نتانیاهو: اسرائیل در مهلت ۶۰ روزه بهطور کامل از لبنان خارج نخواهد شد
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد که خروج کامل نیروهای این کشور از جنوب لبنان تا مهلت ۶۰ روزه تعیینشده در توافق آتشبس با حزبالله صورت نخواهد گرفت. بر اساس این توافق، نیروهای اسرائیلی باید تا یکشنبه از این منطقه خارج شوند.
انتخاب مایکل دیمینو بهعنوان رییس سیاستگذاری وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) از سوی دونالد ترامپ، بهدلیل مواضع قبلی او درباره مسائل خاورمیانه و ایران با واکنش منفی طرفداران اسرائیل روبهرو شده است.
انتصاب دیمینو از سوی دولت ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، بهعنوان معاون دستیار وزیر دفاع در امور خاورمیانه اعتراضهای گستردهای را برانگیخته و مخالفان، به مواضع او درباره عدم نیاز به حضور آمریکا در خاورمیانه، عدم حمایت آمریکا از اسرائیل در مقابل حزبالله و حضور در موسسه کوئینسی که تریتا پارسی، موسس نایاک، از موسسان آن بوده است، اشاره کردهاند.
برخی رسانهها این انتخاب را به معنای این دانستهاند که: «اقدام نظامی در ایران خط قرمز ترامپ است.»
جوییشاینسایدر نوشت که سخنان دیمینو درباره جمهوری اسلامی، حوثیها و خاورمیانه، نگرانی جمهوریخواهان حامی اسرائیل در آمریکا را به دنبال داشته است.
نازنین افشین جم، فعال حقوق بشر، در حساب ایکس خود نوشت موسسه کوئینسی «به عنوان سخنگوی لابیگران رژیم محسوب میشود» و این انتصاب، نگرانیهایی جدی در مورد جهتگیری سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه ایجاد میکند.
او با اشاره به نقش نایاک در سیاست آمریکا در قبال جمهوری اسلامی در دولتهای باراک اوباما و بایدن افزود که تریتا پارسی یکی از بنیانگذاران هر دو سازمان نایاک و کوئینسی بوده است.
مایکل دیمینو
همزمان مارک لوین، مجری سرشناس جمهوریخواه، با اشاره به مصاحبه دیمینو در مرداد گذشته با پادکست ضداسرائیلی گلن گرینوالد گفت: «چطور این فرد توانست به یک موقعیت ارشد در وزارت دفاع دست پیدا کند؟»
دیمینو در این مصاحبه گفته بود حتی با «حمایت دفاعی» از اسرائیل در برابر حملات حزبالله نیز مخالف است.
او صریحا با حمله به تاسیسات اتمی ایران مخالفت کرده و جو بایدن، رییسجمهوری پیشین آمریکا را به دلیل تحت فشار قرار دادن اسرائیل برای حمله نکردن به این تاسیسات، تحسین کرده است.
پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، افراد و مقامهای نزدیک او از احتمال بازگشت سیاست فشار حداکثری واشینگتن علیه تهران سخن گفتهاند و احتمال حمله نظامی به سایتهای اتمی جمهوری اسلامی مطرح شده است.
والاستریت ژورنال به نقل از مقامهای آگاه گزارش داد برخی اعضای تیم ترامپ که سقوط حکومت بشار اسد را بررسی میکنند، به طور جدی در حال ارزیابی گزینههای موجود به منظور جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای از جمله «با حملههای هوایی پیشگیرانه» هستند.
ترامپ که بهعنوان شخصیت سال مجله تایم انتخاب شد، در گفتوگو با این مجله احتمال حمله نظامی به ایران را رد نکرد.
مخالفت با حضور آمریکا در خاورمیانه
مایکل دیمینو که سابقه کار در سیآیای و وزارت دفاع را در دوره قبلی ریاستجمهوری ترامپ دارد، پیش از این اعلام کرده بود «آمریکا هیچ گونه منافع حیاتی در منطقه خاورمیانه ندارد» و میتواند بدون حضور نظامی عمده، تهدیدهای تروریستی را «با دیپلماسی، استفاده از بازیگران محلی، نظارت اطلاعاتی و حملات دوربرد»، دفع کند.
این مقام وزارت دفاع تاکید کرده که آمریکا باید حضور نیروهای خود را در منطقه به میزان قابل توجهی کاهش دهد و پایگاههای نظامی خود را در عراق و سوریه تعطیل کند.
مایکل دیمینو حملات آمریکا به حوثیها را فاقد بازدارندگی خوانده بود
او همچنین خواستار آن شده که آمریکا حضور خود را در خلیج فارس مورد ارزیابی دوباره قرار دهد.
دیمینو سال ۲۰۲۴ گفته بود گزارشها درباره این که جمهوری اسلامی قصد دارد خاورمیانه را تسخیر کند، واقعی نیست و افزوده بود که نیروهای نظامی جمهوری اسلامی، توانایی محدودی دارند.
او دومین حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل را پاسخی «نسبتا معتدل» به عملیات اسرائیل علیه تهران خوانده و گفته بود که ایران در حال عقبنشینی است.
به گفته این مقام وزارت دفاع آمریکا، جمهوری اسلامی خویشتنداری کرد؛ شاید به این امید که در صورت پیروزی احتمالی کامالا هریس در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، دولت او تمایل بیشتری برای بازگشت به برجام یا توافقی مشابه داشته باشد.
او بارها هشدار داده است حملات اسرائیل به ایران و نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، جان نیروهای آمریکایی در منطقه را بیشتر به خطر میاندازد.
این مقام وزارت دفاع آمریکا همچنین گفته است: «به نفع آمریکاست که از دیپلماسی برای پایان دادن به جنگ در غزه در سریعترین زمان ممکن استفاده کند.»
دیمینو در مقالهای در ژانویه ۲۰۲۴ در مجله «ریسپانسیبل استیت کرافت» که از سوی موسسه کوئینسی اداره میشود، حملات مداوم آمریکا علیه حوثیها را فاقد قدرت بازدارندگی خوانده و افزوده بود: «هیچ راهحل نظامی معتبری برای بحران در دریای سرخ وجود ندارد.»
دولت بایدن، در زمان ریاستجمهوری او، نیروی نظامی ایالات متحده را برای رهگیری حملات حوثیها به منظور حفاظت از ترافیک تجاری و انجام حملات دورهای به قصد تضعیف توانمندیهای نظامی حوثیها به کار گرفت.
پس از آغاز دوره چهار ساله ریاستجمهوری ترامپ از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵، کاخ سفید اعلام کرد آمریکا انصارالله یمن را که بهعنوان حوثیهای یمن نیز شناخته میشوند، در فهرست سازمانهای تروریستی خود قرار میدهد.
بنا بر بیانیهای که به امضای ترامپ رسیده است، سیاست ایالات متحده همکاری با شرکای منطقهای به منظور از بین بردن تواناییها و مقابله با عملیات حوثیها است.
رهبر جمهوری اسلامی بدون نام بردن مستقیم از نتانیاهو و ترامپ، با ذکر نام رونالد ریگان، از روسای جمهوری پیشین آمریکا، به اظهارات درباره ضعیف شدن جمهوری اسلامی واکنش نشان داد و این افراد را «متوهم و خیالباف» خواند.
علی خامنهای چهارشنبه سوم بهمن در یک سخنرانی در جمع فعالان اقتصادی گفت: «آن متوهم خیالباف اعلام کرد که ایران ضعیف شده است. آینده نشان خواهد داد چه کسی ضعیف شده است.»
او با اشاره به حمله عراق به ایران در زمان حکومت صدام حسین و کمکهای رونالد ریگان به صدام افزود: «سرانجام آن دو و دهها متوهم دیگر به درک واصل شدند و جمهوری اسلامی روز به روز رشد پیدا کرد که این تجربه به فضل الهی قابل تکرار است.»
دونالد ترامپ که از اول بهمن رسما رییسجمهوری آمریکا شد، ۱۸ آذر گفته بود که روسیه به دلیل جنگ در اوکراین و اقتصاد بد و جمهوری اسلامی به دلیل موفقیتهای نظامی اسرائیل، در موقعیت ضعیفی قرار دارند و به همین دلیل نتوانستند از بشار اسد حمایت کنند.
پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، افراد و مقامهای نزدیک او از احتمال بازگشت سیاست فشار حداکثری واشینگتن علیه تهران سخن گفتهاند و احتمال حمله نظامی به سایتهای اتمی جمهوری اسلامی مطرح شده است.
همزمان برخی منابع خبر دادهاند جمهوری اسلامی در تلاش است واسطهای برای گفتوگوی مستقیم با ایالات متحده پیدا کند.
از سوی دیگر حسین شریعتمداری، نماینده خامنهای در روزنامه کیهان، چند بار به مقامات دولت مسعود پزشکیان و شخص او، به دلیل ابراز آمادگی برای مذاکره با آمریکا حمله کرده است.
موضع خامنهای در قبال آتشبس غزه
رهبر جمهوری اسلامی مذاکره اسرائیل با حماس و آتشبس در غزه را «نشانهای آشکار از تحقق پیشبینی زنده بودن و زنده ماندن مقاومت» خواند.
او پیش از این نیز با وجود ضربات سنگین اسرائیل به حماس و حزبالله لبنان و کشته شدن بسیاری از سران و فرماندهان این گروهها از جمله حسن نصرالله، دبیرکل پیشین حزبالله، از «قدرتمندی و زنده بوده مقاومت» سخن گفته است.
خبرگزاری رویترز جمعه ۳۰ آذر در گزارشی نوشت که پس از غلبه اسرائیل بر حماس و حزبالله و سقوط رژیم اسد در سوریه، «ایران، هدف بعدی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل» است و در صورت عقبنشینی نکردن جمهوری اسلامی از برنامه اتمی خود، احتمال حمله آمریکا و اسرائیل به ایران وجود دارد.
نتانیاهو چندین بار تاکید کرده است جمهوری اسلامی به دلیل وارد آمدن ضربات شدید به گروههای نیابتیاش در منطقه و نابودی سامانههای پدافند هواییاش در حمله دوم اسرائیل به ایران، به شدت تضعیف و شوکه شده است.
او سقوط اسد را نتیجه مستقیم ضربات اسرائیل به جمهوری اسلامی و حزبالله خوانده است.
خامنهای: یکی از مشکلات ما آویزان شدن به دلار است
رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی خود بار دیگر از بانک مرکزی خواست تا با وجود عکسالعملهای احتمالی، راه را برای تخصیص ارزهای دیگر باز کند و افزود: «امروز یکی از مشکلات ما آویزان شدن به دلار است.»
او تاکید کرد سامانه مالی بریکس و تبادلات مالی با ارزهای کشورهای عضو آن که قرار است انجام شود، «کمک بزرگی به حل این مشکل خواهد کرد.»
بریکس سازمانی است که از سوی روسیه، چین، هند و برزیل در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد.
درخواست جمهوری اسلامی برای عضویت در این سازمان، در زمان ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی پذیرفته شد.
خامنهای در ۲۰ سال گذشته بارها موضوع حذف دلار از مبادلات تجاری ایران را مطرح کرده است.
اوایل آبان، تصویری از یک اسکناس با نشان بریکس در دستان ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در اجلاس این سازمان در تاتارستان مورد توجه رسانهها قرار گرفت.
ترامپ ۱۰ آذر به کشورهای عضو سازمان بریکس هشدار داد در صورت استفاده از ارزی بهجز «دلار قدرتمند آمریکا»، با تعرفه ۱۰۰ درصدی مواجه خواهند شد.
چین، هند و امارات متحده عربی که از اعضای بریکس به شمار میروند، روابط تجاری گستردهای با ایالات متحده و غرب دارند.
اوایل آبانماه تصویری از یک اسکناس با نشان بریکس در دستان ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در اجلاس این سازمان در تاتارستان مورد توجه رسانهها قرار گرفت.
این نخستین بار نبود که تصویر این اسکناس منتشر میشد و سال ۱۴۰۲ هم تصویری از آن به رسانهها راه یافته بود.
پیشنهاد راهاندازی ارز واحد برای اعضای بریکس از سال ۲۰۱۸ مطرح شد و در سال ۲۰۲۳، در پی تشدید جنگ اوکراین و تحریمهای بینالمللی علیه روسیه، این موضوع با جدیت بیشتری دنبال شد.
اکونومیست ضمن ارائه آماری از زیان ۲۰۰ میلیارد دلاری حملات حوثیها به کشتیها در دریای سرخ، به نقل از تحلیلگران نوشت که چین از این حملات سود برده و ممکن است این حملهها با وجود اعلام آتشبس میان اسرائیل و حماس، ادامه پیدا کنند.
بر اساس گزارش ۲۹ دی ماه این نشریه، حوثیها همچنین بر روی فنآوری جدید تسلیحاتی کار میکند و ممکن است از این حملات به عنوان ابزاری از جمله در مذاکرات با عربستان سعودی استفاده کند.
بر پایه تجزیه و تحلیل دادههای ماهوارهای، اگرچه تعداد کشتیهایی که از تنگه بابالمندب عبور میکنند به نصف کاهش یافته است، ترانزیت چین افزایش یافته و یک-پنجم از حدود ۹۰۰ کشتی را تشکیل میدهد که از دریای سرخ عبور میکنند.
در حالی که حق بیمه برای شرکتهای آمریکایی و بریتانیایی رقمی برابر با دو درصد ارزش کشتی است، این رقم برای کشتیهای چینی کمتر از ۳۳ صدم درصد است.
شش برابر بودن هزینه بیمه برای کشتیهای غربی در مقایسه با کشتیهای چینی به دلیل روابط چین با جمهوری اسلامی و احتمال کمتر هدف قرار گرفتن این کشتیها از سوی حوثیها است.
کمک ملوانان ناو هواپیمابر آیزنهاور به خدمه کشتی مورد حمله حوثیها
همزمان اندیشکده شورای آتلانتیک در مقاله مفصلی به بررسی روابط حکومت چین با حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی پرداخته است.
به نوشته نویسندگان این مقاله، چین در سالهای اخیر بهگونهای عمل کرده که در کنار بهرهمندی از امنیت حاصل از حضور ناوگان نظامی آمریکا در دریای سرخ، منابع و فنآوری لازم را برای تقویت حوثیها و جمهوری اسلامی تامین کرده است.
این حمایتها نه تنها ثبات منطقه را تهدید کرده بلکه فشار زیادی بر تجارت بینالمللی وارد کرده است.
روزنامه والاستریت ژورنال نیز پنجشنبه سوم آبان خبر داد روسیه دادههای اطلاعاتی ماهوارهای را برای هدفگیری کشتیهای غربی در دریای سرخ از طریق سپاه پاسداران در اختیار حوثیهای یمن قرار داده است.
جزییات هزینه ۲۰۰ میلیارد دلاری حملاث حوثیها
اکونومیست نوشت که حملات حوثیها در دریای سرخ در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۰۰ میلیارد دلار ضرر وارد کرده است.
بر اساس این گزارش، حملات حوثیها در ۱۰ ماه از سال گذشته میلادی، ۱۷۵ میلیارد دلار به هزینههای حمل و نقل دریایی اضافه کرده است.
در همین حال هزینه ارسال یک کانتینر از شانگهای چین به روتردام هلند در ماه ژوییه سال ۲۰۲۴ به هشت هزار و ۲۰۰ دلار رسید که نسبت به میانگین این رقم در سال گذشته، پنج برابر افزایش یافت.
هزینه گشتزنی نیروی دریایی آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا در دریای سرخ برای حفاظت از کشتیها حدود پنج میلیارد دلار برآورد شده است.
همچنین تغییر مسیر کشتیها هفت میلیارد دلار از درآمد مصر از کانال سوئز، یعنی حدود ۶۰ درصد این درآمد را از بین برده است.
پس از حملات حوثیها شرکتهای کشتیرانی بهجای عبور از بابالمندب به دریای سرخ و حرکت به سمت کانال سوئز و اروپا یا بالعکس، قاره آفریقا را دور میزنند که طی این مسیر طولانی، دو تا سه هفته طول میکشد.
بر اساس گزارشها، بابالمندب و دریای سرخ مسیر ترانزیت ۱۲ درصد از تجارت جهانی است.
افزایش سود شرکتهای کشتی رانی
حملات حوثیها به دلیل طولانی شدن مسیر باعث افزایش سود شرکتهای کشتیرانی شده و از جمله سود شرکت دانمارکی مرسک در سه ماهه سوم سال گذشته به ۳/۳ میلیارد دلار رسیده و نیم میلیارد دلار نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است.
ارزش سهام شرکتهای اصلی حمل و نقل دریایی در اروپا مانند مرسک و هاپاگ لوید در پی حملات حوثیها به کشتیها تجاری در دریای سرخ افزایش یافت.
همزمان یک شرکت بیمه سوئدی به اکونومیست خبر داد که قیمت بیمه در دریای سرخ ۲۰ برابر شده است.
استفاده از ابراز حملات در مذاکره با عربستان سعودی
اکونومیست نوشت که با وجود سخنان مقامات حوثی درباره توقف حملات به کشتیها پس از آتشبس در غزه، آنان شروط سختی از جمله توقف کامل «تمام فعالیتهای نظامی اسرائیل» و پایان دادن به همه حملات نظامی غرب به یمن را برای این امر تعیین کردهاند.
موشک «فلسطین ۲» حوثیها
به گفته این نشریه، بسیاری از ناظران نسبت به پایان یافتن حملات حوثیها در دریای سرخ تردید دارند و ممکن است این گروه از حربه حمله به کشتیها استفادههای دیگری نیز بکند.
اکونومیست از جمله به مذاکرات این گروه با عربستان سعودی اشاره کرد که هر زمان ریاض امتیازاتی داده، حوثیها درخواست امتیازات بیشتری میکنند.
شرکت کشتیرانی مرسک پیش از این اعلام کرده بود انتظار میرود حمل و نقل دریایی از دریای سرخ تا سال ۲۰۲۵ ممکن نباشد.
از سوی دیگر ۱۵ سناتور جمهوریخواه آمریکایی، طرحی را با نام «قانون انحلال گروههای نیابتی ایران» ارائه کردهاند که هدف از آن قرار دادن حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی و تضعیف تواناییهای آنها در دریای سرخ است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری سابق آمریکا که از ۲۰ ژانویه به کاخ سفید بازمیگردد، در ژانویه ۲۰۲۱، حوثیها را در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار داد اما جو بایدن، رییسجمهوری فعلی، آنها را از این فهرست خارج و همزمان فروش تسلیحات تهاجمی به عربستان سعودی را متوقف کرد.
العربیه انگلیسی، به نقل از یک دیپلمات ارشد اروپایی که نامش را اعلام نکرد، گزارش داد که دیپلماتهای اروپایی بر این باور هستند که اسرائیل در پی تحولات ماههای اخیر در خاورمیانه، تصمیم خود برای حمله به ایران را گرفته است.
به گفته او دیپلماتهای اروپایی در تلاش هستند تا ببینند آیا راهی برای به حداقل رساندن خطر حمله نظامی به تاسیسات هستهای ایران در آستانه بازگشت دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب ایالات متحده به کاخ سفید وجود دارد یا خیر.
به نوشته العربیه، این دیپلمات حمله احتمالی اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران را قریبالوقوع ندانست، اما گفت که چند کشور اروپایی مذاکراتی را با تیم ترامپ آغاز کردهاند تا ببینند آیا فرصتی برای دیپلماسی یا راه دیگری برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای وجود دارد یا خیر.
بریتانیا، فرانسه و آلمان پس از دیدارهای محرمانه در ماه نوامبر، دوشنبه ۲۴ دی، با مقامات جمهوری اسلامی بر سر برنامه هستهای حکومت ایران مذاکره کردند اما جزییاتی از نتایج این مذاکرات منتشر نشده است.
پیشتر در ماه دسامبر، این سه کشور«نگرانی شدید» خود را از افزایش ظرفیت غنیسازی ایران ابراز کردند و از احتمال فعال کردن مکانیسم ماشه که تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی را احیا میکند، سخن گفتند.
امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه نیز گفته است که برنامه هستهای تهران به «نقطه بی بازگشت» نزدیک میشود.
دونالد ترامپ تاکید کرده است که آمریکا بههیچوجه اجازه نخواهد داد که ایران به سلاح هستهای دست یابد.
بازگشت سیاست فشار حداکثری
العربیه در همین حال به نقل از منابع نزدیک به تیم دونالد ترامپ گزارش داد که سیاست فشار حداکثری آمریکا بلافاصله ئس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید از سر گرفته خواهدو
سناتور جیم ریش، رییس کمیته روابط خارجی سنا، جمعه ۲۸ دی، هنگام معرفی طرح «قانون انحلال گروههای نیابتی ایران» که برای برخورد با حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی تدوین شده، گفت:«در دولت جدید ترامپ، ایالات متحده به سیاست فشار حداکثری ترامپ بر ایران باز خواهد گشت و از امنیت ملی آمریکا محافظت خواهد کرد.»
منتقدان دولت بایدن میگویند که جمهوری اسلامی در دوران ریاست جمهوری جو بایدن توانست با فروش غیرقانونی نفت به پول نقد دسترسی پیدا کند و میلیونها دلار صرف تسلیحات، آموزش و تقویت نیروهای نیابتی خود در منطقه کند.
العربیه به نقل از تحلیلگران و دیپلماتهایی که از آنها نام نبرده، نوشته است که چشمانداز یافتن راهحلی دیپلماتیک چندان روشن نیست و اکنون احتمال اقدام نظامی مستقیم ایالات متحده یا اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران بیش از هر زمان دیگری است.
ترامپ از زمان پیروزی در انتخابات، از اظهار نظر درباره احتمال اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی خودداری کرده و این امر را مرتبط با استراتژی نظامی آمریکا دانسته است.
کارشناسان میگویند اسرائیل بدون حمایت آمریکا قادر به انجام حملهای نخواهد بود که بتواند برنامه هستهای ایران را بهطور کامل از بین ببرد یا آن را متوقف کند.
جمهوری اسلامی از آغاز جنگ غزه در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ متحمل خسارات بیسابقهای شده است. اسرائیل حماس و حزبالله را بهشدت ضعیف کرده و رهبران آنها را کشته است. دولت بشار اسد در سوریه سقوط کرده و سپاه پاسداران چند فرمانده ارشد خود را از دست داده است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی جو بایدن، هفته گذشته گفت که این شکستها ممکن است رهبران جمهوری اسلامی را وادارد که برای جبران آسیبها و افزایش قدرت بازدارندگی خود، به سوی ساخت سلاح هستهای گام بردارد.
شماری از مقامات جمهوری اسلامی در ماههای اخیر آشکارتر از هر زمان دیگر از احتمال یا ضرورت تغییر دکترین هستهای تهران سخن گفتهاند.
بهنوشته العربیه، این امر میتواند فشار بر ترامپ برای اقدام نظامی را افزایش دهد، زیرا او نمی خواهد کسی باشد که جمهوری اسلامی در دوران ریاست جمهوری او به سلاح هسته ای دست بیابد.
براساس اطلاعات بهروز شده ایالات متحده جمهوری اسلامی مواد شکافتپذیر کافی برای تولید سلاح هستهای در عرض چند هفته را در اختیار دارد، اما هنوز تصمیمی در این زمینه گرفته نشده است. همچنین ارزیابی میشود که توسعه و ساخت یک کلاهک هستهای واقعی به چند ماه زمان بیشتر نیاز دارد.
امید اندک به دیپلماسی
العربیه در گزارش خود نوشته است که تحلیلگران با اشاره به شخصیت ترامپ، موضع تهاجمی دولت او در قبال جمهوری اسلامی و عدم تمایل تهران به دادن امتیازات قابل توجه، نسبت به موفقیت راهحلی دیپلماتیک تردید دارند.
تحلیلگران پیشبینی میکنند که ترامپ خواستار معکوس کردن محورهای کلیدی برنامه هستهای ایران شود و از جمهوری اسلامی بخواهد به حمایت از گروههای نیابتی خود در منطقه پایان دهد وحتی محدودیتهایی جدی را در برنامه موشکهای بالستیک خود اعمال کند. دادن چنین امتیازاتی برای جمهوری اسلامی دشوار و ناخوشایند خواهد بود.
خواسته های ترامپ ممکن است شامل معکوس کردن جنبه های کلیدی برنامه هسته ای ایران، پایان دادن به حمایت آن از شبه نظامیان منطقه ای، و احتمالا حتی محدودیت در برنامه موشک های بالستیک آن باشد - امتیازاتی که احتمالا برای تهران ناخوشایند خواهد بود.
با وجود اظهارنظرهای برخی مقامات جمهوری اسلامی از جمله رییس دولت و وزیر امور خارجه، ممکن است جمهوری اسلامی هنوز آماده یک مذاکره و مصالحه معنادار نباشد و بکوشد به روال معمول خود زمان بخرد؛ هرچند اگر احتمال یک حمله نظامی از سوی آمریکا جدی شود، تهران تن به سازش خواهد داد.
العربیه در پایان گزارش خود به نقل از یک ناظر مستقل در ایران که نخواسته نامش اعلام شود، نوشته است:« جمهوری اسلامی احتمالا اجازه نمیدهد اوضاع تا حد حمله نظامی ایالات متحده تشدید شود. آنها هر امتیازی را که ترامپ بخواهد برای جلوگیری از این سناریو و ماندن در قدرت خواهند داد.»
۱۵ سناتور جمهوریخواه آمریکایی، طرحی را با نام «قانون انحلال گروههای نیابتی ایران» ارائه کردهاند که هدف از آن قرار دادن حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی به فهرست سازمانهای تروریستی خارجی و تضعیف تواناییهای اآنها در دریای سرخ است.
جیم ریش، لیندسی گراهام، تام کاتن، ریک اسکات و کیتی بریت از جمله سناتورهایی هستند که این طرح را امضا کردهاند که براساس آن، هر شخص یا سازمانی که از حوثیها حمایت مادی کند با عواقب شدیدی مانند مسدود شدن داراییها و مجازاتهای جنایی روبهرو خواهد شد.
این قانون در صورت تصویب حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی را بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی میکند و خواستار تعیین یک استراتژی برای کاهش تواناییهای این گروه در دریای سرخ میشود.
این قانون همچنین خواستار تهیه گزارشی درباره موانع ارائه کمکهای بشردوستانه در مناطق تحت کنترل حوثیها در یمن میشود.
دونالد ترامپ در ژانویه ۲۰۲۱، حوثیها را در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار داد اما جو بایدن آنها را از این فهرست خارج و همزمان فروش تسلیحات تهاجمی به عربستان سعودی را متوقف کرد.
حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی پیش از این بارها تاکید کرده بودند که در حمایت از حماس و مردم غزه به اسرائیل حمله میکنند اما روشن نیست که پس از برقراری آتشبس در غزه این گروه به حملات خود به اسرائیل و کشتیها در خلیج عدن و دریای سرخ پایان خواهد داد یا نه.
براساس آنچه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، جمعه ۲۸ دی، منتشر کرد سناتور جیم ریش درباره طرح «قانون انحلال گروههای نیابتی ایران» گفت: «این طرح، تصمیم تاریخی دونالد ترامپ در دوره اول ریاست جمهوریاش برای تعیین حوثیها بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی را احیا میکند.»
او افزود که در دولت جدید ترامپ، ایالات متحده به سیاست فشار حداکثری ترامپ بر ایران باز خواهد گشت و از امنیت ملی آمریکا محافظت خواهد کرد.
سناتور تام کاتن نیز درباره این طرح گفت: «حوثیها دستهای وحشی از قانونشکنانی هستند که شهروندان آمریکایی را میربایند، شکنجه میکنند و میکشند. ما باید حوثیها را دوباره بهعنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی کنیم و فشاری واقعی بر ایران و گروههای تروریستی آن وارد کنیم.»
سناتور گراهام لیندسی هم درباره این طرح گفت:«ثابت شد که تصمیم دولت بایدن برای بیرون آوردن حوثیها از فهرست گروههای تروریستی یک اشتباه محاسباتی بزرگ و آشکار بوده است. شعار حوثیها مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل و لعنت بر یهودیان است. لازم نیست شرلوک هولمز باشید تا بفهمید آنها تروریست هستند.»
سناتور ریک اسکات، از دیگر حامیان این طرح، نیز گفت: «حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی با ایجاد هرج و مرج عمدی در دریای سرخ، به کشتیهای آمریکایی و متحد ما، اسرائیل، حمله می کنند. ایالات متحده باید هر کاری که می تواند انجام دهد تا حوثیها را گروهی تروریستی و حکومت ایران را پاسخگو کند، درست مانند کاری که دونالد ترامپ انجام داد.»
سناتور کیتی بریت نیز که این طرح را امضا کرده است، درباره آن گفت: «حوثیها یک سازمان تروریستی هستند که دولت بایدن با دستکشهای بچهگانه با آنها برخورد کرد. قانون انحلال گروههای نیابتی ایران، اشتباهات جو بایدن در این زمینه را برطرف میکند. آمریکا باید تروریستها را مسئول بداند و عواقب شدیدی را برای اقدامات وحشیانه آنها در نظر بگیرد. بسیار مهم است که آمریکا توانمندترین گروه نیابتی جمهوری اسلامی در حال حاضر را قبل از اینکه آسیب بیشتری به جهان تحمیل کند، از بین ببرد.»
پس از هفتهها گمانهزنی در این زمینه، دفتر نتانیاهو جمعه، پنجم بهمن، در بیانیهای اعلام کرد که فرایند عقبنشینی ارتش اسرائیل مشروط به استقرار ارتش لبنان در جنوب لبنان و «اجرای کامل و مؤثر» توافق از جمله عقبنشینی نیروهای حزبالله، گروه مسلح تحت حمایت جمهوری اسلامی، به پشت رودخانه لیتانی است.
در این بیانیه آمده که لبنان «هنوز بهطور کامل» تعهدات خود را بر اساس موافقتنامه آتشبس اجرا نکرده است.
با این حال، دفتر نتانیاهو تاکید کرد: «فرایند خروج تدریجی با هماهنگی کامل با ایالات متحده ادامه خواهد یافت.»
همزمان کاخ سفید با تاکید بر ضرورت تمدید فوری آتشبس در لبنان اعلام کرد که آمریکا از آغاز خروج نیروهای نظامی اسرائیل از مناطق مرکزی لبنان خرسند است.
به گفته نخستوزیر اسرائیل، در این توافق گفته شده است که «روند خروج ممکن است بیش از ۶۰ روز به طول بینجامد.»
همزمان جمعه، ارتش اسرائیل اعلام کرد که همچنان در جنوب لبنان مستقر است.
این در حالی است که بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی، متن توافق میان اسرائیل و حزبالله میگوید که روند خروج نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان «نباید از ۶۰ روز تجاوز کند.»
ارتش اسرائیل در حال حاضر در چندین روستا عمدتا در جنوب شرقی لبنان مستقر شده است.
نیروهای مسلح لبنان در هفتههای اخیر با عقبنشینی ارتش اسرائیل در روستاهای بخش غربی مستقر شدهاند.
همچنین به گزارش تایمز اسرائیل، ارتش اسرائیل در حال آماده شدن برای احتمال ازسرگیری جنگ با حزبالله است.
این گروه مسلح تحت حمایت جمهوری اسلامی پنجشنبه هشدار داده بود که ماندن ارتش اسرائیل در جنوب لبنان بیش از ۶۰ روز را نمیپذیرد.
توافق میان اسرائیل و حزبالله لبنان از ۲۷ نوامبر اجرایی شد، و بازه زمانی ۶۰ روزه، یکشنبه ۲۶ ژانویه پایان مییابد.
این توافق که با میانجیگری ایالات متحده و فرانسه به دست آمد، به بیش از یک سال خصومت بین اسرائیل و حزبالله پایان داد.
این نبرد با حمله گسترده اسرائیل به مواضع حزبالله و کشته شدن فرماندهان ارشد از جمله حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان به اوج خود رسید . حزبالله را به شدت ضعیف کرد.
همچنین این جنگ ساکنان شمال اسرائیل و صدها هزار نفر را در لبنان آواره کرد.
ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، پنجشنبه در مجمع جهانی اقتصاد در داووس، گفت که اسرائیل در حال خارج کردن نیروهایش از لبنان است.
او افزود ارتش لبنان به سمت مکانهای انبار مهمات حزبالله رفته و آنها را منهدم کرده، اما افزود که برای «دستیابی به نتایج» به زمان بیشتری نیاز است.