اما تو جای دیگری ایستادی. می‌دانستی هزینه دارد و صدای ما در خوزستان شدی. می‌دانستی هزینه دارد و صدای "مظاهرات سلمیه" زن عرب شدی. صدای سپیده رشنو در مقاومت علیه حجاب اجباری، صدای توماج [صالحی]، صدای کارگران، زندانیان و تمام آنانی شدی که زاده‌ رنج‌اند.»

این زندانی سیاسی در ادامه نامه خود خطاب به مهدی یراحی که گزارش شده است او هم در زندان اوین به سر می‌برد، اضافه کرد: «من با صدای تو زندگی کرده‌ام، مهدی یراحی. من تمام خوزستان را که جانم است، با صدای تو گز کرده‌ام. در زمان سیل و در زندان سپیدار با ترانه‌های تو رقصیدیم و از نو بلند شدیم. من جای تو را در قلب مردم دیدم. همان مردمی که تو و امثال تو را به جرم گفتن از رنج‌هایشان، چه از سوی دیکتاتوری غالب و چه از سمت دیکتاتورهای مغلوب، انگ "تجزیه‌طلبی" زده‌اند. آن‌ها از همین مردمی بودن، بی‌شیله و پیله و حتی به غایت معمولی بودنت و اما به شدت یگانه و شگفت‌انگیز بودنت می‌ترسند.»

پیش از این هم شمار زیادی از هنرمندان، فعالان سیاسی زندانی کنونی و سابق، خانواده‌های دادخواه، ‌انجمن قلم آمریکا، شهروندان و کاربران شبکه‌های اجتماعی به بازداشت یراحی واکنش نشان داده‌اند.

این هنرمند معترض در سال‌های گذشته نیز به دلیل حمایت از مخالفان جمهوری اسلامی دوره‌هایی از ممنوع‌الفعالیت شدن را تجربه کرده بود.

یراحی در دی ۱۳۹۷ به‌ دلیل پوشیدن یونیفورم کارگران بازداشت‌شده اعتراضات کارگری همان سال در خوزستان هنگام کنسرتش و انتشار نماهنگ انتقادی پاره‌سنگ، به مدت شش ماه ممنوع از کار و ممنوع‌التصویر شد.

این هنرمند در بهمن ۱۳۹۸ نیز پس از تقدیم یکی از آثار خود به نام قطعه «وداع بعد از رفتن» به کشته‌شدگان اعتراضات آبان آن سال و سخنان اعتراض‌آمیزش در کنسرت‌های اهواز و کرج، از کار محروم شد.

زندانی شدن مهدی یراحی در حالی است که خوانندگانی همچون توماج صالحی و سامان یاسین ماه‌هاست به دلیل حمایت از خیزش انقلابی شهروندان علیه جمهوری اسلامی در حبس هستند.

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، ظهر روز جمعه دهم شهریور اعلام کرد که پیکر جواد روحی «با حضور پدر و مادرش» و در «روستای خانوادگی‌شان در شهرستان آمل» دفن شده است. این خبر در حالی منتشر شد که منابع مستقل و فعالان مدنی در ایران از حاکم شدن جو امنیتی در محل دفن پیکر روحی خبر دادند.

تسنیم همچنین نوشت که پیکر روحی پس از کالبدشکافی و انجام آزمایش‌های سم‌شناسی و آسیب‌شناسی «تحویل خانواده» او داده شده و «ادعا‌های مطرح شده در مورد بازداشت پدر و مادر جواد روحی صحت ندارد».

سازمان پزشکی قانونی هم در خبری جداگانه «دفن شبانه و مخفیانه» جواد روحی در یکی از شهرهای مازندران را «تکذیب» کرد و گفت که «بررسی فوت این فرد با دقت ادامه دارد».

صادق روحی، برادر جواد روحی، آگهی ترحیم او را منتشر کرد که بر اساس آن، طی سه روز متوالی مراسمی برای یادبود برگزار می‌شود.

روز ۱۰ شهریور از ساعت ۱۵ تا ۱۷ مراسمی در مسجد روستای کلیکان و در روزهای ۱۱ و ۱۲ شهریور نیز در همین ساعات، مراسم دیگری در این مسجد برگزار خواهد شد.

بعد‌از‌ظهر روز ۱۳ شهریور نیز خانواده جواد روحی و مردم بر سر مزار او حضور خواهند یافت.

نماینده مجلس استرالیا خواهان تحقیق درباره مرگ جواد روحی شد

سناتور باربارا پوکاک، عضو حزب سبزها در مجلس سناى استراليا با ارسال ويديویی اختصاصی به تلويزيون ايران‌اينترنشنال، ضمن محکوم کردن مرگ جواد روحی، این اتفاق را «نقض فاحش حقوق بشر» خواند.

او که پیش‌تر كفالت سياسى عرشيا تكدستان و جواد روحى را بر‌عهده گرفته است، از جامعه جهانی خواست تا درباره مرگ این زندانی و سایر کسانی تحقیق کند که از زمان آغاز خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی در یک سال پیش تاکنون، در بازداشتگاه‌ها جان باخته‌اند.

پوکاک در بخشی از این ویدیو به اتهام «محاربه» جواد روحی و حکم سه بار اعدامش پس از یک محاکمه «۴۵ دقیقه‌ای»، لغو این حکم در دیوان عالی کشور و انتظار او برای محاکمه مجدد گفت و یادآور شد: «گزارش‌های دیده‌بان حقوق بشر، جزییات شکنجه‌های سیستماتیکی را آشکار می‌کند که او در زندان متحمل شده بود.»

این نماینده مجلس سنای استرالیا، «ضرب و جرح با باتوم و شلاق زدن بر کف پاهای جواد روحی، در حالی که به میله بسته شده بوده» را از جمله این شکنجه‌ها خواند و گفت: «جواد بر اساس گزارش‌ها، تحرک یکی از پاهای خود را از دست داده و دچار نقص در تکلم شده بود.»

او در پایان «اقدامات ظالمانه رژیم ایران» را در آزار و اذیت شهروندانی که خواهان دسترسی به حقوق اولیه دموکراتیک خود هستند، محکوم کرد.

علی خامنه‌ای و نهادهای شکنجه‌گر باید پاسخگو باشند

در همین رابطه، سازمان حقوق بشر ایران از کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل خواست درباره جان باختن جواد روحی تحقیق و تفحص انجام دهد.

محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران گفت: «علی خامنه‌ای و همه افراد و سازمان‌هایی که در بازداشت و شکنجه این زندانی نقش داشته‌اند، مسوول جان باختن او هستند و باید پاسخگو شوند.»

سازمان عفو بین‌الملل نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد جان باختن جواد روحی در زندان بار دیگر هجمه نفرت‌انگیز مقام‌های ایران به حق حیات را افشا می‌کند.

این سازمان تاکید کرد که این موضوع باید به صورت موثر و مستقل مورد تحقیق و تفحص قرار گیرد.

در بیانیه عفو بین‌الملل تاکید شد: «مقام‌های ایران بر خلاف قوانین بین‌المللی جنایت‌های مختلفی، از جمله ناپدیدسازی قهری، شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها را علیه جواد روحی انجام دادند تا او را ناچار به اعتراف اجباری کنند. همه کسانی که مسوول جنایت‌های صورت گرفته علیه جواد روحی هستند باید هدف تحقیق و تفحص جنایی قرار گرفته و محاکمه شوند.»

این سازمان حقوق بشری همچنین تاکید کرد: «طبق اصل حقوقی صلاحیت قضایی جهانی، کشورها باید همه مقام‌های ایران را که به دلیل جنایت‌هایی همچون شکنجه و ناپدیدسازی قهری، متهم به نقض جدی حقوق بشر هستند، تحت پیگرد قرار دهند.»

عفو بین‌الملل افزود: «جواد روحی در زندان به شدت هدف ضرب و شتم قرار گرفته و شلاق خورده بود. مسوولان زندان همچنین به او شوک الکتریکی داده و او را در سرمای بسیار شدید نگه داشته بودند و با قرار دادن یخ بر روی بیضه‌های او به مدت ۴۸ ساعت، او را تحت آزار جنسی قرار داده بودند.

طبق اطلاعات عفو بین‌الملل، ماموران سپاه بارها با تفنگ سر جواد روحی را نشانه گرفته و او را تهدید کرده بودند اگر اعتراف نکند، به او شلیک می‌کنند.

به گفته عفو بین‌الملل، جواد روحی در اثر شکنجه دچار عدم کنترل ادرار، آسیب مفصل شانه، اختلال حرکت و اختلال گفتار شده بود و با وجود این، مسوولان زندان از ارائه خدمات درمانی کافی به او جلوگیری می‌کردند.

این سازمان همچنین خاطرنشان کرد جواد روحی در جلسه محاکمه‌ کوتاهی که برای او برگزار شد، اجازه دسترسی به وکیل انتخابی خود را نداشت.

عفو بین‌الملل خاطرنشان کرد از ژانویه ۲۰۱۰ موارد متعددی را مستندسازی کرده که نشان می‌دهند مسوولان جمهوری اسلامی از انجام تحقیق و تفحص مناسب درباره ده‌ها مرگ مشکوک زندانیانی که طبق گزارش‌های معتبر، تحت شکنجه و بدرفتاری قرار گرفته بودند، خودداری کرده است.

ادامه واکنش‌ها

در همین حال، واکنش‌ها به جان باختن جواد روحی ادامه دارد.

مسیح علی‌نژاد، روزنامه‌نگار، در واکنش به جان باختن روحی در اینستاگرام خود نوشت: «بیایید جواد روحی را هم تبدیل به اسم رمز انقلاب‌ خود کنیم. جواد روحی را هم کشتند. به او حکم اعدام داده بودند اما این‌گونه حکمش را در خفا اجرا کردند تا هزینه کمتری برای جمهوری اسلامی داشته باشد. بیایید نگذاریم موفق شوند.»

او افزود: «همان‌گونه که از مهسا امينى میلیونی نوشتیم، حالا از جواد روحی بنویسیم. جنایت تکرار شد، حماسه ما هم باید تکرار شود. جواد روحی را به جرم رقص آزادی، به جرم شعار رهایی، به جرم تشویق مردم برای ماندن در خیابان، به جرم رهبر میدان اعتراض بودن کشتند. صدایش باشیم.»

نازنین بنیادی نیز در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «مقاومت پایان‌ناپذیر جواد روحی انعکاسی از انقلاب بزرگ مردم ایران است. نه آن شکنجه‌های وحشتناک و نه حکم‌های اعدام مضحک توان متوقف کردن او را نداشت. جواد روحی پاره تن آمل بود که قهرمانانه زیست‌ و برای فردای روشن ایران آزاد تا پای جان ایستاد.»

سیامک منتظری، زندانی سیاسی پیشین هم در پیامی ویدیویی گفت: «یک روح دیگر از کالبد ایران پر کشید. این رژیم سفاک و جنایتکار امروز جاویدنام جواد روحی را به همان شیوه کثیفی که جاویدنام مسها امینی را به قتل رساند، از ما گرفت.»

او افزود: «به عنوان کوچک‌ترین فرزند ایران از تمامی رهبران سیاسی تقاضا می‌کنم در صورت صلاحدید، اعلام عزای عمومی کنند و مردم را برای این جنایت آشکار و قتل حکومتی، به خیابان‌ها فرا بخوانند.»

سیامک منتظری خطاب به مردم گفت: «بیاییم از این فرصت طلایی که رژیم تمام مزدوران سرکوبگر خود را برای شرکت در راهپیمایی اربعین به عراق گسیل کرده، نهایت استفاده را ببریم و علی خامنه‌ای و مزدورانش را غافلگیر کنیم. شاید ۲۵ شهریور روز آزادی ایران باشد نه آغاز قیام.»

پیش از این، خبرگزاری میزان، رسانه قوه قضاییه، از مرگ جواد روحی خبر داد و نوشت که او بامداد پنج‌شنبه به دلیل «تشنج» در زندان نوشهر، به بیمارستان منتقل شده و همان‌جا فوت کرده است. در واکنش به این اتفاق، شمار زیادی از کاربران، مرگ مشکوک او را «قتل به دست حکومت» خواندند.

جواد روحی شهریور سال گذشته و در جریان تجمع اعتراضی مردم در نوشهر بازداشت و از سوی دادگاه انقلاب ساری به «سه بار اعدام» محکوم شد اما خرداد ماه امسال دیوان عالی کشور این حکم را نقض و پرونده‌ را برای رسیدگی مجدد به شعبه هم‌عرض دادگاه انقلاب ساری ارسال کرد.

روحی در حالی بامداد امروز جان باخت که با گذشت ۱۰۰ روز از نقض حکمش در دیوان عالی کشور، در بی‌خبری از دادرسی دوباره و تعیین زمان دادگاه، در وضعیتی بلاتکلیف در زندان بود.

به جواد روحی اتهام ارتداد از طریق هتک حرمت به قرآن با آتش زدن آن و توهین به مقدسات هم بسته شده بود.

روحی در طول دوران بازداشتش وکیل انتخابی نداشت اما بنا بر اعلام حبیب‌الله قزوینی، وکیل تسخیری‌اش، طبق تصاویر دوربین مدار‌بسته، او تنها در محل تجمع حضور داشته و هیچ مدرکی دال بر این‌که اموال عمومی را آتش زده و تخریب کرده وجود ندارد و موکلش از سوختن قرآن هم خبر ندارد.

مجید کاوه، وکیل انتخابی روحی هم پس از آن اعلام کرده بود موکلش «ایرادات اساسی و حائز اهمیتی نسبت به تحقیقات مقدماتی داشته است».

این انجمن در فراخوان خود که در شبکه اجتماعی اکس منتشر شده است، نوشت: «نامش را فریاد کن! نام او، اسم رمز ماست. بگو فراموش نکردی. بگو نمی‌بخشی.»

ویدیویی نیز همراه این فراخوان منتشر شده است که تعدادی از خانواده‌های کشته‌شدگان سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران، در آن ایرانیان خارج از کشور را به تجمع دعوت کردند.

در بخشی از این فراخوان آمده است: «نامش را فریاد کن! نامشان را فریاد کن! نام آن‌ها که ایستاده‌اند. نام دختران و پسران شجاع ایران را. نام آن‌ها که به خاک افتادند. نام آن‌ها که گفتند نه. نام آن‌ها که در زندان‌اند. نام آن‌ها که می‌جنگند.»

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی همچنین با تاکید بر اینکه «این مبارزه تا سقوط دیکتاتور ادامه دارد» نوشت: «شنبه، ۲۵ شهریور برابر با ۱۶ سپتامبر به خیابان‌های جهان می‌آییم تا صدای ایران باشیم. ما نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.»

در آستانه نخستین سالگرد قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی و شکل‌گیری اعتراضات فراگیر در ایران، فراخوان‌های متعددی برای تجمع در روز ۲۵ شهریور منتشر شده است.

هفته گذشته ۲۷ نهاد و گروه، برای برگزاری تجمع جهانی در این روز فراخوان دادند.

این گروه‌ها از همگان خواستند تا در اولین سالگرد قتل حکومتی ژینا که نقطه شروع خیزش انقلابی بود و هم‌زمانی آن با سی‌وپنجمین سالگرد قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷، «هم‌بسته و متحد، پژواک صدای مردم آزادی‌خواه و برابری‌طلب ایران در سراسر جهان باشند».

انجمن دفاع از زندانیان سیاسی و عقیدتی در ایران- پاریس، بلندگو- برلین، جوانان در تبعید «باهماد»، رادیو آوای زن- سیدنی، زنان کنشگر ایرانی در تبعید- برلین، شورای ایرانیان چپ و دموکرات- ماینز، شورای برگزاری اکسیون‌های مشترک در هلند- آمستردام، شورای حمایت از مبارزات‌ مردم ایران- کلن، فمینیستا- برلین، کالکتیو زن* زندگی آزادی- برلین، کانون پشتیبانی از مبارزات مردم ایران- وین، کانون پناهندگان سیاسی ایرانی- برلین، کانون کنشگران دموکرات و سوسیالیست- هانوفر، کژار- برلین، کژار- کلن، کژار- هامبورگ، کلکتیو ۱۴۰۱- استکهلم، کلکتیو انقلابی ژینا- ایتالیا- رم، کلکتیو «زن، زندگی، آزادی- نانت»- فرانسه، کلکتیو سِفی (پشتیبانی از برابری و آزادی در ایران- ایرلند)- دوبلین، کمیته پشتیبانی از مبارزات دموکراتیک مردم ایران- برلین، کمیته دفاع از زندانیان سیاسی ایران- برلین، کمیته همبستگی با مبارزات مردم ایران- فرانکفورت، گروه هم‌آفرینی «ژ»- برلین، همبستگی با مبارزات مردم ایران- سوئیس- زوریخ، همبستگی با مبارزات مردم ایران- لندن و همکاری کلکتیو-کلن امضاکنندگان این فراخوان هستند.

این تظاهرات به‌صورت هم‌زمان در روز شنبه ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۳ برابر با ۲۵ شهریور ۱۴۰۲، در شهرها و کشورهای مختلف جهان برگزار می‌شود.

از سوی دیگر جمعی از خانواده‌های جان‌باختگان چهار دهه جنایت‌های جمهوری اسلامی قصد دارند نمایشگاهی از عکس‌ها و یادگاری‌های این قربانیان که نشان از «مبارزه، مقاومت و ایستادگی آنان و پایداری خانواده‌های دادخواه» دارد، برگزار کنند.

در این نمایشگاه، آثاری چون نامه‌های دوران اسارت، وصیت‌نامه‌ها، آثار خلق شده در زندان‌ها و همچنین یادگاری‌هایی که از معترضان پس از قتل به دست نیروهای امنیتی و سپاه به جا مانده، به نمایش گذاشته می‌شود.

برگزارکنندگان نمایشگاه، هدف این رویداد را «به نمایش گذاشتن مقاومت و قدرت مردم ایران در برابر رژیم اسلامی» دانستند و تاکید کردند «آنچه باقی ماند» نمایشگر بخشی از حقایق تکان‌دهنده از زندان‌های ایران، مبارزه و مقاومت مردم و سرکوب‌های حکومت است.

این نمایشگاه همچنین در راستای افزایش آگاهی مردم دنیا درباره مبارزه و مقاومت‌های مردم ایران به ویژه زنان علیه «رژیم آپارتاید جنسیتی» خواهد کوشید.

در بخشی از متن معرفی‌نامه این رویداد آمده است: «این نمایشگاه سندی از پافشاری تزلزل‌ناپذیر و اشتیاق پرشور ایرانیان برای آزادی، عدالت و دادخواهی است که همگی در شعار قدرتمند "زن، زندگی، آزادی" تجلی پیدا کرده است.»

نمایشگاه «آنچه باقی ماند» روز شنبه ۹ سپتامبر برابر با ۱۸ شهریور، از ساعت ۱۴ تا ۱۷ در ساختمان مرکز فرهنگی آب‌اف (ABF) استکهلم، پایتخت سوئد برگزار می‌شود.