محمدعلی نیکبخت، وزیر جهاد کشاورزی در جلسه مشترک با داود منظور، رییس سازمان برنامه و بودجه، بر لزوم تاسیس شورای عالی امنیت غذایی تاکید کرد. موضوعی که در کنار گزارش‌های مبنی بر تورم بالا در اقلام خوراکی، به نگرانی‌ها درباره ایجاد بحران در تامین این کالای اساسی دامن زده است.
به گفته وزیر جهاد کشاورزی، یکی از دستور کارهای این شورای عالی، برنامه‌ریزی‌های لازم برای تامین انواع خوراک دامی و مواد غذایی مورد نیاز جمعیت کشور خواهد بود.
داود منظور، رییس سازمان برنامه و بودجه هم در این نشست به تهیه طرحی مشترک با وزارت جهاد کشاورزی اشاره کرد که به گفته معاون ابراهیم رئیسی، منجر به حذف واردات برخی محصولات مانند کنجاله، سویا و نهاده‌های دامی و جایگزینی برخی خوراک‌های دامی کم آب‌بر و پر بازده شده و از خروج بی‌رویه ارز جلوگیری خواهد کرد.
به نظر می‌رسد این نشست در پی تداوم بحران تامین ارز برای واردات کالاهای اساسی و به ویژه نهاده‌های مورد نیاز دام و طیور تشکیل شده است.
مرکز آمار ایران به تازگی نرخ تورم متوسط گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها را در شهریور ماه امسال ۵۸/۵ درصد اعلام کرد و هم‌زمان، علیرضا عباسی، نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی از عواملی همچون خشکسالی، تامین نشدن نقدینگی برای خرید نهاده‌ها و کمبود نهاده در بازار نام برد که به گفته او موجب حذف دام مولد شده است.
عباسی همچنین کمبود و گرانی گوشت قرمز را نتیجه عملکرد دولت رئیسی در دو سال گذشته دانست و گفت نیاز به واردات از ۱۰۰ هزار تن فراتر رفته است.
وزیر جهاد کشاورزی نیز در همین زمینه در بخشی از سخنانش گفت: «مقرر شد صرفه‌جویی‌های ارزی با مدیریت تولید خوراک دامی در اولویت همکاری‌های مشترک دو دستگاه قرار گیرد.»
در سال‌های اخیر و با تشدید تحریم‌ها، مساله تامین ارز برای واردات کالاهای اساسی به یکی از مشکلات حل نشدنی در حوزه دامداری و مرغداری تبدیل و تبعات آن به شکل کمبودهای مقطعی و افزایش شدید اقلام پروتئینی نمایان شده است.
در عین حال اصرار بر خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی با توجه به وضعیت زیست محیطی ایران، ابر بحران ورشکستگی آبی، مشکل مدیریت منابع آبی و فرونشست زمین در مناطق مختلف در تعارض است.
رییس سازمان برنامه و بودجه در نشست مشترک با وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد باید برنامه‌ریزی‌های مشترکی انجام شود تا از تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی جلوگیری شده و اسکان جمعیت در نقاطی با زمین‌های غیر مرغوب صورت بگیرد تا از زمین‌های کشاورزی صیانت شود.
تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی و تبدیل آن‌ها به ویلا و ساختمان‌های مسکونی به ویژه در استان‌های شمالی ایران در سال‌های اخیر به معضلی فراگیر بدل شده است که بخش کشاورزی و امنیت غذایی را تهدید می‌کند.
جزییات برنامه‌ای که داود منظور به آن اشاره کرده روشن نیست و نمی‌توان حدس زد که آیا اسکان جمعیت در مناطقی با زمین‌های غیر مرغوب کشاورزی شامل جانمایی شهرهای جدید می‌شود یا تغییر محل سکونت فعلی روستاییان و جابه‌جایی آن‌ها را نیز در بر می‌گیرد.
تاکید بر ضرورت تشکیل شورای عالی امنیت غذایی در شرایطی است که وب‌سایت اقتصادآنلاین به تازگی از رشد سه هزار و ۲۳۷ درصدی شاخص تورم غذایی طی ۱۲ سال اخیر خبر داد.
شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از عدد ۷/۱ در فروردین سال ۱۳۹۰ به عدد ۲۳۶/۹ در مرداد امسال رسیده که به معنای رشد سه هزار و ۲۳۷ درصدی شاخص تورم غذایی است.
بر این اساس اگر سبد مشخصی از خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در بهار سال ۹۰ حدود ۱۰۰ هزار تومان قیمت داشت اکنون برای تهیه همان سبد غذایی باید سه میلیون و ۳۳۶ هزار تومان پرداخت.
گزارش‌های تورم ماهانه مرکز آمار ایران نیز نشان می‌دهند در سال ۱۴۰۱، شاخص قیمت مصرف‌کننده برای گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات بیشترین رشد خود را در ۱۰ سال گذشته ثبت کرد و حدود ۷۰ درصد رشد داشت.
