محمدرضا نقدی، معاون هماهنگکننده سپاه: در حسرت صدور فرمان برای اعزام به جبهه غزهایم



روز دوشنبه ٢٢ آبان سه زندانی سیاسی بلوچ به نامهای محمدکریم بارکزایی اکسون، محمد براهویی انجمنی و ادریس بیلرانی در زندان زاهدان اعدام شدند. همزمان سازمان حقوق بشر ایران در گزارشی نوشت از آغاز جنگ میان اسرائیل و حماس در غزه ۱۱۴ نفر در ایران اعدام شدند.
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ۲۲ آبان با اعلام خبر اعدام سه زندانی در زندان زاهدان، آنان را به «عضویت و همکاری با جیشالعدل و فراگیری آموزشهای نظامی و انتقال و مخفی کردن محمولههای ساخت بمب و همچنین مشارکت در دو عملیات بمبگذاری در بلوار انقلاب زاهدان، بمبگذاری ناموفق در شهرستان زابل و دو عملیات بمبگذاری در کلانتری ۱۲ زاهدان» متهم کرد.
همزمان علی مصطفوی نیا، رییس کل دادگستری استان سیستان و بلوچستان گفت که اخیرا احکام اعدام صادر شده علیه این سه زندانی در دیوان عالی کشور تایید شده بود.
کمیسیون عفو استان و کمیسیون عفو مرکزی به دلیل آنچه «عدم احراز شرایط» عنوان شده است، در دو نوبت با درخواست عفو این سه زندانی مخالفت کردند.
این افراد شهریور ماه سال ۱۳۹۹ به وسیله نیروهای امنیتی بازداشت و پس از ماهها بازجویی به زندان زاهدان منتقل شده بودند.
پس از اعدام این سه زندانی سیاسی، سایت حالوش فایلی صوتی از صحبتهای محمدکریم بارکزایی که پیش از اعدام او ضبط شده منتشر کرد که در آن او از تحت شکنجه قرار گرفتن خود و دو همپروندهای دیگرش و فشار بر خانوادههایشان میگوید.
بارکزایی در این فایل صوتی تاکید کرده است به خاطر همین فشارها و شکنجهها، او، محمد براهویی و ادریس بیلرانی، مجبور به اعتراف علیه خودشان شدهاند.
اعدام میثم چندانی پس از ۱۲ سال حبس
در روز شنبه بیستم آبان یک زندانی سیاسی دیگر به نام میثم چندانی (دهقانی) پس از تحمل ۱۲ سال حبس در زندان زاهدان اعدام شد.
به نوشته سایت حالوش که اخبار مرتبط با بلوچها و استان سیستان و بلوچستان را منتشر میکند، پیکر این زندانی سیاسی اعدام شده، روز یکشنبه پس از انتقال به سراوان در روستای ناهوک این شهرستان به خاک سپرده شد.
حالوش به نقل از منابع مطلع نوشت میثم چندانی در سال ۱۳۹۰ به وسیله نیروهای وزارت اطلاعات بازداشت و پس از یک سال نگهداری در بازداشتگاه اداره اطلاعات زاهدان و تحمل شکنجههای جسمی و روحی از نوع «تخت معجزه» و اعتراف اجباری به زندان مرکزی زاهدان منتقل شد.
«تخت معجزه» شامل بستن زندانیان به یک تختخواب، شلاق زدن آنها و اتصال جریان الکتریسیته به بدنشان تا زمانیست که اعتراف کنند.
حالوش نوشته است چندانی پس از چند سال با حکم قاضی «عباسعلی رجوی» با اتهاماتی از جمله «محاربه از طریق اقدام مسلحانه» و «عضویت در گروههای مخالف نظام» به اعدام محکوم شده بود.

«جیش العدل»، گروه مسلحی که با شعار «دفاع از حقوق مردم بلوچستان» در جنوب شرقی ایران فعالیت دارد، در کانال تلگرامی و وبسایت خود به اعدام این زندانیان بلوچ و متهم شدن آنان به همکاری با این گروه واکنش نشان داد و اعدام ایشان را «نشانه ضعف و ناتوانی رژیم ولایت فقیه در مقابله با جنبش جهادی مردم بلوچستان برای احقاق حقوق حقه خویش» دانست.
صدور حکم اعدام برای یکی از معترضان بازداشتشده در زاهدان
سایت حالوش در گزارش دیگری از صدور حکم اعدام برای فرشید حسنزهی، یکی از بازداشت شدگان خیزش انقلابی در زاهدان خبر داد.
فرشید حسنزهی هفته گذشته همراه با جمشید حسنزهی در شعبه اول دادگاه کیفری زاهدان در جلسهای به صورت آنلاین و بدون حضور وکیل مدافع محاکمه شده بود.
بر اساس حکم صادر شده که روز یکشنبه ۲۱ آبان به این شهروندان ابلاغ شده، فرشید حسنزهی به اعدام و جمشید حسنزهی به ۲۵ سال حبس محکوم شده است.
این دو شهروند بلوچ در تاریخ سوم آذر ماه ۱۴۰۱ به وسیله نیروهای امنیتی بازداشت و پس از ماهها نگهداری در بازداشتگاه اداره اطلاعات زاهدان به زندان این شهر منتقل شدند.
در گزارش حالوش آمده است: «این شهروندان با اتهامی تحت عنوان تیراندازی به خودرو پاسگاه روستای چشمه زیارت زاهدان بازداشت و تحت شکنجه مجبور به اعتراف شده بودند. در حالی که طبق اظهارات خود آنها پس از انتقال به زندان زاهدان، در زمان این حادثه در آن منطقه حضور نداشتند.»
پیش از این و در آذر ماه ۱۴۰۱، دریا صفایی، نماینده ایرانیتبار پارلمان بلژیک کفالت سیاسی این دو زندانی سیاسی بلوچ را بر عهده گرفته بود.

۱۱۴ اعدام در ایران از آغاز جنگ در غزه
سازمان حقوق بشر ایران روز دوشنبه ۲۲ آبان در گزارشی نوشت از آغاز جنگ در غزه ۱۱۴ نفر در ایران اعدام شدهاند.
در این گزارش آمده است ۲۴ تن از اعدامشدگان از شهروندان بلوچ بودند و پنج تن از آنها به اتهام همکاری با گروههای مسلح مخالف جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شده بودند.
به نوشته این سازمان حقوق بشری، درصد بالاتری از اعدامها در مورد اقلیتهای اتنیکی در ایران است. در آمار مجازات اعدام در ایران در سال ۲۰۲۲، استان سیستان و بلوچستان با ۳۹ اعدام به ازای هر یک میلیون نفر دارای بیشترین سرانه اعدام در کشور بوده است.
سازمان حقوق بشر ایران با استناد به تحقیقات و نظارت خود نوشته است سال گذشته دستکم ۱۷۴ زندانی بلوچ اعدام شدهاند که شامل ۳۰ درصد از کل اعدامها در ایران میشود.
پیش از این در روز ۱۴ آبان قاسم آبسته، زندانی عقیدتی کرد و اهل سنت در زندان قزلحصار کرج اعدام شد و اکنون شش زندانی دیگر همپروندهای او نیز در خطر اعدام هستند.
خبرگزاری هرانا پیشتر در گزارشی نوشت در بازه زمانی ۱۰ اکتبر ۲۰۲۲ تا هشت اکتبر ۲۰۲۳، دستکم ۶۵۹ شهروند از جمله ۱۷ زن و یک «کودک-متهم» در ایران اعدام شدند.
به نوشته این خبرگزاری حکم هفت نفر از افراد اعدام شده در ملاء عام اجرا شده است.
به نوشته این نهاد حقوق بشری، شمار اعدامشدگان طی این مدت در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته حدود ۲۴ درصد افزایش داشته است.
همچنین بر اساس گزارش عفو بینالملل، از یک ژانویه ۲۰۱۲ تا ۳۱ ژوییه ۲۰۲۳ بیش از پنج هزار نفر شامل دستکم ۵۷ کودک در ایران به دار آویخته شدهاند.
پیش از این آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در جدیدترین گزارش درباره وضعیت حقوق بشر در ایران، افزایش اعدامها را نگرانکننده و هشداردهنده خوانده بود.

مهدی کلاهی، استادیار جامعهشناسی محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد اعلام کرد «به دلیل شرکت در اعتراضات دانشجویان در سال ۱۴۰۱»، از دانشگاه اخراج شد.

محسن اسلامی، سخنگوی ستاد انتخابات، در پاسخ به سوالی درباره ثبتنام نکردن احمد جنتی در انتخابات خبرگان رهبری، گفت: «تعداد ۶۵ نفر از نمایندگان کنونی مجلس خبرگان رهبری را خدمتشان بودیم یعنی ثبتنام کردند، اما آقای جنتی تشریف نداشت.»

روزنامه هممیهن در گزارشی به ارزیابیهای جامعهشناسان و پژوهشگران از چشمانداز «حیات اجتماعی زنان در ایران» در نشستی با همین عنوان پرداخت. بر اساس دادههای مطرح شده در این نشست، نرخ مشارکت اقتصادی زنان و سهمشان از اشتغال و تحصیل یا روندی نزولی داشته یا همچنان بسیار اندک است.
هممیهن در گزارش روز ۲۳ آبان خود مشروح نشستی با عنوان «آینده حیات اجتماعی زنان» در موسسه رحمان را منتشر کرد که روز دوشنبه با حضور هفت جامعهشناس، کارشناس و فعال حقوق زنان برگزار شد.
شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس، لیلا فلاحتی، خدیجه کشاورز و آتنا کامل، جامعهشناس، فرشته طوسی، فعال دانشجویی، نجمه واحدی، جامعهشناس و فعال حقوق زنان و مینو مرتاضی، فعال حقوق زنان در این نشست سه ساعته درباره سهم زنان در بازار کار، مشارکت سیاسی، تحول در نظام تحصیلی و جنبشهای زنان صحبت کردند.
سهم زنان از اشتغال و صنعت
سخنرانان این نشست به دادههای مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار در سال ۹۷ اشاره کردند که نشان میدهد سهم زنان از تمام مشاغل مزد و حقوقبگیری تنها ۱۹ درصد بوده است.
دادههای فصلی مرکز آمار ایران در فروردین امسال نیز نشان داد طی سه سال گذشته یعنی از بهار ۱۳۹۸ تا زمستان ۱۴۰۱ نرخ مشارکت اقتصادی زنان روندی نزولی داشته است.
بر اساس نتایج دیگر بررسیها، در زمستان ۱۴۰۱ نرخ بیکاری زنان نسبت به زمستان سال ۱۴۰۰ حدود هشت دهم درصد بیشتر شده و به ۷/۱۵ درصد رسیده است.
نرخ مشارکت اقتصادی در همین زمان با افزایش نیمدهم درصدی به ۳/۱۳ درصد رسیده است.
رشد نرخ بیکاری در کنار افزایش مشارکت اقتصادی، نشانهای از «وضعیت نابهسامان اشتغال زنان در ایران» است.
شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس، در این نشست به نسبت آمارهای رسمی میزان اشتغال زنان به اشتغال غیررسمی آنها اشاره کرد که بهعقیده او در جایی منعکس نشده است.
به گفته کاظمیپور، با ایجاد تحول در ساختار اشتغال امروز سهم زنان در بخشهایی مانند آیتی پررنگ شده و توسعه تکنولوژی، سهم زنان را افزایش داده است.
لیلا فلاحتی، استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی گفت که زنان «هنوز در کف و بدنه اقتصاد حضور دارند» و میزان مشارکت اقتصادی آنان از ۲۰ درصد بالاتر نرفته است.
او اشاره کرد که برخی در جامعه معتقدند پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی زنان به دلیل خواست خودشان است اما این موضوع درست نیست.
به گفته فلاحتی، جمعیت زنان بیکار فارغالتحصیل جویای کار ۸/۶۹ درصد و نسبت بیکاری زنان بهشدت بالاتر از مردان است.
از سوی دیگر، جمعیت زنان فارغالتحصیل شاغل ۴۵ درصد است.
او با کنار هم گذاشتن این آمارها تاکید کرد که زنان با مدرک تحصیلی بالاتر، شانس این را پیدا میکنند که شغل داشته باشند و برای همین زنها با تلاش بیشتر، باید خودشان را اثبات کنند تا بتوانند وارد بازار کار شوند.
سهم زنان از فرصتهای تحصیلی و اشتغال در دانشگاه
هر چند کاظمیپور از «افزایش سهم زنان» در بخش آموزش و آموزشعالی گفت اما خدریجه کشاورز، جامعهشناس تاکید کرد: «بازماندگی از تحصیل دختران بیشتر شده است.»
به گفته کشاورز، در بسیاری از رشتههای دانشگاهی در دانشگاههای ممتاز کشور مانند دانشگاه شریف، دختران کمتری حضور دارند.
گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران در بهار امسال نیز نشان داد طی سال تحصیلی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۲، بیش از ۵۵۶ هزار نوجوان ایرانی ترک تحصیل کردند که افزون بر ۲۶۱ هزار نفرشان دختر هستند.
فلاحتی با تشریح وضعیت تحصیلات زنان گفت که بیش از ۴۱ درصد زنان فارغالتحصیل مدرک کارشناسی ارشد دارند.
به گفته او که سابقه حضور در معاونت زنان ریاست جمهوری در دوران حسن روحانی را دارد، تنها ۱۵ درصد استادتمامها در کشور زن هستند.
فلاحتی تاکید کرد در بهترین حالت فقط ۱۰ درصد زنان پست مدیریتی دارند.
کودکهمسری و نرخ باروری
در بخشی از نشست بررسی حیات اجتماعی زنان در ایران، کاظمیپور به تغییرات «باروری» پرداخت و گفت این اتفاق ساختار خانواده را دگرگون کرده است.
او افزود که اکنون سهم فرزندآوری در شهرهای بزرگ به «همگرایی» رسیده است.
نجمه واحدی، فعال حقوق زنان و جامعهشناس هم به موضوع کودکهمسری اشاره کرد که آمار آن برای دختران زیر ۱۵ سال در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۶ هزار مورد است.
روزنامه هممیهن اخیرا در گزارشی نوشته بود سال گذشته حدود هزار و ۳۹۲ نوزاد از مادران زیر ۱۵ سال به دنیا آمدهاند. آماری که به سال پیش از آن، حدود ۵۰ نوزاد بیشتر بود.
به گفته واحدی، مرگومیر ناشی از زایمانهای زودهنگام جدی گرفته نمیشود، در سیاستهای کلان جایی ندارد، مدام توجیه میشود یا اساسا به آن پرداخته نمیشود.
مشارکت سیاسی زنان
بخش دیگری از این نشست به مشارکت سیاسی و فرایند طرد و حذف شدن زنان در جنبش دانشجویی ایران اختصاص داشت.
فرشته طوسی، فعال سابق دانشجویی و آتنا کامل، جامعهشناس، در این بخش به بررسی پژوهشهای انجام گرفته در سالهای گذشته پرداختند.
به گفته کامل، شرکت در تجمع و تظاهرات و کنشگری دیجیتال و آنلاین نقش زیادی در مشارکت سیاسی زنان داشته اما با این حال، گشایشهای سیاسی برای زنان «مقطعی و پراکنده» بوده است.
این جامعهشناس با توجه به ساختارهای نظام فعلی، پیشبینی کرد که آینده کنشگری سیاسی زنان در نظامی غیررسمی است؛ ساختاری که نشانههای آن در فعالیتهای مختلفی در جامعه مدنی وجود دارد.
کامل با این حال یادآوری کرد تلاش برای «رویتپذیر کردن» هر امری برای زنان، همچنان «هزینهبر» است.

محمد پیکانپور، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت: «کمبود حدود ۱۰۰ قلم دارو در کشور وجود دارد.» او افزود برخی داروها نیاز به ارز اختصاصی دارند که باید تامین شود.