در ادامه اظهارات ضد و نقیض مقام‌های جمهوری اسلامی درباره نحوه کشته شدن کیومرث پورهاشمی، یکی از فرماندهان نیروی قدس سپاه پاسداران در سوریه، محمدجعفر اسدی، معاون بازرسی قرارگاه خاتم الانبیا، این رویداد را به یک عامل «نفوذی» آمریکا نسبت داد.
از میان این زندانیان، رضا خندان در زندان اوین، مهرداد بختیاری و سیامک نصیری در زندان مرکزی کرج و حمزه درویش در زندان لاکان رشت در اعتراض به رسیدگی نشدن به خواسته‌هایشان دست به اعتصاب غذا زده‌اند.
خندان در اعتراض به شرایط نامناسب نگهداری‌اش در زندان اوین و بختیاری و نصیری و درویش، در اعتراض به نگهداری خود در سلول‌های انفرادی در اعتصاب غذا هستند.
مهراوه خندان، دختر رضا خندان زندانی سیاسی محبوس در زندان اوین، سوم دی‌ماه در مطلبی در اینستاگرام نوشت که پدرش از صبح دوشنبه اعتصاب غذای خود را آغاز کرده است.
او دوم دی‌ماه در مطلبی دیگر از انتقال پدرش از بخش قرنطینه به بند عمومی زندان عمومی زندان اوین خبر داد و نوشت «او در حسینیه که بخشی از فضای عمومی است و شرایط مناسبی حتی برای خوابیدن ندارد»، نگهداری می‌شود.
رضا خندان، فعال مدنی، ۲۴ آذر بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. پس از آن همسرش، نسرین ستوده، اعلام کرد که او برای تحمل دوران محکومیت خود بازداشت شده است.
خندان شهریور سال ۱۳۹۷ بازداشت و به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» به شش سال زندان محکوم شد که پنج سال آن قابل اجرا بود.
سایت حقوق بشری هرانا در خصوص اعتصاب غذای بختیاری و نصیری به نقل از یک منبع مطلع نوشت آن‌ها اول دی ماه به صورت تنبیهی به سلول های انفرادی ندامتگاه مرکزی کرج منتقل شدند و در اعتراض به این اقدام دست به اعتصاب غذا زدند.
مهرداد بختیاری، عموی پویا بختیاری، از جان‌باختگان اعتراضات آبان ۹۸ است. سیامک نصیری نیز زندانی سیاسی است که دوران محکومیت سه سال و یک ماه حبس خود را سپری می‌کند.
حمزه درویش، زندانی سنی‌مذهب نیز ۱۳ روز است در زندان لاکان رشت در اعتصاب غذا به سر می‌برد.
او ۲۱ آذر و پس از نگارش نامه‌‌ای از زندان خطاب به گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران به سلول انفرادی در زندان لاکان رشت منتقل شد.
بسیاری از زندانیان در ایران به‌ناچار از اعتصاب غذا بهعنوان آخرین راه برای رسیدن به خواسته‌هایشان استفاده می‌کنند و جان خود را به خطر می‌اندازند.
آن‌ها اغلب در اعتراض به برآورده نشدن خواسته‌هایشان، از جمله تاخیر در رسیدگی به پرونده و مراعات نشدن حقوقشان بهعنوان زندانی، دست به اعتصاب می‌زنند.
اسدی دوشنبه سوم دی‌ماه در مصاحبه با وب‌سایت خبری انتخاب، گزارش‌ها درباره دست داشتن یک افسر ارتش سوریه در کشته شدن پورهاشمی را تکذیب کرد و گفت: «آن نفوذی که فرمانده ایرانی را شهید کرد، عامل آمریکایی‌ها بود و افسر‌های ارتش [سوریه] را هم در کنار یک فرمانده ایرانی به شهادت رساند.»
او مشخص نکرد که این «عامل نفوذی» در چه نهادی مشغول به کار بوده و چگونه پورهاشمی را کشته است.
اظهارات اسدی در حالی مطرح می‌شوند که فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و رسانه‌های حکومتی در ایران پیش‌تر مخالفان بشار اسد، و به‌طور مشخص گروه تحریر شام را مسئول کشته شدن پورهاشمی معرفی کرده بودند.
روابط عمومی کل سپاه پاسداران هشتم آذر در بیانیه‌ای رسمی، پورهاشمی را یکی از «مدافعان حرم و مستشاران نظامی ارشد سپاه در سوریه» خواند و اعلام کرد او در حمله «تروریست‌های تکفیری صهیونیستی به حومه حلب» کشته شده است.
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، نیز در پیامی گفت پورهاشمی به دست «گروهک‌های تروریستی تکفیری صهیونیستی» جان خود را از دست داده است.
فارس، ایرنا، ایسنا، تسنیم و العالم نیز روایتی مشابه از کشته شدن این فرمانده نیروی قدس سپاه ارائه دادند و تابناک، شبکه شرق و عصر ایران نیز به‌صراحت کشته شدن پورهاشمی را به گروه تحریر شام نسبت دادند.
رسانه‌ها در ایران برای سال‌ها از عباراتی همچون «گروه‌های تروریستی تکفیری» برای اشاره به مخالفان مسلح بشار اسد استفاده می‌کردند.
یک خبرنگار تُرک دوم دی‌ماه به نقل از یک مقام امنیتی در ایران گزارش داد پورهاشمی نه به دست مخالفان مسلح اسد، بلکه در اثر تیراندازی یک افسر ارتش سوریه در جریان جلسه‌ای در اتاق عمیات مشترک حلب کشته شده است.
معاون بازرسی قرارگاه خاتم الانبیا در ادامه مصاحبه خود با انتخاب، گزارش خبرنگار ترک را مردود دانست و تاکید کرد ارتش سوریه نقشی در کشته شدن پورهاشمی نداشت.
اسدی افزود: «این حرف‌ها ادعای اسراییل است که می‌خواهند بین ایران و ارتش سوریه و بشار اسد مشکل ایجاد کنند. همه‌ی این حرف‌ها متعلق به غرب است.»
اسدی پیش‌تر فرمانده نیروهای سپاه پاسداران در سوریه بود.
رسانه‌ها در ایران اول دی‌ماه و با تاخیری چند روزه و ابهامبرانگیز از کشته شدن یک شهروند ایرانی دیگر در سوریه خبر دادند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، کشته شدن یک «کارمند محلی» سفارت ایران در دمشق به نام داود بیطرف را تایید کرد و گفت او ۲۵ آذر در اثر تیراندازی به خودرویش جان باخته است.
رسانه‌ها در ایران نوشتند بیطرف «استاد حوزه علمیه دمشق» و «امام جماعت سابق حرم حضرت رقیه» بوده است.
جمهوری اسلامی یکی از حامیان اصلی حکومت اسد به شمار میرفت. پیش‌تر دو نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی به‌طور جداگانه تایید کردند حکومت ایران دست‌کم ۳۰ میلیارد دلار برای حفظ اسد در قدرت هزینه کرد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، دوم دی‌ماه وعده بازپس گیری سوریه از جانشینان اسد را داد و جوانان این کشور را به ایستادن در برابر حکومت جدید تشویق کرد.
ناظران تحولات اخیر سوریه را ضربهای به نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی میدانند و معتقدند پایان حکومت اسد توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر خواهد داد.