وزیر خارجه یونان پس از درگیری ترامپ و زلنسکی: حمایت آمریکا از اوکراین همچنان ضروری است



شماری از مقامات سابق جمهوری اسلامی و فعالان رسانهای حکومتی از جنگ لفظی دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی ابراز خوشحالی کردند و آن را به معنای درست بودن سخنان علی خامنهای مبنی بر عاقلانه و هوشمندانه نبودن مذاکره با آمریکا دانستند. عدهای هم از رییسجمهوری اوکراین انتقاد کردهاند.
برخی افراد نزدیک به دولت حسن روحانی، ضمن اشاره به تحقیر زلنسکی، خود او را مقصر دانستهاند که در زمان مناسب برای پایان جنگ، مذاکره نکرده است.
دیدار رییسجمهور آمریکا و رییسجمهوری اوکراین در کاخ سفید و مقابل دوربینهای تلویزیونی به تنش کشیده شد و دو طرف وارد جنگی لفظی شدند.
ترامپ، زلنسکی را به «ناسپاسی» متهم کرد و گفت او قدردان کمکهای آمریکا برای مقابله با حمله روسیه به کشورش نبوده است.
دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بینالملل و از افراد نزدیک به دولت روحانی، نوشت: «مشاجره تحقیرآمیز زلنسکی و ترامپ ثابت کرد باید قبل از آنکه کارتی برای بازی نماند با او مذاکره و توافق کرد؛ در غیر این صورت هرگز نباید به مذاکره فکر کرد.»
پیش از این نیز برخی مقامات دولت روحانی، ابراهیم رئیسی را سرزنش کردند که مذاکرات احیای برجام را به نتیجه نرساند.
برخی تحلیلگران نیز معتقدند پس از ضربات وارد شده به نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، حکومت ایران کارت بازی جدی برای مذاکره با آمریکا و اروپا ندارد.
تصور دیدار احتمالی ترامپ و پزشکیان
برخی از کاربران اصولگرا در شبکه اجتماعی ایکس، با اشاره به نحوه سخن گفتن پزشکیان در سخنرانیهایش اقدام به تمسخر او کرده و نوشتند که میتوان تصور کرد در صورت دیدار پزشکیان و ترامپ، چه اتفاقی رخ میدهد.
در واکنش به حملات به پزشکیان، علیاصغر شفیعیان، فعال رسانهای نزدیک به دولت نوشت: «آنها که مواجهه ترامپ با زلنسکی را با مسئله ایران و آمریکا مقایسه میکنند، متوجه توهین مستتر در کلامشان به جمهوری اسلامی ایران هستند؟!»
محمدعلی ابطحی، رییس دفتر و معاون محمد خاتمی در دوره ریاست جمهوری او نیز نوشت: «ترامپ و آمریکای ترامپ، آدمهای مذاکره نیستند. حالا فکر کنید پزشکیان روبهرویش نشسته بود ...»
او تاکید کرد: «باور کنیم گفتوگو با این مرد، کمکی به مردم ایران نمیکند.»
پیام ترامپ به خامنهای و طرح مذاکره
علی شمخانی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی، با انتشار تصویری قدیمی از دیدار نخستوزیر ژاپن با رهبر جمهوری اسلامی که گفته میشود حامل نامه ترامپ در دور نخست ریاستجمهوری او بود، نوشت: «واکنش رهبری نسبت به آمریکا، نخستوزیر ژاپن را به این نتیجه رساند که پیام را پنهان کند. تو خود حدیث مفصل بخوان زین مجمل.»

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت رئیسی نیز نوشت: «عاقبت تمام گدایان مذاکره با آمریکا و ترامپ.»
علیاکبر رائفیپور و عبدالله گنجی، فعالان اصولگرا نیز در متنهایی «از تحقیر شدن زلنسکی» استقبال کردند.
در همین حال محمدحسین خوشوقت، مدیرکل مطبوعات خارجی در دولت خاتمی نیز تاکید کرد: «در این نظام بینالملل، وابستگی به قدرتها موجب ذلت و هلاکت است.»
خبرگزاری فارس نیز مذاکرات آمریکا و روسیه بدون حضور اوکراین را با نشست روزولت، چرچیل و استالین، در تهران در سال ۱۳۲۲ مقایسه کرد.
نباید از نزدیکی پوتین و ترامپ استقبال کرد
برخی دیگر از فعالان سیاسی در ایران تاکید کردند که نباید از تحقیر زلنسکی که به معنای نزدیک شدن بیشتر ترامپ به ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه است، استقبال کرد.
احمد زیدآبادی، فعال سیاسی ملی-مذهبی، نوشت که خطر دوستی پوتین با ترامپ برای ایران بیشتر از خطر دشمنی پوتین با ترامپ است.
روزنامه جمهوری اسلامی، اول اسفند ماه در سرمقاله خود درباره احتمال معامله پوتین با ترامپ بر سر ایران هشدار داده و تاکید کرده بود منافع ملی کشور ایجاب میکند اقدامات روسیه در چگونگی تعاملش با آمریکا، زیر نظر گرفته شود.
از سوی دیگر خبرگزاری ایرنا، گزارشی را از رسانهها و تحلیلگران غربی و تحلیلگران روس منتشر کرده که در آن آمده است: «آشتی جدید میان ترامپ و پوتین ممکن است زمینهساز بازگشت مذاکرات هستهای ایران باشد.»
در این گزارش تاکید شده است این مذاکره در صورتی که طرفین به توافقی صلحآمیز در اوکراین دست یابند، میتواند منجر به همکاری استراتژیک در حوزههای متنوع میان واشینگتن و مسکو شود.»
این تحلیل در حالی مطرح شده که مقامهای دولت ترامپ بارها بر سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی تاکید کردهاند.
شکستن ابهت آمریکا
برخی از فعالان رسانهای اصولگرا و خبرگزاری فارس، برخورد زلنسکی با ترامپ را به معنای «شکسته شدن ابهت آمریکا» دانستهاند. از جمله عبدالرضا داوری، فعال سیاسی اصولگرا، نوشت: «برخورد تند و شجاعانه زلنسکی با اظهارات تحقیرآمیز ترامپ و ایستادگی او، ابهت رییسجمهور آمریکا را مقابل دوربین رسانهها شکست.»
خبرگزاری فارس نیز نوشت مشاجره مقامات اوکراین و آمریکا در کاخ سفید، نشان میدهد سیاست خارجی تهاجمی ترامپ تاکنون جواب نداده است.
این خبرگزاری تاکید کرد: «ترامپ برای اجرایی کردن وعدههای انتخاباتی خود با چالش جدی روبهرو شده و صحنه واقعی جهان با حال و هوای ستاد انتخاباتی او و ایدهها و راهبردهایش فاصله زیادی دارد.»

خبرگزاری رویترز گزارش داد وزارت خارجه آمریکا به کنگره این کشور اعلام کرده است قصد دارد زمینه فروش نزدیک به سه میلیارد دلار سلاح به اسرائیل را فراهم کند. این سلاحها شامل هزاران بمب سنگین میشود.
بر اساس این گزارش، فروش احتمالی تسلیحات، بعد از ظهر جمعه ۱۰ اسفند «به صورت اضطراری» به کنگره اطلاع داده شد.
اعلام اضطراری این تصمیم، سازوکار نظارتی کنگره را برای درخواست اطلاعات بیشتر از قرارداد مورد نظر قبل از فروش، دور میزند.
از جمله این تسلیحات سامانههای هدایتی است که بمبهای سنگرشکن را به بمبهای هوشمند تبدیل میکنند.
۱۹ بهمن، پنتاگون اعلام کرد وزارت خارجه آمریکا با فروش تسلیحات، از جمله مهمات و موشکهای هوا به سطح هِلفایر به ارزش هفت میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار به اسرائیل موافقت کرده است.
این فروش نیازمند تصویب نهایی در کمیتههای مرتبط در سنا و مجلس نمایندگان است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، قبل از این اعلام کرده بود که جو بایدن، رییسجمهوری پیشین آمریکا، «یک تحریم تسلیحاتی بیصدا» علیه اسرائیل اعمال کرده است. با این حال، وبسایت اکسیوس ۱۵ دی به نقل از منابعی خبر داد دولت آمریکا به طور غیررسمی کنگره را از تصمیم فروش هشت میلیارد دلار تسلیحات به اسرائیل مطلع کرده است.
بایدن که در تمام دوران فعالیت سیاسی خود حامی اسرائیل بود، در برابر فشارها به منظور توقف کمکها یا توقف ارسال سلاح به این کشور مقاومت کرده است.
او در عین حال پنجشنبه ۱۶ فروردین، برای اولین بار تهدید به مشروط کردن کمکها به اسرائیل کرد.
بایدن تاکید کرد حمایت از حمله اسرائیل به نوار غزه مشروط به انجام اقدامات مشخص برای محافظت از امدادگران و غیرنظامیان در این باریکه خواهد بود.
دولت پیشین آمریکا بهمن ماه ۱۴۰۲ دستورالعمل امنیت ملی موسوم به «اِناِساِم۲۰» را به تصویب رساند.
مطابق این دستورالعمل، کشورهای خریدار تسلیحات آمریکایی ملزم به ارائه تضمین کتبی بودند که این تجهیزات را بر خلاف قوانین بشردوستانه بینالمللی به کار نخواهند گرفت و روند ارسال کمکهای بشردوستانه ایالات متحده را نیز تسهیل خواهند کرد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، این دستورالعمل امنیتی بایدن را لغو کرد.
او همچنین ارسال بمبهای سنگین ۹۰۰ کیلویی به اسرائیل را از سر گرفته است.
دولت بایدن در اردیبهشت ماه به دلیل نگرانی از عملیات نظامی ارتش اسرائیل در رفح در جنوب نوار غزه، ارسال محمولهای از بمبها به این کشور را به حالت تعلیق درآورد.

وال استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه گزارش داد مقامات چینی به مدیران و متخصصان هوش مصنوعی این کشور دستور دادهاند از سفر به آمریکا خودداری کنند. بر اساس این گزارش، مقامات پکن نگران هستند که کارشناسان هوش مصنوعی چینی در سفر به خارج، اطلاعات محرمانه را فاش کنند.
مقامات چینی همچنین نگران هستند که مدیران اجرایی بازداشت و به عنوان ابزاری برای چانهزنی در مذاکرات آمریکا و چین مورد استفاده قرار گیرند.
پیش از این، لیانگ ونفنگ، بنیانگذار استارتآپ چینی هوش مصنوعی دیپسیک، دعوت برای شرکت در نشست هوش مصنوعی پاریس در ماه گذشته را رد کرد.
در گزارش وال استریت ژورنال، به سابقه این موضوع و بازداشت مدیر ارشد مالی شرکت هوآوی اشاره شده است.
منگ وانژو، مدیر ارشد مالی شرکت هوآوی و دختر بنیانگذار این شرکت، به درخواست آمریکا و به اتهام نقض تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی، دی ماه سال ۱۳۹۷ در فرودگاه ونکوور کانادا بازداشت شد.
در نهایت و به دنبال توافق دادستانهای آمریکایی با وانژو بر سر پروندهاش، او از بازداشت خانگی در کانادا آزاد شد و به چین بازگشت.
پس از آزادی او، دو شهروند کانادایی زندانی در چین آزاد شدند.

بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، به مدیران شرکتهای چینی هوش مصنوعی و سایر صنایع مشابه مانند رباتیک، دستور داده شده برنامههای سفر خود را قبل از خروج از کشور گزارش کنند و پس از بازگشت نیز اعلام کنند با چه کسانی ملاقات کردهاند.
چین و آمریکا بر سر برنامههای هوش مصنوعی با یکدیگر رقابت دارند.
هوش مصنوعی چینی دیپسیک-وی۳ از زمان عرضه خود در ۲۱ دی با پشت سر گذاشتن چتجیپیتی و سایر رقبا، به محبوبترین برنامه رایگان در بازار اپل در ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و چین تبدیل شد.
روز ۱۰ بهمن، شرکت فنآوری چینی علیبابا، نسخه جدیدی از مدل هوش مصنوعی کیوون ۲.۵ خود را منتشر کرد که اعلام شده است در مقایسه با هوش مصنوعی مدل دیپسیک-وی۳ که با استقبال جهانی گستردهای همراه شده است، عملکرد بهتری دارد.

الکساندر اشتوب، رییسجمهوری فنلاند با اشاره به اتفاقات رخ داده در دیدار زلنسکی و ترامپ گفت: «این دیدار تنها یک برنده داشت و آن پوتین بود.» پیشتر نیز بسیاری از مقامات اروپایی با اشاره به اتفاقات و حواشی دیدار ترامپ و زلنسکی، بر تداوم حمایتها از اوکراین تاکید کرده بودند.

حزب کارگران کردستان (پکک) در واکنش به خواسته رهبر خود برای زمین گذاشتن سلاح و انحلال، اعلام کرد که در مقابل نبرد با ترکیه، آتشبس را انتخاب میکند. این گروه ابراز امیدواری کرد که رهبرش، عبدالله اوجالان، از زندان آزاد شود تا بتواند روند خلع سلاح پکک را هدایت کند.
در بیانیهای که شنبه ۱۱ اسفند از سوی کمیته اجرایی پکک منتشر شد، آمده است که آتشبس از همین روز اجرا میشود.
اعضای این کمیته در بیانیه خود تاکید کردند که اعلام آتشبس، گامی برای «هموار کردن راه» فراخوان رهبر این گروه به منظور «برقراری صلح و جامعه دموکراتیک».
کمیته اجرایی پکک که در شمال عراق مستقر است، اعلام کرد: «هیچ کدام از نیروهای ما دست به اسلحه نخواهند برد، مگر آن که هدف حمله قرار بگیرند.»
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد گروههای مسلح کرد که فعالیت آنها در ترکیه ممنوع است، اعلام کردند که با آنکارا آتشبس برقرار میکنند.
از سوی دیگر، همزمان با استقبال دبیر کل سازمان ملل، آمریکا، آلمان و عراق از تصمیم اوجالان، برای زمین گذاشتن سلاحها و انحلال گروه پکک، هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، از آمریکا خواست از حمایت از «پکک/یپگ» در سوریه دست بردارد.
فیدان، جمعه ۱۰ اسفند گفت که فعالیت این گروه تنها محدود به سوریه نیست و در ایران، عراق و ترکیه نیز فعالیت میکند.
اوجالان، پس از دههها نبرد با دولت ترکیه، خواستار زمین گذاشتن سلاح و انحلال این حزب شد.
در بیانیه او که حزب برابری و دموکراسی خلقها آن را منتشر کرد، گفته شده همه گروهها باید سلاحهای خود را زمین بگذارند.
سخنگوی سازمان ملل به نقل از آنتونیو گوترش، دبیر کل این سازمان، گفت که پیام اوجالان میتواند درگیری طولانیمدت در ترکیه را حل کند.
برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید نیز پنجشنبه ابراز امیدواری کرد که این موضوع نگرانی ترکیه را درباره شمال سوریه کاهش دهد.
با این حال مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، گفت که درخواست اوجالان در مورد گروه تحت رهبری او نیست.
او همزمان از پیام اوجالان استقبال کرد و گفت که این اقدام «پیامدهای مثبتی در منطقه» خواهد داشت.
ترکیه نیروهای دموکراتیک سوریه، کردهای مورد حمایت آمریکا را وابسته به حزب کارگران کردستان (پکک) میداند و بر «ریشهکن کردن» آنان تاکید دارد.
برخی تحلیلگران فروپاشی رژیم بشار اسد در سوریه و خلاء قدرت در منطقه را یکی از دلایل پیام اوجالان ذکر کردهاند.
وزارت خارجه عراق در بیانیهای از پیام اوجالان استقبال کرد و آن را «اقدامی مهم برای دستیابی به ثبات در منطقه» خواند.
نچیروان بارزانی،ریس اقلیم کردستان عراق نیز گفت که آماده است به فرآیند صلح کمک کند.
ترکیه در سالهای گذشته بارها شمال عراق را برای هدف قرار دادن مواضع پکک بمباران کرده است.
وزارت خارجه آلمان، پیام اوجالان را «فرصتی تاریخی و نخستین گام مهم برای پایان دادن به درگیری پکک و دولت ترکیه» خواند.
در اطلاعیه این وزارتخانه تاکید شده است که آلمان از تضمین حقوق فرهنگی و دموکراتیک کردها حمایت خواهد کرد.

ابهامها درباره نحوه صلح بین پکک و دولت ترکیه
با وجود استقبالها از پیام اوجالان، هنوز بحث عمومی قابل توجهی در مورد اینکه چه کسی بر اجرای درخواست او نظارت خواهد کرد، یا سرنوشت نیروهایی که از آن تبعیت کنند چه خواهد بود و اینکه دولت ترکیه در قبال خلع سلاح احتمالی چه امتیازی (اگر وجود داشته باشد) ارائه میکند، مطرح نشده است.
رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، در سخنرانیای که ژانویه گذشته در جمع اعضای حزبش داشت گفت که دولت هیچ امتیازی به گروه اوجالان نداده است اما پایان درگیری، هم به نفع ترکها و هم به نفع کردها خواهد بود.
ترکیه و پکک، طی این سالها بارها تلاش کردند تا این درگیری را حل کنند که آخرین مورد، مذاکرات صلحی بود که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد اما در سال ۲۰۱۵، این مذاکرات فروپاشید و مرحله جدیدی از خشونت آغاز شد.
برخی تحلیلگران اعلام کردهاند که رفع این درگیری ممکن است سالها طول بکشد. برخی نیز گفتهاند که اردوغان ممکن است قصد اصلاح قانون اساسی و نامزدی دوباره در انتخابات آینده ریاستجمهوری را داشته باشد.
اوجالان، رهبر پکک، در سال ۱۹۹۹ میلادی دستگیر و به حبس ابد محکوم شد و مدتهاست در شرایط انزوا، در زندان امرالی نگهداری میشود.