فرماندهی کل گروه‌های حاکم بر دمشق دخالت در پوشش و ظاهر زنان را ممنوع کرد
خبرگزاری رویترز به نقل از منابعی گزارش داد که مخالفان بشار اسد اوایل امسال طرح خود را برای سرنگونی او به ترکیه ارائه کردند و این کشور آن را تایید کرد. هم‌زمان گروه‌های مورد حمایت آنکارا از تصرف شهر منبج در درگیری با کُردهای مورد حمایت آمریکا خبر دادند.
بر اساس گزارش رویترز، درگیری نظامی اسرائیل در لبنان علیه گروه حزب‌الله باعث شد جمهوری اسلامی به عنوان حامی رژیم اسد به شدت درگیر باشد و روسیه نیز حواسش از سوریه پرت شود. از سوی دیگر به دنبال شکست تلاش رجب طیب اردوغان برای تعامل ترکیه با دولت سوریه، مخالفان اسد طرح خود را برای ساقط کردن او به آنکارا ارائه دادند و تاکید کردند: «نیازی نیست شما کاری انجام دهید. فقط مداخله نکنید.»
اردوغان پیش از این به دنبال توافق سال ۲۰۲۰ با روسیه برای کاهش درگیری‌ها در شمال غرب سوریه، تمایلی به همراهی با حمله بزرگ مخالفان اسد نداشت.
ترکیه در عین حمایت از گروه‌های مخالف اسد با نیروهای دموکراتیک سوریه (ی‌پ‌گ) به رهبری کُردها و تحت حمایت آمریکا درگیر است و به مناطق در اختیار این گروه با این عنوان که حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) در آن حضور دارد، حمله می‌کند.
پ‌ک‌ک از سوی ترکیه به عنوان گروه تروریستی شناخته می‌شود.
در همین حال رسانه‌ها خبر دادند که گروه‌های تحت حمایت ترکیه در درگیری با کردها کنترل شهر منبج در شمال سوریه را به دست گرفتند.
ارتش آزاد سوریه مورد حمایت ترکیه است.
ترکیه و تحریر شام رابطه رسمی ندارند اما گزارش‌هایی درباره حمایت ترکیه از این گروه منتشر شده است.
در همین حال یک مقام آمریکایی به واشینگتن‌پست گفت دولت جو بایدن درباره هیات تحریر شام، میزان استقلال آن از ترکیه و احتمال حذف این گروه از فهرست سازمان‌های تروریستی به طور مرتب در حال انجام «ارزیابی لحظه‌ای» است.
این مقام گفته است: «باید هوشمندانه عمل کنیم.»
حدود ۹۰۰ سرباز آمریکایی در حال حاضر در سوریه هستند و بیشتر آن‌ها در شمال شرق این کشور با نیروهای دموکراتیک سوریه کار می‌کنند.
دوشنبه ۱۹ آذر دیده‌بان حقوق بشر سوریه خبر داد ۱۱ غیرنظامی از یک خانواده از جمله شش کودک در حمله پهپاد ترکیه به خانه‌ای در یک روستای شمال سوریه کشته شدند.
این روستا در محدوده تحت کنترل کردها قرار دارد.
ترکیه همچنین در نشست‌های موسوم به آستانه برای صلح در سوریه که حدود هشت سال سابقه دارد با جمهوری اسلامی و روسیه همراه شده و در آن‌ها شرکت کرده است.
تلاش جمهوری اسلامی برای حفظ نفوذ خود در سوریه
فایننشال تایمز در گزارشی نوشت که جمهوری اسلامی تمایلی به دست کشیدن از نفوذ خود در سوریه ندارد.
یک مقام ارشد ایرانی دوشنبه به خبرگزاری رویترز گفت که تهران پس از برکناری اسد، متحد خود، یک خط ارتباط مستقیم با شورشیان در رهبری جدید سوریه باز کرده است تا از شکل گرفتن «مسیر خصمانه» میان دو کشور جلوگیری کند.
با این حال برخی رسانه‌ها نوشتند که سقوط اسد از ریاست جمهوری سوریه، سنگری را که ایران و روسیه از آن برای اعمال نفوذ در جهان عرب استفاده می‌کردند، از میان برداشته است و با توجه به ترکیب گروه‌های مخالف حاکم بر دمشق، امکان احیای وضعیت سابق وجود ندارد.
فایننشال تایمز در ادامه گزارش خود به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در دیدار هفته گذشته خود با اسد، به او گفته است جمهوری اسلامی در موقعیتی نیست که برای حمایت از سوریه، نیرو اعزام کند.
از سوی دیگر محمد رشیدی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی، پس از حضور عراقچی در جلسه غیرعلنی مجلس برای بررسی اوضاع سوریه، گفت که وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی، روسیه، ترکیه و پنج کشور عربی در نشست قطر «مصوبات خوبی» برای سوریه داشتند اما: «سرعت تحولات به قدری بالا بود که جمع‌بندی جلسه موثر نبود و دولت سوریه سقوط کرد.»
تایوان به دنبال احتمال برگزاری یک رزمایش نظامی از سوی چین سطح هشدار خود را افزایش داد و اعلام کرد که پکن هفت منطقه حریم هوایی ایجاد و ناوگان دریایی و قایق‌های گارد ساحلی را به آب‌های اطراف این منطقه اعزام کرده است.
یک مقام ارشد امنیتی تایوان دوشنبه ۱۹ آذر به خبرگزاری رویترز گفت چین در حال حاضر نزدیک به ۹۰ کشتی نیروی دریایی و گارد ساحلی را در آب‌های نزدیک تایوان، جزایر جنوبی ژاپن و دریاهای چین شرقی و جنوبی مستقر کرده است.
پیش‌تر گزارش‌ها حاکی از آن بود که چین ممکن است هم‌زمان با سفر لای چینگ-ته رییس‌جمهوری تایوان به اقیانوس آرام از جمله هاوایی و گوام (قلمرو ایالات متحده)، رزمایش‌هایی انجام دهد.
وزارت دفاع چین و کاخ سفید به درخواست رسانه‌ها برای پاسخ درباره اقدامات جدید چین پاسخ ندادند.
وزارت دفاع تایوان تاکید کرده که فعالیت‌های ارتش چین را زیر نظر دارد: «هر گونه اقدام تحریک‌آمیز، یک‌جانبه و غیرمنطقی، می‌تواند به صلح و ثبات در اقیانوس آرام آسیب جدی وارد کند و جامعه بین‌المللی از آن استقبال نخواهد کرد.»
گارد ساحلی تایوان اعلام کرد هفت کشتی گارد ساحلی چین روز دوشنبه اقدام به «تعرض به منطقه خاکستری در تنگه تایوان» کردند.
پیش از این یک مقام ارشد امنیتی تایوان به رویترز گفته بود چین با افزایش فعالیت‌های نظامی در منطقه در تلاش است تا «خط قرمز» خود را برای دولت آینده دونالد ترامپ و متحدان ایالات متحده تعیین کند.
ترامپ در حال تشکیل کابینه‌ای است که در تمامی جنبه‌های امنیتی و اقتصادی، بر لزوم مقابله جدی با چین تاکید دارد و به نظر می‌رسد رویکردی تهاجمی در قبال این کشور اتخاذ کند. با این حال، نشانه‌هایی وجود دارد که دولت ترامپ ممکن است در حوزه تجارت با چین رویکردی ملایم‌تری داشته باشد.
چین، تایوان را بخشی از قلمرو خود می‌داند و ادعای استقلال تایپه را رد می‌کند.
این کشور در سال جاری دو رزمایش نظامی در اطراف تایوان برگزار کرده است و نیروهایش به‌طور روزانه در نزدیکی تایوان فعالیت دارند.
رییس‌جمهوری کره جنوبی با درخواست اداره تحقیقات فساد اداری به دلیل تلاش برای اعمال حکومت نظامی، ممنوع‌الخروج شد. هم‌زمان رهبر حزب حاکم اعلام کرد مدیریت امور خارجی و اداری به نخست‌وزیر واگذار شده است.
بائه سانگ آپ، یکی از مقامات وزارت دادگستری کره جنوبی، خبر داد که دستور ممنوعیت سفر یون سوک یول اجرا شده است.
هیات تحقیقات فساد اداری برای مقامات عالی‌رتبه در کره جنوبی، اعلام کرده بود که خواستار ممنوع‌الخروج شدن رییس‌جمهور شده است.
هیات تحقیقات فساد اداری در سال ۲۰۲۱ برای تحقیق در مورد مقامات بلندپایه تاسیس شد اما اختیاری برای پیگرد قانونی رییس‌جمهوری ندارد و موظف است موضوع را به دادسرا ارجاع دهد.
حکومت نظامی در کره جنوبی از سوی رییس‌جمهوری، سه‌شنبه گذشته و چند ساعت پس از مقاومت نمایندگان پارلمان و مخالفان دولت، لغو شد.
شنبه ۱۷ آذر، طرح استیضاح رییس‌جمهوری به دلیل نرسیدن به حد نصاب کافی، ناکام ماند.
حزب محافظه‌کار «قدرت مردم(پ‌پ‌پ)»، حزب حاکم کره جنوبی، با استیضاح یون مخالفت کرد و نمایندگان این حزب جلسه پارلمان را ترک کردند. با این حال این حزب وعده داده که رییس‌جمهور کناره‌گیری خواهد کرد.
هان دونگ هون، رهبر حزب حاکم، دوشنبه ۱۹ آذر گفت که رییس‌جمهوری از مدیریت امور خارجی و اداری کنار گذاشته شده و هان داک سو، نخست‌وزیر، این وظایف را انجام خواهد داد.
مخالفان این اقدام را مخالف قانون اساسی کره جنوبی دانسته و خواستار برکناری رییس‌جمهوری شده‌اند.
احزاب مخالف همچنین اعلام کرده‌اند بار دیگر طرح استیضاح رییس‌جمهوری را ارائه خواهند کرد.
در جلسه روز شنبه پارلمان ۱۹۵ نفر از ۳۰۰ نماینده شورای ملی در رای‌گیری در مورد لایحه استیضاح شرکت کردند و در نتیجه آرا شمارش نشد. حد نصاب شمارش آرا دو-سوم از کل نمایندگان یعنی ۲۰۰ نفر است و مخالفان به چند رای نمایندگان حزب حاکم نیز نیاز دارند.
یک‌شنبه کیم یونگ هیون، وزیر دفاع سابق کره جنوبی، به دلیل نقشش در اعلام حکومت نظامی بازداشت شد. رییس‌جمهوری اما با وجود افزایش نارضایتی در میان افسران ارشد نظامی، همچنان فرمانده کل قوا باقی مانده است.
در این میان چند مقام نظامی از جمله سرپرست وزارت دفاع، گفته‌اند که از هیچ دستور جدیدی برای اعمال مجدد حکومت نظامی پیروی نمی‌کنند.
روزنامه فایننشال تایمز به نقل از یک منبع ایرانی گزارش داد که عباس عراقچی در دیدار هفته گذشته خود با بشار اسد در دمشق گفته بود که جمهوری اسلامی دیگر در موقعیتی نیست که برای حمایت از سوریه، نیرو اعزام کند. این مقام دولتی گفت: «ما انتظار نداشتیم که فروپاشی به این سرعت رخ دهد.»
پس از جلسه غیرعلنی مجلس با حضور عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، یک عضو هیات رییسه مجلس گفت که وزیران خارجه جمهوری اسلامی و هفت کشور دیگر در قطر تصمیم‌های خوبی گرفته بودند اما سقوط بشار اسد آن‌قدر سریع اتفاق افتاد که این تصمیم‌ها موثر واقع نشدند.
محمد رشیدی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی، گفت که وزیران خارجه جمهوری اسلامی، روسیه، ترکیه و پنج کشور عربی در نشست قطر «مصوبات خوبی» برای سوریه داشتند اما: «سرعت تحولات به قدری بالا بود که جمع‌بندی جلسه موثر نبود و دولت سوریه سقوط کرد.»
عراقچی شنبه ۱۷ آذر در «نشست آستانه» در دوحه حضور یافت و با امیر قطر و مقامات دیگر کشورهای عربی دیدار کرد. نشست‌های موسوم به آستانه برای صلح در سوریه حدود هشت سال سابقه دارد و به پیشنهاد رییس‌جمهوری روسیه و حمایت ترکیه و جمهوری اسلامی آغاز شد.
دوشنبه ۱۹ آذر، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی پس از جلسه غیرعلنی مجلس درباره احتمال حضور مخالفان حاکم بر دمشق در «روند آستانه»، گفت که دولت سوریه هیچ‌گاه در این نشست حاضر نشده و روند آستانه بین ایران، ترکیه و روسیه بوده و ادامه کار آن نیز بستگی به تحولات آینده دارد.
در جلسه غیرعلنی مجلس، سه نفر از نمایندگان نیز نظرات خود را مطرح کردند.
احمد نادری، عضو هیات رییسه مجلس، با اشاره به این جلسه غیرعلنی گفت: «رویکرد ایران در آینده با سوریه بستگی به رفتار آن‌هایی دارد که در این کشور قدرت را در دست گرفته‌اند و ما در آینده رفتار خودمان را بر اساس رفتارهای آن‌ها تنظیم می‌کنیم.»
در روزهای گذشته تعدادی از نمایندگان مجلس از مشخص نبودن سیاست جمهوری اسلامی درباره پیشروی سریع مخالفان رژیم اسد انتقاد کردند و خواستار تشکیل جلسه غیرعلنی با وزیر امور خارجه شدند.
عراقچی پیش از این جلسه و شامگاه یک‌شنبه در یک برنامه تلویزیونی گفت: «سیستم اطلاعاتی ما و سوریه به‌طور کامل از تحرکات ادلب اطلاعات داشتند و این به دولت سوریه منتقل شده بود.»
به گفته او، آنچه غافلگیر‌کننده بود، «یکی ناتوانی ارتش سوریه و دیگری سرعت غیرمنتظره تحولات» بود.
قرار است علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، چهارشنبه ۲۱ آذر درباره تحولات سوریه سخنرانی کند.
پس از سقوط اسد برخی رسانه‌های حکومتی ضمن بازنشر برخی سخنان خامنه‌ای تلاش کرده‌اند کدهایی ارائه کنند و بگویند که او هشدارهای لازم را درباره اقدامات احتمالی در مورد سرنگونی اسد به او داده بود اما در سخنان منتشر شده، نشانی از این موضوع دیده نمی‌شود.
از سوی دیگر مایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سقوط اسد را بیانگر ضعیف شدن روسیه و ایران به عنوان حامیان او دانست.
موسسه مطالعات جنگ مستقر در آمریکا نیز سقوط اسد را شکست سیاسی راهبردی بزرگ برای مسکو خواند.
در همین حال آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، تاکید کرد: «تن ندادن رژیم اسد به مشارکت سیاسی و اتکای این رژیم به حمایت ایران و روسیه لاجرم منجر به فروپاشی‌اش شد.»
