باسم نعیم، رییس شورای روابط بین‌الملل حماس، اعلام کرد دستیابی به توافق آتش‌بس در غزه بدون نقش‌آفرینی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او در امور خاورمیانه، امکان‌پذیر نبود.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، پنجشنبه ۲۷ دی‌ماه اعلام کرد با اینکه مذاکره‌کنندگان ناچارند در آخرین لحظات یک «مساله باقی‌مانده» را حل کنند، اما آتش‌بس در نوار غزه باید همان‌طور که برنامه‌ریزی شده است، از یکشنبه ۳۰ دی‌ماه آغاز شود.
اسرائیل می‌گوید برگزاری نشست کابینه برای تصویب آتش‌بس با حماس را به دلیل کارشکنی این گروه، به تاخیر انداخته است. عزت الرشق، یکی از مقامات ارشد حماس، به رویترز گفت: «حماس به توافق آتش‌بس که قرار است از روز یکشنبه به منظور پایان دادن به ۱۵ ماه خونریزی اجرایی شود، متعهد است.»
روزنامه یدیعوت آحارونوت گزارش داده جلسه دولت اسرائیل برای رای‌گیری درباره توافق آتش‌بس در جنگ غزه روز شنبه برگزار می‌شود و توافق از روز دوشنبه اجرایی خواهد شد.
همزمان خبرگزاری فرانسه می‌گوید هیات دولت اسرائیل روز جمعه درباره توافق آتش‌بس با حماس رای‌گیری می‌کند.
جلسه کابینه اسرائیل برای این موضوع که قرار بود امروز پنجشنبه برگزار شود، پس از آن که بنیامین نتانیاهو، حماس را به دبه کردن درباره جزئیات در لحظه آخر متهم کرد، به تعویق افتاد.
تعویق برگزاری جلسه کابینه اسرائیل
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل گفته تا زمانی که میانجی‌گران تائید نکنند که حماس همه مفاد آتش‌بس را پذیرفته است، جلسه کابینه برای رای‌گیری در مورد توافق برگزار نخواهد شد.
سخنگویان حماس، ادعای اسرائیل درباره دبه کردن این گروه را رد کرده و می‌گویند به توافق پایبند هستند و آمریکا هم می‌گوید اطمینان دارد آتش‌بس طیق توافق، روز یکشنبه برقرار خواهد شد.
بلینکن در یک کنفرانس خبری در واشنگتن گفت: «تعجب‌آور نیست که در یک فرایند و مذاکره که این‌قدر چالش‌برانگیز و پیچیده بوده است، یک مسئله باقی‌مانده وجود داشته باشد.» او افزود: «ما در حال حل این مسئله باقی‌مانده هستیم.»
رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت آخرین اختلاف مربوط به هویت برخی از زندانیانی است که حماس خواهان آزادی آن‌هاست.
توافق آتش‌بس که با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا روز چهارشنبه ۲۶ دی‌ماه محقق شد، شامل یک آتش‌بس اولیه شش‌هفته‌ای است که با عقب‌نشینی تدریجی نیروهای اسرائیلی از نوار غزه همراه خواهد بود. گروگان‌هایی که در دست حماس هستند، به تدریج در ازای آزادی زندانیان فلسطینی بازداشت‌شده در اسرائیل آزاد خواهند شد.
مخالفت برخی از اعضا کابینه با توافق آتش‌بس
در همین حال برخی از اعضای کابینه با توافق مخالف هستند. وزیر دارایی کابینه اسرائیل اعلام کرده است شرط ادامه حضورش در دولت، بازگشت به جنگ در پایان مرحله اول آتش‌بس است.
ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل، با انتشار بیانیه‌ای ضمن اشاره به اینکه توافق آتش‌بس با حماس را «افتضاح» می‌داند، به پارلمان این کشور هشدار داده اگر با این توافق موافقت کند، او و حزبش استعفا می‌دهند.
حزب بن گویر که «قدرت یهودی» نام دارد، بخش مهمی از جامعه راست افراطی اسرائیل را نمایندگی می‌کند.
بن‌گویر گفته هر وقت جنگ علیه حماس با هدف نابودی این گروه دوباره شروع شود، زمانی خواهد بود که ان‌ها هم آماده بازگشت خواهند بود.
همزکان با برگزاری تجمعات شادی در برخی مناطق اسرائیل، اعتراضاتی نیز در اسرائیل در مخالفت با آتش‌بس گزارش شده است. در مقابل گزارش شده اهالی غزه خواهان اجرای آتش‌بس هستند.
توافقی که به دست آمده چیست و چه چیزهایی از آن می‌دانیم؟
این توافق همچنان شامل چند مرحله است. مرحله اول اگر در کابینه اسرائیل تصویب شود، از روز یکشنبه اجرایی خواهد شد و شامل موارد زیر است.
این مرحله ۴۲ روز طول خواهد کشید و در همان روز اول آن، حماس تعدادی از گروگان‌های اسرائیلی را آزاد می‌کند و توافق آتش‌بس آغاز می‌شود.
در این ۴۲ روز که معادل شش هفته است، اسرائیل ۳۳ نفر از گروگان‌های خود را (چه زنده و چه اجساد آنها) تحویل می‌گیرد و در مقابل صدها زندانی امنیتی فلسطینی را آزاد می‌کند.
لازم به ذکر است که برخی از این زندانیان افرادی هستند که به اتهام کشتن شهروندان اسرائیلی محکوم شده و به چندین حبس ابد محکوم شده‌اند.
در روز شانزدهم این دوره اول، طرفین مذاکرات را برای دور دوم توافق آغاز می‌کنند که در صورت دستیابی به توافق، دور دوم هم ۴۲ روز به طول خواهد انجامید.
در طول دور اول، نیروهای اسرائیلی از مراکز شهری نوار غزه عقب‌نشینی خواهند کرد، اما ممکن است همچنان حضوری محدود در محور فیلادلفی (مرز نوار غزه با مصر) داشته باشند.
در این مدت، کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه افزایش خواهد یافت و موارد مشابهی از این دست بهبود خواهند یافت.
اگر دور دوم توافق حاصل شود، این مرحله ممکن است به پایان کامل جنگ منجر شود.
در پایان مرحله دوم یا آغاز مرحله سوم، تمامی گروگان‌های اسرائیلی آزاد می‌شوند و نیروهای اسرائیلی به طور کامل از نوار غزه خارج می‌شوند.
همچنین احتمال ایجاد یک منطقه حائل میان نوار غزه و اسرائیل وجود دارد که این موضوع نیز به عنوان بخشی از مرحله دوم مطرح شده و ممکن است طرفین بر سر آن به توافق برسند.
شریعتمداری پنجشنبه ۲۷ دی، قصاص (کشتن) و مرگ را «کمترین مجازات» برای ترامپ و مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت اول او دانست و خطاب به پزشکیان نوشت: «وظیفه شما به عنوان یک ایرانی غیرتمند و مسلمان، اجرای این حکم الهی است و نه مذاکره [با او].»
او در سرمقاله روزنامه کیهان، خطاب به پزشکیان ادامه داد: «شما صاحب ایران نیستید. شما رییس‌جمهور ایران هستید که مسئولیت قوه اجرایی کشور برای چهار سال به عنوان یک امانت به شما سپرده شده است.»
شریعتمداری سخنان پزشکیان در مصاحبه با ان‌بی‌سی نیوز را «بیرون از حوزه اختیارات» او و «پیام ذلت به دشمن قسم‌خورده» خواند.
پزشکیان در مصاحبه با ان‌بی‌سی نیوز گفته است جمهوری اسلامی هرگز قصد ترور ترامپ را نداشته و در آینده نیز چنین کاری نخواهد کرد.
کیهان، چهارشنبه نیز در مطالب مختلفی به سخنان پزشکیان و موضوع مذاکره با آمریکا حمله کرد.
این روزنامه، پنجشنبه نیز پزشکیان را به «اتخاذ موضعی عجیب و تامل‌برانگیز» در مصاحبه با شبکه ان‌بی‌سی متهم کرد و آن را قسمتی از «تداوم مواضع متناقض و در تضاد با سیاست‌های کلی نظام و رهبری» خواند.
کیهان مواضع پزشکیان را تکرار تجربه دولت روحانی و در عین حال مواضع عباس عراقچی، وزیر خارجه، را «انقلابی و مبتنی بر اصول سیاست خارجی نظام» خواند.
شریعتمداری پیش از این نیز در سرمقاله شنبه ۱۵ دی کیهان نوشته بود: «مطرح کنندگان موضوع مذاکره با آمریکا یا خواب هستند یا مست‌اند یا دیوانه.»
یادداشت عضو دفتر آثار خامنه‌ای درباره مذاکره با آمریکا
مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار خامنه‌ای، در یادداشتی نوشت که مذاکره جمهوری اسلامی با آمریکا «نقش بسیار مهمی در احیای هژمونی آمریکا» خواهد داشت و «این خیانتی است به کل جهان».
او تاکید کرد که پس از سقوط بشار اسد، آمریکا ایران را «ضعیف می‌پندارد» و «به دنبال باج‌گیری» است.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۱۹ دی ماه طرفداران مذاکره با آمریکا را «مرعوب دشمن» خواند و از مقامات حکومت خواست در تصمیم‌گیری درباره موضوعات مختلف از جمله حجاب، تورم و ارز، ملاحظه «توقع بی‌جای آمریکایی‌ها» را نکنند.
دیگر روزنامه‌های اصول‌گرا نیز به مصاحبه پزشکیان واکنش نشان داده‌اند. از جمله روزنامه وطن امروز، سخنان پزشکیان مبنی بر این که جمهوری اسلامی اقدام به ترور ترامپ نکرده را تایید کرد و همزمان افزود جمهوری اسلامی از «مجازات» او دست نکشیده است.
ترامپ از روز اول بهمن (۲۰ ژانویه)، پس از برگزاری مراسم تحلیف، رسما کار خود را به عنوان رییس جمهوری آمریکا آغاز خواهد کرد.
نعیم جمعه ۲۸ دی در مصاحبه با شبکه خبری العربیه گفت: «نمی‌توانستم تصور کنم که این امر بدون فشار دولت آینده [آمریکا] به رهبری رییس‌جمهور ترامپ ممکن باشد، زیرا فرستاده ویژه او در منطقه، آقای ویتکاف، طی چند روز گذشته در این‌جا حضور داشت.»
او افزود ویتکاف «تمامی جزییات و موانع» آتش‌بس را مورد توجه قرار می‌داد و «به‌ویژه بر دولت اسرائیل فشار وارد می‌کرد.»
ویتکاف ۲۲ دی با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در اورشلیم دیدار و گفت‌وگو کرد.
به گزارش کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل، ویتکاف در این دیدار گفت ترامپ بر دستیابی به توافق آتش‌بس غزه تا پیش از برگزاری مراسم تحلیف خود به‌عنوان رییس‌جمهوری جدید ایالات متحده تاکید دارد.
وبسایت خبری تایمز اسرائیل ۲۶ دی به نقل از دو مقام عرب نوشت دیدار ویتکاف و نتانیاهو «تنش‌آلود» بود اما در نهایت، به پیشرفت در مذاکرات آتش‌بس انجامید.
این دو مقام عرب تاکید کردند تنها یک ملاقات میان ویتکاف و نتانیاهو از تمام تلاش‌های جو بایدن طی سال گذشته برای پایان دادن به درگیری‌ها در منطقه تاثیرگذارتر بود.
انتقاد مقام ارشد حماس از دولت بایدن
رییس شورای روابط بین‌الملل حماس در ادامه مصاحبه خود با العربیه، موضع دولت بایدن در قبال مناقشه غزه را مورد انتقاد قرار داد و آن را «همدست» اسرائیل خواند.
به گفته نعیم، تاخیر چندماهه در دستیابی به توافق آتش‌بس به دلیل «بی‌میلی، شاید هم همدستی دولت بایدن و حمایت بی‌حد و حصر و تزلزل‌ناپذیر آن از دولت اسرائیل برای جنگ علیه فلسطینی‌ها» رخ داد.
اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌های در بند این گروه به توافق دست یافتند. این توافق سه مرحله‌ای از ۳۰ دی اجرایی خواهد شد.
در مرحله اول توافق که شش هفته به طول می‌انجامد، حماس ۳۳ گروگان اسرائیلی شامل تمامی زنان، کودکان و مردان بالای ۵۰ سال را آزاد خواهد کرد.
پیشتر در ۱۸ دی، ترامپ هشدار داده بود اگر گروگان‌های در بند حماس تا زمان آغاز به کار دولت جدید آمریکا آزاد نشوند، «در خاورمیانه جهنم به راه خواهد افتاد».
ترامپ رسما اول بهمن قدرت را در کاخ سفید به دست خواهد گرفت.