گروه دی-۸ خواهان آتشبس فوری، دائمی و بیقید و شرط در غزه شد
با پایان نشست فوقالعاده وزرای خارجه گروه دی-۸ در استانبول بیانیه این گروه منتشر شد. در این بیانیه سازمان همکاریهای اقتصادی هشت کشور اسلامی در حال توسعه، خواهان «آتشبس فوری، دائمی و بیقید و شرط» در غزه و پایان حملات اسرائیل شد.
این بیانیه در پایان نشست فوقالعاده سازمان همکاری اقتصادی هشت کشور اسلامی در حال توسعه، موسوم به دی-۸ در روز شنبه ۱۹ خرداد قرائت شد.
در بخشی از این بیانیه با اشاره به حمله اخیر اسرائیل به سفارت جمهوری اسلامی در پایتخت سوریه، آمده است: «اقدامات غیرقابل توجیه اسرائیل را برای تشدید تنشها با استفاده از تحریک کشورهای منطقه به شدت محکوم میکنیم.»
روز ۱۳ فروردين حمله اسرائیل به ساختمان کنسولی جمهوری اسلامی در دمشق انجام شد که در آن هفت نفر از فرماندهان و افسران سپاه پاسداران از جمله محمدرضا زاهدی، بالاترین مقام نیروی قدس سپاه درحوزه سوریه و لبنان کشته شدند.
در پاسخ به این حمله، جمهوری اسلامی شامگاه ۲۵ فروردین با دهها موشک و پهپاد به اسرائیل حمله کرد و نام آن را «عملیات وعده صادق» گذاشت.
علی باقری کنی، سرپرست وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز شنبه در نشست دی-۸ به این حمله اشاره کرد و گفت: «اسرائیل تنها زمانی حقیقت را میپذیرد که از ابزار قدرت علیه آن استفاده کنیم و عملیات وعده صادق در تنبیه این رژیم، گواه روشنی برای این مدعاست.»
به گفته مقامهای اسرائیلی، جمهوری اسلامی در جریان این حمله ۱۸۵ پهپاد، ۳۶ موشک کروز و ۱۱۰ موشک زمین به زمین به سوی اسرائیل شلیک کرد که تنها به یک تاسیسات نظامی در جنوب این کشور خسارت زد.
باقری کنی در حاشیه نشست دی-۸ با هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، درباره وضعیت غزه هم گفتگو کرد.
رسانههای ایران نوشتند که فیدان در این دیدار از رویکرد جمهوری اسلامی در «حمایت از مردم فلسطین و حضور فعال در عرصههای سیاسی و منطقهای» تمجید و از توسعه و تقویت سازوکارهای همکاریهای منطقهای استقبال کرد.
تاکید بر راهحل دو کشوری و ارسال ایمن کمکهای بشردوستانه به غزه
سازمان همکاری اقتصادی هشت کشور اسلامی برای یازدهمین بار در ۲۸ سال اخیر و اولینبار با موضوعی سیاسی حول محور تحولات غزه به میزبانی ترکیه، در استانبول تشکیل جلسه داد.
نمایندگانی از کشورهای ایران، ترکیه، مصر، نیجریه، پاکستان، اندونزی، مالزی و بنگلادش در این نشست گرد هم آمدند.
امضاکنندگان بیانیه حمله اسرائیل به «مردم نوار غزه و کرانه باختری» را محکوم و حمایت خود را از «مبارزه فلسطین» و عضویت کامل آن در سازمان ملل متحد اعلام کردند.
اعضای دی-۸ با تاکید بر محوریت «آرمان فلسطین» و اهمیت آن، حمایت خود را از «مبارزه مشروع فلسطینیان برای آزادی تمامی سرزمینهای اشغالی و دستیابی به حقوق بنیادین خود» اعلام کردند و گفتند و در این راه تمام امکانات و تواناییهای خود را به کار خواهند گرفت.
این بیانیه با تاکید بر راهحل دو کشوری، گفت فلسطینیان باید به حق زندگی در کشوری مستقل با پایتختی بیتالمقدس شرقی بر اساس مرزهای تعیینشده در چهار ژوئن ۱۹۶۷ دست یابند.
بیانیه پایانی نشست دی-۸ در استانبول خواستار یک آتشبس فوری، دائمی و بدون شرط در غزه و پایان حملات اسرائیل به این منطقه شد.
امضاکنندگان بیانیه همچنین تاکید کردند که شورای امنیت سازمان ملل متحد باید علاوه بر این آتشبس فوری، ارسال کمکهای بشردوستانه را به نوار غزه از جمله امکانات پزشکی و درمانی، سوخت، آب و برق را تضمین کند.
آنان خواستار اجرای فوری قطعنامههای سازمان ملل در مورد انتقال ایمن و بدون مانع کمکهای انسانی و ایجاد مکانیزمی تحت نظارت این سازمان ملل در نواره غزه شدند.
پیش از قرائت این بیانیه و در مراسم افتتاحیه نشست، وزیر خارجه ترکیه فلسطین را «مخرج مشترک» اعضای گروه دی-۸ طی حدود سه دهه اخیر خواند و از تلاشهای قطر و مصر برای میانجیگری میان اسرائیل و حماس قدردانی کرد.
فیدان گفت کشور فلسطین از سوی اغلب کشورها به رسمیت شناخته شده، اما به خاطر وتوی آمریکا نمیتواند به عضویت کامل سازمان ملل متحد درآید.
هفته گذشته و در آستانه این نشست، رجب طیب اردوغان گفته بود کشورهای مسلمان نتوانستند موضعی مشخص و واضح در برابر اتفاقات غزه اتخاذ کنند.
اوایل اردیبهشت اردوغان با اسماعیل هنیه، رییس دفتر سیاسی حماس در کاخ دولما باغچه استانبول دیدار کرد.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، روز جمعه ۱۷ خرداد در جریان میزگردی در مجمع اقتصادی بینالمللی سنپترزبورگ گفت روسیه برای پیروز شدن در اوکراین نیازی به استفاده از سلاحهای هستهای خود ندارد.
از زمان شروع جنگ روسیه علیه اوکراین در ۵ اسفند ۱۴۰۰، پوتین چندین بار گفته است که روسیه در صورت لزوم از چنین سلاحهایی برای دفاع از خود استفاده خواهد کرد، اظهاراتی که غرب به عنوان تهدید هستهای توصیف کرده است.
پوتین در پاسخ به سوال سرگئی کاراگانوف، تحلیلگر شناختهشده روسی و گرداننده جلسه عمومی مجمع اقتصادی بینالمللی سن پترزبورگ، که از او پرسید آیا در ارتباط با جنگ در اوکراین روسیه باید «تپانچه هستهای را روی شقیقه» غرب نگه دارد، این پاسخ را داد.
ريیس جمهوری روسیه با اشاره به اینکه نیازی به استفاده از سلاحهای هستهای نیست گفت: «استفاده از آنها در شرایط استثنایی مثل تهدید برای حاکمیت و تمامیت ارضی کشور ممکن است ضرورت یابد، فکر نمیکنم چنین شرایطی پیش آمده باشد.»
ولادیمیر پوتین، ۱۶ خرداد هم گفته بود اگر اقدامات کسی حاکمیت و تمامیت ارضی روسیه را تهدید کند، روسیه این حق را برای خود قائل است که از همه ابزارهای که دارد استفاده کند: «غرب تصور میکند که مسکو هرگز از تسلیحات هستهای استفاده نمیکند، اما این تصور اشتباه است.»
اوکراین حملات پهپادی و موشکی خود را به اهداف روسی، از جمله در کریمه، افزایش داده و قول داده است که همه نیروهای روسی را از قلمرو خود بیرون براند.
مسکو، کریمه را که سال ۲۰۱۴ تصرف کرد و چهار منطقه دیگر اوکراین را بخشی از قلمرو خود میداند و ناظران میگویند این مساله احتمال حمله هستهای روسیه را در صورت بازپسگیری این مناطق توسط کییف افزایش میدهد.
پوتین در عین حال با اشاره به اینکه دکترین هستهای روسیه شرایط استفاده از چنین سلاحهایی را تعیین میکند گفت «تغییر در این دکترین بعید نیست و در صورت لزوم، روسیه میتواند یک سلاح هستهای آزمایش کند، اگرچه در حال حاضر نیازی به این کار نمیبیند.»
دکترین هستهای منتشر شده روسیه در سال ۲۰۲۰ شرایطی را که تحت آن رییسجمهوری روسیه استفاده از سلاح هستهای را در نظر خواهد گرفت، تعیین میکند: «به طور کلی به عنوان پاسخ به حملهای با استفاده از سلاحهای هستهای یا دیگر سلاحهای کشتار جمعی، یا در پاسخ به استفاده از سلاحهای متعارف علیه روسیه، زمانی که حاکمیت روسیه مورد تهدید قرار میگیرد.»
به گفته پوتین این دکترین یک متن زنده است و روسیه آنچه در جهان اطرافش میگذرد رصد میکند و «تغییرات در این دکترین را رد نمیکنیم. این تغییرات به آزمایش سلاحهای هستهای هم مربوط میشود.»
گرداننده مجمع اقتصادی بینالمللی سنپترزبورگ که درباره استفاده از سلاح هستهای ازپوتین سوال پرسید، سال گذشته، به دولت روسیه پیشنهاد داده بود به یکی از اعضای ناتو در اروپا حمله هستهای محدودی انجام شود تا غرب برای جلوگیری از جنگ جهانی سوم ناچار شود از دخالت در جنگ اوکراین عقب بنشیند.
پوتین گفت که دعا میکند جهان هرگز شاهد یک تقابل هستهای نباشد و اضافه کرد که روسیه به یک درگیری هستهای نیازی ندارد: «نیروهای مسلح ما فقط تجربه کسب نمیکنند، بلکه کارآیی خود را نیز افزایش میدهند.»
به گفته پوتین نیروهای روسی در طول خط مقدم در اوکراین در حال پیشروی هستند و افزود که آنها از ابتدای سال، ۸۸۰ کیلومتر مربع قلمرو از جمله ۴۷ روستا و شهر را تصرف کردهاند.
پیشتر اعلام شد که جو بایدن، رییسجمهوری ایالات متحده، برخی محدودیتها بر استفاده اوکراین از تسلیحات آمریکایی در داخل روسیه را کاهش داده است که باعث هشدارهایی از سوی مسکو برای بحرانیتر شدن جنگی شده که اکنون به سومین سال خود رسیده است.
ولادیمیر پوتین، هشتم خرداد، به غرب هشدار داد که با آتش بازی میکند و اگر اعضای ناتو در اروپا به اوکراین اجازه دهند که از سلاحهای غربی برای حمله به عمق روسیه استفاده کند، این امر منجر به یک درگیری جهانی خواهد شد.
پوتین در بیش از دو سال گذشته چندین بار نسبت به آغاز یک جنگ جهانی و فراگیر و یا حتی جنگ هستهای هشدار داده است.
جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا روز جمعه ۱۸ خرداد بر فراز صخرهای که تکاوران ارتش ایالات متحده ۸۰ سال پیش در جریان جنگ جهانی دوم و روز D-Day از آن بالا رفتند، تهدیدات ناشی از آلمان نازی در آن زمان را با تهدیدهای امروز جهان از سوی دیکتاتورها و اقتدارگرایان مقایسه کرد.
او از آمریکاییها خواست در برابر انزواطلبی مقاومت کنند و به دفاع از دموکراسی ادامه دهند.
بایدن گفت: «تکاوران ارتش که در آن روز جنگیدند، امروز از آمریکاییها میخواهند که از آزادی دفاع کنند.»
جو بایدن در سخنرانی خود در نرماندی که دومین سخنرانی او در چند روز اخیر است، بار دیگر از اوکراین و آرمانهای دموکراتیک این کشور حمایت کرد و گفت آیا کسی در اروپا شک دارد که امروز از آمریکا بخواهد در برابر تجاوزات پوتین بایستد؟»
او در سخنرانیهای خود هیچ اشارهای به دونالد ترامپ، رقیب جمهوریخواه خود، نکرد اما گرایشهای انزواطلبانه او را مورد انتقاد قرار داد.
بایدن در اظهاراتی که گمان میرود هدفش ترامپ بود، گفت: «طبیعی ترین غریزه این است که کنار برویم، خودخواه باشیم، اراده خود را بر دیگران تحمیل کنیم، قدرت را به دست بگیریم و هرگز تسلیم نشویم. دموکراسی آمریکایی سختترین چیز را میخواهد: باور کنیم که بخشی از چیزی بزرگتر از خودمان هستیم.»
بایدن گفت: «اینکه امروز اینجا جمع میشویم، فقط برای قدردانی از کسانی نیست که در روز ششم ژوئن ۱۹۴۴، چنین شجاعت قابل توجهی از خود نشان دادند. این مراسم برای گوش دادن به پژواک صدای آنها است.»
رییسجمهوری آمریکا افزود: «ما وارثان خوش اقبال این قهرمانان هستیم، اما ما باید حافظ دستاورد ماموریت آنها نیز باشیم.»
بایدن در سخنرانی خود سخنان دونالد ریگان، رییسجمهوری جمهوریخواه پیشین آمریکا در ۴۰ سال پیش را تکرار کرد. ریگان در مراسم سالگرد D-Day گفته بود دموکراسی «ارزش مردن را دارد» و بر تمایل آمریکا برای صلح در سالهای رو به زوال جنگ سرد تأکید کرده بود.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، بعدا در این زمینه گفت: «هدف بایدن ترسیم «خط عبور» از جنگ جهانی دوم بود که جنگ سرد، تأسیس ائتلاف نظامی ناتو و جنگ کنونی روسیه با اوکراین را به هم مرتبط میکرد.»
ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، جمعه ۱۸ خرداد اعلام کرد حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی در ۲۴ ساعت گذشته چهار موشک بالستیک ضدکشتی را به سمت دریای سرخ شلیک کردند که این حملهها هیچ خسارت و آسیب جانی به همراه نداشتند.
به گفته سنتکتم، نیروهای آمریکا نیز یک پهپاد حوثیها را بر فراز تنگه بابالمندب منهدم کردند.
از سوی دیگر، ارتش ایالاتمتحده چهار پهپاد و دو موشک بالستیک ضدکشتی را در مناطق تحت کنترل حوثیها در یمن و یک قایق گشتی این گروه را در دریای سرخ منهدم کرد.
به گزارش خبرگزاریها، شبهنظامیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی طی چند حمله در سه روز گذشته، دستکم ۱۸ امدادگر از جمله ۱۱ نفر از کارکنان سازمان ملل، ۳ نفر از کارکنان موسسه ملی دموکراتیک که با بودجه آمریکا اداره میشود و ۳ نفر از کارکنان یک گروه محلی حقوق بشر را بازداشت کردهاند.
سه مقام دولت قانونی یمن در گفتگو با رویترز ضمن تایید این خبر اعلام کردهاند ماموران اطلاعاتی حوثیها، که کنترل صنعا پایتخت یمن و بخشهای وسیعی از شمال این کشور را در اختیار دارند، به خانهها و دفاتر این افراد در شهرهای صنعا، حدیده، عمران و صعده حمله کردند و ضمن بازداشت آنها، تلفنها و رایانههای آنان را هم مصادره کرده و با خود بردهاند.
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل روز جمعه ۱۸ خرداد با اشاره به نگرانی شدید سازمان ملل از این تحولات و اینکه از حوثیها خواستهاند توضیح دهند چرا این افراد را بازداشت کردهاند، گفت سازمان ملل در تلاش است این گروگانها هرچه سریعتر و بدون قید و شرط آزاد شوند.
به گفته سخنگوی سازمان ملل، دو زن و نه مرد بازداشتشده از کارکنان سازمان ملل برای پنج نهاد مختلف این سازمان و هانس گرونبرگ، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن کار میکنند.
یکی از مسئولان خیریه محلی به نام «نجات کودکان» در گفتگو با آسوشیتدپرس، ضمن اشاره به اینکه یکی از کارکنان آنها بازداشت شده است، درباره وضعیت او ابراز نگرانی کرده است و گفته است «هر کاری که بتوانیم برای کسب اطمینان از امنیت و رفاه او انجام میدهیم.»
بنا بر برخی از گزارشها، افراد ربوده شده احتمالا به ارسال اطلاعات به دشمن که اتهام رایج حوثیها علیه منتقدان و مخالفان آنهاست، متهم شده و به یک زندان امنیتی در صنعا منتقل شدهاند.
حوثیها، که از نیروهای نیابتی و تحت حمایت جمهوری اسلامی هستند، پس از شروع جنگ اخیر غزه، بارها به حمل و نقل دریایی در دریای سرخ حمله کردهاند و متقابلا مورد حمله هوایی ایالات متحده و بریتانیا قرار گرفتهاند.
جمعه ۱۱ خرداد، شبکه خبری العربیه گزارش داد اعضای سپاه پاسداران و گروه حزبالله لبنان که تحت حمایت تهران فعالیت میکند، در حملات هوایی مشترک و گسترده آمریکا و بریتانیا به مواضع حوثیها در یمن کشته شدهاند.
این شبکه خبری روز جمعه به نقل از منابع مطلع که نامشان فاش نشده، این خبر را منتشر کرد.
معاون فرماندهی مرکزی آمریکا در ماه فوریه تایید کرده بود که نیروهای سپاه پاسداران در یمن حضور دارند و «دوش به دوش» حوثیها فعالیت میکنند.
خبر کشته شدن اعضای سپاه پس از آن منتشر شد که خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران تایید کرد که جمهوری اسلامی «فنآوری» موشکهای بالستیک ضد شناور خود را در اختیار حوثیهای یمن قرار داده است.
خبرگزاری امنیتی تسنیم روز چهارشنبه نهم خرداد در گزارشی خبر داده بود فنآوری اولین موشک بالستیک دریایی جمهوری اسلامی با نام «قدر»، در اختیار گروه انصارالله یمن موسوم به حوثیها قرار گرفته است.
سازمان ملل متحد روز جمعه ۱۸ خرداد ارتش کشور اسرائیل را در «فهرست شرم» این سازمان قرار داد. فهرست شرم سازمان ملل شامل کشورها و سازمانهایی است که در جنگ به کودکان آسیب میرسانند. اسرائیل نخستین کشور دموکراتیک جهان است که به این فهرست وارد شده است.
شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائيل گزارش کرد آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد به هیات اسرائيل در این سازمان اطلاع داده نیروهای دفاعی این کشور در فهرست شرم سازمان ملل متحد وارد شده و نام اسرائیل در کنار کشورهایی مانند افغانستان، سوریه، یمن و سومالی قرار گرفته است.
دادگاه بینالمللی لاهه نیز در ۲۴ می احکام بازداشت تعدادی از سران رژیم صهیونیستی از جمله بنیامین نتانیاهو نخستوزیر و یواف گالانت وزیر جنگ را صادر کرده است. پیش از این برخی از محافل بینالمللی از جمله سازمان دیدهبان حقوق بشر نیز انتقاد گستردهای را از رژیم صهیونیستی مطرح کرده و خواستار الحاق این رژیم به لیست ننگ سازمان ملل متحد شده بودند.
پیش از این برخی نهادهای بینالمللی از جمله سازمان دیدهبان حقوق بشر نیز انتقاد گستردهای از دولت اسرائیل مطرح کرده و خواستار الحاق آن به «لیست ننگ سازمان ملل متحد» شده بودند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائيل با انتقاد تند از این اقدام گفت: «سازمان ملل با این اقدام خود را در فهرست سیاه قرار داده است.»
نتانیاهو با دفاع از عملکرد نیروهای امنیتی اسرائیل (IDF)، آن را اخلاقیترین ارتش دنیا نامید و گفت که «تصمیم مضحک و وارونه سازمان ملل» خللی در وضعیت ارتش اسرائيل ایجاد نمیکند.
گیلاد اردان، سفیر اسرائيل در سازمان ملل، به محض دریافت اعلان رسمی این تصمیم با انتشار پست - ویدیویی در ایکس، نسبت به این موضوع واکنش نشان داد.
اردان با تکرار عباراتی شبیه به نتانیاهو و حمله مستقیم به دبیرکل سازمان ملل، نه تنها این تصمیم را شرمآور خواند که به گوترش گفت باید «خجل» باشد.
او گوترش را «مروج و مشوق تروریسم» خواند و او را متهم کرد که این تصمیمش «ملهم از انزجار از اسرائيل» بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه اسرائيل نیز با تقبیح صریح این تصمیم سازمان ملل به «اقدامات تروریستی حماس در انجام حمله هفتم اکتبر و تجاوزهای جنسی انجام شده از سوی ستیزهجویان این گروه» اشاره و این سازمان را متهم کرد که «در برابر جنایات حماس سهلانگاری میکند» و آن را ناشی از عداوت با اسرائیل خواند.
بیانیه وزیر خارجه اسرائیل تصمیم سازمان ملل را متاثر از دادههای نادرست ارائهشده از سوی نهادهای فلسطینی مثل وزارت بهداشت حماس عنوان کرد و با اشاره به استفاده حماس از مدارس و بیمارستانها بهعنوان سنگر و بهکارگیری کودکان به عنوان سپر انسانی، تهدید کرد این تصمیم سازمان ملل بر روابط اسرائيل با سازمان ملل متحد تاثیر بهسزایی خواهد گذاشت و تبعاتی در پی خواهد داشت.
پیشتر نیز دیوان بینالمللی دادگستری حکم به توقف حمله اسرائیل به رفح داده بود و درخواست کرده بود به بازرسان بینالمللی اجازه بازرسی از غزه داده شود.
دیوان بینالمللی دادگستری در جلسه عصر روز جمعه چهارم خرداد برای تصمیمگیری در مورد درخواست آفریقای جنوبی برگزار شد و در نتیجه از اسرائیل خواست تا حمله به رفح را متوقف کند. در آخرین روز اردیبهشت کریم خان، دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی از قضات این دیوان خواسته بود برای رهبران حماس و اسرائیل به اتهام ارتکاب جنایات جنگی، قرار بازداشت صادر کنند.
در این فهرست بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت به «کشتار، ایجاد گرسنگی به عنوان یک ابزار جنگی، ممانعت از دسترسی به کمکهای بشردوستانه و هدف قرار دادن عمدی غیرنظامیان در درگیریها» متهم شدهاند.