اسرائیل یک بندر و یک فرودگاه را برای خروج فلسطینیان از نوار غزه تعیین میکند
پیشنویس طرحی در مورد نحوه اجرای پیشنهاد جنجالی دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا، به یسرائیل کاتز وزیر دفاع اسرائیل ارائه شده که بر اساس آن، اسرائیل یک فرودگاه و یک بندر را بهعنوان نقاط خروج بالقوه فلسطینیان از غزه شناسایی کرده است.
یک مقام اسرائیلی مطلع که نامش فاش نشده، جمعه ۱۹ بهمن به بلومبرگ گفت ایدههای اولیه پنجشنبه در یک نشست نظامی به کاتز ارائه شد.
کاتز در همان روز به ارتش دستور داده بود تا یک نقشه راه برای اجرای پیشنهاد ترامپ در مورد غزه تهیه کند. این در حالی است که هنوز شفافیت کمی در مورد اینکه آیا چنین طرحی میتواند حمایت لازم را به دست آورد یا نه وجود دارد.
پیشنهاد جابهجایی بیش از دو میلیون نفر از ساکنان نوار غزه برای بازسازی این منطقه به رهبری ایالات متحده به سرعت از سوی مقامات فلسطینی، کشورهای عربی در خاورمیانه و همچنین برخی از دولتهای اروپایی رد شد.
این مقام اسرائیلی گفت که با این حال، نیروهای دفاعی اسرائیل در حال تعیین این امر هستند که کدام یک از پنج گذرگاه زمینی بین غزه و اسرائیل اجازه خروج امن فلسطینیها را پس از بررسی امنیتی میدهد.
او افزود که فلسطینیان سپس با اتوبوس به فرودگاه رامون، یک مرکز بینالمللی در صحرای جنوبی اسرائیل، یا به بندر دریایی اشدود در سواحل مدیترانه منتقل میشوند.
نهاد مربوطه در وزارت دفاع اسرائیل که مسئول برنامهریزی چنین انتقالی است، از اظهارنظر در این مورد خودداری کرد.
اکثر سیاستمداران اسرائیلی از طرح ترامپ که در جریان سفر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به واشینگتن مطرح شد، بهعنوان راهی برای پیشبرد آتشبس با حماس و پایان دائمی درگیریها استقبال کردند.
هشدار شلومی بایندر، مدیر اطلاعات نظامی اسرائیل، مبنی بر اینکه طرح ترامپ خطر افزایش خشونت در کرانه باختری، دیگر قلمرو فلسطینی را به همراه دارد، با واکنش منفی عمومی مواجه شد.
کاتز جمعه در بیانیهای گفت: «هیچ دلیلی وجود نخواهد داشت که بر اساس آن، افسران ارتش اسرائیل علیه طرح مهم ترامپ، رییسجمهوری آمریکا در مورد غزه، و علیه دستورالعملهای رده سیاسی صحبت کنند».
اظهارات غافلگیرکننده ترامپ در زمانی بسیار مهم و درست پس از آغاز مذاکرات برای مرحله دوم آتشبس اسرائیل و حماس در دوشنبه آینده بیان شد.
اسرائیل تاکید کرده که هر راهحلی باید منجر به حذف حماس شود؛ گروهی که از سوی آمریکا و بسیاری از کشورهای دیگر بهعنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده و تا پیش از جنگ بر غزه حکومت میکرد.
پیشنویس طرح ارتش اسرائیل با این فرض تدوین شده که مصر بر خودداری از پذیرش فلسطینیان قاطعانه پافشاری خواهد کرد.
مصر که همراه با اردن از سوی ترامپ به عنوان میزبانهای بالقوه فلسطینیهای غزه معرفی شده بودند، ایده تصرف غزه از سوی آمریکا را رد کرده است.
مبادله گروگانهای اسرائیلی و زندانیان فلسطینی
همزمان، در حالی که درگیریها بین حماس و اسرائیل همچنان متوقف مانده است، حماس با اعلام اسامی سه گروگان اسرائیلی اعلام کرد که آنها را شنبه در قبال آزادی ۱۸۳ فلسطینی که در زندانهای اسرائیل هستند، آزاد خواهد کرد.
بخشهای وسیعی از نوار غزه در جنگ اسرائیل برای ریشهکن کردن گروههای شبهنظامی فلسطینی ویران شده و اکثریت قریب به اتفاق جمعیت غزه در داخل این نوار آواره شدهاند.
با این حال، مشخص نیست که چه تعداد از مردم غزه مایل به ترک منطقه ویران شده بهمنظور اجرای طرح ترامپ هستند.
قبل از شروع جنگ اسرائیل و حماس، نظرسنجیها نشان میداد که حداقل یک سوم ساکنان غزه امیدوارند برای زندگی بهتر به جای دیگری مهاجرت کنند. از زمان شروع درگیری، نظرسنجی دیگری انجام نشده است.
رییسجمهوری آمریکا جمعه اعلام کرد که هیچ عجلهای برای اجرای طرح خود ندارد.
او پنجشنبه نیز اعلام کرد که اسرائیل نوار غزه را پس از پایان جنگ به ایالات متحده تحویل خواهد داد و نیازی به حضور هیچ نیرویی از آمریکا در این منطقه نخواهد بود.
ترامپ که پیش از این از رد استقرار نیروهای آمریکایی در غزه خودداری کرده بود، در شبکههای اجتماعی نوشت: «نوار غزه در پایان جنگ از سوی اسرائیل به ایالات متحده واگذار خواهد شد.»
به گفته رییسجمهوری آمریکا، فلسطینیها «در جوامع بسیار امنتر و زیباتر با خانههای جدید و مدرن در منطقه اسکان داده خواهند شد».
او با بیان اینکه ایالات متحده به آرامی و با دقت، ساخت یکی از بزرگترین و باشکوهترین پروژههای توسعهای را آغاز خواهد کرد، افزود: «هیچ سربازی از سوی ایالات متحده [در این طرح] وجود نخواهد داشت.»
کمی پیش از این اظهارات ترامپ، یسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل، در بیانیهای گفت که به ارتش این کشور دستور داده است طرحی را آماده کند که «به هر ساکن نوار غزه اجازه میدهد تا به هر نقطه از جهان که موافقت میکند آنها را بپذیرد»، برود.
او گفت که این طرح شامل «گزینههای خروج از گذرگاههای زمینی و همچنین مقررات ویژه برای خروج از طریق دریا و هوا» خواهد بود.
ساکنان نوار غزه که در حال حاضر تحت محاصره اسرائیل است، قادر به ترک این منطقه نیستند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در مصاحبهای با شبکه فاکسنیوز گفت: «این اولین ایده خوبی است که من شنیدم.»
او افزود: «این یک ایده قابل توجه است و من فکر میکنم که باید بررسی، پیگیری و انجام شود زیرا فکر میکنم آینده متفاوتی برای همه ایجاد خواهد کرد.»
نتانیاهو گفت که فکر نمیکند پیشنهاد ترامپ برای اعزام نیروهای آمریکایی به منظور به پایان رساندن کار نابودی حماس باشد.
او گفت: «این تعهد ماست، کار ماست و ما کاملا به آن متعهد هستیم.»
کاتس در بیانیه پنجشنبه خود از «طرح شجاعانه ترامپ» استقبال کرد که «میتواند بخش وسیعی از جمعیت غزه را قادر سازد به مکانهای مختلف در سراسر جهان بروند».
او پیشنهاد کرد: «به ساکنان غزه باید اجازه خروج و مهاجرت داده شود؛ همانطور که در هر جای دنیا چنین است.»
به گفته کاتس، طرح ترامپ میتواند طرحهای بازسازی را در غزه غیرنظامیشده، پیش ببرد.
وزیر دفاع اسرائیل با هدف قرار دادن دولتهای منتقد این کشور در طول جنگ غزه، مقاصد بالقوهای مانند اسپانیا، ایرلند، نروژ و دیگر کشورهایی را که «اتهامات نادرست علیه اسرائیل مطرح کردهاند»، برای اجرای این طرح پیشنهاد و استدلال کرد که اگر این کشورها از پذیرش فلسطینیها خودداری کنند، «نفاق آنها برملا خواهد شد».
او همچنین به کانادا اشاره کرد که «برنامه مهاجرت سازمانیافته» دارد و قبلا «تمایل خود را برای جذب ساکنان غزه ابراز کرده» است.
مایک جانسون، رییس مجلس نمایندگان آمریکا گفت که حمایت آمریکا از اسرائیل خدشهناپذیر است و «تا زمانی که ما در قدرت هستیم، اسرائیل تنها نیست و نخواهد ماند.» همزمان نخستوزیر اسرائیل از جانسون برای دیدار از اسرائیل دعوت کرد.
جانسون جمعه، ۱۹ بهمن، در یک نشست خبری مشترک با بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل در ساختمان کنگره آمریکا گفت: «وقتی دشمنان مشترک آمریکا و اسرائیل فاصلهای بین ما ببینند از آن استفاده خواهند کرد.»
او با اشاره به اینکه دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، و تیم او کمک کردند تا توافق آتشبس و بازگشت گروگانهای آمریکایی و اسرائیلی حاصل شود، افزود: «تا زمانی که ما در قدرت هستیم، اسرائیل تنها نیست و نخواهد ماند. با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، آمریکا به اولویتهای امنیت ملی خود پشت نخواهد کرد و حمایت ما از اسرائیل خدشهناپذیر است.»
رییس مجلس نمایندگان آمریکا تاکید کرد که اولین قانونی که پس از ریاست او در مجلس تصویب شد تاکید بر تعهد ایالات متحده بر امنیت اسرائیل بود.
جانسون همچنین درباره ایران گفت: «در این هفته دونالد ترامپ از طرحی برای اعمال فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتیاش که تهدیدی برای مردم اسرائیل و جهان هستند خبر داد و این همان چیزی است که از یک رهبری قاطع انتظار میرود.»
نتانیاهو نیز در این نشست خبری از رییس مجلس نمایندگان آمریکا برای دیدار از اسرائیل دعوت کرد.
او گفت: «شما امسال برای سفر به اورشلیم دعوت شدهاید. میدانم که گرفتار هستید، اما فرصت را برای انجام این کار پیدا کنید. با فرش قرمز از شما استقبال میشود.»
نتانیاهو قرار است شامگاه شنبه به اسرائیل بازگردد.
حماس جمعه و یک روز قبل از مبادله برنامهریزیشده سه گروگان اسرائیلی با تعدادی از زندانیان فلسطینی در آخرین مرحله از توافق آتشبس غزه، اسرائیل را به نقض مکرر این توافق متهم کرد.
این گروه مسلح فلسطینی گفت که علاوه بر تاخیر در ورود صدها کامیون حامل مواد غذایی و سایر تدارکات بشردوستانه به نوار غزه، اسرائیل تنها به بخشی از چادرها و خانههای متحرک مورد نیاز برای تامین سرپناه اجازه داده است.
دونالد ترامپ، رییسجمهور ی آمریکا، سهشنبه گفت که میخواهد جمعیت غزه را به کشور ثالثی مانند مصر یا اردن منتقل کند و این منطقه ساحلی را تحت کنترل ایالات متحده قرار دهد تا به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل شود.
حماس در بیانیهای اعلام کرد که تقریبا سه هفته پس از آغاز آتشبس، «وضعیت فاجعهبار انسانی در غزه بهطور خطرناکی رو به وخامت است».
این بیانیه در حالی منتشر شد که قرار بود این گروه هویت سه گروگان را که قرار است شنبه آزاد شوند، منتشر کند.
اعلام این اسامی به تعویق افتاده و هنوز مشخص نیست که آیا این تعلیق، تبادل برنامهریزی شده برای شنبه را به تاخیر میاندازد یا خیر.
نتانیاهو طرح ترامپ در مورد غزه را به عنوان یک طرح «قابل توجه» تایید کرد، اما این طرح بلافاصله از سوی کشورهای عربی، گروههای فلسطینی از جمله حماس و تشکیلات خودگردان فلسطینی رد شد.
با این حال، یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، پنجشنبه به ارتش این کشور دستور داد تا برنامهای برای خروج ساکنان نوار غزه که مایلند از این منطقه خارج شوند، آماده کند.
نیروهای هوایی اسرائیل، در عملیاتی دو پایگاه نظامی حزبالله لبنان را که اعلام شده است محل نگهداری تسلیحات بودند، هدف قرار دادند.
ارتش اسرائیل علت این حمله به مواضع نظامی گروه حزبالله را پاسخی به چندین مورد نقض آتشبس از سوی این گروه، از جمله تلاش برای قاچاق سلاح از طریق سوریه عنوان کرد.
دو پایگاه هدف قرار گرفته در پنجشنبه ۱۸ بهمن ماه، در نزدیکی رود لیتانی هستند.
جروزالم پست گزارش داد حزبالله تلاش کرده است در مناطق هدف قرار داده شده، زیرساختهایی ایجاد کند.
ششم آذر، پس از ماهها درگیری که در آن هزاران تن از نیروهای حزبالله کشته و زخمی شدند و حسن نصرالله، دبیرکل وقت این گروه کشته شد، اسرائیل توافق آتشبس را با لبنان پذیرفت. توافقی که قرار است ۳۰ بهمن ۱۴۰۳، در صورت عدم تمدید به پایان میرسد.
قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل، مبنای آتشبس آذر ماه است. بر اساس این قطعنامه که در سال ۲۰۰۶ میلادی صادر شد، قرار بود نیروهای سازمان ملل در مناطق مرزی لبنان و اسرائیل، جایگزین حزبالله شوند و این منطقه را کنترل کنند اما این امر در عمل اجرا نشد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در زمان تصویب توافق آتشبس به حزبالله هشدار داد اگر توافق را زیر پا بگذارد، هدف حمله قرار میگیرد.
او با تاکید بر اینکه تداوم این آتشبس به تحولات لبنان وابسته است، گفت: «ما آزادی کامل در اقدام نظامی را حفظ خواهیم کرد. اگر حزبالله توافق را زیر پا بگذارد و بخواهد خود را مسلح کند، ما حمله خواهیم کرد.»
از زمان آغاز آتشبس، گزارشهای متعددی از تلاش حزبالله برای بازسازی خود با کمک جمهوری اسلامی منتشر شده است.
۱۲ بهمن، روزنامه والاستریت ژورنال به نقل از یک مقام دفاعی که از سوی کمیته ناظر بر آتشبس در لبنان سخن میگفت، گزارش داد اسرائیل به این کمیته شکایت کرده است که دیپلماتهای جمهوری اسلامی دهها میلیون دلار پول نقد را برای بازسازی و احیای حزبالله، در اختیار این گروه میگذارند.
مقامات امنیتی فرودگاه بیروت، پایتخت لبنان، ۱۳ دی ماه برای دومین بار در یک هفته، هواپیما و مسافران یک پرواز متعلق به شرکت ماهانایر را که در بیروت فرود آمده بود مورد بازرسی قرار دادند.
این اقدام پس از آن صورت گرفت که یک شبکه خبری سعودی گزارش داد این پرواز برای انتقال پول به حزبالله مورد استفاده قرار گرفته است.
کار جمهوری اسلامی برای تجهیز و حمایت مالی از حزبالله لبنان، با از دست دادن بشار اسد، متحد حکومت ایران در سوریه، دشوار شده است و علاوه بر اسرائیل، حاکمان جدید سوریه نیز در کنترل امکان این تجهیز و بازسازی فعال هستند.
هفتم بهمن، خبرگزاری دولتی سوریه (سانا)، خبر داد مقامهای این کشور یک محموله سلاح را که از طریق مسیرهای قاچاق در مرز سوریه و لبنان از راه شهر سرغایا در استان ریف دمشق به سمت مواضع حزبالله در حال حرکت بود، ضبط کردند.
یک مقام ارشد سازمان ملل متحد در جریان سفر به نوار غزه اعلام کرد کمکهای بشردوستانه وارد شده به این منطقه، از زمان برقراری آتشبس طی بیش از دو هفته اخیر، «افزایش گستردهای» داشته و به بیش از ۱۰ هزار کامیون رسیده است.
تام فلچر، رییس آژانس هماهنگی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل، اعلام کرد: «ما طی دو هفته پس از آتشبس، بیش از ۱۰ هزار کامیون وارد غزه کردهایم که افزایش عظیمی است.»
پس از بیش از ۱۵ ماه جنگ بین اسرائیل و گروه مسلح حماس، نوار غزه و افزون بر دو میلیون نفر از ساکنان آن در حال تجربه یک بحران انسانی بیسابقه هستند.
تا پیش از آتشبس، کمکهای بشردوستانه تنها بهصورت محدود به بخشهایی میرسید که موارد سوء تغذیه شدید در آن ظاهر میشد.
این مقادیر برای تامین نیازهای مردم به غذا، مایحتاج اولیه و محصولات بهداشتی، بسیار ناکافی بود.
مقامهای اسرائیلی به ویژه در مورد هر چیزی که از نظر آنها میتواند مصرف دوگانه (نظامی و غیرنظامی) داشته باشد و از سوی حماس مورد استفاده قرار گیرد، مانند سوخت، سختگیر هستند.
افزایش کمکها به نوار غزه در شرایطی است که سازمان ملل متحد از روند خروج بیماران از این منطقه نیز ابراز خرسندی کرده است.
رییس سازمان بهداشت جهانی به تازگی از تخلیه بیش از ۱۰۰ بیمار، عمدتا کودک، از نوار غزه استقبال کرد اما خواستار تسریع این روند با توجه به هزاران بیماری شد که هنوز در این منطقه منتظر دریافت کمک هستند.
تدروس آدهانوم گبریسوس در رسانه اجتماعی ایکس نوشت که از شنبه گذشته، سازمان جهانی بهداشت از انتقال ۱۰۴ بیمار از غزه از طریق گذرگاه رفح برای دریافت مراقبتهای تخصصی در مصر حمایت کرده است.
او همزمان به سرنوشت مبهم ۱۲ هزار تا ۱۴ هزار بیمار نیازمند به مراقبتهایی اشاره کرد که کمکهای مورد نیازشان را نمیتوان در نوار غزه به آنها ارائه داد.
در جریان جنگ غزه، بسیاری از بیمارستانها به دلیل حملات هوایی اسرائیل آسیب جدی دیدند.
ریک پیپرکورن، نماینده سازمان بهداشت جهانی در سرزمینهای فلسطینی، در سخنانی از غزه گفت که نیازهای بهداشتی بسیار زیاد است.
به گفته او، تنها ۱۸ بیمارستان از ۳۶ بیمارستان در این منطقه فعال هستند؛ آن هم به طور جزیی.
این مقام سازمان ملل افزود تنها ۵۷ مرکز از ۱۴۲ مرکز مراقبتهای بهداشتی اولیه و همچنین ۱۱ بیمارستان صحرایی فعال هستند.
قبل از جنگ غزه، سازههای بیمارستانی در این منطقه سه هزار و ۵۰۰ تا چهار هزار تخت داشتند، در حالی که امروز این آمار به هزار و ۵۰۰ تا هزار و ۹۰۰ تخت کاهش یافته است.
سازمان بهداشت جهانی میگوید که میخواهد این ظرفیت را در اسرع وقت به دو هزار تا دو هزار و ۵۰۰ تخت افزایش دهد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد که اسرائیل نوار غزه را پس از پایان جنگ به ایالات متحده تحویل خواهد داد و نیازی به حضور هیچ نیرویی از آمریکا در این منطقه نخواهد بود. اسرائیل خبر داد آمادهسازی طرحی را برای «خروج داوطلبانه» ساکنان نوار غزه آغاز کرده است.
ترامپ که پیش از این از رد استقرار نیروهای آمریکایی در غزه خودداری کرده بود، پنجشنبه ۱۸ بهمن، در شبکههای اجتماعی نوشت: «نوار غزه در پایان جنگ از سوی اسرائیل به ایالات متحده واگذار خواهد شد.»
به گفته رییسجمهوری آمریکا، فلسطینیها «در جوامع بسیار امنتر و زیباتر با خانههای جدید و مدرن در منطقه اسکان داده خواهند شد».
او با بیان اینکه ایالات متحده به آرامی و با دقت، ساخت یکی از بزرگترین و باشکوهترین پروژههای توسعهای را آغاز خواهد کرد، افزود: «هیچ سربازی از سوی ایالات متحده [در این طرح] وجود نخواهد داشت.»
کمی پیش از این اظهارات ترامپ، یسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل، در بیانیهای گفت که به ارتش این کشور دستور داده است طرحی را آماده کند که «به هر ساکن نوار غزه اجازه میدهد تا به هر نقطه از جهان که موافقت میکند آنها را بپذیرد»، برود.
او گفت که این طرح شامل «گزینههای خروج از گذرگاههای زمینی و همچنین مقررات ویژه برای خروج از طریق دریا و هوا» خواهد بود.
کاتس در بیانیه پنجشنبه خود از «طرح شجاعانه ترامپ» استقبال کرد که «میتواند بخش وسیعی از جمعیت غزه را قادر سازد به مکانهای مختلف در سراسر جهان بروند».
او پیشنهاد کرد: «به ساکنان غزه باید اجازه خروج و مهاجرت داده شود؛ همانطور که در هر جای دنیا چنین است.»
به گفته کاتس، طرح ترامپ میتواند طرحهای بازسازی را در غزه غیرنظامیشده، پیش ببرد.
وزیر دفاع اسرائیل با هدف قرار دادن دولتهای منتقد این کشور در طول جنگ غزه، مقاصد بالقوهای مانند اسپانیا، ایرلند، نروژ و دیگر کشورهایی را که «اتهامات نادرست علیه اسرائیل مطرح کردهاند»، برای اجرای این طرح پیشنهاد و استدلال کرد که اگر این کشورها از پذیرش فلسطینیها خودداری کنند، «نفاق آنها برملا خواهد شد».
او همچنین به کانادا اشاره کرد که «برنامه مهاجرت سازمانیافته» دارد و قبلا «تمایل خود را برای جذب ساکنان غزه ابراز کرده» است.
به گزارش رویترز، دستیاران ارشد دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، از طرح او برای انتقال و اسکان مجدد فلسطینیهای غزه در کشورهای همسایه و تصرف این باریکه جنگزده به دست آمریکا با جدیت دفاع کردند، اما در واکنش به محکومیت جهانی، بخشهایی از آن را تعدیل کردند.
قدرتهای جهانی از جمله روسیه، چین و آلمان به تندی از طرج ترامپ برای غزه انتقاد کردند و گفتند چنین طرحی به «رنج و نفرت جدیدی دامن میزند. عربستان سعودی، قدرت منطقهای هم بهصورت قاطع این پیشنهاد را رد کرد.
ترامپ، تنها دو هفته پس از آغاز دوره جدید ریاستجمهوری، سیاست چند دههای ایالات متحده در قبال منازعه اسرائیل و فلسطین را با اعلامی مبهم در هم شکست. او گفت قصد دارد غزه را که پس از ۱۶ ماه بمباران اسرائیل، ویران شده و بیش از ۴۷ هزار نفر از ساکنانش کشته شدهاند به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل کند، جایی که افراد مختلف دنیا بتوانند در آن زندگی کنند.
عقبنشینی از طرح اسکان دائمی
کارولین لویت، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید، در نشست خبری روز چهارشنبه، این طرح ترامپ را «ایدهای تاریخی و خارج از چارچوب» خواند، اما تاکید کرد که رییسجمهور متعهد نشده است «نیروهای زمینی» آمریکا را در این منطقه مستقر کند. با اینحال او از ردِّ احتمال بهکارگیری نیروهای نظامی آمریکا در نوار غزه خودداری کرد.
همزمان، لویت از صحبتهای پیشین ترامپ مبنی بر لزوم اسکان دائمی ساکنان غزه در کشورهای همسایه عقب نشست و گفت که آنها باید «بهصورت موقتی» و تا تکمیل فرآیند بازسازی از آنجا خارج شوند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا نیز گفت ایده این است که ساکنان غزه بهصورت «موقت» از آن منطقه خارج شوند تا زمان بازسازی و پاکسازی آوار فراهم شود.
رویترز نوشته مشخص نیست ترامپ بر اجرای این طرح پافشاری خواهد کرد یا مطابق با تصویری که از خود بهعنوان یک مذاکرهکننده زیرک ارائه میدهد، صرفا موضعی افراطی را بهعنوان ابزاری برای توافق مطرح کرده است.
روشی که به نوشته رویترز در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ هم اتفاق افتاد و بسیاری از موضعگیریهای سیاست خارجی او که منتقدان آن را مبالغهآمیز میدانستند، در عمل اجرا نشد.
جرد کوشنر، داماد و مشاور پیشین ترامپ، سال گذشته غزه را یک دارایی ارزشمند «ساحلی» توصیف کرده بود. اکنون ترامپ نیز روز سهشنبه ادعاهای مشابهی مطرح کرد و خواستار انتقال دائمی بیش از دو میلیون فلسطینی ساکن آن شد.
برخی کارشناسان میگویند اقدامات پیشنهادی ترامپ ممکن است ناقض قوانین بینالمللی باشد. برخی دیگر آن را غیرعملی توصیف میکنند. فعالان حقوق بشری نیز میگویند چنین اقدامی به «پاکسازی قومی» شباهت دارد.
ترامپ چهارشنبه هم در دفتر بیضی (کاخ سفید) درباره طرحش برای غزه به خبرنگاران گفت «همه عاشقش هستند.»
بااینحال، به نظر میرسد این پیشنهاد با افکار عمومی آمریکا در تضاد است، نظرسنجیها نشان میدهد بیشتر مردم ایالات متحده پس از مداخلات نظامی طولانی در عراق و افغانستان، شدیدا با درگیریهای تازه مخالفاند.
ترامپ در کارزار انتخابات ۲۰۲۴ و از زمان بازگشت به قدرت، بارها ادعا کرده است که به «جنگهای مضحک» پایان خواهد داد و مانع آغاز جنگهای جدید خواهد شد.
مواضع موافق و مخالف در کنگره
طرح او برای غزه، محکومیت گسترده قانونگذاران دموکرات را در پی داشت. در میان جمهوریخواهان نیز برخی با تردید به پیشنهاد او واکنش نشان دادند و گروهی هم آن را جسورانه ستودند.
رند پال، سناتور جمهوریخواه، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «فکر میکردم ما به «اول آمریکا» رای دادهایم. ما هیچ دلیلی نداریم که به اشغال دیگری فکر کنیم که ثروت ما را بر باد داده و خون سربازانمان را بریزد.»
روبیو در سفر به گواتمالا تلاش کرد در برابر موج انتقادات جهانی بایستد. او اصرار داشت طرح ترامپ حرکتی خصمانه نیست، بلکه حرکتی سخاوتمندانه است که «نشاندهنده آمادگی ایالات متحده برای پذیرش مسئولیت بازسازی آن منطقه است.»
این در حالی است که لویت گفت مالیاتدهندگان آمریکایی هزینه این کار را پرداخت نخواهند کرد و ترامپ با شرکای منطقهای توافق خواهد کرد.
ترامپ هنگام استقبال از بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در عصر سهشنبه، بدون ارائه جزئیات دقیق، از طرحش پرده برداشت.
«ترامپ برود به جهنم»
نتانیاهو که چهارشنبه با جِیدی ونس، معاون رییسجمهور آمریکا دیدار کرد، در مورد این پیشنهاد اظهار نظری نکرد، جز اینکه گفت از تلاش ترامپ برای ارائه رویکردی جدید قدردانی میکند.
اما لویت که گفت «این طرح مدتی است در ذهن رییسجمهور بوده و او آن را با اطرافیانش در میان گذاشته»، تاکید کرد ترامپ پیش از اعلام رسمی در عصر سهشنبه، این موضوع را به نتانیاهو اطلاع داده بود.
ملک عبدالله، پادشاه اردن، که هفته آینده در کاخ سفید با ترامپ دیدار خواهد کرد، گفت که هرگونه تلاش برای الحاق اراضی و آواره کردن فلسطینیها را رد میکند. مصر نیز اعلام کرد از طرحهای بازسازی غزه، بدون اینکه فلسطینیها از خاک خود خارج شوند، حمایت خواهد کرد.
در غزه، فلسطینیهایی که در میان ویرانههای خانههای پیشینشان زندگی میکنند، گفتند هرگز چنین ایدهای را نخواهند پذیرفت.
سمیر ابوباسل، پدر پنج فرزند در شهر غزه که خانهاش در جنگ از بین رفته است، گفت: «ترامپ با ایدهها و پول و باورهایش برود به جهنم. ما هیچکجا نمیرویم. ما یکی از داراییهای او نیستیم.»
ترامپ از زمان روی کار آمدن ترامپ در ۲۰ ژانویه، درباره تصرف گرینلند صحبت کرده، درباره احتمال اشغال کانال پاناما هشدار داده و اعلام کرده که کانادا باید بهعنوان ایالت پنجاهویکم آمریکا در نظر گرفته شود.
رویترز نوشته برخی منتقدان میگویند لحن توسعهطلبانه ترامپ، یادآور امپریالیسم قدیم است و میتواند روسیه را در جنگ با اوکراین جسور کرده و به چین هم برای حمله به تایوانِ خودمختار توجیه بدهد.
رهبران جهانی همچنان از راهحل دو کشوری که دههها اساس سیاست ایالات متحده در منطقه بوده حمایت میکنند، بر اساس این طرح، غزه باید بخشی از دولت آینده فلسطین باشد که شامل کرانه باختری اشغالی است.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، پیش از دیدار با نتانیاهو گفت در ارتباط با غزه، پنتاگون «آماده است تمام گزینهها را بررسی کند.»
به نوشته رویترز، کارشناسان میگویند برای تامین امنیت غزه طبق طرح ترامپ، احتمالا استقرار گسترده نظامیان آمریکایی ضرورت مییابد.
«مضحک و مسخره»
یکی از مسئولان حماس این طرح ترامپ را «مضحک و مسخره» توصیف کرد. سامی ابوزُهری به رویترز گفت: «هر ایدهای از این دست، پتانسیل شعلهور کردن کل منطقه را دارد.» او تاکید کرد حماس به آتشبس با اسرائیل و گفتوگو درباره مرحله بعدی آن پایبند است.
هنوز معلوم نیست طرحهای ترامپ چه تاثیری بر مذاکرات غیرمستقیم درباره مرحله دوم آتشبس در غزه و توافق آزادی گروگانها خواهد داشت. حماس قاطعانه میگوید قصد دارد در غزه بماند، درحالیکه نتانیاهو تأکید کرده است که حماس را نابود خواهد کرد و دیگر هرگز اجازه نخواهد داد این گروه بر غزه حکومت کند.
پیشنهاد ترامپ پرسشهایی را درباره تمایل احتمالی عربستان سعودی به همراهی با تلاش دوباره آمریکا برای عادیسازی تاریخی روابط با اسرائیل مطرح میکند.
عربستان سعودی، یکی از متحدان کلیدی آمریکا در خاورمیانه، اعلام کرده است تا زمانی که یک کشور مستقل فلسطینی ایجاد نشود، روابطش را با اسرائیل عادی نخواهد کرد؛ موضعی که خلاف ادعای ترامپ است که گفته بود ریاض خواهان کشور مستقل فلسطین نیست.
ترامپ مایل است عربستان سعودی قدم در راه امارات متحده عربی و بحرین بگذارد، دو کشوری که در سال ۲۰۲۰ با امضای پیمان ابراهیم روابط خود را با اسرائیل عادی کردند.
اما وزارت خارجه عربستان چهارشنبه اعلام کرد این کشور با هرگونه تلاش برای کوچاندن فلسطینیها از سرزمینشان مخالف است و گفت محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، این کشور موضع خود را «بهطور شفاف و صریح» و بدون حای تفسیر بیان کرده است.
ایتمار بنگویر، نماینده دستراستی و وزیر پیشین امنیت داخلی اسرائیل، گفت که «تشویق» ساکنان غزه به ترک آن، تنها راهبرد درست در پایان جنگ غزه است و از نتانیاهو خواست که «بلافاصله» این سیاست را در پیش بگیرد.
اما مردم غزه میگویند همچنانکه جنگ و بمباران موفق به بیرون راندن آنان از غزه نشد، ترامپ هم نمیتواند چنین کاری کند.
در جریان نشست کمیتهای در سازمان ملل، آنتونیو گوترش، دبیرکل این سازمان، خطاب به ترامپ گفت: «در جستوجوی راهحلها نباید اوضاع را بدتر کنیم. وفاداری به اصول بنیادین حقوق بینالملل حیاتی است. اجتناب از هر گونه “پاکسازی قومی” ضروری است.»