پیدا شدن اجساد پنج کوهنورد مفقودشده در اشترانکوه
سازمان تنظیم‌کننده هوانوردی غیرنظامی با ابراز نگرانی از احتمال وقوع پروازهای کور بر فراز بخش‌هایی از خاورمیانه، توصیه‌ای برای تمام خطوط هوایی هند صادر کرد. به تازگی نتایج تحقیقات مستقلی منتشر شد که نشان می‌دهد منشا برخی اختلالات عمدی در این مورد، منطقه‌ای در حاشیه شرق تهران است.
در روزهای اخیر گزارش‌های متعددی مبنی بر جعل سیستم‌های ناوبری هواپیماهای غیرنظامی هنگام پرواز بر فراز بخش‌هایی از خاورمیانه منتشر شدهاند و به سرعت این مساله را به عنوان یک خطر ایمنی بزرگ و در حال ظهور شناخته‌اند.
با توجه به این وضعیت، هدف سازمان تنظیم‌کننده هوانوردی غیرنظامی از توصیه ارائه شده، هشدار دادن به خطوط هوایی از ماهیت تهدید و نحوه واکنش به آن است.
در بخشنامه این سازمان آمده است: «صنعت هوانوردی به دلیل تهدیدها و گزارش‌های جدید مبنی بر پارازیت و جعل سیستم ناوبری ماهواره‌ای جهانی با عدم قطعیت دست و پنجه نرم می‌کند.»
این بخشنامه به «گزارش‌های فزاینده تداخل در حریم هوایی خاورمیانه در روزهای اخیر» اشاره کرده و خواستار توسعه اقدامات اضطراری برای مقابله با پارازیت سیستم‌های ناوبری شده است.
اوایل مهر، وب‌سایت فوربز با انتشار گزارشی به نقل از کنسرسیوم بین‌المللی «آپس‌گروپ» از وجود اختلال شدید در سیستم‌های ناوبری هواپیماهای تجاری در آسمان مرزی ایران و عراق خبر داد.
این اختلال‌ها موجب شد دست‌کم ۲۰ هواپیمای مسافربری از مسیر اصلی خود منحرف شوند.
اندکی پس از آن، سازمان هوانوردی فدرال آمریکا با انتشار بیانیه‌ای نسبت به خطرات ایمنی پرواز هواپیماهای غیرنظامی در منطقه یاد شده هشدار داد.
روز دوم آذر گزارشی در مجله وایس منتشر شد که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی مسوول ارسال این پارازیت‌های عمدی و مخرب روی سیستم ناوبری هواپیماهای مسافربری است.
برخی هواپیماهای منحرف شده طی ماه‌های گذشته به طور ناخواسته وارد آسمان پروازی ایران شدهاند؛ رویدادی که فارغ از مباحث فنی، امنیت جان مسافران را به خطر می‌اندازد.
برخی خلبانان پروازهای مسافربری در خاورمیانه گفته‌اند این حملات حالا از اختلال در سامانه جی‌پی‌اس فراتر رفته و حتی سیستم ناوبری پشتیبان هواپیماهای مسافربری را نیز از کار می‌اندازد.
این اتفاق از منظر فنی، منجر به «کور شدن» هواپیماها می‌شود.
نگران کننده‌ترین جنبه این حملات به اختلال روی سامانه مرجع اینرسیایی (IRS) برمی‌گردد که از اجزای کلیدی ناوبری هواپیماهاست.
اختلالات مورد اشاره، اغلب در آسمان عراق، مصر و اسرائیل گزارش شدهاند.
آپس‌گروپ در هفته‌های اخیر بیش از ۵۰ مورد از این نوع حملات را فهرست کرده است.
شواهد نشان می‌دهند این اختلالات سه نوع متفاوت دارند و رفته‌رفته پیچیده‌تر از گذشته می‌شوند. اثرات این رویدادها نیز بسیار فراتر از پارازیت‌های سنتی و رایج در منطقه است.
در حال حاضر خدمه پروازی در مناطقی که با این نوع اختلالات مواجه می‌شوند راهی جز اتکا به راهنمایی مراکز کنترل ترافیک هوایی ندارند. راه‌حلی که در بلندمدت و به ویژه در مسیرهای پروازی پرترافیک، چندان اجرایی نیست.
اردیبهشت ۱۴۰۰ نشریه کانادایی «کینگ ویکلی سنتینل» گزارش داد سپاه پاسداران در جریان شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی، سیستم ناوبری آن را با ایجاد پارازیت از کار انداخته بود.
جعفر پناهی و محمد رسول‌اف، دو فیلمسازی که بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱ با قید وثیقه از زندان آزاد شدند، با توماج صالحی، رپر معترض آزادشده از زندان دیدار کردند. پیش از آزادی توماج هم این دو فیلمساز به همراه فاطمه معتمدآریا با خانواده این هنرمند دیدار کرده بودند.
محمدآقامیری، رییس کمیته عمران شورای شهر تهران، درباره خطرات وقوع زلزله گفت: «۳.۵ میلیون مترمکعب گاز زیر تهران وجود دارد که کارشناسان ژاپنی اعلام کردند قبل از اینکه ریزش آوار در زلزله‌هایی با بزرگای بیش از هفت جان مردم را بگیرد، شاهد انفجار علمک‌های گاز خواهیم بود.»
علی باقری معاون سیاسی وزیر خارجه در نشستی خبری در تایلند گفت: «اسرائیل با حملات خود به غزه، اجازه زندگی عادی به فلسطینی‌ها روی زمین را نمی‌دهند» او با اشاره به حملات اسرائیل به تونل‌های حماس افزود: «آیا شما می‌خواهید زندگی زیر زمین را هم از فلسطینی‌ها بگیرید؟»
عبدالحمید اسماعیل‌زهی در خطبه‌های نماز جمعه سوم آذر خود بار دیگر خواهان آزادی زنان، جوانان و دانشجویان زندانی و برداشته شدن فضای امنیتی زاهدان شد. هم‌زمان با برپایی نماز، مصلی و مسجد این شهر از سوی نیروهای نظامی و امنیتی محاصره شد. پس از نماز، شهروندان در سکوت راهپیمایی کردند.
روز جمعه سوم آذر شهروندان زاهدان پس از ادای نماز جمعه، به درخواست مولوی عبدالحمید بدون سر دادن شعار و در سکوت راهپیمایی کردند.
تداوم جو شدید امنیتی در زاهدان و خاش
گزارش‌ها و ویدیوهای منتشر شده از زاهدان حاکی از تداوم جو شدید امنیتی این شهر همچون جمعه‌های گذشته بود.
بر اساس این گزارش‌ها، نیروهای نظامی در تمام کوچه و خیابان‌های اطراف مسجد مکی مستقر شدند و مصلی را محاصره کردند.
علاوه بر زاهدان، در شهر خاش هم جو شدید امنیتی در روز سوم آذر ادامه پیدا کرد و شمار زیادی از نیروهای انتظامی در خیابان‌های منتهی به مسجد جامع الخلیل این شهر مستقر شدند.
مولوی عبدالحمید در خطبه‌های نماز جمعه امروز خود خواهان برچیده شدن این فضای امنیتی مستمر شد.
امام جمعه اهل سنت زاهدان از شورای تامین استان سیستان و بلوچستان خواست فضای استان را عادی کرده و گشت‌های پرشمار امنیتی و نظامی را از ورودی‌های شهر زاهدان و محل برگزاری نماز جمعه بردارند.
او در خطبه‌های نماز جمعه هفته گذشته نیز با اشاره به سخنان یکی از فرماندهان نظامی استان سیستان و بلوچستان مبنی بر «آمادگی بیشتر» نیروهای امنیتی گفت که آمادگی بیشتر جواب نمی‌دهد و تنها راه‌حل، گفت‌و‌گو با مردم است.
مولوی عبدالحمید تاکید کرده بود که قدرت‌های حاکم در هیچ دوره‌ای نتوانسته‌اند با به کار بردن زور در این منطقه به نتیجه برسند و مردم سیستان و بلوچستان حتی انگلیسی‌ها را بیرون کرده‌اند.
این اشاره او احتمالا به سخنان روز پنج‌شنبه ۲۵ آبان دوستعلی جلیلیان، فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان بود که گفته بود خودروهای «تاکتیکی ضد گلوله توفان» برای «ارتقای امنیت و آرامش و برخورد جدی با مخلان امنیت» در این استان مستقر شدهاند.
فضای زاهدان، خاش و برخی دیگر از شهرهای استان سیستان و بلوچستان طی یک سال اخیر عمدتا امنیتی بوده است.
در ماه‌های گذشته بارها ده‌ها شهروند در زاهدان به صورت فله‌ای دستگیر شده و تحت فشار و آزار قرار گرفتند.
انتقاد از فشار حکومت بر اهل سنت و تعطیلی نمازخانه‌هایشان
مولوی عبدالحمید در بخش دیگری از خطبه‌هایش بار دیگر به تعطیلی چند نمازخانه اهل سنت در مشهد و تهران از سوی ماموران اشاره کرد و گفت در این نمازخانه‌ها هیچ مشکلی وجود نداشته و «کلمه‌ای به زیان حاکمیت گفته نشده است».
اسماعیل‌زهی ادامه داد: «زمانی کمونیست‌ها مسلمانان را از نماز منع می‌کردند اما آنان نیز به این نتیجه رسیدند که فشار جواب نمی‌دهد و باید آزادی مذهبی وجود داشته باشد.»
مولوی عبدالحمید با اشاره به پلمب نمازخانه‌های اهل سنت از حکومت خواست از اقدامات این «بچه‌ها که تدبیر ندارند» جلوگیری کند.
او اواخر مهر امسال از پلمب نمازخانه «نبی رحمت» منطقه پونک تهران خبر داد که بزرگ‌ترین عبادت‌خانه اهل سنت در پایتخت ایران بود.
امام جمعه اهل سنت زاهدان گفت حکومت پیش از این هم چندین بار برای این نمازخانه مشکل درست کرده بود.
اسماعیل‌زهی در سخنان امروزش یادآوری کرد اهل سنت در کشور هیچ رسانه‌ای ندارند که مشکلات خود را منعکس کنند و نمی‌توانند «هیچ استفاده‌ای از صدا و سیما به عنوان رسانه ملی» داشته باشند.
او ادامه داد: «برخی علمای اهل سنت تنها به دلیل اینکه انتقاد کرده‌اند زندانی شدهاند. این جلوه خوبی ندارد و باید همه آنان آزاد شوند.»
مولوی عبدالحمید بار دیگر از حکومت خواست زنان، جوانان و دانشجویان زندانی را آزاد کند.
او دو هفته پیش نیز به بازداشت شماری از کارکنان مسجد مکی از سوی نیروهای امنیتی اعتراض کرد.
در ماه‌های گذشته صدها تن از شهروندان بلوچ از جمله کارکنان مسجد مکی و نزدیکان مولوی عبدالحمید بازداشت شدند.
در یکی از آخرین بازداشت‌‌ها، ابوبکر توحیدی (میربلوچ‌زهی) که از فیلمبرداران و عکاسان مسجد مکی است شامگاه ۱۵ آبان از سوی ماموران نظامی و امنیتی دستگیر و به مکانی نامعلوم منتقل شد.
پیش از این سه تن دیگر از تصویربرداران دارالعلوم مکی به نام‌های عبدالنصیر شهبخش، اسامه شهبخش و محمدعلی نارویی بازداشت شده بودند که همچنان در شرایطی بلاتکلیف زندانی هستند.
بازداشت و بی‌خبری از وضعیت مولوی عبدالمجید مرادزهی، مولوی امان‌الله سعدی، مولوی حمیدالله فاروقی، مولوی اکبر بیدل، مولوی هدایت‌الله قنبرزهی و مهدی خداشناس، از استادان و پرسنل دارالعلوم مکی زاهدان نیز ادامه دارد.
پس از جمعه خونین زاهدان در روز هشتم مهر سال گذشته که کشته و زخمی شدن صدها نفر را در پی داشت، فضایی امنیتی بر زاهدان حاکم شد.
با شکل‌گیری راهپیمایی‌های پی‌درپی که به جمعه‌های اعتراض زاهدان مشهور شد، تلاش حکومت برای سرکوب معترضان و شهروندان بلوچ شدت گرفت.
در یک سال گذشته صدها شهروند این منطقه به صورت گروهی یا فردی بدون دلیل مشخص بازداشت شدند که ده‌ها تن از آنان همچنان در شرایطی بلاتکلیف در حبس به سر می‌‌برند.
