خبرگزارش رویترز در گزارشی از قصد شرکت «اوپن ای‌آی» برای تغییرات اساسی در ساختار مدیریتی و مالکیتی خود خبرداد و نوشت این تغییرات جذابیت شرکت برای سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد اما پرسش‌هایی در مورد آینده مدیریت خطر هوش مصنوعی ایجاد کرده است.
پیتر فرناندز، مدیرعامل شرکت مومباک و از پیشگامان در زمینه حذف کربن، در مصاحبه با اکونومیست گفت برزیل می‌تواند در حذف کربن نقشی مشابه عربستان سعودی در تولید آن ایفا کند.
او افزود به دنبال آن است که مومباک به «آرامکوی سعودی» در صنعت حذف کربن تبدیل شود.
بازارهای داوطلبانه کربن
بازار داوطلبانه کربن یک بستر مالی است که در آن افراد، شرکت‌ها و سازمان‌ها به‌طور داوطلبانه و با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و مقابله با تغییرات اقلیمی، اقدام به خرید و فروش اعتبارات کربن می‌کنند.
هر اعتبار کربن معادل یک تن دی‌اکسید کربن یا دیگر گازهای گلخانه‌ای است که یا از محیط حذف شده‌اند و یا جلوی انتشار آنها گرفته شده است.
شرکت‌ها می‌توانند از این اعتبارات برای جبران انتشار گازهای گلخانه‌ای خود استفاده کنند و به اهداف زیست‌محیطی و کاهش کربن پایبند بمانند.
این بازار با «بازار اجباری کربن» تفاوت دارد؛ در بازار اجباری، دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی قوانینی الزام‌آور برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای وضع می‌کنند.
چالش‌های بازار کربن
با وجود این امیدواری‌ها، بازار داوطلبانه کربن در سال گذشته با کاهش چشمگیری مواجه شد؛ حجم اعتبارات معامله‌شده به کمتر از نصف سال قبل رسید و ارزش آن از ۱/۹ میلیارد دلار به ۷۲۳ میلیون دلار کاهش یافت.
دلیل اصلی این افت، رسوایی‌هایی بود که اعتبار این بازار را زیر سوال برد.
در برزیل، با وجود این مشکلات، برخی مانند فرناندز خوش‌بین هستند و به جای تمرکز بر حفظ جنگل‌های موجود، به احیای جنگل‌ها در مقیاس وسیع می‌پردازند.
شرکت‌هایی مانند مومباک و ری‌گرین مشغول کاشت درخت در هزاران هکتار از زمین‌های تخریب‌شده هستند.
سرمایه‌گذاری مایکروسافت و گوگل
این رویکرد جدید توجه شرکت‌های بزرگ فن‌آوری را به خود جلب کرده است.
مایکروسافت قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ به کربن منفی دست یابد و قراردادی برای خرید سه میلیون تن اعتبار کربن از ری‌گرین طی ۱۵ سال امضا کرده است. همچنین، گوگل نیز به‌زودی قراردادی مشابه با مومباک اعلام خواهد کرد.
ظرفیت رشد بازار حذف کربن
دو عامل عمده به آینده بازار حذف کربن امید می‌دهد: اول، فشار سهامداران و قانون‌گذاران بر شرکت‌ها برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای؛ و دوم، افزایش جدیت دولت‌ها در تدوین مقررات سخت‌گیرانه‌تر در این حوزه.
بانک جهانی از وجود ۷۵ طرح قیمت‌گذاری کربن در سراسر جهان خبر داده که ۲۴ درصد از انتشار جهانی این گازها را پوشش می‌دهند.
طبق برآوردهای دانشگاه آکسفورد، برای محدود کردن گرمایش جهانی به ۱/۵ درجه سانتی‌گراد بالاتر از دوران پیش از صنعتی شدن، باید تا سال ۲۰۵۰ نرخ حذف کربن به پنج تا ۱۰ میلیارد تن در سال افزایش یابد.
روش‌های حذف کربن
حذف دی‌اکسید کربن به دو روش طبیعی و فن‌آورانه انجام می‌شود.
روش‌های طبیعی مانند جنگل‌کاری و احیای تالاب‌ها ارزان‌تر هستند و هزینه حذف هر تن دی‌اکسید کربن بین ۱۰ تا ۴۰ دلار است، اما این روش‌ها با خطراتی مانند آتش‌سوزی و قطع درختان مواجه‌اند.
روش‌های فن‌آورانه، مانند جذب و ذخیره‌سازی مستقیم از هوا (دی‌ای‌سی‌اس)، هزینه بالاتر (تقریبا هزار دلار برای هر تن) و البته پایداری بیشتری دارند و دی‌اکسید کربن را به‌طور دائم ذخیره می‌کنند.
ظرفیت برزیل
برزیل با داشتن زمین‌های وسیع تخریب‌شده و آب‌وهوایی استوایی، پتانسیل بالایی برای احیای جنگل‌ها دارد.
مک‌کینزی تخمین می‌زند که اگر قیمت هر اعتبار کربن تا سال ۲۰۳۰ به ۳۰ دلار برسد، تبدیل تقریبا نیمی از مراتع برزیل به جنگل از نظر اقتصادی به‌صرفه خواهد بود.
چالش‌ها و پتانسیل‌ها
چالش‌های بسیاری پیش روی پروژه‌های حذف کربن وجود دارد؛ از جمله اختلاف نظر در مورد روش‌های اندازه‌گیری میزان جذب کربن، یافتن زمین مناسب، و تولید بذر و نهال‌های درختان. همچنین، نیاز به شفافیت بیشتر در قیمت‌گذاری و ارزیابی پروژه‌ها احساس می‌شود.
در عین حال، تحولات مثبتی نیز در جریان است. شرکت‌های بیمه برای حفاظت از خریداران اعتبارات کربن وارد میدان شده‌اند و از فن‌آوری‌های پیشرفته‌ای مانند تصاویر ماهواره‌ای و اسکن لیزری برای برآورد دقیق‌تر استفاده می‌شود.
توافق جهانی
ناظران امیدوارند اجماع جهانی برای ایجاد یک بازار کربن یکپارچه، که از زمان توافق پاریس بر روی آن بحث و بررسی صورت گرفته، به زودی حاصل شود. چنین توافقی می‌تواند به تجارت جهانی و محیط زیست کمک کرده و زمینه را برای احیای آمازون فراهم کند.
با وجود چالش‌های موجود، بازار داوطلبانه کربن پتانسیل قابل‌توجهی برای کمک به نجات آمازون و مقابله با تغییرات اقلیمی دارد.
موفقیت این طرح می‌تواند برزیل را به اولین کشور بزرگ کربن منفی تبدیل کند و الگویی برای دیگر کشورها در مبارزه با بحران اقلیمی باشد.
بر اساس این گزارش، شرکت اوپن ای‌آی که پشت موفقیت چشمگیر «چت جی‌پی‌تی» قرار دارد در حال برنامه‌ریزی برای تغییر ساختار اصلی خود به یک شرکت انتفاعی تا دیگر تحت کنترل هیات‌مدیره غیرانتفاعی نباشد.
به گفته این منابع آگاه، در حالی که سازمان غیرانتفاعی اوپن ای‌آی همچنان به کار خود ادامه داده و سهامی اقلیتی در شرکت جدید خواهد داشت، این تغییرات اوپن ای‌آی را برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر خواهد کرد.
به گفته آنها، هدف از این بازسازی حذف سقف بازدهی برای سرمایه‌گذاران است و پیش‌بینی می‌شود با حذف این سقف ارزش شرکت به ۱۵۰ میلیارد دلار برسد.
بر اساس این طرح سم آلتمن، مدیرعامل اوپن ای‌آی، برای نخستین بار در این ساختار سهام دریافت خواهد کرد. این تغییر ثروت او را به طور چشمگیری افزایش خواهد دهد.
میرا موراتی استعفا داد
این تغییرات ساختاری در شرایطی انجام می‌شود که اوپن ای‌آی با برخی تغییرات مدیریتی نیز مواجه است.
میرا موراتی، مدیر ارشد فناوری اوپن ای‌آی، چهارشنبه چهارم مهر در یادداشتی به کارمندان این شرکت گفت در حال کناره‌گیری از سمت خود است.
او تاکید کرد که تمام تلاشش را برای اطمینان از یک انتقال آرام و حفظ حرکتی که ایجاد کرده‌اند، انجام دهد.
موراتی سال گذشته و پس از اخراج ناگهانی آلتمن برای مدتی مدیر عامل موقت اوپن ای‌آی شد.
ساعاتی بعد، باب مک‌گرو، مدیر ارشد تحقیقات اوپن ای‌آی و بارت زوف، معاون تحقیقات، برنامه‌های خود را برای ترک این شرکت اعلام کردند.
به گزارش رویترز پیش از این، سازمان غیرانتفاعی اوپن ای‌آی کنترل کامل زیر مجموعه انتفاعی را به عهده داشت اما این تغییر می‌تواند باعث شود که شرکت مانند یک استارتاپ معمولی عمل کند و پیامدهایی برای نحوه مدیریت «خطرات هوش مصنوعی» از سوی اوپن ای‌آی به همراه داشته باشد.
هرچند تغییر ساختار اوپن ای‌آی برای سرمایه‌گذاران مثبت تلقی می‌شود، اما نگرانی‌هایی در جامعه هوش مصنوعی درباره کاهش تمرکز بر ایمنی و حاکمیت اخلاقی در توسعه هوش مصنوعی به وجود آمده است.
بازتابهای جهانی و استقبال سرمایه‌گذاران
اوپن ای‌آی با راهاندازی چت جی‌پی‌تی در سال ۲۰۲۲ به یکی از پیشگامان عرصه هوش مصنوعی تبدیل شد و این اپلیکیشن با بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر فعال هفتگی به یکی از سریعترین محصولات فناوری در حال رشد بدل شد.
موفقیت چت جی‌پی‌تی باعث شد ارزش شرکت از ۱۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ به ۱۵۰ میلیارد دلار در دور جدید تامین مالی برسد.
سرمایه‌گذاران مطرحی مانند تیرو کپیتال و اپل به این شرکت پیوستهاند و امیدوارند که این بازسازی ساختاری به افزایش بازدهی سرمایهگذاریهای آنها منجر شود.
اوپن ای‌آی از سال ۲۰۱۹ با حمایت مالی مایکروسافت، سرمایه لازم برای ادامه تحقیقات خود را تامین کرده و این تغییرات می‌تواند مسیر جدیدی برای جذب سرمایه بیشتر ایجاد کند.
تغییر در ماموریت و خطرات بلندمدت
یکی از دلایل اصلی شکلگیری اوپن ای‌آی به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی، اطمینان از توسعه هوش مصنوعی عمومی یا ایجیآی ایمن به نفع همه بود؛ هدفی که اکنون با تغییر ساختار ممکن است مورد بازنگری قرار گیرد.
حذف تیم سوپر الاینمنت که بر روی مدیریت خطرات بلندمدت هوش مصنوعی متمرکز بود و اوایل امسال منحل شد، نشانهای از کاهش توجه این شرکت به مسائل ایمنی هوش مصنوعی در بلندمدت است.
در اسفند سال گذشته ایلان ماسک در دادگاهی در کالیفرنیا از اوپن ای‌آی و آلتمن شکایت کرد و گفت این شرکت به هدف اصلی خود که توسعه هوش مصنوعی برای بشریت و نه برای پول و سودجویی بود، خیانت کرده است.
با تغییر ساختار، هیات‌مدیره جدید اوپن ای‌آی به رهبری برت تیلور، مدیرعامل سابق سلزفورس، باید تصمیمات مهمی را در مورد آینده این شرکت بگیرد.
این بازسازی به احتمال زیاد اوپن ای‌آی را به سمت مدلی مشابه با رقبای خود، آنتروپیک و ایکسآیای متعلق به ماسک، که به عنوان شرکت‌های انتفاعی با ماموریت اجتماعی ثبت شده‌اند، هدایت خواهد کرد.