مواجهه خشمگینانه و پرتنش دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا و ولودیمیر زلنسکی، همتای اوکراینی او در کاخ سفید، جمهوری‌خواهان هم‌حزبی ترامپ را به دو دسته تقسیم کرده و چشم‌انداز تصویب هرگونه کمک بیشتر برای کی‌یف در کنگره ایالات متحده را کم‌رنگ کرده است.
برخی افراد نزدیک به دولت حسن روحانی، ضمن اشاره به تحقیر زلنسکی، خود او را مقصر دانسته‌اند که در زمان مناسب برای پایان جنگ، مذاکره نکرده است.
دیدار رییس‌جمهور آمریکا و رییس‌جمهوری اوکراین در کاخ سفید و مقابل دوربین‌های تلویزیونی به تنش کشیده شد و دو طرف وارد جنگی لفظی شدند.
ترامپ، زلنسکی را به «ناسپاسی» متهم کرد و گفت او قدردان کمک‌های آمریکا برای مقابله با حمله روسیه به کشورش نبوده است.
دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل و از افراد نزدیک به دولت روحانی، نوشت: «مشاجره تحقیرآمیز زلنسکی و ترامپ ثابت کرد باید قبل از آن‌که کارتی برای بازی نماند با او مذاکره و توافق کرد؛ در غیر این صورت هرگز نباید به مذاکره فکر کرد.»
پیش از این نیز برخی مقامات دولت روحانی، ابراهیم رئیسی را سرزنش کردند که مذاکرات احیای برجام را به نتیجه نرساند.
برخی تحلیل‌گران نیز معتقدند پس از ضربات وارد شده به نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، حکومت ایران کارت بازی جدی برای مذاکره با آمریکا و اروپا ندارد.
تصور دیدار احتمالی ترامپ و پزشکیان
برخی از کاربران اصول‌گرا در شبکه اجتماعی ایکس، با اشاره به نحوه سخن گفتن پزشکیان در سخنرانی‌هایش اقدام به تمسخر او کرده و نوشتند که می‌توان تصور کرد در صورت دیدار پزشکیان و ترامپ، چه اتفاقی رخ می‌دهد.
در واکنش به حملات به پزشکیان، علی‌اصغر شفیعیان، فعال رسانه‌ای نزدیک به دولت نوشت: «آن‌ها که مواجهه ترامپ با زلنسکی را با مسئله ایران و آمریکا مقایسه می‌کنند، متوجه توهین مستتر در کلامشان به جمهوری اسلامی ایران هستند؟!»
محمدعلی ابطحی، رییس دفتر و معاون محمد خاتمی در دوره ریاست جمهوری او نیز نوشت: «ترامپ و آمریکای ترامپ، آدم‌های مذاکره نیستند. حالا فکر کنید پزشکیان روبه‌رویش نشسته بود ...»
او تاکید کرد: «باور کنیم گفت‌و‌گو با این مرد، کمکی به مردم ایران نمی‌کند.»
پیام ترامپ به خامنه‌ای و طرح مذاکره
علی شمخانی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، با انتشار تصویری قدیمی از دیدار نخست‌وزیر ژاپن با رهبر جمهوری اسلامی که گفته می‌شود حامل نامه ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری او بود، نوشت: «واکنش رهبری نسبت به آمریکا، نخست‌وزیر ژاپن را به این نتیجه رساند که پیام را پنهان کند. تو خود حدیث مفصل بخوان زین مجمل.»
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت رئیسی نیز نوشت: «عاقبت تمام گدایان مذاکره با آمریکا و ترامپ.»
علی‌اکبر رائفی‌پور و عبدالله گنجی، فعالان اصول‌گرا نیز در متن‌هایی «از تحقیر شدن زلنسکی» استقبال کردند.
در همین حال محمدحسین خوشوقت، مدیر‌کل مطبوعات خارجی در دولت خاتمی نیز تاکید کرد: «در این نظام بین‌الملل، وابستگی به قدرت‌ها موجب ذلت و هلاکت است.»
خبرگزاری فارس نیز مذاکرات آمریکا و روسیه بدون حضور اوکراین را با نشست روزولت، چرچیل و استالین، در تهران در سال ۱۳۲۲ مقایسه کرد.
نباید از نزدیکی پوتین و ترامپ استقبال کرد
برخی دیگر از فعالان سیاسی در ایران تاکید کردند که نباید از تحقیر زلنسکی که به معنای نزدیک شدن بیشتر ترامپ به ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه است، استقبال کرد.
احمد زیدآبادی، فعال سیاسی ملی-مذهبی، نوشت که خطر دوستی پوتین با ترامپ برای ایران بیشتر از خطر دشمنی پوتین با ترامپ است.
روزنامه جمهوری اسلامی، اول اسفند ماه در سرمقاله خود درباره احتمال معامله پوتین با ترامپ بر سر ایران هشدار داده و تاکید کرده بود منافع ملی کشور ایجاب می‌کند اقدامات روسیه در چگونگی تعاملش با آمریکا، زیر نظر گرفته شود.
از سوی دیگر خبرگزاری ایرنا، گزارشی را از رسانه‌ها و تحلیل‌گران غربی و تحلیل‌گران روس منتشر کرده که در آن آمده است: «آشتی جدید میان ترامپ و پوتین ممکن است زمینه‌ساز بازگشت مذاکرات هسته‌ای ایران باشد.»
در این گزارش تاکید شده است این مذاکره در صورتی که طرفین به توافقی صلح‌آمیز در اوکراین دست یابند، می‌تواند منجر به همکاری استراتژیک در حوزه‌های متنوع میان واشینگتن و مسکو شود.»
این تحلیل در حالی مطرح شده که مقام‌های دولت ترامپ بارها بر سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی تاکید کرده‌اند.
شکستن ابهت آمریکا
برخی از فعالان رسانه‌ای اصول‌گرا و خبرگزاری فارس، برخورد زلنسکی با ترامپ را به معنای «شکسته شدن ابهت آمریکا» دانسته‌اند. از جمله عبدالرضا داوری، فعال سیاسی اصول‌گرا، نوشت: «برخورد تند و شجاعانه زلنسکی با اظهارات تحقیرآمیز ترامپ و ایستادگی او، ابهت رییس‌جمهور آمریکا را مقابل دوربین رسانه‌ها شکست.»
خبرگزاری فارس نیز نوشت مشاجره مقامات اوکراین و آمریکا در کاخ سفید، نشان می‌دهد سیاست خارجی تهاجمی ترامپ تاکنون جواب نداده است.
این خبرگزاری تاکید کرد: «ترامپ برای اجرایی کردن وعده‌های انتخاباتی خود با چالش جدی روبه‌رو شده و صحنه واقعی جهان با حال و هوای ستاد انتخاباتی او و ایده‌ها و راهبردهایش فاصله زیادی دارد.»
مقامات چینی همچنین نگران هستند که مدیران اجرایی بازداشت و به عنوان ابزاری برای چانهزنی در مذاکرات آمریکا و چین مورد استفاده قرار گیرند.
پیش از این، لیانگ ونفنگ، بنیانگذار استارتآپ چینی هوش مصنوعی دیپسیک، دعوت برای شرکت در نشست هوش مصنوعی پاریس در ماه گذشته را رد کرد.
در گزارش وال استریت ژورنال، به سابقه این موضوع و بازداشت مدیر ارشد مالی شرکت هوآوی اشاره شده است.
منگ وانژو، مدیر ارشد مالی شرکت هوآوی و دختر بنیانگذار این شرکت، به درخواست آمریکا و به اتهام نقض تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی، دی ماه سال ۱۳۹۷ در فرودگاه ونکوور کانادا بازداشت شد.
در نهایت و به دنبال توافق دادستانهای آمریکایی با وانژو بر سر پروندهاش، او از بازداشت خانگی در کانادا آزاد شد و به چین بازگشت.
پس از آزادی او، دو شهروند کانادایی زندانی در چین آزاد شدند.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، به مدیران شرکتهای چینی هوش مصنوعی و سایر صنایع مشابه مانند رباتیک، دستور داده شده برنامههای سفر خود را قبل از خروج از کشور گزارش کنند و پس از بازگشت نیز اعلام کنند با چه کسانی ملاقات کرده‌اند.
چین و آمریکا بر سر برنامههای هوش مصنوعی با یکدیگر رقابت دارند.
هوش مصنوعی چینی دیپسیک-وی۳ از زمان عرضه خود در ۲۱ دی با پشت سر گذاشتن چتجیپیتی و سایر رقبا، به محبوبترین برنامه رایگان در بازار اپل در ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و چین تبدیل شد.
روز ۱۰ بهمن، شرکت فنآوری چینی علیبابا، نسخه جدیدی از مدل هوش مصنوعی کیوون ۲.۵ خود را منتشر کرد که اعلام شده است در مقایسه با هوش مصنوعی مدل دیپسیک-وی۳ که با استقبال جهانی گستردهای همراه شده است، عملکرد بهتری دارد.
رویترز شنبه ۱۱ اسفند در گزارشی نوشت برخی از جمهوری‌خواهان آمریکا که مدت‌ها از اوکراین حمایت می‌کردند، پس از جنگ لفظی اخیر میان رهبران دو کشور، علیه زلنسکی واکنش نشان دادند.
لیندزی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه ایالت کارولینای جنوبی، تنها چند ساعت پس از حضور در دیداری دوستانه میان زلنسکی و ۱۲ سناتور آمریکا، خواستار تغییر رویکرد رییس‌جمهوری اوکراین یا استعفای او شد.
گراهام که متحد نزدیک ترامپ به شمار می‌رود، به خبرنگاران گفت: «آنچه در دفتر بیضی کاخ سفید دیدم، بی‌احترامی بود و نمی‌دانم آیا می‌توانیم دوباره با زلنسکی همکاری کنیم یا نه.»
ترامپ و جی دی ونس، معاون او، نیز در جریان این دیدار پرحاشیه، زلنسکی را به «ناسپاسی» و «بی‌احترامی» متهم کرده بودند.
گراهام درباره این رویدادها گفت: «زلنسکی یا باید تغییر کند یا استعفا دهد و کسی را بفرستد که بتوانیم با او همکاری کنیم.»
سناتور بیل هگرتی از ایالت تنسی که در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، سفیر آمریکا در ژاپن بود، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایالات متحده دیگر نخواهد گذاشت که از آن سوءاستفاده شود.»
با اینکه بیشتر جمهوری‌خواهان از ترامپ و ونس حمایت کردند، برخی نیز در کنار دموکرات‌ها در مقام دفاع از اوکراین برآمدند.
مایک لاولر، نماینده نیویورک در مجلس نمایندگان آمریکا، در پستی در ایکس، دیدار ترامپ و زلنسکی را «فرصتی از دست‌رفته برای ایالات متحده و اوکراین» خواند و افزود: «توافق [میان دو کشور] قطعا منجر به همکاری‌های اقتصادی و امنیتی قوی‌تری می‌شد.»
دان بیکن، نماینده میانه‌روی ایالت نبراسکا، هم حمایت خود را از کی‌یف اعلام کرد.
او در بیانیه‌ای گفت: «یک روز بد برای سیاست خارجی آمریکا. اوکراین خواهان استقلال، بازارهای آزاد و حاکمیت قانون است. او می‌خواهد بخشی از غرب باشد. روسیه از ما و ارزش‌های غربی‌مان متنفر است. باید واضح بگوییم که ما طرفدار آزادی هستیم.»
با این حال، هیچ‌یک از این دو نماینده جمهوری‌خواه از ترامپ یا ونس انتقاد نکردند.
سرنوشت توافق بهرهبرداری از معادن اوکراین
زلنسکی برای امضای توافقنامهای در آمریکا حضور داشت که قرار بود در چارچوب آن، واشینگتن و کی‌یف در بهرهبرداری و توسعه منابع طبیعی غنی اوکراین با یکدیگر همکاری کنند.
رییس‌جمهوری اوکراین ملاقات با ترامپ و ونس را فرصتی برای متقاعد کردن آمریکا میدانست که در جنگ با روسیه، به ولادیمیر پوتین نپیوندد، اما در عوض، به زلنسکی گفته شد که جلسه را ترک کند و توافقی نیز به امضا نرسید.
حامیان کی‌یف امیدوار بودند این توافق بتواند حمایت بیشتر جمهوری‌خواهان هم‌حزبی ترامپ را که اکثریت شکنندهای در سنا و مجلس نمایندگان دارند، برای تصویب و ارسال کمک‌های آتی به اوکراین جلب کند.
کنگره از زمان آغاز حمله تمامعیار پوتین به اوکراین در اسفند ۱۴۰۰، کمکهایی برای کی‌یف به ارزش ۱۷۵ میلیارد دلار تصویب کرده است، اما آخرین قانون یا طرحی که در این زمینه به تصویب رسید، در ماه آوریل و زمانی بود که دموکرات‌ها کنترل سنا را بر عهده داشتند و جو بایدن رییس‌جمهور بود.
حتی در آن زمان، جمهوری‌خواهان کنگره تحت فشار ترامپ و تردیدهای او درباره کمک‌های نظامی بیشتر به اوکراین بودند و به همین دلیل، لایحه را با تاخیر پیش بردند. این تاخیرها در تحویل تسلیحات موجب شد تا نیروهای اوکراینی در میدان نبرد در موقعیت ضعیفتری قرار گیرند.
تحلیل‌گران میگویند اگر ترامپ در این موضوع دخالت و توافق معدنی «بسیار بزرگی» را که وعده داده بود، تبلیغ میکرد، احتمالا حمایت جمهوری‌خواهان از تخصیص کمکها به اوکراین بیشتر می‌شد.
برخی از جمهوری‌خواهان که از کمک به اوکراین حمایت کرده‌اند، ابراز امیدواری کرده‌اند روابط واشینگتن و کی‌یف دوباره برقرار شود.
مایکل مککال، نماینده تگزاس و رییس پیشین کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، گفت که هنوز امیدوار است صلحی واقعی و پایدار حاصل شود؛ صلحی که تضمین کند اوکراین از تهاجمهای بیشتر روسیه در امان خواهد بود.
او در حساب ایکس خود نوشت: «من همچنین از رییس‌جمهور زلنسکی میخواهم که فورا توافق معدنی را امضا کند. این توافق یک شراکت اقتصادی بین آمریکا و اوکراین ایجاد خواهد کرد. این به نفع هر دو کشور است که این توافق انجام شود.»