اکسیوس: دولت بایدن امیدوار است حمله اسرائیل محدودتر از حمله جمهوری اسلامی باشد

نخستین روز از این نشست در شرایطی در ایتالیا برگزار شد که آشفتگی‌ها در خاورمیانه با حمله جمهوری اسلامی به اسرائیل، احتمال پاسخ اسرائیل به آن و تشدید تنش‌ها در منطقه بالا گرفته است.

گروه هفت که اغلب اعلامیه‌هایی مشترک درباره رویدادهای جهانی صادر می‌کند، روز یک‌شنبه ۲۶ فروردین در بیانیه‌ای «حمله مستقیم و بی‌سابقه جمهوری اسلامی به اسرائیل» را به شدیدترین لحن محکوم کرد.

در روزهای گذشته گزارش‌هایی با این مضمون منتشر شده‌اند که وزیران امور خارجه جی‌-۷ (گروه هفت)، به دنبال متقاعد کردن اسرائیل برای خودداری از تشدید درگیری با جمهوری اسلامی هستند.

تهران، نیمه‌شب ۲۵ فروردین آغاز حملاتش را به اسرائیل تایید کرد.

ساعتی پیش از آن خبرها درباره پرتاب موجی از پهپادها به سوی اسرائیل از فاصله هزار و ۲۰۰ کیلومتری منتشر شد.

ارتش اسرائیل روز ۲۶ فروردین تایید کرد جمهوری اسلامی در حمله خود به اسرائیل، بیش از ۳۰۰ پهپاد، موشک کروز و بالستیک را به خاک این کشور پرتاب کرده است.

خلاف اظهار نظر مقام‌های نظامی جمهوری اسلامی که مدعی شدند این حمله «به تمام اهداف خود دست یافته است»، سخنگوی ارتش اسرائیل گزارش داد ۹۹ درصد از تهدیدات، از سوی سامانه پدافند هوایی رهگیری شد و تاثیری ناچیز بر جای گذاشت.

درگیری‌ها در غزه و تلاش برای رسیدن به توافق آتش‌بس

تهاجم اسرائیل به غزه و تلاش‌های بین‌المللی برای دست‌یابی به توافق آتش‌بس از دیگر مواردی خواهد بود که در این نشست مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

این گروه روز یک‌شنبه در بیانیه‌ای گفته بود برای «پایان دادن به بحران غزه» از طریق «آتش‌بس فوری و پایدار و آزادی گروگان‌ها از سوی حماس» و افزایش ارسال کمک‌های بشردوستانه به خاک فلسطین تلاش خواهد کرد.

مذاکرات برای وقفه در جنگ در ازای آزادی گروگان‌های اسرائیلی و ارسال کمک‌های بیشتر به غزه، هفته‌هاست با مشکل مواجه شده است.

مقام‌های آمریکایی می‌گویند با وجود فشارهای جهانی بر اسرائیل به دلیل تعداد بالای تلفات غیرنظامیان در غزه، این حماس است که پیشنهادهای معتبر اسرائیل را برای آتش‌بس رد کرده و مانع اصلی حل و فصل مناقشه شده است.

پیش‌تر در دستور کار رسمی رویداد سه روزه سران گروه هفت آمده بود که آن‌ها در مورد پیگیری یک رویکرد سیاسی معنادار و موثر در مورد راه‌حل «دو دولت، دو ملت» و تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی بحث خواهند کرد.

در این نشست موضوعات مرتبط دیگری مانند حملات شبه‌نظامیان حوثی تحت حمایت جمهوری اسلامی به کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ و ایجاد اختلال در تجارت جهانی مورد بحث قرار می‌گیرد.

جنگ اوکراین و روسیه و حمایت‌های جهانی از کی‌‌یف

در این رویداد موضوعی که در دو نشست گذشته سران گروه هفت غالب بود همچنان روی میز خواهد بود.

وزیران جی‌-۷ در این نشست درباره حمایت از دفاع اوکراین در برابر روسیه و تحت شرایطی بحث می‌کنند که نگرانی‌های شدیدی در این باره وجود دارد که آیا بسته کمکی بیش از ۶۰ میلیارد دلاری پیشنهاد شده از سوی جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا می‌تواند با وجود مخالفت برخی نمایندگان جمهوری‌خواه در ایالات متحده تصویب شود یا خیر.

مقام‌های غربی و اوکراینی هشدار داده‌اند کی‌یف بدون حمایت بلندمدت قابل توجه از سوی آمریکا، در خطر آسیب‌پذیری شدید و حتی شکست از روسیه قرار دارد.

جوزپ بورل، مقام ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش‌تر در بیانیه‌ای گفته بود این گروه درباره تضمین ادامه حمایت از اوکراین رایزنی خواهد کرد.

یکی دیگر از مواردی که پیش‌بینی شده است سران گروه هفت در این نشست به آن بپردازند، پیشنهادهای مربوط به توقیف برخی یا تمام ۳۰۰ میلیارد دلار دارایی روسیه از سوی بانک‌های غربی است.

این دارایی‌ها از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ مسدود شده است.

آنتونیو تاجانی، وزیر امور خارجه ایتالیا که میزبان نشست وزیران امور خارجه گروه هفت است، پیش‌تر در مصاحبه با رویترز گفته بود کشورش با این ایده مخالف نیست اما برای یافتن یک «مبنای قانونی»، به مطالعه و بررسی بیشتر نیاز است.

آفریقا، اقیانوس هند، اقیانوس آرام و مسائل جهانی مانند تغییرات آب و هوایی، هوش مصنوعی و تهدیدات سایبری، از دیگر نکات مورد بحث در این گردهمایی سه روزه هستند.

جی‌-۷ گروهی متشکل از ایتالیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده همراه با نمایندگان اتحادیه اروپاست.

گزارش‌گران بدون مرز از لندن خواست «تمام تدابیر لازم را برای اطمینان از اینکه همه‌ روزنامه‌نگاران بتوانند آزادانه و بدون ترس و هراس در مرزهای بریتانیا کار کنند»، اتخاذ کند.

پوریا زراعتی روز جمعه ۱۰ فروردین، هنگام خروج از منزلش در لندن هدف حمله چند فرد ناشناس قرار گرفت و از ناحیه پا مجروح شد. او روز ۱۲ فروردین از بیمارستان مرخص شد و اکنون زیر نظر پلیس است.

پلیس بریتانیا اعلام کرد مهاجمان که سه نفر بوده‌اند، پس از اقدام خود بلافاصله را راهی فرودگاه هیترو لندن شدند و این کشور را ترک کردند.

آدام بیلی، سخنگوی ایران‌اینترنشنال در واکنش به حمله به زراعتی به رادیو بی‌بی‌سی گفت: «با وجود تهدیدها، خبرنگاران ایران‌اینترنشنال مصمم به ادامه گزارشگری هستند.»

او افزود: «برای ما، چیزی تغییر نخواهد کرد.»

سازمان گزارش‌گران بدون مرز روز چهارشنبه ۲۹ فروردین اعلام کرد در گزارش تازه خود «یک تهدید ترسناک و گسترده علیه آزادی‌های بنیادین» را مستند کرده است که باید به عنوان «یک زنگ خطر و هشدار برای مقام‌های بریتانیا و دموکراسی‌های جهان» مورد توجه قرار گیرد.

فیونا اوبراین، مدیر دفتر گزارش‌گران بدون مرز در بریتانیا گفت: «روزنامه‌نگاران ایرانی در تبعید با شجاعت و مقاومت قابل توجهی در برابر چنین تهدید‌هایی ایستاده‌اند و به کار خود ادامه می‌دهند.»

اوبراین هم‌زمان تاکید کرد برای حمایت و محافظت از این روزنامه‌نگاران باید کارهای بیشتری انجام شود: «ایران باید از هدف‌ گرفتن روزنامه‌نگاران منصرف شود و در انگلیس، دولت، نهادهای مدنی، رسانه‌های اجتماعی و کارفرمایان باید با همکاری هم، همه‌ توانایی‌های خود را به کار گیرند تا تمام روزنامه‌نگاران بتوانند بدون محدودیت کارشان را انجام دهند.»

او پیش از این در واکنش به حمله به زراعتی در بیانیه‌ای گفته بود: «اطلاعات افشا شده در دادگاه [محمدحسین دوتائف، متهم به انجام جرایم تروریستی علیه ایران‌اینترنشنال] و گزارش آی‌تی‌وی، آنچه را که ما قبلا در گزارش‌گران بدون مرز می‌دانستیم تایید می‌کنند.»

دادگاه کیفری مرکزی انگلستان روز جمعه اول دی ۱۴۰۲، محمدحسین دوتایف، تبعه اتریشی چچنی‌تبار، متهم پرونده اقدام‌ تروریستی علیه ایران‌اینترنشنال را به سه سال و شش ماه زندان محکوم کرد.

قاضی دادگاه در جریان این جلسه، پرونده اقدام تروریستی علیه ایران‌اینترنشنال را بازخوانی و نهایتا حکم خود را اعلام کرد.

به گفته سازمان گزارش‌گران بدون مرز که یک سازمان غیرانتفاعی جهانی با هدف دفاع از آزادی مطبوعات و حمایت از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران است، جمهوری اسلامی سال‌هاست «سرکوب وحشیانه رسانه‌های مستقل در داخل را با حمله هدفمند به روزنامه‌نگاران خارج از کشور همراه کرده» است.

روزنامه‌نگاران ایرانی که در کشورهایی از جمله آلمان، انگلیس، ایالات متحده، جمهوری چک، سوئد و فرانسه کار و زندگی می‌کنند، اغلب به صورت آنلاین و آفلاین، هدف تهدید و حمله بوده‌اند.

بر اساس گزارش سازمان گزارش‌گران بدون مرز، لندن، محل شبکه‌های بزرگ رسانه‌های فارسی‌زبان، به دلیل حضور تعداد زیادی از روزنامه‌نگاران ایرانی که در آن مستقر هستند مرکز اصلی این‌گونه حملات بوده است: «بر اساس شهادت‌های جمع‌آوری شده در سال ۲۰۲۳ از ده‌ها روزنامه‌نگار ایرانی مقیم انگلیس، سطح تهدید بین‌المللی روزنامه‌نگاران ایرانی بی‌سابقه بوده است که هزینه‌ حرفه‌ای و شخصی عظیمی به همراه داشته است.»

این گزارش نشان می‌دهد هر چند این روزنامه‌نگاران در کشوری زندگی می‌کنند که مشهور به آزادی رسانه‌ها و بیان است اما تاثیر سرکوب بین‌المللی روزنامه‌نگاران ایرانی در بریتانیا از سوی دولت جمهوری اسلامی، افراد یا پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، «به‌طور کافی» مورد بررسی قرار نگرفته است.

گزارش جدید سازمان گزارش‌گران بدون مرز بر اساس نظرسنجی از روزنامه‌نگارانی تنظیم شده است که در انواع رسانه‌های خبری از جمله بی‌بی‌سی، ایران اینترنشنال و منوتو کار کرده‌اند.

برای تهیه این گزارش بیش از ۲۰ مصاحبه جامع با روزنامه‌نگاران و کارفرمایان انجام شده است.

گزارش‌گران بدون مرز در گزارش خود هشت یافته کلیدی ارائه کرده است:

حملات آنلاین به روزنامه‌نگاران به شکل قابل توجهی افزایش یافته‌اند

تقریبا ۹۰ درصد از روزنامه‌نگاران مورد نظر گفته‌اند در پنج سال گذشته تهدیدها یا آزارهای آنلاین را تجربه کرده‌اند و ۵۰ درصد آنان اظهار کرده‌اند به طور مکرر این آزارها را دریافت می‌کنند؛ مواردی شامل تهدید به مرگ و تجاوز، تلاش‌های فیشینگ و حملات سایبری.

بسیاری از حملات جنسیتی هستند

زنان به طور خاص و احتمالا به طور مکرر آزار آنلاین را تجربه می‌کنند و پیام‌هایی می‌گیرند که جنسیتی هستند. پیام‌هایی با رویکردهای جنسی، الفاظ رکیک، توهین، تهمت و افترا و حملاتی شامل تهدید به تجاوز و مرگ که گاهی اوقات هر روز اتفاق می‌افتند.

آزار خانواده‌ها در ایران همچنان ادامه دارد

حدود ۶۰ درصد از روزنامه‌نگاران طرف مصاحبه با گزارش‌گران بدون مرز گفته‌اند خانواده‌هایشان تهدیدها یا آزارهایی را تجربه کرده‌اند که مربوط به حرفه روزنامه‌نگاری آنان بوده است. این تهدیدها شامل احضار برای بازجویی، اعمال تنبیه اقتصادی مانند ممنوع‌المعامله کردن یا مسدود کردن دارایی‌ها، اخراج از شغل، ضبط پاسپورت، ممنوع‌الخروج کردن، تعقیب، شنود تماس‌های تلفنی و بازداشت بوده است.

تاثیر بر روزنامه‌نگاران و روزنامه‌نگاری ویران‌کننده است

تعرض و آزار طولانی مدت آنلاین و آفلاین، منجر به اضطراب، افکار خودکشی، مختل شدن زندگی خانوادگی، خستگی، بی‌خوابی و انزوا شده است. سه-چهارم از روزنامه‌نگاران شرکت‌کننده در نظرسنجی سازمان گزارش‌گران بدون مرز گفته‌اند به دلیل تهدیدها و آزارها، تنش روحی، اضطراب یا احساس آسیب‌پذیری را تجربه کرده‌اند.

تهدید شدن از طرف عوامل مختلف

دولت جمهوری اسلامی و نمایندگان آن، منبع اصلی تهدیدها و آزارها هستند اما عوامل دیگری هم در کار‌ند: در ۱۰ سال اخیر تهدیدهایی از سوی گروه‌های مخالف، فعالان سیاسی و دیگر ایرانیان در جامعه مهاجر نیز مشاهده شده است. در این تهدیدها، روزنامه‌نگاران به همدلی و همراهی با رژیم حاکم بر جمهوری اسلامی متهم می‌شوند.

روزنامه‌نگارانی که هدف این آزارها قرار می‌گیرند، احساس می‌کنند «دشمنی از هر سویی» می‌آید.

پاسخ رسانه‌ها اندک بوده است

تجربیات روزنامه‌نگاران از گزارش آزار آنلاین به طور کلی منفی بوده است. بسیاری از روزنامه‌نگاران گفته‌اند شکایاتی که به رسانه‌ها ارسال می‌شود، یا نادیده گرفته می‌شوند یا به نحو نامطلوبی بررسی می‌شوند.

رفتار از سوی پلیس متفاوت بوده است

سازمان‌های رسانه‌ای بزرگ اعلام کرده‌اند با ارائه آموزش‌های لازم به کارکنان خود توسط پلیس از آنان حمایت کرده‌اند. با این حال در سطح فردی، بسیاری از روزنامه‌نگاران تجربیاتی منفی از ارسال گزارش حملات برای پلیس داشته‌اند که متوجه مفهوم یا جدیت تهدیدها نشده‌اند.

عدم پیگیری یا پیگیری‌های قضایی منجر به شکست، باعث ایجاد خلل در اعتماد این روزنامه‌نگاران شده‌ است: «تنها ۱۳ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند در پنج سال گذشته آزارها را به پلیس گزارش داده‌اند و بسیاری احساس می‌کنند که این کار، وقت تلف کردن است.

دولت باید کارهای بیشتری بکند

گزارش‌گران بدون مرز از دولت بریتانیا خواسته است سرکوب بین‌المللی روزنامه‌نگاران را در «برنامه ملی ایمنی روزنامه‌نگاران» درج کند، به مکانیسم‌های حمایت سریع در برابر روزنامه‌نگارانی که تهدیدهای جدی را تجربه می‌کنند توجه کند، رسانه‌های اجتماعی را برای حفاظت از خبرنگاران در برابر خشونت آنلاین مسوول بداند و با نهادهای مدنی همکاری کند تا جرایم بین‌المللی علیه روزنامه‌نگاران به طور سیستماتیک تحقیق و پیگیری شوند: «بریتانیا همچنین باید مسیرهای قانونی روشنی برای ورود روزنامه‌نگاران تبعیدی و گریخته از کشورهای خود ایجاد کند.»

سازمان گزارش‌گران بدون مرز در سال ۱۹۸۵ به وسیله چهار روزنامه‌نگار در شهر مون‌پلیه فرانسه تاسیس شد تا «خط مقدم دفاع از ترویج دسترسی به اطلاعات» باشد.

این سازمان که از سال ۱۹۹۵ در فرانسه به عنوان خدمتی همگانی شناخته می‌شود، از مشاوران سازمان ملل، یونسکو، شورای اروپا و سازمان جهانی فرانسوی‌زبان‌ها است.