دونالد ترامپ با اشاره به آزادی تنها سه گروگان حماس اعلام کرد اسرائیل باید درباره ضرب‌الاجلی که او برای رهایی همه گروگان‌های در بند این گروه تعیین کرده بود، تصمیم بگیرد. ساگی دکل خن، ساشا تروفانوف و یائیر هورن، صبح شنبه آزاد شدند. اسرائیل در مقابل ۳۶۹ زندانی فلسطینی را آزاد کرد.
خبرگزاری رویترز نوشت که به نظر می‌رسد آتش‌بس ۴۲ روزه، با توجه به اتهاماتی که هر دو طرف در مورد نقض توافقنامه آتش‌بی به یکدیگر وارد می‌کنند، نزدیک به شکست است. این توافق ماه گذشته با کمک مصر و قطر و حمایت ایالات متحده به امضا رسید.
در همین حال، رسانه‌هیا فلسطینی عصر پنجشنبه گزارش دادند پس از شلیک یک موشک از نوار غزه به سمت اسرائیل، یک حمله هوایی اسرائیل، منطقه بُریج در نوار غزه را هدف قرار داد
بنا بر همین گزارش‌ها، موشک شلیک‌شده از غزه در داخل نوار غزه فرود آمد و جان یک نوجوان فلسطینی را گرفت.
حماس پنجشنبه اعلام کرد که نمی‌خواهد این توافق به هم بخورد، هرچند آنچه را که «زبان تهدید و ارعاب» از سوی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواند، رد میکند.
آمریکا و اسرائیل گفته‌اند اگر گروگان‌ها آزاد نشوند، آتش‌بس باید لغو شود.
حماس در بیانیه خود نوشت: «بر این اساس، حماس بر تعهد خود به اجرای توافقنامه امضا شده، از جمله تبادل زندانیان طبق جدول زمانی مشخص شده، تاکید میکند.»
خلیل الحیه، رهبر حماس در غزه، برای گفت‌وگو با مقامات امنیتی مصر به قاهره سفر کرده است.
حماس افزود که میانجیگران مصری و قطری تلاش‌های خود را برای «رفع موانع و رفع شکاف‌ها» ادامه خواهند داد.
در روزهای اخیر، حماس اسرائیل را به رعایت نکردن مقرراتی که زمینه افزایش گسترده کمک‌رسانی به غزه را فراهم میکند، متهم و اعلام کرد سه گروگان را که قرار است شنبه آزاد شوند، تا زمانی که این مشکل حل نشود، تحویل نمی‌دهد.
در واکنش به این موضع، نتانیاهو دستور فراخوان نیروهای ذخیره ارتش اسرائیل را صادر و تهدید کرد که عملیات جنگی در غزه را که تقریبا یک ماه است متوقف شده از سر می گیرد، مگر اینکه گروگان‌ها بازگردانده شوند.
آوی دیختر، یک وزیر اسرائیل و از اعضای کابینه امنیتی این کشور، پنجشنبه به رادیو دولتی اسرائیل گفت که باور ندارد حماس بتواند از توافق خارج شود.
او گفت: «توافقی وجود دارد، آنها نمی‌توانند چیزی کمتر از آنچه در توافق هست انجام بدهند. من معتقد نیستم که حماس بتواند غیر از این رفتار کند.»
منابع امنیتی مصر به رویترز گفتند که انتظار دارند تجهیزات ساختمانی سنگین پنجشنبه وارد غزه شود و اگر این اتفاق بیفتد، حماس شنبه گروگان‌ها را آزاد خواهد کرد.
بن‌بست بین اسرائیل و حماس تهدیدی برای شعله‌ور شدن مجدد درگیری میان این دو است. جنگ غزه که پس از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل آغاز شد، نوار غزه را ویران کرده و خاورمیانه را به آستانه یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر کشاند.
مقامات مصری و قطری تلاش کرده‌اند تا از فروپاشی توافق آتش‌بس جلوگیری کنند و یک مقام فلسطینی نزدیک به تلاش میانجیها گفت که هر دو طرف توافق کرده‌اند که آتش‌بس و تبادل گروگان‌های اسرائیلی در ازای زندانیان فلسطینی را ادامه دهند.
به گفته حماس، مذاکرات در قاهره بر موضوعاتی مانند مجوز اسرائیل برای ورود خانه‌های متحرک، چادرها، تجهیزات پزشکی و سوخت و ماشین‌آلات سنگین مورد نیاز برای آواربرداری متمرکز بوده است.
سلامه معروف، رئیس دفتر رسانه‌های دولتی حماس در غزه، به رویترز گفت که تنها ۷۳ هزار چادر از ۲۰۰ هزار چادر مورد نیاز وارد غزه شده‌اند، در حالی که تاکنون به هیچ خانه سیار اجازه ورود به غزه داده نشده است.
یک آژانس نظامی اسرائیل که بر ارسال کمک‌ها به غزه نظارت میکند، گفت که تاکنون به ۴۰۰ هزار چادر اجازه ورود داده شده، در حالی که کشورهایی که قصد دارند خانه‌های متحرک را تامین کنند، هنوز آنها را ارسال نکرده‌اند.
مسوولان کمک‌های بین‌المللی تایید کردند که با وجود مشکلات لجستیکی قابل توجه، کمک‌ها وارد نوار غزه می‌شود، هرچند آنها هشدار دادند که به مراتب به میزان بیشتری کمک نیاز است.
شاینا لو، یکی از مقامات شورای پناهندگان نروژ مستقر در امان، پایتخت اردن، گفت: «ما از برخی جهات شاهد بهبود بوده‌ایم، اما مطمئنا، کمک‌ها برای پاسخگویی به نیازهای بسیاری از مردمی که با این همه ویرانی و خسارت مواجه هستند، کافی نیست.»
او گفت که با وجود محدودیت‌های اسرائیل در مورد مواد به اصطلاح «دومنظوره» که می‌تواند برای مقاصد نظامی نیز مورد استفاده قرار گیرد، مواد لازم برای ساخت پناهگاه در حال ورود به غزه است.
علاوه بر تردیدها در مورد توافق آتش‌بس، جهان عرب به اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه فلسطینی‌ها باید از غزه به جای دیگری منتقل شوند واکنش منفی نشان داد.
بر اساس طرح ترامپ، نوار غزه باید به عنوان یک منطقه ساحلی تحت کنترل ایالات متحده توسعه یابد.
بر اساس آتش‌بس، حماس تاکنون چندین گروگان اسرائیلی را آزاد کرده و همچنین پنج گروگان تایلندی را که در توافق نبودند، آزاد کرد.
میانجیها امیدوار بودند مذاکرات در مورد مرحله دوم توافق به نتیجه برسد، اما هیات اسرائیلی دوشنبه، دو روز پس از ورود به دوحه، بدون نتیجه به اسرائیل بازگشت.
کاتس که چهارشنبه ۲۴ بهمن در جریان بازدید از یک مرکز فرماندهی نظامی این تهدید را مطرح کرد، گفت: «اگر حماس آزادی گروگان‌ها را متوقف کند، دیگر توافقی در کار نخواهد بود و جنگ آغاز می‌شود.»
او در ادامه با اشاره به اینکه در این وضعیت، «جنگ جدید غزه» تا زمانی ادامه خواهد یافت که حماس شکست بخورد و به این ترتیب بتوان «چشم‌انداز» ترامپ درباره انتقال جمعیت غزه به کشورهای همسایه را محقق کرد.
حازم قاسم، سخنگوی حماس، «زبان تهدیدات آمریکا و اسرائیل» را رد کرد و از اسرائیل خواست مفاد توافق آتش‌بس را اجرا کند.
چشم‌انداز حل اختلافات
به گزارش کانال خبری ای‌بی‌سی نیوز آمریکا شواهدی وجود دارد که نشان می‌داد می‌توان اختلافات را برطرف کرد.
این اختلاف زمانی شکل گرفت که حماس، اسرائیل را به عدم اجرای برخی تعهدات آتش‌بس، از جمله تحویل شمار توافق‌شده‌ای از چادرها، خانه‌های پیش‌ساخته و ماشین‌آلات سنگین متهم کرد.
حماس در پی طرح این مشکلات، اعلام کرد آزادسازی گروگان‌های بعدی را که قرار بود شنبه انجام شود، به تعویق خواهد انداخت.
محمود مرداوی، یکی از مسئولان حماس، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت «نشانه‌های مثبتی» وجود دارد که نشان می‌دهد سه گروگان طبق برنامه روز شنبه آزاد خواهند شد، اما حماس هنوز تعهدی از سوی اسرائیل دریافت نکرده که طبق توافق عمل خواهد کرد.
یک مقام مصری آگاه از مذاکرات به ای‌بی‌سی نیوز گفت دو طرف به دستیابی به توافق نزدیک هستند و اسرائیل متعهد شده است چادرهای بیشتر و تجهیزات امدادی سنگین بیشتری را به غزه ارسال کند.
مقام‌های اسرائیلی هنوز به این گزارش واکنشی نشان نداده‌اند اما اسرائیل گفته در حال عمل به تعهداتش طبق توافقی است که از ۱۹ ژانویه اجرایی شده و جنگ ۱۶ ماهه در غزه را متوقف کرد.
ناتمام‌ماندن مرحله اول توافق آتش‌بس
در مرحله‌ی نخست آتش‌بسی که در حال حاضر برقرار است و قرار است ۴۲ روز ادامه یابد، اسرائیل باید مقادیر زیادی کمک ارسال کند و حماس در ازای دریافت این کمک‌ها و آزادی شمار زیادی زندانی فلسطینی، ۳۳ تن از گروگان‌هایی را که در حمله‌ی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسارت گرفته آزاد کند.
گفته می‌شود هشت تن از این گروگان‌ها کشته شده‌اند و پیکر آنها تحویل می‌شود. تاکنون ۲۱ نفر از این ۳۳ نفر آزاد شده‌اند و در مقابل صدها زندانی فلسطینی هم از زندان‌های اسرائیل آزاد شده‌اند.
تهدید حماس برای به تعویق انداختن آزادسازی گروگان‌ها خشم بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را برانگیخت. او تهدید کرد اگر حماس به تعهد خود عمل نکند، جنگ را از سر خواهد گرفت و دستور داد نیروهای نظامی پیرامون غزه را تقویت کنند.
نیروهای اسرائیلی در طول آتش‌بس در رزوهای اخیر از مناطق پرجمعیت غزه عقب‌نشینی کرده بودند.
تاثیر صحبت‌های ترامپ بر توافق آتش‌بس
ثبات این آتش‌بس همچنین با اظهارات ترامپ متزلزل شده است که پیشنهاد کرده که فلسطینیان از غزه به کشورهای عربی همسایه منتقل شوند تا آمریکا بتواند مالکیت غزه را در اختیار گرفته و آن را نه لزوما برای ساکنان فعلی آن، بازسازی کند.
اردن و مصر، کشورهایی که ترامپ می‌خواهد فلسطینی‌ها به آنجا منتقل شوند، بارها و به‌شدت این طرح را رد کرده‌اند. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، پس از دیدار با ترامپ در کاخ سفید در روز سه‌شنبه بار دیگر این موضوع را بیان کرد.
ترامپ همچنین پیشنهاد کرده بود که حماس تمام گروگان‌هایی را که طبق مرحله‌ی اول آتش‌بس هنوز آزاد نشده‌اند، یک‌جا آزاد کند.
این پیشنهاد باعث شد اسرائیل نیز خواهان آزادی گروگان‌های بیشتری در روز شنبه شود در حالی‌که تاکنون این آزادسازی‌ها به صورت تدریجی و تقریبا هفتگی صورت گرفته است.
اختلاف اخیر بر سر آتش‌بس در حالی رخ داد که انتظار می‌رفت اسرائیل و حماس درباره‌ی مرحله‌ی دوم توافق مذاکره کنند. مرحله‌ای که قرار است آتش‌بس را تمدید کند، زمینه خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه را فراهم آورد و منجر به آزادی باقی گروگان‌های زنده شود.
با این حال، به نظر می‌رسد در این مذاکرات پیشرفت چندانی حاصل نشده است و نتانیاهو تحت فشار شرکای سیاسی خود قرار دارد که برای ماندن در قدرت به آنها متکی است و آنان خواستار ازسرگیری جنگ پس از مرحله‌ی اول هستند.
نخست‌وزیر اسرائیل همچنین با خشم فزاینده‌ی بسیاری از اسرائیلی‌ها روبه‌رو است که از وضعیت جسمانی سه گروگانی که شنبه گذشته آزاد شده‌اند و ظاهری به‌شدت نحیف داشتند، شوکه شده‌اند و می‌خواهند نتانیاهو به توافق پایبند بماند و به آن عمل کند.
شنبه ۲۷ بهمن و هم‌زمان با اجرای گام ششم توافق آتش‌بس غزه، سه گروگان از منطقه خان‌یونس غزه آزاد شدند که همگی غیرنظامیان اسرائیلی با ملیت‌های دوگانه اسرائیلی-آمریکایی، روسی و آرژانتینی هستند.
ترامپ: آمریکا از تصمیم اسرائیلی‌ها برای به‌پا کردن «جهنم» در غزه حمایت میکند
رییس‌جمهوری آمریکا در شبکه اجتماعی خود (تروث‌سوشال) نوشت حماس سه گروگان را از غزه آزاد کرده که یکی از آنها شهروند ایالات متحده است.
ترامپ گفت این اقدام، با بیانیه هفته گذشته حماس که اعلام کرده بود هیچ گروگانی را آزاد نخواهد کرد، متفاوت است.
او تاکید کرد اکنون اسرائیل باید درباره مهلت تعیین‌شده تا ساعت ۱۲ امروز (ساعت هشت شب شنبه به وقت ایران) برای آزادی تمامی گروگان‌ها تصمیم بگیرد.
ترامپ افزود آمریکا از تصمیم اسرائیل در این زمینه حمایت خواهد کرد.
پیشتر در ۲۴ بهمن، رادیو ارتش اسرائیل در گزارشی نوشته بود بنیامین نتانیاهو و کابینه امنیتی این کشور دقیقا متوجه منظور ترامپ از بیانیه‌اش مبنی بر اینکه حماس باید «تمامی گروگان‌ها» را تا شنبه ۲۷ بهمن آزاد کند، نشده‌اند.
حاضران در این جلسه نتوانستند متوجه شوند که آیا منظور ترامپ از «تمامی گروگان‌ها» شامل ۷۶ گروگان باقی‌مانده در غزه می‌شود، یا فقط گروگان‌هایی که قرار است در مرحله اول آزاد شوند.
ترامپ پیشتر هشدار داده بود اگر حماس در مهلت تعیین شده گروگان‌ها را آزاد نکند، در غزه «جهنم به پا خواهد شد».
از صبح ۲۷ بهمن، اسرائیل و حماس از پایبندی خود به توافق آتش‌بس که از جمله شامل «آزادی تدریجی و مرحله‌ای گروگان‌ها» می‌شود، سخن گفته‌اند.
دفتر نخست‌وزیری اسرائیل ظهر ۲۷ بهمن با انتشار بیانیه‌ای، ضمن خوش‌آمدگویی به سه گروگان آزاد شده پس از «روزهای طولانی و دردناک اسارت» گفت حماس در روزهای گذشته کوشید توافق را نقض و «بحرانی ساختگی با ادعاهای بی‌پایه و اساس» ایجاد کند.
این بیانیه تاکید کرد «به لطف استقرار نیروهای اسرائیلی در داخل و اطراف غزه و به دلیل بیانیه روشن و قاطع رییس‌جمهور دونالد ترامپ»، حماس عقب‌نشینی کرد و آزادی گروگان‌ها ادامه یافت.
دفتر نتانیاهو افزود: «ما در هماهنگی کامل با آمریکا برای نجات همه گروگانهایمان، هم زندهها و هم کشتهشدهها، با نهایت سرعت، در حال فعالیت هستیم و برای آنچه که در ادامه پیش خواهد آمد، در هر زمینهای، کاملا آمادهایم.»
پیامهای نمادین و متقابل اسرائیل و حماس
ساگی دکل خن، ساشا تروفانوف و یائیر هورن صبح شنبه با همراهی نیروهای نظامی از نوار غزه خارج شدند.
ویدیوهای منتشر شده از روند تحویل گروگان‌ها به صلیب سرخ نشان می‌داد صدها فلسطینی برای تماشای این آزادسازی تجمع کردند.
حماس در خان‌یونس، سکویی ویژه در نزدیک محلی بر پا کرد که آربل یهود و گادی موزس، دو گروگان اسرائیلی دیگر، پیشتر و در ۱۱ بهمن، در میان جمعیتی خشمگین، از آنجا عبور داده شده بودند.
در تصاویر دیده میشد که این بار، دهها فرد مسلح وابسته به حماس در اطراف سکو حلقه امنیتی تشکیل دادند و به نظر میرسید روند تحویل، احتمالا تحت کنترل بیشتری است.
شماری از شبهنظامیان حماس با یونیفورم و جلیقههای نظامی ارتش اسرائیل و سلاحهایی که در روز هفتم اکتبر از اسرائیل دزدیده شده‌اند، به محل آزادی گروگان‌ها آمدند.
پیش از انجام مبادله، یک منبع در گردانهای عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس، به الجزیره گفت که گروگان‌ها با یک خودروی دزدیده شده از اسرائیل به محل آورده خواهند شد.
سرویس زندان‌های اسرائیل در پاسخ به «نمایشهای حماس» در آزادسازی گروگان‌ها، اقدامی متقابل انجام داد.
این سرویس گفت که در روز جاری، صدها زندانی فلسطینی را در پیراهنهایی که لوگوی این سرویس، یعنی «ستاره داوود» بر آنها نقش بسته است، آزاد میکند.
روی این پیراهن همچنین جملهای به زبان عربی با مضمون «ما فراموش نمی‌کنیم و نمیبخشیم»، دیده می‌شود.
برخی ساکنان غزه پس از دیدار با زندانیان، این پیراهنهایشان را آتش زدند.
توافق برای آزادی متقابل ۳۶۹ زندانی فلسطینی
اسرائیل امروز ۳۶۹ زندانی فلسطینی را در ازای سه گروگان غیرنظامی آزاد کرد.
کمیسیون امور زندانیان و باشگاه اسرای فلسطینی خبر داد ۲۴ نفر از زندانیان فلسطینی قرار است «تبعید شوند».
به گفته این گروه، ۳۳۳ نفر دیگر «زندانیانی از نوار غزه هستند که پس از هفتم اکتبر بازداشت شده‌اند».
از برجستهترین افرادی که قرار است آزاد شوند، احمد برغوثی ۴۸ ساله، از دستیاران نزدیک مروان برغوثی، رهبر جنبش فتح و از چهرههای «انتفاضه دوم» است که در سال ۲۰۰۲ همراه با مروان برغوثی بازداشت شد.
احمد برغوثی به دلیل انجام مجموعهای از حملات در جریان انتفاضه دوم که به کشته شدن ۱۲ اسرائیلی منجر شد، به ۱۳ بار حبس ابد محکوم شده بود.
گفته می‌شود قرار است او از طریق مصر به خارج از غزه و کرانه باختری تبعید شود.
پس از ماهها رایزنیهای بین‌المللی و با میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری یک آتش‌بس سهمرحلهای در غزه به توافق دست یافتند.
مرحله نخست این توافق که قرار است شش هفته به طول بینجامد از ۳۰ دی به اجرا درآمد و ۱۲ اسفند به پایان می‌رسد.
طی هفته‌های اخیر و تا امروز، ۱۹ گروگان اسرائیلی و پنج گروگان تایلندی آزاد شده‌اند.
طبق توافق آتش‌بس، اسرائیل نیز متعهد شده حدود دو هزار زندانی فلسطینی، از جمله صدها محکوم به حبس ابد را آزاد کند.
از میان ۲۵۱ گروگانی که حماس در حمله هفتم اکتبر ربود، ۷۰ نفر همچنان در غزه هستند اما ارتش اسرائیل بر این باور است که دستکم ۳۵ نفر از آنها جان خود را از دست داده‌اند.