ایلان ماسک اعلام کرد که شرکت ایکس‌ای‌آی در یک معامله، پلتفرم شبکه اجتماعی ایکس را تصاحب کرده است. ارزش ایکس‌ای‌آی معادل ۸۰ میلیارد دلار و ارزش ایکس پس از کسر ۱۲ میلیارد دلار بدهی، ۳۳ میلیارد دلار برآورد شده است.
دولت تحت رهبری ارتش میانمار شنبه نهم فروردین اعلام کرد شمار قربانیان زلزله به هزار و دو نفر و شمار زخمی‌ها به دو هزار و ۳۷۶ نفر رسیده و دست‌کم ۳۰ نفر دیگر همچنان مفقود هستند.
این بیانیه پیش‌بینی کرد آمار کشته‌ها ممکن است افزایش یابد زیرا «اطلاعات دقیق همچنان در حال جمع‌آوری است».
مدل‌سازی پیش‌بینی زمین‌لرزه سازمان زمین‌شناسی آمریکا برآورد کرده که شمار کشته‌ها در میانمار ممکن است از ۱۰ هزار نفر فراتر رود و خسارت‌های اقتصادی از کل تولید سالانه این کشور بیشتر شود.
میانمار درگیر یک جنگ داخلی طولانی و خونین است که از پیش، بحران انسانی گسترده‌ای را در آن رقم زده. این شرایط، تردد در کشور را دشوار و خطرناک و تلاش‌های امدادی را پیچیده‌تر کرده است.
مرکز زلزله در نزدیکی ماندالای بوده و پس از آن چندین پس‌لرزه از جمله یک زمین‌لرزه قدرتمند به بزرگی ۶.۴ ثبت شد. این زمین‌لرزه‌ها باعث فروریختن ساختمان‌ها در مناطق مختلف، شکاف برداشتن جاده‌ها، تخریب پل‌ها و شکستن یک سد شد.
خسارت‌ها در تایلند
در تایلند، کشور همسایه میانمار هم دست‌کم ۹ نفر در بانکوک جان باختند؛ جایی که یک آسمان‌خراش در حال ساخت فرو ریخت.
به گفته مقام‌های بانکوک، ۳۰ نفر زیر آوار گرفتار شده‌اند و ۴۹ نفر نیز مفقود هستند.
روز شنبه تجهیزات سنگین بیشتری برای جابه‌جایی آوارهای انبوه به محل آورده شد اما امید مردم این کشور ۱۷ میلیون نفری برای پیدا شدن زنده مفقودی‌ها، به‌تدریج کم‌رنگ‌تر می‌شود.
کمک‌های جهانی برای میانمار
میانمار در کمربند فعال زمین‌لرزه قرار دارد؛ اگرچه بسیاری از زلزله‌ها در مناطق کم‌جمعیت رخ می‌دهند و نه در شهرهایی مثل آن‌چه روز جمعه آسیب دیدند.
ژنرال مین آنگ هلاینگ، رییس حکومت نظامی میانمار، جمعه در اقدامی کم‌سابقه خواستار کمک بین‌المللی شد و گفت که در مناطق آسیب‌دیده نیاز فوری به خون وجود دارد.
یک تیم امدادی از چین وارد یانگون، پایتخت تجاری میانمار شد. این شهر صدها کیلومتر با مناطقی که بیشترین آسیب را دیده‌اند، از جمله ماندالای و نایپیداو (پایتخت اداری ساخت این کشور) فاصله دارد.
در نایپیداو بخش‌هایی از یک بیمارستان هزار تخت‌خوابی بر اثر زمین‌لرزه آسیب دیده است.
روسیه، هند، مالزی و سنگاپور هواپیماهای حامل کمک‌های امدادی و نیروهای امدادگر را به میانمار ارسال کردند.
وزارت خارجه هند گفت این کشور در صورت لزوم کمک‌های بیشتری به میانمار ارسال خواهد کرد.
کره جنوبی اعلام کرد که در مرحله نخست، دو میلیون دلار کمک بشردوستانه از طریق سازمان‌های بین‌المللی به میانمار ارائه می‌دهد.
سازمان ملل مبلغ پنج میلیون دلار برای آغاز عملیات امداد اختصاص داده است.
آمریکا که روابط پرتنشی با ارتش میانمار دارد و مقام‌های آن، از جمله رییس حکومت نظامی‌اش را تحریم کرده است، گفته که کمک‌هایی ارائه خواهد داد اما برخی کارشناسان با توجه به کاهش شدید کمک‌های خارجی در دولت دونالد ترامپ، نسبت به اثربخشی این تلاش‌ها ابراز تردید کرده‌اند.
تخریب‌های گسترده
زلزله میانمار از دشت‌های مرکزی اطراف ماندالای گرفته تا تپه‌های ایالت شان که برخی مناطق آن همچنان به‌طور کامل تحت کنترل دولت نظامی نیستند را تحت تاثیر قرار داد.
تصاویر جاده‌های شکسته و ترک‌خورده، پل‌های فرو ریخته و سدی که ترکیده، نگرانی‌هایی درباره امکان دسترسی امدادگران به برخی مناطق ایجاد کرده است.
محمد ریاض، مدیر کمیته نجات بین‌المللی در میانمار گفت: «می‌ترسیم که هفته‌ها طول بکشد تا ابعاد کامل تخریب ناشی از این زلزله مشخص شود.»
روزنامه انگلیسی‌زبان دولتی میانمار گزارش داد که پنج شهر و منطقه شاهد فرو ریختن ساختمان‌ها و سقوط دو پل بوده‌اند، از جمله پلی که روی بزرگراه اصلی بین ماندالای و یانگون قرار دارد.
ویدیویی منتشرشده از ماندالای، راهبان بودایی را نشان می‌دهد که از صومعه چندطبقه «ما سوه یانه» فیلم‌برداری می‌کردند، قبل از آنکه ساختمان ناگهان فرو بریزد.
ویدیوهایی دیگر نیز خرابی‌هایی در کاخ سلطنتی سابق را نشان می‌دهند.
سازمان کریستین اید، اعلام کرد همکاران و شرکای این نهاد در محل گزارش داده‌اند سدی در یکی از شهرها ترکیده و سطح آب در مناطق پست بالا رفته است.
در یانگون، بزرگ‌ترین شهر کشور، ساکنان با وقوع زلزله از خانه‌های خود بیرون دویدند.
در نایپیداو، برخی خانه‌ها نیمه‌فروریخته‌اند و امدادگران مشغول کنار زدن آوار.
جولی مهیگان، مدیر برنامه‌های آسیایی، خاورمیانه و اروپایی کریستین اید گفت: «در کشوری که بسیاری از مردم پیش‌تر هم درگیر فقر و بحران بوده‌اند، این فاجعه، آن‌ها را ویران خواهد کرد.»
میانمار در سال ۲۰۲۱ شاهد کودتای نظامی و سرنگونی دولت منتخب آنگ سان سو چی بود و اکنون درگیر جنگی خونین میان ارتش و شورشیان دموکراسی‌خواه و گروه‌های مسلح قدیمی است.
دولت کنترل بخش‌های زیادی از کشور را از دست داده و بسیاری از مناطق یا بسیار خطرناک‌اند یا اصلا قابل دسترس نیستند.
بر اساس آمار سازمان ملل، بیش از سه میلیون نفر به دلیل درگیری‌ها آواره شده‌اند و نزدیک به ۲۰ میلیون نفر نیازمند کمک هستند.
بر اساس این گزارش که شامگاه پنجشنبه منتشر شد، این دو مقام به همراه سرجیو گور، یکی دیگر از مقام‌های ارشد کاخ سفید، چهارشنبه پس از یک روز پر از تیترهای منفی پیرامون گفت‌وگوی معروف در چت اپلیکیشن سیگنال، در نشستی با ترامپ این پیشنهاد را مطرح کردند.
به گزارش پولیتیکو، و به نقل از دو منبع مطلع که به دلیل حساسیت موضوع خواستند نام‌شان فاش نشود، آن‌ها به ترامپ گفتند این‌که والتز یک روزنامه‌نگار را به صورت تصادفی در آن گروه چت سیگنالی وارد کرده، باعث آبروریزی بزرگی برای کاخ سفید شده و شاید وقت آن رسیده باشد که رییس‌جمهور او را کنار بگذارد.
به گفته منابع پولیتیکو، ترامپ پذیرفت که والتز مرتکب اشتباه شده است، اما در نهایت به یک دلیل تصمیم گرفت فعلا او را اخراج نکند: او حاضر نیست به رسانه‌های لیبرال و دموکرات‌های «ناراحت» چنین امتیازی بدهد.
یکی از منابع پولیتیکو، که از متحدان کاخ سفید است، به این رسانه گفت: «آن‌ها نمی‌خواهند این فرصت را به رسانه‌ها بدهند که خون‌خواهی کنند.»
با وجود خشم فزاینده‌ای که درون کاخ سفید نسبت به والتز شکل گرفته، او هنوز پنج روز پس از انتشار گزارش افشاگرانه نشریه آتلانتیک درباره چت سیگنال، بر سر کار است. اما به گفته دو منبع مذکور، این به معنای تضمین بقای او نیست.
منابع پولیتیکو گفته‌اند در واقع برخی مقامات دولت منتظر زمان مناسبی هستند تا او را برکنار کنند، زمانی که هیاهوی رسانه‌ای فروکش کند. یکی از آن‌ها پیش‌بینی کرد: «فعلا حمایتش می‌کنند، ولی تا یکی دو هفته دیگر خواهد رفت.»
سخنگوی کاخ سفید، کارولین لویت، در بیانیه‌ای به پولیتیکو گفت: «رییس‌جمهور ترامپ همچنان به تیم امنیت ملی خود، از جمله مایک والتز ، مشاور امنیت ملی خود اعتماد کامل دارد.»
بر اساس این گزارش، ونس سریعا تصمیم ترامپ را پذیرفته و والتز را در سفر رسمی به گرینلند همراهی کرد و طبق گفته یک منبع آگاه، تصمیم‌گیری درباره مسائل پرسنلی را به رییس‌جمهور واگذار کرد.
ونس در جریان صحبت‌هایش در گرینلند به خبرنگاران گفت آن‌ها صرفا دنبال درام هستند و وعده داد که به خواسته‌شان نمی‌رسند: «اگر فکر می‌کنید می‌تونید رییس‌جمهور ایالات متحده را مجبور به اخراج کسی بکنید، باید تجدید نظر کنید! من، به عنوان معاون رییس‌جمهور، همین جمعه اعلام می‌کنم که ما پشت کل تیم امنیت ملی‌مان ایستاده‌ایم.»
ترامپ خودش نیز این هفته گفته بود که والتز مسئولیت را پذیرفته و «درسش را گرفته است.»
به گزارش پولیتیکو، با وجود تلاش‌های عمومی کاخ سفید برای القای این‌که کل ماجرا یک کارزار تخریبی رسانه‌ای است، در پشت صحنه حس کلی آن است که والتز اعتماد همکارانش را از دست داده و در مدیریت بحران هم ناکام بوده است.
برایان هیوز، سخنگوی والتز، این‌که آینده شغلی او در هاله‌ای از ابهام قرار دارد را رد کرده و به پولیتیکو گفت: «حرف‌های بدون مدرک را باید مثل شایعه‌هایی دید که از سوی افرادی مطرح می‌شود که جرات ندارند نام خود را پای گفته‌هایشان بگذارند.»
او افزود: «مایک والتز به صلاحدید رییس‌جمهور ترامپ خدمت می‌کند و رییس‌جمهور حمایت خود را از او اعلام کرده است. کل تیم رهبری امنیت ملی، عملیات موفقی علیه تروریسم را رهبری کرده‌اند و این چیزی است که رسانه‌ها و دموکرات‌ها می‌خواهند از دید پنهان بماند.»
بر اساس این گزارش، جلسه شب چهارشنبه در حالی برگزار شد که خشم از والتز در کاخ سفید به اوج رسیده بود. سه‌شنبه والتز در مصاحبه با خبرنگاران مدعی شده بود که هرگز جفری گلدبرگ، سردبیر آتلانتیک، کسی که به‌طور تصادفی در چت گنجانده شده بود، را «نه دیده، نه می‌شناسد، نه با او ارتباط داشته» و حتی اگر او را در صف شناسایی پلیس هم ببیند، «او را نمی‌شناسد.»
روز بعد، صبح چهارشنبه، پستی در شبکه‌های اجتماعی باهرا بازنشر شد که والتز را در کنار گلدبرگ در مراسمی در یکی از سفارتخانه‌ها در واشینگتن نشان می‌داد، موضوعی که به گزارش پولیتیکو، مقامات کاخ سفید را عصبانی کرد.
یکی از نزدیکان به والتز که خواست نامش فاش نشود، به پولیتیکو گفت این مسخره است اگر کسی فکر کند صرفا چون در یک عکس در کنار کسی در یک مراسم خصوصی بزرگ ایستاده، حتما او را می‌شناسد.
در حالی که این پست شبکه‌های اجتماعی بین مقامات رد و بدل می‌شد، داستان دیگری هم آن‌ها را خشمگین کرد: لیست مخاطبان والتز در اپلیکیشن ونمو در اینترنت عمومی شده که شامل چند خبرنگار جریان اصلی نیز بوده است.
بر اساس این گزارش، مقام‌های ارشد دولت از این بیشتر ناراحت بودند که والتز ظاهرا مسئولیت ماجرا را نپذیرفته و طوری وانمود کرده که انگار خبرنگار به شکل غیرقانونی وارد چت سیگنال شده است، ادعایی که ممکن بود موجب آغاز تحقیقات رسمی شود و ماجرا را طولانی‌تر کند.
اما بیش از همه، برخی در کاخ سفید از این ناراحت بودند که چرا والتز حتی به‌صورت نمادین هم استعفای خود را تقدیم ترامپ نکرد تا رییس‌جمهور در صورت صلاحدید، آن را بپذیرد.
یکی از منابع به پولیتیکو گفت: «وقتی عضوی از تیم هستی و به عاملی برای حواس‌پرتی یا دردسر برای رییس تبدیل می‌شوی، باید استعفا دهی و مهم نیست قضیه چیست.»
در همین حال، بر اساس این گزارش کم‌کم نارضایتی‌ها در دولت به دلایل دیگری هم از والتز، از جمله به خاطر دیدگاه‌های تندروانه او که برخی معتقدند با رویکرد انزواطلبانه «آمریکا اول» دولت سازگار نیست، درز کرده است.
چند متحد ترامپ گفته‌اند که حتی پیش از این جنجال، برخی در دولت تصور می‌کردند والتز زیادی خودش را جدی گرفته است. دو نفر از نزدیکان به کاخ سفید به پولیتیکو گفتند که او بیش از حد در اطراف ترامپ می‌چرخد و رفتاری دارد که انگار خودش یک مقام عالی‌رتبه است.
یکی از آن‌ها گفت: «مردم از او خوش‌شان نمی‌آید. او فکر می‌کند خودش یک مقام ارشد تصمیم‌گیر است، در حالی که نیست. صرفا یک کارمند است و او این موضوع را نمی‌تواند قبول کند.»
برخی متحدان کاخ سفید نیز می‌گویند روابط بین والتز و وایلز، که هر دو اهل فلوریدا هستند، از زمانی که والتز به دولت پیوسته، تیره شده است.
به گفته یکی از منابع، والتز یک بار تلاش کرده بود وایلز را از جلسات سطح بالای شورای امنیت ملی کنار بگذارد و به او گفته بود بعدا خلاصه جلسه را برایش خواهد فرستاد. وایلز هم پاسخ داده بود که این موضوع به او مربوط نیست.
یکی از افراد مطلع از این رابطه به پولیتیکو گفت: «او با رییس دفتر باید محترمانه‌تر برخورد می‌کرد، و احتمالا دیر یا زود به هر حال رفتنی بود، فقط نمی‌خواهند اخراجش را به این ماجرا ربط بدهند.»
پولیتیکو یادآوری کرده ترامپ پیش‌تر نیز در چنین موقعیتی قرار گرفته بود. در ماه‌های نخست ریاست‌جمهوری اولش، او با فشارها برای اخراج مایکل فلین، مشاور امنیت ملی وقت، روبه‌رو شد، پس از آنکه مشخص شد فلین درباره تماس‌هایش با مقامات روسیه به مایک پنس و دیگران دروغ گفته بود.
ترامپ در نهایت تسلیم شد و فردی را اخراج کرد که او را سرباز وفاداری می‌دانست، اقدامی که بعدها پشیمانی‌اش را به دنبال داشت. رییس‌جمهور و برخی مشاورانش احساس می‌کردند با این کار، روایت مربوط به روسیه را پذیرفته‌اند، روایتی که تا پایان دوره‌اش، دامنگیر آن‌ها شد.
اما این دوره ممکن است متفاوت باشد. یکی از منابع به پولیتیکو گفت: «قدرت اصلی ترامپ این است که برایش رسانه‌ها مهم نیستند و به آن‌ها واکنش نشان نمی‌دهد.»
اما همین منبع هشدار داد: «همین ویژگی این بار والتز را نجات داد، اما دفعه دیگر ممکن است چنین نباشد.»
قاضی جیمز پل اُتکن، قاضی فدرال منطقه‌ای در نیویورک، آژانس رسانه‌های جهانی ایالات متحده، که صدای آمریکا را اداره می‌کند، را از اخراج بیش از ۱۲۰۰ روزنامه‌نگار، مهندس و دیگر کارکنانی که دو هفته پیش و پس از دستور دونالد ترامپ رییس‌جمهور وقت برای کاهش بودجه این نهاد کنار گذاشته شده بودند، منع کرد.
حکم موقت اُتکن، این آژانس را از «هرگونه تلاش برای اخراج، کاهش نیرو، مرخصی اجباری یا تعلیق کاری کارکنان یا پیمانکاران» و همچنین بستن دفاتر یا بازگرداندن کارکنان خارج از کشور به آمریکا منع می‌کند.
این دستور همچنین آژانس رسانه‌های جهانی را از قطع بودجه حمایتی از دیگر رسانه‌های خود، از جمله رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، رادیو آسیای آزاد و رادیو افغانستان آزاد، منع می‌کند.
این آژانس روز پنجشنبه اعلام کرد پس از دستور یک قاضی فدرال در واشنگتن دی‌سی، بودجه رادیو اروپای آزاد را بازگردانده است.
اندرو جی. سلی جونیور، وکیل شاکیان، گفت: «این پیروزی قاطعی برای آزادی مطبوعات و متمم اول قانون اساسی و انتقادی تند از بی‌توجهی کامل دولت ترامپ به اصولی است که دموکراسی ما را تعریف می‌کنند.»
انتقاد از رویکرد دولت ترامپ
در جلسه‌ای که جمعه در منهتن برگزار شد، قاضی اُتکن دولت ترامپ را به «استفاده از پتک برای نابودی نهادی که به موجب قانون به دست کنگره تاسیس و تامین مالی شده» متهم کرد.
قاضی از رهبری این آژانس، از جمله مشاور ویژه کاری لیک، انتقاد کرد که «ظاهرا یک‌شبه» صدای نرم جهانی ایالات متحده را آن هم بدون هیچ‌گونه توجهی به پیامدهای آن، خاموش کردند.
این حکم پس از آن صادر شد که ائتلافی از روزنامه‌نگاران صدای آمریکا، اتحادیه‌های کارگری و «خبرنگاران بدون مرز»، سازمان غیرانتفاعی حامی روزنامه‌نگاری، از دولت ترامپ برای جلوگیری از این اقدامات شکایت کردند. آنان خواستار بازگشت صدای آمریکا به فعالیت رسانه‌ای هستند.
شاکیان استدلال کردند که این تعطیلی ناقض حکمی است که در دور نخست ریاست‌جمهوری ترامپ صادر شد و تصریح می‌کرد که روزنامه‌نگاران صدای آمریکا دارای حفاظ آزادی بیان هستند که آنان را از دخالت‌های کاخ سفید مصون می‌دارد.
به گفته آن‌ها، نبود صدای آمریکا در فضای رسانه‌ای جهانی، خلایی ایجاد کرده که «مبلغان تبلیغاتی پر می‌کنند که پیام‌هایشان سلطه رسانه‌ای جهانی می‌یابد.»
ترامپ و دیگر جمهوری‌خواهان، صدای آمریکا را به «گرایش چپ‌گرایانه» و ناکامی در ترویج «ارزش‌های آمریکایی» به مخاطبان جهانی متهم کرده‌اند، با این‌که این نهاد به موجب قانون موظف به ارائه خبر بی‌طرفانه است.
صدای آمریکا، مدت کوتاهی پس از آنکه ترامپ در ۱۴ مارس با صدور فرمان اجرایی بودجه آژانس رسانه‌های جهانی و شش نهاد فدرال دیگر را کاهش داد، فعالیت خود را متوقف کرد.
کاخ سفید در بیانیه‌ای این سرویس خبری را «صدای آمریکای رادیکال» خواند و گفت فرمان ترامپ موجب می‌شود که «مالیات‌دهندگان دیگر هزینه تبلیغات رادیکال را نپردازند.»
کنگره برای سال مالی جاری حدود ۸۶۰ میلیون دلار برای آژانس رسانه‌های جهانی بودجه اختصاص داده است.
شکایت‌های دیگر در جریان است
سه شکایت فدرال دیگر در واشنگتن دی‌سی به دیگر ابعاد این کاهش‌ها می‌پردازد، از جمله شکایتی که مدیر صدای آمریکا و سه روزنامه‌نگار دیگر مطرح کرده‌اند. اُتکن گفت در تاریخی دیگر درباره درخواست دولت برای انتقال این پرونده به واشنگتن تصمیم خواهد گرفت.
صدای آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم فعالیت می‌کند و اخبار را به کشورهایی مخابره می‌کند که فاقد مطبوعات آزاد هستند. این نهاد در ابتدا برای مقابله با تبلیغات نازی‌ها راه‌اندازی شد و در دوران جنگ سرد نقشی برجسته در تلاش‌های دولت آمریکا برای مقابله با کمونیسم داشت.
بر اساس شکایت ارائه‌شده، ۱۵ مارس به کارکنان صدای آمریکا دستور داده شد پخش زنده خود را متوقف کرده و ساختمان را ترک کنند و سپس دسترسی آنان به سیستم‌های رایانه‌ای آژانس، از جمله ایمیل، قطع شد و وب‌سایت خبری صدای آمریکا از آن زمان به‌روزرسانی نشده است.
کاری لیک، مشاور ویژه‌ای که دولت برای ریاست آژانس نامزد کرده است، گفته او در حال بررسی است تا مشخص کند حداقل تعداد کارکنانی که طبق قانون باید برای اداره برخی از این رسانه‌ها باقی بمانند، چقدر است.
لیک به شبکه وان آمریکن نیوز گفت برخی کارکنان به کار بازگردانده شده‌اند و دست‌کم یکی از سرویس‌ها، رادیو مارتی در کوبا، به پخش بازگشته است.
او گفت: «ما حتما با شکایت‌هایی مواجه خواهیم شد. این روند معمول است. ما قربانی شده‌ایم، رییس‌جمهور ترامپ و خود من، قربانی جنگ حقوقی شده‌ایم. همان گروهی که تلاش می‌کنند در مسیر هر قدم دولت ترامپ مین‌گذاری کنند، حالا هم فعال شده‌اند تا ما را متوقف کنند.»
لیک، در تکرار انتقادهای کاخ سفید، افزود: «ما می‌خواهیم مطمئن شویم که این نهادها هم‌راستا با ارزش‌های آمریکایی ما هستند. ما در حال روایت داستان آمریکا هستیم، نه داستان دشمنان‌مان. ما اجازه نخواهیم داد که مزخرفات ضدآمریکایی منتشر شود.»
به گزارش رویترز، او در صحبت‌هایش گفت آمریکا در حال حاضر برنامه‌ای برای گسترش حضور نظامی در این منطقه ندارد اما قصد دارد سرمایه‌گذاری خود را آن‌جا افزایش دهد.
ونس ضمن ادای احترام به حق حاکمیت گرینلند، گفت این قلمرو در نهایت از شراکت با آمریکا بهره‌مند خواهد شد، اظهاراتی که نخست‌وزیر دانمارک آن را ناعادلانه خواند.
ونس گفت: «دانمارک نتوانسته به‌درستی منابع لازم را برای حفظ این پایگاه، محافظت از نیروهای ما و به باور من، محافظت از مردم گرینلند در برابر نفوذهای تهاجمی روسیه، چین و سایر کشورها اختصاص دهد.» او جزئیاتی درباره این نفوذها ارائه نکرد.
ترامپ بارها گفته است که آمریکا برای حفظ امنیت ملی خود ضرورت دارد این جزیره را تصاحب کند، جزیره‌ای که از سال ۱۷۲۱ در اختیار دانمارک است.
رویترز نوشته اظهارات تند ونس علیه دانمارک، که از متحدان دیرین آمریکا و عضوی از ناتو است، بار دیگر نشان داد دولت ترامپ به اتحادهای سنتی آمریکا توجهی ندارد.
ونس در سفر ماه گذشته خود به اروپا هم در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ، مقام‌های اروپایی را در مساله آزادی بیان و مهاجرت غیرقانونی سرزنش کرد و پس از آن هم در دیداری پرتنش در کاخ سفید، ولودیمیر زلنسکی را به قدرنشناسی نسبت به ترامپ متهم کرد.
ونس در گرینلند گفت روسیه، چین و کشورهای دیگر علاقه‌ای فوق‌العاده به مسیرهای دریایی و منابع معدنی منطقه نشان می‌دهند.
او در ادامه اعلام کرد که آمریکا منابع بیشتری از جمله ناوهای نظامی و یخ‌شکن‌های نظامی برای حضور پررنگ‌تر در منطقه اختصاص خواهد داد.
با بالا گرفتن نگرانی مردم گرینلند از این سفر، ونس وعده داد که مردم این منطقه از «حق تعیین سرنوشت» برخوردار خواهند بود و آمریکا به حاکمیت آن احترام خواهد گذاشت.
او گفت: «فکر می‌کنم در نهایت آن‌ها با ایالات متحده شراکت خواهند کرد. ما می‌توانیم امنیت بسیار بیشتری برایشان فراهم کنیم، حفاظت بسیار بیشتری انجام دهیم و فکر می‌کنم از لحاظ اقتصادی هم وضعیت بسیار بهتری پیدا خواهند کرد.»
واکنش دانمارک و گرینلند
این اظهارات ساعاتی پس از معرفی ائتلاف جدیدی در دولت گرینلند مطرح شد که در حال حاضر خواهان حفظ روابط با دانمارک است.
جِنس-فردریک نیلسن، نخست‌وزیر جدید گرینلند، گفت سفر مقامات آمریکایی به این جزیره «نشانه‌ای از بی‌احترامی» است، آن‌هم در حالی‌که رهبران دانمارکی بر تعهد خود نسبت به گرینلند تاکید کرده‌اند.
مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، به خبرگزاری ریتساو گفت: «سال‌هاست که در شرایط بسیار دشوار، دوشادوش آمریکایی‌ها ایستاده‌ایم. بنابراین توصیف معاون رییس‌جمهور از دانمارک منصفانه نیست.»
لارس لوکه راسموسن، وزیر خارجه دانمارک، گفت: «ونس تا حدی حق دارد که ما به اندازه کافی فعال نیوده‌ایم، اما کمی هم ناراحتم چون خود آمریکایی‌ها هم کوتاهی کرده‌اند.»
راسموسن در توضیح منظورش گفت در حال حاضر تنها ۲۰۰ سرباز آمریکایی در یک پایگاه در گرینلند حضور دارند، در حالی‌که در دوران جنگ سرد آمریکا ۱۷ پایگاه با ۱۰هزار سرباز در این منطقه داشت.
تکرار مواضع ترامپ
همزمان با سفر ونس، ترامپ به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که ایالات متحده برای «صلح در سراسر جهان» به گرینلند نیاز دارد: «ما به گرینلند نیاز داریم، برای امنیت بین‌المللی بسیار مهم است. ما باید گرینلند را داشته باشیم. این مسئله ترجیح ما نیست، ما بدون آن نمی‌توانیم.»
ترامپ گفت آبراه‌های گرینلند «پُر از کشتی‌های چینی و روسی» است و آمریکا نمی‌تواند برای مدیریت این وضعیت به دانمارک یا هیچ کشور دیگری تکیه کند.
ترامپ سه‌شنبه هم اعلام کرده بود می‌خواهد گرینلند را به‌عنوان منطقه‌ای غنی از مواد معدنی و با جایگاه استراتژیک، به خاک آمریکا اضافه کند.
سفر محدودشده
ونس پس از ورود به گرینلند با نیروهای آمریکایی مستقر در پایگاه پیتوفیک، واقع در ۱۲۰۰ کیلومتری شمال دایره قطب شمال، دیدار کرد و از خدمات آن‌ها قدردانی کرد. دمای هوا در این منطقه در هنگام این سفر منفی ۱۹ درجه سانتی‌گراد بود.
اوشا، همسر ونس، مایک والتز، مشاور امنیت ملی و کریس رایت، وزیر انرژی او را در این سفر همراهی می‌کردند.
بر اساس توافقی که در سال ۱۹۵۱ امضا شده، آمریکا می‌تواند هر زمان که بخواهد از پایگاه خود بازدید کند، به‌شرطی که به گرینلند و کپنهاگ اطلاع دهد.
موقعیت این پایگاه در کوتاه‌ترین مسیر میان اروپا و آمریکای شمالی قرار دارد و برای سیستم هشدار موشک‌های بالستیک آمریکا حیاتی است.
منابع معدنی غنی گرینلند
پایتخت گرینلند به نیویورک نزدیک‌تر از کپنهاگ است. این جزیره دارای منابع غنی معدنی، نفت و گاز طبیعی است، اما توسعه اقتصادی در آن کند بوده و سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در بخش معادن بسیار محدود بوده است. عمده شرکت‌های فعال در حوزه معادن این منطقه از استرالیا، کانادا یا بریتانیا هستند.
یک مقام کاخ سفید گفت گرینلند منابع فراوانی از مواد معدنی نادر دارد که می‌تواند نسل بعدی اقتصاد آمریکا را تامین کند.
آندریاس اوسته‌هاگن، پژوهشگر ارشد سیاست و امنیت قطب شمال در موسسه نانسن در اسلو، گفت: «مسئله این است که ترامپ تا کجا قصد دارد ایده تصاحب این جزیره را پیش ببرد.»
او افزود: «هنوز بعید است که ایالات متحده از ابزار نظامی استفاده کند، اما متاسفانه به نظر می‌رسد که ترامپ و ونس به استفاده از ابزارهای دیگر فشار، مانند اظهارات مبهم، سفرهای نیمه‌رسمی به گرینلند و ابزارهای اقتصادی ادامه دهند.»
مخالفت مردم گرینلند با ایده الحاق به آمریکا
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که تقریبا همه مردم گرینلند مخالف پیوستن به ایالات متحده هستند. معترضان ضدآمریکایی که برخی از آن‌ها کلاه‌هایی با شعار «آمریکا برو» و پلاکاردهایی با نوشته «یانکی‌ها به خانه‌تان برگردید» به همراه داشتند، بزرگ‌ترین تظاهرات تاریخ گرینلند را برگزار کردند.
پنجشنبه، ساکنان نووک پرچم‌های گرینلند را در برف کاشتند و تابلویی مقوایی به زبان انگلیسی نصب کردند که روی آن نوشته بود: «سرزمین ما، آینده ما».
نیلسن در روز جمعه خواستار وحدت سیاسی شد. حزب طرفدار تجارت او، «دموکرات‌ها»، که خواهان استقلال تدریجی از دانمارک است، در انتخابات ۱۱ مارس به بزرگ‌ترین حزب پارلمان تبدیل شد.
او در یک نشست خبری گفت: «در زمانی که ما به‌عنوان یک ملت تحت فشار هستیم، باید در کنار هم بایستیم.»
این معامله امکان تقسیم ارزش ایکس‌ای‌آی (xAI)، شرکت هوش مصنوعی ماسک را با دیگر سرمایه‌گذاران شرکت ایکس (توییتر سابق) فراهم می‌کند.
خبرگزاری رویترز شنبه ۹ فروردین نوشت که این قرارداد می‌تواند ظرفیت ایکس‌ای‌آی را برای آموزش چت‌بات خود به نام «گراک» (Grok) تقویت کند.
ماسک که مدیر شرکت خودروسازی تسلا و اسپیس‌ایکس نیز هست، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آینده ایکس‌ای‌آی و ایکس به یکدیگر گره خورده است.»
او اضافه کرد: «امروز ما رسما گام ادغام داده‌ها، مدل‌ها، زیرساخت‌های محاسباتی، توزیع و استعدادها را برمی‌داریم.»
ماسک گفت که این ادغام ارزش شرکت ایکس‌ای‌آی را ۸۰ میلیارد دلار و ارزش ایکس را ۳۳ میلیارد دلار ارزیابی می‌کند (۴۵ میلیارد دلار منهای ۱۲ میلیارد دلار بدهی).
نمایندگان ایکس و ایکس‌ای‌آی هنوز به درخواست‌های رویترز برای اظهار نظر در این‌باره پاسخ نداده‌اند. جزییات بسیاری از این معامله همچنان نامشخص است، از جمله این‌که مدیران ایکس چگونه در شرکت جدید ادغام خواهند شد و این‌که آیا این معامله با نظارت‌های قانونی مواجه می‌شود یا نه.
ایلان ماسک که ثروتمندترین فرد جهان است، از متحدان نزدیک دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا محسوب می‌شود و ریاست «اداره بهره‌وری دولت» را نیز بر عهده دارد.
الولید بن طلال، شاهزاده سعودی، مالک شرکت سرمایه‌گذاری «کینگدام هولدینگ» (Kingdom Holding)، اعلام کرد که این معامله را شخصا درخواست کرده است.
او با اشاره به این‌که شرکت‌های تحت مدیریتش دومین سرمایه‌گذار بزرگ در ایکس و ایکس‌ای‌آی هستند، گفت: «انتظار می‌رود پس از این معامله، ارزش سرمایه‌گذاری ما به حدود چهار تا پنج میلیارد دلار برسد ... و شمارشگر همچنان در حال افزایش است.»
گیل لوریا، تحلیل‌گر شرکت دی.ای داویدسون (D.A. Davidson)، معتقد است ارزش‌گذاری ایکس معادل ۴۵ میلیارد دلار (با احتساب بدهی‌ها) تصادفی نیست: «این رقم یک میلیارد دلار بیشتر از رقم معامله توییتر در سال ۲۰۲۲ است.»
یکی از سرمایه‌گذاران ایکس‌ای‌آی که خواسته است نامش فاش نشود، به رویترز گفت از این معامله تعجب نکرده است و آن را اقدامی از سوی ماسک برای «تحکیم رهبری و مدیریت خود» در شرکت‌های تحت کنترلش دانست.
این سرمایه‌گذار همچنین گفت که ماسک برای این اقدام از سرمایه‌گذاران نظرخواهی نکرده اما آن‌ها را مطلع ساخته که این دو شرکت از مدت‌ها پیش همکاری نزدیکی داشته‌اند و این معامله، زمینه ادغام عمیق‌تر با چت‌بات «گراک» را فراهم می‌کند.
رقابت با اوپنایآی
شرکت هوش مصنوعی ایلان ماسک (ایکس‌ای‌آی)، کمتر از دو سال پیش تاسیس شد و به گزارش رسانه‌ها، بهتازگی و در دور تازهای از جذب سرمایه توانست ۱۰ میلیارد دلار سرمایه جمع‌آوری کند که ارزش آن را به ۷۵ میلیارد دلار رساند.
این شرکت به‌طور مستقیم با شرکت اوپنآیای (OpenAI) که از سوی مایکروسافت حمایت مالی می‌شود و همچنین استارتآپ چینی دیپسیک (DeepSeek) در رقابت است.
در ماه فوریه، ماسک ۵۳ ساله همراه با گروهی از سرمایه‌گذاران، پیشنهادی به ارزش ۹۷٫۴ میلیارد دلار برای خرید اوپنآیای ارائه کرد اما این پیشنهاد رد شد.
ماسک شکایتی را علیه اوپنآیای مطرح کرد تا مانع از تغییر ساختار این شرکت از یک سازمان غیرانتفاعی به یک شرکت تجاری شود. با این حال، دادگاه این ماه درخواست ماسک برای صدور دستور موقت علیه این تغییر را رد کرد.
با تشدید رقابت در حوزه هوش مصنوعی، شرکت ایکس‌ای‌آی ظرفیت مراکز داده خود را بهسرعت بالا برده تا مدلهای پیشرفتهتری را ارائه دهد.
ایکس‌ای‌آی در ماه فوریه، آخرین نسخه از چت‌بات خود را به نام گراک-۳ (Grok-3) معرفی کرد.
انتظار می‌رود که پلتفرم ایکس بتواند به توزیع گستردهتر محصولات شرکت ایکس‌ای‌آی کمک کند و در عین حال دسترسی به دادههای فعالی شامل نظرات کاربران، اسکرینشاتها و سایر اطلاعات را برای این شرکت فراهم سازد.
پس از خرید توییتر، ماسک تعداد کارکنان این شرکت را بهشدت کاهش داد که این اقدام موجب فرار تبلیغکنندگان و افت شدید درآمد شد. اخیرا برندها بار دیگر به شبکه ایکس بازگشتهاند که بخشی از آن به خاطر نفوذ رو به افزایش ماسک در دولت ترامپ است.
