جوزپ بورل: فرانسه، بریتانیا و آلمان تحریم‌های موشکی جمهوری اسلامی را لغو نمی‌کنند
جلیل رحیمی جهان‌آبادی، نماینده تربت‌جام به سایت منیبان گفت «هم بنده، هم شما و هم خواجه حافظ شیرازی مطلعیم که علت اصلی اخراج اساتید سیاسی است.» او افزود: «اما وقتی کسی را هم بخواهند از دانشگاه اخراج کنند، بهانه‌های فراوانی می‌توان پیدا کرد از رکود علمی تا اتمام قرارداد.»
مسیح علی‌نژاد، خبرنگار و از فعالان مخالف حکومت ایران، در نشستی در کنگره آمریکا این موضوع را افشا کرد که دولت جو بایدن از او خواسته با توجه به تهدیدهای جمهوری اسلامی، وارد برنامه حفاظت از شاهدان شود، به این معنی که هویتش را تغییر دهد و ناپدید شود.
علی‌نژاد در نشست روز پنجشنبه ۲۳ شهریور که در کنگره آمریکا در مورد بررسی «اقدامات خصمانه ایران» برگزار شده بود، گفت این همان چیزی است که جمهوری اسلامی می‌خواهد و افزود این پیشنهاد را نمی‌پذیرد و ساکت نخواهد شد.
او که در زمینه دفاع از حقوق زنان هم فعالیت می‌کند در این باره گفت امسال کاخ سفید به او هشدار داده که بیش از ۳۱ تهدید علیه جانش در خاک آمریکا بوده است.
این فعال مخالف جمهوری اسلامی پیش از این هدف تهدیدهای متعدد ایران بوده است. در تیر ماه ۱۴۰۱، خالد مهدیاف ۲۳ ساله مسلح به کلاشنیکف با خشاب پر و بیش از هزار دلار پول نقد، پس از دو روز کمین پلیس، در محله بروکلین نیویورک مقابل منزل علی‌نژاد بازداشت شده بود.
مسیح علی‌نژاد درباره نشست خود در کنگره به ایران‌اینترنشنال گفت: «به نظر می‌رسد دولت آمریکا دارد پشت مردم ایران را خالی می‌کند. چرا در آمریکا که در آن همه حق آزادی بیان دارند، به جای اینکه بتوانم آزادانه درباره نقض حقوق بشر در ایران صحبت کنم، باید برای حفظ امنیت خود اطلاعات هویتی‌ام را تغییر دهم؟»
او افزود: نمایندگان کنگره آمریکا باید بدانند که دولت این کشور که برای جمهوری اسلامی شش میلیارد دلار پول آزاد کرده، چطور با کنشگرانی که در این کشور علیه حکومت ایران حرف می‌زنند برخورد می‌کند و از من می‌خواهد با هویت ناشناس در این کشور زندگی کنم.
این کنشگر سیاسی خاطرنشان کرد: مردم ایران در حالی که تلاش می‌کنند جمهوری اسلامی را سرنگون کنند، نیاز دارند که دولت‌های غربی با این رژیم جنایتکار دست ندهند.
علی‌نژاد تلاش‌های غرب را برای تعامل دیپلماتیک دیپلماسی با حکومت ایران «بی‌معنا» خواند و گفت: «جمهوری اسلامی تنها زبان گروگان‌گیری، تجاوز و قتل و کشتار را می‌فهمد. غرب باید جمهوری اسلامی را منزوی کند. مردم ایران می‌خواهند جمهوری اسلامی را در دادگاه‌های بین‌المللی رسوا کنند. غرب نباید سر راه مردم ایران بایستد.»
بهمن ماه سال ۱۴۰۱ وزارت دادگستری آمریکا با انتشار نام‌ها و تصاویر سه متهم بازداشت‌شده در پرونده توطئه ترور علی‌نژاد، اعلام کرد هدایت این سه تن از سوی جمهوری اسلامی صورت گرفته بود. طبق اعلام وزارت دادگستری آمریکا، نام‌های متهمان بازداشت‌شده رفعت امیروف، پولاد عمروف و خالد مهدیاف است.
به گفته مریک گارلند، دادستان کل آمریکا، هدایت این سه تن از سوی جمهوری اسلامی صورت گرفته بود و آنها متهم به ارتباط با دولت ایران و عضویت در یک سازمان جنایتکار در اروپای شرقی هستند.
دستگیری این سه متهم در حالی صورت می‌گیرد که پیشتر در تیر ماه ۱۴۰۰ نیز کشف توطئه ربایش علی‌نژاد از خاک آمریکا و انتقال او به ایران، موجی از واکنش‌ها را برانگیخته بود، اما اف‌بی‌آی از خنثی کردن این توطئه خبر داد.
بنابر بیانیه وزارت دادگستری آمریکا، دستگاه اطلاعاتی ایران، دست کم از ژوئن ۲۰۲۰ در حال طراحی برای ربودن علی‌نژاد و انتقال او به ایران از مسیر ونزوئلا بوده و در این مدت منزل علی‌نژاد و اطرافیان او را با تجهیزات عکس‌برداری و فیلمبرداری تحت نظر داشتند.
علی‌نژاد همچنین در بیستم فروردین ماه در پی صدور حکم چهارسال زندان برای نیلوفر بهادری‌فر در پرونده تلاش برای ربودنش، به ایران‌اینترنشنال گفت این دادگاه زنگ خطری برای کسانی است که با جمهوری اسلامی مرواده دارند. او تاکید کرد تهدیدهای موجود، او را برای مبارزه با جمهوری اسلامی مصمم‌تر کرده است.
دادگاه فدرال نیویورک پیش از آن نیلوفر بهادری‌فر، شهروند ایرانی-آمریکایی را به جرم نقض تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی و حمایت مالی از عناصر اطلاعاتی ایران که قصد ربودن علی‌نژاد را داشتند، به ۴ سال زندان محکوم کرده بود.
خبرگزاری بلومبرگ به نقل از منابع آگاه خبر داد که ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ۲۷ شهریور ماه موافقت‌نامه تبادل زندانیان را اجرایی می‌کنند. این رسانه همچنین توافق مورد نظر را اولین گام به سوی مذاکرات تازه برای اعمال مجدد محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران دانست.
منابع آگاهی که نخواستند نامشان فاش شود به بلومبرگ گفتند تاریخ دقیق مبادله هنوز تعیین نشده است اما احتمالا ۱۸ سپتامبر برابر با ۲۷ شهریور و یک روز قبل از برگزاری نشست سالانه رهبران جهان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، این تبادل انجام خواهد شد.
حدود یک ماه پیش، رسانه‌ها از دست‌یابی تهران و واشینگتن به توافق در زمینه تبادل زندانیان و دسترسی ایران به شش میلیارد دلار از ارزهای بلوکه‌شده‌اش در کره جنوبی خبر دادند.
به گفته بلومبرگ این مبادله در روز دوشنبه، قرار است «اولین گام به سوی مذاکرات تازه برای اعمال مجدد محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران» باشد.
این توافق در روزهای گذشته موجب شکل‌گیری موجی از انتقادها به جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا شده است.
منتقدان می‌گویند آزادسازی دلارهای بلوکه شده، جمهوری اسلامی را به گروگان‌گیری بیشتر تشویق می‌کند و هیچ معامله‌ای نباید با حکومت ایران انجام شود.
با این حال، آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی در بیانیه‌ای گفت کهبه موجب این تبادل، دولت می‌تواند «آزادی پنج آمریکایی را که به ناحق بازداشت شده‌اند، تضمین کند».
به گفته او، این اتفاق یک فرآیند «حساس و در حال انجام» است.
طی این توافق قرار است سیامک نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی و دو زندانی دیگر ایرانی-آمریکایی که خواسته‌اند ناشناس بمانند از زندان‌های جمهوری اسلامی آزاد و به آمریکا بازگردانده می‌شوند.
بر اساس گزارش‌ها، جمهوری اسلامی در مقابل خواستار آزادی مهرداد انصاری، امین حسن‌زاده، رضا سرهنگ‌پور، کامبیز عطار کاشانی و کاوه افراسیابی از زندان‌های آمریکا شده است.
گفته می‌شود چهار نفر از این زندانی‌ها در پرونده‌های نقض تحریم‌های آمریکا در ارتباط با جمهوری اسلامی متهم هستند و کاوه افراسیابی هم به لابی‌گری برای حکومت ایران متهم شده است.
یکی دیگر از انتقادها به دولت بایدن، اختیارات جمهوری اسلامی در مصرف شش میلیارد دلار از درآمد ارزی‌اش از فروش نفت است که طی این تبادل آزاد می‌شود.
مقام‌های ایران از جمله ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهوری، بارها تاکید کرده‌اند که جمهوری اسلامی خودش در خصوص نحوه هزینه‌کرد پول‌ها تصمیم می‌گیرد و بنا به صلاحدید، در این باره اقدام خواهد کرد.
با این حال دولت بایدن مدعی است که ایران مجاز خواهد بود با نظارت وزارت خزانه‌داری آمریکا بر حسابی که در قطر باز شده، از این پول صرفا برای خرید کالاهای بشردوستانه استفاده کند.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه به کنگره این کشور از معافیتی به عنوان بخشی از توافق خبر داد که به بانک‌های آلمان، ایرلند، قطر، کره جنوبی و سوئیس اطمینان می‌دهد می‌توانند دلارهای آزاد‌شده را بدون هراس از نقض تحریم‌های آمریکا به قطر منتقل کنند.
مقام‌های دولت آمریکا انتقادهای وارد شده به توافق تهران-واشینگتن را نادرست می‌دانند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به تازگی درباره پرداخت پول به جمهوری اسلامی در قبال تبادل زندانیان بین تهران و واشینگتن گفت: «این هیچ نوع پرداختی نیست. این یک باج نیست. این‌ها دلارهای مالیات‌دهندگان آمریکا نیستند. ما حتی یک مورد از تحریم‌های خود علیه ایران را لغو نکرده‌ایم.»
بلومبرگ به نقل از یک فرد مطلع نوشت که این شش میلیارد دلار، درآمدی بود که ایران در دولت دونالد ترامپ به دست آورد؛ زمانی که آمریکا معافیت‌هایی را به کشورهایی چون چین، هند، ژاپن و ترکیه و سایر کشورها اعطا کرد تا به خرید نفت ایران بدون جریمه ادامه دهند.
بر اساس گزارش بلومبرگ، آمریکا امیدوار است مبادله زندانیان راه را برای دیپلماسی گسترده‌تر با هدف اعمال محدودیت بر برنامه‌های هسته‌ای ایران باز کند.
مقام‌های آمریکایی می‌گویند احیای برجام که محدودیت‌هایی را برای ایران در زمینه غنی‌سازی اورانیوم تعیین می‌کرد و ترامپ آن را در سال ۲۰۱۸ رها کرد، از نظر سیاسی «دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود».
شاهزاده رضا پهلوی در مصاحبه با شبکه تلویزیونی فرانس۲۴ با رد این مساله که جمهوری اسلامی بر خیزش انقلابی شهروندان پیروز شده، گفت ارعاب شهروندان، شلیک به صورت مردم و اعدامشان نشانه ضعف حکومت است و پس از روز سالگرد قتل مهساژینا امینی وارد مرحله جدید مقاومت و نافرمانی مدنی می‌شویم.
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان با صدور بیانیه‌ای، ایران را تهدید به صدور قطعنامه در شورای حکام کردند. ۶۳ کشور عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز روز چهارشنبه در بیانیه مشترکی از ایران خواستند فورا درباره کشف ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در سه سایت اعلام نشده توضیح دهد.
رویترز در گزارشی خبر داد که آمریکا و سه عضو اروپایی برجام، جمهوری اسلامی را تهدید کردند که در صورت عدم همکاری فوری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اقدام به تصویب قطعنامه شورای حکام این نهاد بین‌المللی علیه ایران خواهند کرد.
این کشورها اما اعلام نکردند که تهران برای مواجه نشدن با قطعنامه شورای حکام تا چه زمانی فرصت دارد.
بر اساس گزارش رویترز، بیانیه هشدار بریتانیا، فرانسه، آلمان و آمریکا در حالی روز پنجشنبه ۲۳ شهریور منتشر شد که شرایط بن‌بست روابط غرب با ایران، به دلیل مذاکرات محرمانه تهران و واشینگتن پیچیده شده است.
کشورهای غربی اخیرا ایران را به دلیل سنگ‌اندازی در مسیر فعالیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مسایل دیگر مانند برداشته شدن دوربین‌های نظارتی که در سال گذشته برداشته شدند و غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد (نزدیک به درجه تسلیحاتی) محکوم کرده‌اند.
در این بیانیه مشترک اما اشاره شده که ایران در سه سطح پنج، ۲۰ و ۶۰ درصدی غنی‌سازی اورانیوم انجام می‌دهد و آژانس قادر نیست عدم تمایل ایران به ساخت بمب هسته‌ای را تایید کند.
به موازات این بیانیه، گزارش شده است که آمریکا مذاکرات محرمانه‌ای با ایران در راستای «کاهش تنش» داشته است که ممکن است روابط غرب با جمهوری اسلامی را پیچیده‌تر کند.
به گفته رویترز و به نقل از دیپلمات‌ها، مذاکرات محرمانه تهران و واشینگتن، علاوه بر مبادله زندانیان و رهاسازی دلارهای بلوکه‌شده جمهوری اسلامی در خارج از این کشور، موضوعاتی مانند کاهش سرعت غنی‌سازی ایران با خلوص ۶۰ درصد را هم پوشش می‌دهد.
در نوامبر سال ۲۰۲۲ قطعنامه‌ای در زمینه فعالیت هسته‌ای ایران صادر شد که تهران را ملزم می‌کرد فورا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تحقیق در زمینه کشف ذرات اورانیوم در سایت‌های اعلام نشده‌اش همکاری کند.
چهار قدرت غربی اما در بیانیه خود به ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفتند که در صورت عدم همکاری ایران، این شورا باید آماده اقدامات بیشتری در حمایت از آژانس از جمله با صدور یک قطعنامه باشد تا بتوانند جمهوری اسلامی را در آینده پاسخگو کنند.
روز چهارشنبه نیز ۶۳ کشور عضو سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای مشترک اما غیر الزام‌آور، ضمن انتقاد از همکاری نکردن جمهوری اسلامی با آژانس، از مقام‌های دولت ایران خواستند بدون تاخیر درباره کشف ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در سه سایت اعلام نشده توضیحات فنی ارائه دهند.
این بیانیه که به امضای ۲۲ کشور از ۳۵ عضو شورای حکام و نیز کشورهای منطقه‌ای مانند عربستان سعودی، کویت، امارات و ترکیه نیز رسیده، از جمهوری اسلامی خواست آژانس را از مکان‌های فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مطلع سازد.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی اما همکاری نکردن تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را رد کرد و گفت: «ما پاسخ و واکنش متناسب را به حرکت سیاسی سه کشور اروپایی در اولین فرصت نشان خواهیم داد.
اشاره ناصر کنعانی به بیانیه آلمان، بریتانیا و فرانسه، سه کشور درگیر در برجام بود که اعلام کردند ایران همچنان به توسعه برنامه هسته‌ای خود تا «سطح هشداردهنده‌ای که به وضوح فراتر از توجیه قابل قبول غیرنظامی» است ادامه داده و «هیچ اراده‌ای برای اجرای تعهد خود به شفافیت» بر اساس بیانیه مشترک توافق شده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مارس گذشته نشان نداده است.
کنعانی در ادامه افزود: «بی‌تردید اعمال فشار سیاسی علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس نتیجه معکوس دارد.»
اما رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۲۰ شهریور در حاشیه نشست شورای حکام گفت: «ما به توافقی با ایران برای دسترسی به فیلم و داده‌های دوربین‌های نظارتی که دو‌سال‌و‌نیم پیش از آژانس سلب شد، نزدیک نیستیم.»
او تاکید کرد داشتن تصویر دقیقی از فعالیت‌های ایران بدون این داده‌ها «غیرممکن» است.
گروسی پیشتر در بازگشت از سفر به تهران، از وعده جمهوری اسلامی برای راه‌اندازی مجدد دوربین‌های نظارتی خبر داده بود.
این دوربین‌ها تابستان سال گذشته و در پی وخامت روابط تهران با قدرت‌های غربی از کار افتادند.
گروسی ۳۱ خرداد ماه درباره مذاکره آژانس با جمهوری اسلامی به ایران‌اینترنشنال گفته بود هنوز کار زیادی وجود دارد و ایران همچنان نیاز دارد شفاف‌سازی بیشتری درباره برنامه اتمی‌اش انجام دهد.
او نهم تیر ماه نیز اعلام کرد همکاری تهران و این آژانس سازمان ملل متحد در سطح و با سرعت مورد نظر پیش نمی‌رود.
اختلافات در این زمینه مدت‌هاست روابط جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را پر‌تنش کرده است.
