اسحاق هرتزوگ، رییس‌جمهوری اسرائیل، بدون ذکر نام بنیامین نتانیاهو، سیاست‌های دولت او را «تفرقه‌افکنانه» و «یکجانبه‌گرایانه» خواند و از مخالفت‌ها با تحقیق یک کمیسیون دولتی درباره حمله هفتم اکتبر حماس انتقاد کرد.
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، پنج‌شنبه ۳۰ اسفند در یک نشست خبری در دمشق گفت: «من برای دومین بار در حدود ۱۰ هفته گذشته به سوریه آمدهام، زیرا این کشور و آینده آن در وضعیتی بحرانی قرار دارد.»
او افزود: «ما نمیتوانیم پیشبینی کنیم که در چند ماه آینده یا حتی شاید چند هفته آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.»
بربوک کمبود کالاهای اساسی، به‌ویژه در بخش زیرساخت‌های انرژی، را از جمله مشکلات عمده سوریه برشمرد و اعلام کرد آلمان قصد دارد در بازسازی این بخش، از جمله مدرنسازی نیروگاه‌ها، به سوریه کمک کند.
آلمان که در یک دهه گذشته میزبان حدود یک میلیون پناهجوی سوری بوده است، تلاش دارد با رهبران جدید سوریه وارد تعامل شود.
برلین در عین حال، بر لزوم احترام حاکمان جدید سوریه به حقوق اقلیتها در این کشور تاکید دارد.
در هفتههای اخیر، تحولات سوریه تحت تاثیر درگیریهای خونین در این کشور قرار گرفته است.
در پی حملات پراکنده و مرگبار شبهنظامیان وابسته به حکومت اسد، نیروهای دولت جدید سوریه با آن‌ها درگیر شدند. این درگیریها بیش از هزار کشته برجای گذاشت که اکثر آن‌ها غیرنظامی و از شیعیان علوی بودند.
رهبران اتحادیه اروپا ۳۰ اسفند در بیانیه‌ای خشونتهای اخیر در سوریه را محکوم کردند و از مقامهای این کشور خواستند «حفاظت از تمامی غیرنظامیان را تضمین کنند».
آن‌ها همچنین اعلام کردند تعلیق بخش دیگری از تحریمهای سوریه را مورد بررسی قرار خواهند داد و همزمان، اوضاع این کشور را از نزدیک تحت نظر دارند.
همکاری برلین و دمشق برای تسهیل بازگشت پناهجویان سوری
وزیر خارجه آلمان در ادامه نشست خبری خود گفت بهدلیل نگرانیهای امنیتی و محدودیتهای مکانی در دمشق، مسائل مربوط به ویزا و خدمات کنسولی همچنان از طریق سفارت آلمان در لبنان انجام خواهد شد.
او افزود آلمان قصد دارد بهمنظور تسهیل روند بازگشت داوطلبانه پناهجویان سوری به کشورشان، با دولت سوریه همکاری کند.
خبرگزاری رویترز ۳۰ اسفند نوشت سفارت آلمان در دمشق در حال حاضر تیم سیاسی کوچکی دارد و متناسب با وضعیت امنیتی موجود، بهتدریج دامنه فعالیت خود را گسترش خواهد داد.
بربوک پیش از این در ۱۴ دی با سفر به دمشق با احمد الشرع، رییس‌جمهوری دوره انتقالی سوریه، دیدار کرد.
او در آن مقطع زمانی گفت ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، از بشار اسد حمایت و جنایات رژیم او را پنهان کرد و اکنون زمان آن رسیده است که روسیه پایگاههای خود را در سوریه رها کند.
مسکو از متحدان اصلی بشار اسد به شمار میرفت و او پس از گریختن از سوریه به روسیه پناهنده شد.
روسیه که در دوران حکومت اسد دو پایگاه طرطوس و لاذقیه را در اختیار داشت، میکوشد به حضور نظامی خود در سوریه ادامه دهد.
همزمان با تدوین برنامه‌هایی برای برقراری آتش‌بس کوتاه‌مدت در اوکراین، افسران ارشد نظامی از کشورهای مختلف اروپا و جهان پنج‌شنبه ۳۰ اسفند در یک مقر نظامی در حومه لندن گرد هم آمدند تا جزییات مربوط به تشکیل یک نیروی بین‌المللی حافظ صلح برای اوکراین را بررسی کنند.
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، ۳۰ اسفند اعلام کرد طرح «ائتلاف داوطلبان» که تحت رهبری بریتانیا و فرانسه فعالیت خواهد کرد، به مرحله اجرا رسیده است.
با این حال، هنوز مشخص نیست چه تعداد از کشورها مایل به اعزام نیروهای خود به اوکراین هستند و یا اینکه اصولا آتش‌بسی در منطقه برقرار خواهد شد یا خیر.
استارمر در جریان بازدید از یک تاسیسات زیردریایی هسته‌ای به خبرنگاران گفت طرح ائتلاف داوطلبان «بر حفظ امنیت آسمان، دریا و مرزهای اوکراین و همکاری با اوکراینی‌ها متمرکز است».
او افزود: «ما با سرعت کار می‌کنیم، زیرا نمی‌دانیم که آیا توافقی حاصل خواهد شد یا نه. من قطعا امیدوارم که چنین شود، اما اگر توافقی حاصل شود، واقعا مهم است که بتوانیم فورا واکنش نشان دهیم.»
هنوز مشخص نیست در صورت برقراری صلح در اوکراین، چه تعداد نیرو برای اجرای آن اعزام خواهند شد. برخی مقامات تعداد احتمالی این نیروها را بین ۱۰ هزار تا ۳۰ هزار سرباز برآورد کرده‌اند.
تاکنون تنها بریتانیا و فرانسه به‌صراحت آمادگی خود را برای اعزام نیرو به اوکراین اعلام کرده‌اند. برخی کشورها از جمله استرالیا، کانادا و فنلاند نیز گفته‌اند ممکن است به‌نوعی در این روند مشارکت داشته باشند.
ترامپ تاکنون موضعی درباره آمادگی واشینگتن برای ارائه پشتیبانی نظامی در صورت نقض آتش‌بس در اوکراین اتخاذ نکرده است.
در واکنش به برگزاری نشست نظامی در بریتانیا، روسیه تاکید کرد هیچ نیرویی از کشورهای ناتو را در خاک اوکراین نخواهد پذیرفت.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت برنامه‌های اروپا برای افزایش هزینه‌های نظامی با تلاش‌های پوتین و ترامپ برای دستیابی به توافق صلح در تضاد است.
او افزود: «اروپا مسیر نظامی‌گری را در پیش گرفته و عملا به یکی از طرف‌های جنگ تبدیل شده است.»
موافقت اصولی اوکراین و روسیه برای آتش‌بس موقت
کی‌یف و مسکو به‌طور اصولی با یک آتش‌بس محدود موافقت کرده‌اند. این توافق پس از آن صورت گرفت که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، با رهبران هر دو کشور به‌صورت تلفنی گفت‌وگو کرد.
هنوز مشخص نیست این آتش‌بس چه زمانی اجرایی خواهد شد و کدام اهداف ممکن است از حملات دو طرف مناقشه در امان بمانند.
توافق اولیه برای مهار نسبی جنگ سه‌ساله در شرایطی حاصل شد که ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، پیش‌تر طرح پیشنهادی ترامپ برای یک آتش‌بس کامل ۳۰ روزه را رد کرده بود.
دشواری در متقاعد کردن طرف‌های درگیر برای خودداری از حمله به زیرساخت‌های انرژی یکدیگر، بخشی از چالش‌هایی است که ترامپ در تلاش برای تحقق وعده انتخاباتی خود مبنی بر پایان سریع جنگ با آن روبه‌رو است.
ترامپ پیشنهاد داد آمریکا مدیریت نیروگاه‌های اوکراین را بر عهده بگیرد
ریس رایت، وزیر انرژی ایالات متحده، اعلام کرد در صورت کمک به تضمین آتش‌بس و برقراری صلح در اوکراین، واشینگتن آماده است مدیریت نیروگاه‌های برق این کشور را بر عهده بگیرد.
کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد ترامپ در تماس تلفنی ۲۹ اسفند خود با ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین، پیشنهاد کرده است آمریکا در مدیریت و حتی مالکیت نیروگاه‌های هسته‌ای اوکراین نقش داشته باشد.
زلنسکی نیز گفت کی‌یف مذاکراتی را با ایالات متحده درباره احتمال مشارکت این کشور در بازسازی بزرگ‌ترین نیروگاه هسته‌ای اروپا، واقع در منطقه زاپوریژژیا اوکراین، آغاز کرده است.
این نیروگاه از سال ۲۰۲۲، زمانی که به تصرف ارتش روسیه درآمد، غیرفعال بوده است.
وزیر انرژی آمریکا در پاسخ به پرسشی درباره نحوه همکاری بر سر نیروگاه‌های اوکراین، به فاکس‌نیوز گفت: «ما در آمریکا تخصص فنی عظیمی برای مدیریت این نیروگاه‌ها داریم. فکر نمی‌کنم که این کار نیاز به حضور نظامی در محل داشته باشد.»
رایت تاکید کرد ترامپ و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در تلاش برای پایان دادن به مناقشه اوکراین هستند.
او افزود: «چگونه می‌توانیم صلح را به اوکراین بازگردانیم؟ چگونه می‌توانیم این جنگ را متوقف کنیم؟ این مستلزم آن است که هر دو طرف سلاح‌های خود را زمین بگذارند. اما اگر اداره نیروگاه‌های هسته‌ای اوکراین از سوی آمریکا به تحقق این هدف کمک کند، مشکلی نیست؛ ما می‌توانیم این کار را انجام دهیم.»
از سرگیری مذاکرات آمریکا و روسیه در عربستان سعودی
سرگئی اوشاکوف، مشاور امور خارجی پوتین، اعلام کرد هیات‌های روسی و آمریکایی دوشنبه پنجم فروردین در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، دیدار خواهند کرد.
با وجود تداوم مذاکرات برای برقراری آتش‌بس، حملات پهپادی شب گذشته از سوی هر دو طرف باعث زخمی شدن چندین نفر و تخریب چند ساختمان شد.
اوکراین اعلام کرد روسیه ۱۷۱ پهپاد دوربرد را در این حملات به کار گرفت که از این تعداد، ۷۵ پهپاد ساقط و ۶۳ پهپاد دیگر احتمالا بر اثر اختلال الکترونیکی از روی رادار ناپدید شدند.
در سوی مقابل، روسیه از سرنگونی ۱۳۲ پهپاد اوکراینی در شش منطقه مختلف، از جمله در شبه‌جزیره کریمه، خبر داد.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر، پنج‌شنبه ۳۰ اسفند در تماس تلفنی با بدر عبدالعاطی، وزیر خارجه مصر، در مورد تلاشها برای آتش‌بس در غزه گفت‌وگو کرد.
در همین حال اسرائیل روز پنج‌شنبه دور جدیدی از حملات هوایی به غزه را آغاز کرد و تعداد افراد کشته شده در این روز به بیش از ۷۰ نفر رسید.
ارتش اسرائیل خبر داد از چهارشنبه عملیات زمینی محدودی را در مرکز و جنوب نوار غزه آغاز کرده و از پیشروی نیروهایش تا مرکز محور نتزاریم خبر داد.
در همین حال فیلیپ لازارینی، رییس آژانس امدارسانی به آوارگان فلسطینی، خبر داد که پنج نفر از کارکنان این آژانس در روزهای گذشته کشته شده‌اند و تعداد کارکنان کشته شده این آژانس به ۲۴۸ نفر افزایش یافته است.
۲۸ اسفند ماه ۱۴۰۳، دفتر نخستوزیری اسرائیل اعلام کرد این کشور پس از رد پیشنهادهای آمریکا برای تمدید آتش‌بس از سوی حماس، عملیات نظامی را علیه این گروه در غزه از سر گرفته است.
یک روز بعد نیز یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، هشدار داد در صورت آزاد نشدن همه گروگان‌های اسرائیلی و کنار نرفتن حماس از قدرت، غزه با «نابودی کامل» مواجه خواهد شد.
او تاکید کرد که حملات هوایی اخیر علیه نیروهای حماس تنها «مرحله اول» بوده است.
ادامه شلیک موشک و پرتاب راکت از یمن و غزه به اسرائیل
همزمان با ادامه حملات به غزه، پرتاب راکت به اسرائیل نیز از سر گرفته شده است.
حماس اعلام کرد که سه راکت به سوی تلآویو شلیک کرده است.
ارتش اسرائیل نیز خبر داد که یک راکت با موفقیت رهگیری شد و دو راکت دیگر در مناطق خالی از سکنه سقوط کردند.
ارتش اسرائیل روز پنج‌شنبه همچنین خبر داد که راکت پرتاب شده از یمن منهدم شد.
حوثیهای یمن اعلام کردند با موشک بالستیک فرودگاه بن گوریون را در جنوب شرق تلآویو هدف قرار دادهاند.
این موشک باعث به صدا درآمدن آژیر خطر در چند منطقه در اسرائیل شد.
قبل از پرتاب این موشک، فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) با انتشار ویدیوهایی از ادامه حملات علیه حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی خبر داده بود.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، چهارشنبه ۲۹ اسفند در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشال، نوشت: «گزارشهایی منتشر شده که نشان میدهد ایران شدت ارسال تجهیزات نظامی و حمایت کلی از حوثیها را کاهش داده است اما همچنان مقادیر زیادی تجهیزات و تدارکات [برای آن‌ها] ارسال می‌کند.»
ترامپ افزود جمهوری اسلامی «باید فورا ارسال این تجهیزات را متوقف کند».
او پیش‌تر و در ۲۵ اسفند، در پیامی که به فارسی هم منتشر کرد، هشدار داد که از این پس، هر حملهای از سوی حوثیهای یمن بهعنوان حملهای با سلاح و هدایت جمهوری اسلامی تلقی خواهد شد.
خبرگزاری رویترز سهشنبه ۲۸ اسفند به نقل از منابع آگاه خود خبر داد جمهوری اسلامی از حوثیهای یمن خواسته است تنشها را کاهش دهند.
هرتزوگ پنج‌شنبه ۳۰ اسفند در پیامی ویدیویی گفت: «غیرممکن است که از دیدن واقعیت دردناک در حال وقوع در برابر چشمانمان نگران نباشیم.»
او با اشاره به آغاز مجدد عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه افزود هزاران نیروی ذخیره ارتش برای خدمت فراخوانده شده‌اند و «غیرقابل تصور است که پسرانمان را به جبهه بفرستیم و در عین حال اقداماتی جنجالی انجام دهیم که شکاف در مردم را عمیق‌تر می‌کند».
نخست‌وزیر اسرائیل ۲۶ اسفند اعلام کرد قصد دارد رونن بار، رییس آژانس امنیت این کشور (شین بت)، را برکنار کند.
نتانیاهو در همین رابطه گفت: «در هر زمان، به‌ویژه در دوران جنگی که موجودیت ما را تهدید می‌کند، باید اعتماد کامل میان نخست‌وزیر و رییس شین بت وجود داشته باشد. اما متاسفانه وضعیت برعکس است؛ من چنین اعتمادی ندارم. بی‌اعتمادی من به رییس شین بت مداوم بوده و با گذر زمان افزایش یافته است.»
این تصمیم نتانیاهو با مخالفت گسترده چهره‌ها و احزاب اپوزیسیون همراه شده است.
وب‌سایت خبری تایمز اسرائیل نوشت نتانیاهو قصد دارد شامگاه ۳۰ اسفند با تشکیل جلسه کابینه، برکناری بار را به رای بگذارد.
تاکید هرتزوگ بر حمایت از خانواده‌های گروگان‌های در بند حماس
رییس‌جمهوری اسرائیل در ادامه پیام خود، خواستار حمایت از خانواده‌های گروگان‌های در بند حماس شد.
هرتزوگ گفت: «غیرممکن است که جنگ را از سر بگیریم تا حکم مقدس بازگرداندن گروگان‌ها را انجام دهیم و در عین حال، به خانواده‌های ناامیدی که در جهنم روی زمین به سر می‌برند، گوش ندهیم و از آن‌ها حمایت نکنیم.»
او با اشاره به دیدارهای خود با خانواده‌های قربانیان حمله هفتم اکتبر حماس افزود آن‌ها خواستار انجام تحقیقات «کامل، دقیق و مستقل درباره این فاجعه وحشتناک» هستند و همزمان بر لزوم جلوگیری از از تشدید اختلافات در اسرائیل تاکید دارند.
نتانیاهو با تشکیل یک کمیسیون دولتی برای تحقیق درباره تهاجم هفتم اکتبر مخالفت کرده و معتقد است این کمیسیون علیه او «جانبدارانه» عمل خواهد کرد.
هرتزوگ با اشاره به اقدامات دولت نتانیاهو هشدار داد: «ما شاهد مجموعهای از اقدامات یکجانبه هستیم و من نگران تاثیر آن‌ها بر تابآوری ملیمان هستم.»
تایمز اسرائیل ۲۶ اسفند نوشت نتانیاهو از ماهها پیش به دنبال برکناری رییس شین بت بود، زیرا قصد دارد نهادهای امنیتی اسرائیل را بهعنوان تنها مقصر حمله هفتم اکتبر معرفی کند.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر ۲۰۲۳) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفتند.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، بیش از ۴۹ هزار کشته و ۱۱۲ هزار زخمی بر جای گذاشته است.
نتانیاهو اخیرا آنچه را «دولت پنهان» در اسرائیل خوانده، بهشدت مورد انتقاد قرار داده است.
هرتزوگ در پاسخ به این اظهارات گفت: «کارمندان دولتی اسرائیل هدف یک کارزار مداوم علیه خود قرار گرفتهاند.»
او اضافه کرد: «اینها کارمندان متعهد دولتی هستند که وظیفه خود را با وفاداری انجام میدهند، از جمله سربازان دخیره، خانواده‌های داغدار و همسایگان هر یک از ما. آن‌ها نباید هدف تهمت قرار گیرند.»
پس از ماهها رایزنیهای بین‌المللی و با میانجیگری مصر، قطر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری یک آتش‌بس سهمرحلهای در غزه به توافق دست یافتند.
مرحله نخست این توافق که شش هفته به طول انجامید، ۱۲ اسفند به پایان رسید. از آن زمان تاکنون، رایزنیها برای اجرای مرحله دوم آتش‌بس در جریان است.
این در حالی است که اسرائیل حملات خود به غزه را از سرگرفته و این حملات تنها ۲۹ اسفند دستکم ۲۰ کشته برجای گذاشت.