هگست: اینکه اعزام بمبافکنهای بی-۲ پیامی به ایران بود یا نه، به تهران بستگی دارد
پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، ضمن ابراز امیدواری درباره اینکه مذاکرات میان واشینگتن و تهران درباره برنامه هستهای ایران، موجب حلوفصل مسالمتآمیز موضوع شود، گفت این به حکومت ایران بستگی دارد که تصمیم بگیرد آیا استقرار اخیر بمبافکنهای بی-۲ آمریکا پیامی به ایران است یا نه.
پنج عضو مجلس نمایندگان آمریکا با تدوین طرحی قانونی، خواستار مقابله با سیاست گروگانگیری جمهوری اسلامی و بازداشت غیرقانونی شهروندان آمریکایی در ایران شدند.
مایکل بومگارتنر، جرد موسکوویتز، کلودیا تنی، مارک آمودی و ماریا الویرا سالازار این طرح قانونی را که «قانون منع پرداخت به گروگانگیران» نام دارد، به کمیته روابط خارجی و کمیته قضایی مجلس نمایندگان ایالات متحده ارائه کردند.
این طرح از دولت آمریکا میخواهد «با اتخاذ اقدامات مضاعف و اعمال مجازاتهای شدید، دولت ایران، دیگر حکومتهای متخاصم و گروههای غیردولتی را از گروگانگیری یا بازداشت غیرقانونی شهروندان آمریکایی باز دارد».
در این طرح آمده است: «جمهوری اسلامی ایران سابقهای طولانی در گروگانگیری و بازداشت ناعادلانه شهروندان ایالات متحده دارد؛ از جمله بازداشت غیرقانونی ۵۲ دیپلمات آمریکایی در فاصله سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۱.»
پنج عضو مجلس نمایندگان ایالات متحده در ادامه طرح پیشنهادی خود، به سرنوشت رابرت لوینسون، شهروند آمریکایی، اشاره کردند و یادآور شدند او طولانیترین دوران گروگانگیری را در تاریخ این کشور تجربه کرد.
لوینسون مامور اداره مبارزه با مواد مخدر در افبیآی بود که ۱۸ اسفند ۱۳۸۵ پس از پرواز از دبی به کیش، در این جزیره ناپدید شد.
خانواده لوینسون در نهایت سال ۱۳۹۹ خبر درگذشت او را اعلام کردند.
پیش از این در سال ۲۰۲۰، قانونی به یاد این شهروند آمریکایی به تصویب رسید که به قانون «بازیابی گروگانها و پاسخگویی در قبال گروگانگیری رابرت لوینسون» شهرت یافت.
این قانون به دولت ایالات متحده اجازه میدهد اشخاص خارجی را که در گروگانگیری یا بازداشت غیرقانونی و ناعادلانه شهروندان آمریکایی در خارج از کشور نقش داشته یا در آن همدست بودهاند، مشمول تحریم قرار دهد.
اکنون پنج عضو مجلس نمایندگان آمریکا با ارائه طرحی جدید قصد دارند تدابیر ویژهای را بر قانون رابرت لوینسون بیفزایند و دولت ایالات متحده را موظف به پاسخگویی در این زمینه کنند.
بر اساس مفاد این طرح، رییسجمهوری آمریکا موظف خواهد بود حداکثر ۹۰ روز پس از تصویب قانون و سپس هر ۱۸۰ روز بهمدت ۶ سال، گزارشی به کمیتههای مرتبط در کنگره ارائه دهد.
این گزارش باید شامل جزییات انتقال شش میلیارد دلار از حسابهای مسدودشده حکومت ایران در کرهجنوبی به حسابهای محدود در قطر باشد.
رییسجمهور همچنین موظف است مشخص کند که آیا مدارکی دال بر استفاده حکومت ایران از این پولها برای اهدافی غیر از امور بشردوستانه، از جمله تقویت توان دفاعی و اطلاعاتی یا فعالیتهای خارجی مخرب، وجود دارد یا خیر.
مبادله پنج زندانی ایرانی در برابر پنج زندانی آمریکایی در شهریورماه ۱۴۰۲ و در دوران ریاستجمهوری جو بایدن انجام پذیرفت و در چارچوب آن، شش میلیارد دلار از پولهای مسدودشده جمهوری اسلامی در کره جنوبی به قطر منتقل شد.
بنا بر اعلام دولت بایدن، جمهوری اسلامی تنها میتواند از این پولها برای مصارف بشردوستانه و غیرتحریمی، مانند خرید اقلام ضروری نظیر مواد غذایی و دارو استفاده کند.
با این حال، منتقدان میگویند آزادسازی این پولها، جمهوری اسلامی را به ادامه سیاست گروگانگیری خود ترغیب میکند.
مستندهای ایراناینترنشنال درباره «دیپلماسی گروگانگیری» حکومت ایران را اینجا ببینید.
طرح جدید همچنین رییسجمهوری آمریکا را ملزم میکند حداکثر ظرف ۱۸۰ روز پس از تصویب و سپس بهصورت سالانه بهمدت ۶ سال، تمامی موارد گروگانگیری و بازداشت ناعادلانه یا غیرقانونی شهروندان آمریکایی در ایران یا به دستور حکومت ایران طی ۱۰ سال گذشته را مورد بررسی قرار دهد.
فعالان حقوق بشر بازداشت شهروندان کشورهای غربی از سوی جمهوری اسلامی را «گروگانگیری حکومتی» میدانند و میگویند تهران از این حربه برای تحت فشار گذاشتن غرب و گرفتن امتیاز از آن استفاده میکند.
دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، گفت اگر مذاکرات با جمهوری اسلامی به نتیجه نرسد و لازم باشد ایالات متحده اقدام نظامی خواهد کرد و اسرائیل هم دراین موضوع درگیر خواهد بود.
ترامپ که چهارشنبه در کاخ سفید به پرسش خبرنگاران پاسخ میداد در پاسخ به پرسشی درباره احتمال توسل ایالات متحده به اقدام نظامی گفت: «اگر لازم باشد، اقدام نظامی خواهیم کرد. اسرائیل قطعا در این موضوع درگیر خواهد بود و نقش رهبری خواهد داشت. اما هیچکس رهبری ما را برعهده نمی گیرد؛ ما هر کاری بخواهیم، انجام میدهیم.»
رییسجمهور آمریکا درباره زمان احتمالی پایان مذاکرات با جمهوری اسلامی هم گفت: «نمیتوانم زمان مشخصی بدهم، اما وقتی مذاکره شروع میشود، خیلی زود مشخص میشود که آیا روند خوب پیش میرود یا نه. اگر حس کنم که مسیر مذاکرات خوب نیست، آنوقت زمان پایانش خواهد بود.»
ترامپ این اظهارات را در آستانه مذاکراتی مطرح کرد که قرار است شنبه میان مقامات آمریکایی و ایرانی در سلطاننشین عمان برگزار شود. ترامپ اوایل این هفته گفته بود که این مذاکرات «مستقیم» خواهد بود، در حالیکه مقامات جمهوریاسلامی آن را «غیرمستقیم» توصیف کردهاند.
او در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره این مذاکرات، این گفتوگوها را «آغاز» یک فرآیند توصیف کرد و در ادامه، درباره جدول زمانی برای رسیدن به نتیجه در این مذاکرات، گفت: «ما کمی وقت داریم، اما نه زیاد.»
ترامپ با اشاره به شرایط دشوار حاکم بر ایران، گفت: «مردم ایران فوقالعاده و بسیار باهوشاند. آنها در وضعیت سختی زندگی میکنند، تحت یک حکومت سخت، اما هم مردم و هم رهبرانشان میدانند که نباید سلاح هستهای داشته باشند.»
ترامپ افزود: «میخواهم آنها پیشرفت کنند. میخواهم ایران کشوری عالی باشد. من چیز زیادی نمیخواهم. آنها فقط نباید سلاح هستهای داشته باشند.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اوایل این هفته گفته بود که از تلاشهای دیپلماتیک ترامپ برای رسیدن به توافق با ایران حمایت میکند. او افزود که اسرائیل و ایالات متحده هدف مشترکی دارند و آن جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.
با این حال، نتانیاهو همان کسی بود که در سال ۲۰۱۸ ترامپ را متقاعد کرد تا از توافق هستهای موسوم به برجام که میان ۵ کشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان با ایران بود، خارج شود.
نتانیاهو گفت از توافقی دیپلماتیک مشابه با توافق لیبی در سال ۲۰۰۳ با جامعه جهانی استقبال میکند. در آن توافق، معمر قذافی، دیکتاتور وقت لیبی، تمام برنامه مخفی هستهای خود را کنار گذاشت. اما ایران تأکید دارد که برنامهاش که به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام شده، باید ادامه یابد.
نتانیاهو گفت: «فکر میکنم چنین توافقی مفید خواهد بود. اما هرچه پیش بیاید، باید مطمئن شویم که ایران به سلاح هستهای دست نمییابد.»
در دوره ریاستجمهوری جو بایدن، ایران و آمریکا در سال ۲۰۲۱ مذاکرات غیرمستقیمی را در وین با هدف احیای توافق هستهای برگزار کردند. اما آن مذاکرات و همچنین گفتوگوهای میان ایران و کشورهای اروپایی، به نتیجهای نرسید.
در همین حال، وزارت خزانهداری آمریکا صبح چهارشنبه تحریمهای جدیدی علیه برنامه هستهای ایران وضع کرد.
در این تحریمها، پنج نهاد و یک فرد مستقر در ایران به دلیل حمایت از برنامه هستهای ایران هدف قرار گرفتهاند. نهادهای تحریمشده شامل سازمان انرژی اتمی ایران و زیرمجموعههای آن یعنی شرکت فناوری سانتریفیوژ ایران، شرکت توریم پاور، شرکت ساخت و توسعه راکتورهای پارس و شرکت صنایع آذرآب هستند.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه در جلسه استماع در سنای این کشور، با اشاره به ادامه فشارها بر تهران برای آزادی آخرین «گروگانهای دولتی» در بازداشت جمهوریاسلامی، از شهروندان فرانسه خواست برای اینکه در معرض خطر بازداشت خودسرانه یا گروگانگیری قرار نگیرند، به ایران سفر نکنند.
بارو که چهارشنبه در جلسه استماع کمیسیون خارجه سنای فرانسه صحبت میکرد با اشاره به حضور رسانهها در جلسه گفت «از همه هممیهنانمان، از همه اتباعمان میخواهم به ایران سفر نکنند و از تمام شهروندانمان که هماکنون در حال عبور یا اقامت موقت در ایران هستند نیز میخواهم که به فرانسه بازگردند، خاک ایران را ترک کنند تا در معرض خطر بازداشت خودسرانه یا گروگانگیری قرار نگیرند.»
پایگاه اطلاعرسانی وزارت خارجه فرانسه برای سفرهای بینالمللی، از ماه اکتبر سال گذشته میلادی (مهر ۱۴۰۳) ایران را جز لیست کشورهایی قرار داده که سفر به آن توصیه نمیشود.
به گزارش وبسایت پابلیک سنا، که کانال دولتی خبررسانی سنای فرانسه است، بازداشت خودسرانه گردشگران خارجی در ایران همواره بهعنوان شکلی از «دیپلماسی گروگانگیری» حکومت جمهوری اسلامی مورد انتقاد قرار گرفته است.
وزیر خارجه فرانسه در صحبتهایش در سنا، از سیسیل کوهلر و همسرش ژاک پاریس، دو شهروند فرانسوی بازداشتشده که از خرداد ۱۴۰۱ در زندان اوین محبوس هستند، با عنوان «گروگانهای دولتی» یاد کرد.
افزایش فشارها بر حکومت ایران برای توقف سیاست گروگانگیری
کمیسیون خارجه سنای فرانسه تاکنون دو بار خواهر سیسیل کوهلر را برای ارائه شهادت احضار کرده است.
او ضمن حضور در این جلسات، نمایندگان را در جریان وضعیت سلامت سیسیل کوهلر و ژاک پاریس و شرایط نگهداری آنان قرار داده است.
بارو در صحبتهای خود با اشاره به پیگیری قضائی وضعیت اتباع فرانسوی زندانی در ایران، گفت «با توجه به نقض حقوق اتباعمان برای برخورداری از حمایت کنسولی، ما در حال تهیه شکایتی علیه ایران در دیوان بینالمللی دادگستری هستیم.»
وزیر خارجه فرانسه اضافه کرد: «برای آزاد کردن آنان، ما فشارها بر حکومت ایران را افزایش خواهیم داد و تحریمهای اروپایی جدیدی علیه آن دسته از مقامات جمهوریاسلامی وضع خواهیم کرد که در سیاست گروگانگیری دولتی نقش دارند.»
هشدار اجتنابناپذیر بودن درگیری نظامی در صورت عدم توافق جدید هستهای
به گزارش وبسایت پابلیک سنا، وزیر خارجه فرانسه در صحبتهایش در کمیته خارجی سنا، همچنین به موضوع برنامه هستهای ایران پرداخت.
او با اشاره به صحبتهای ترامپ درباره مذاکرات هستهای با ایران گفت «ما با علاقه به اعلام آغاز گفتوگوهای میان ایران و ایالات متحده در روزهای آینده توجه داریم.»
بارو همچنین هشدار داد: «فرصت محدود است. تنها چند ماه تا انقضای توافق هستهای ایران باقی مانده است. در صورت شکست این مذاکرات، یک درگیری نظامی تقریبا اجتنابناپذیر خواهد بود.»
وزیر خارجه فرانسه در ادامه افزود: «ایران در حال پیشبرد برنامهای بیثباتکننده است که با فرار رو به جلوی هستهای همراه است و مستقیما امنیت سرزمین ما را تهدید میکند.»
بارو با تکرار موضع رسمی فرانسه دال بر مخالفت صریح این کشور با دستیابی ایران به سلاح هستهای، گفت «ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد. ما باید به توافقی برسیم که بهصورت بلندمدت و قابل راستیآزمایی، برنامه هستهای ایران را محدود کند.»
در آستانه آغاز مذاکرات میان حکومت ایران و آمریکا در عمان، شاهزاده رضا پهلوی با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس، هشدار داد جمهوری اسلامی «بهدنبال توافقی صادقانه نیست».
او ضمن خرسندی از شرکت در نشست «حمایت حداکثری»، که به میزبانی بنیاد دفاع از دموکراسیها و اتحادیه ملی برای دموکراسی در ایران، برگزار شد، نوشت: «زمان آن فرا رسیده است که سیاستی عقلانی در قبال ایران اتخاذ شود؛ سیاستی که تغییر و صلحی پایدار به همراه بیاورد: فشار حداکثری بر رژیم و حمایت حداکثری از مردم ایران.»
در آستانه مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا، محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی، در واکنش به احتمال درخواست آمریکا در این مذاکرات برای توقف کامل غنیسازی اورانیوم و برچیدن سانتریفیوژها گفت: «اینها شوخی است.» او تاکید کرد جمهوری اسلامی از برنامه هستهای خود عقبنشینی نمیکند.
او همچنین پیشنهاد بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای اجرای مدل لیبی درباره جمهوری اسلامی را با این عبارت رد کرد: «این مفروضات، باطل و غیرواقعی است و هیچکس حق ندارد ایران را با کشورهای دیگر مقایسه کند.» اسلامی از ارائه پاسخ بیشتر در این زمینه خودداری کرد.
رییس سازمان انرژی اتمی همچنین تهدیدهای اخیر آمریکا به حمله به تاسیسات هستهای ایران را «بخشی از عملیات روانی» خواند و گفت: «اینها فضاسازی میکنند تا امتیاز بیشتری بگیرند.»
او در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حضور نمایندگان آژانس در مذاکرات عمان گفت: «محور مذاکرات عمدتا سیاسی است و حضور نمایندگان آژانس بستگی به تشخیص وزیر امور خارجه دارد.»
مذاکرات پیشرو در عمان در شرایطی قرار است برگزار شود که آمریکا این گفتوگوها را مستقیم و جمهوری اسلامی اسلامی آن را غیرمستقیم توصیف کرده است.
او که چهارشنبه در سفر به پاناما با خبرنگاران صحبت میکرد، گفت: «این یک دارایی فوقالعاده است ... و برای همه پیام دارد.»
زمانی که از وزیر دفاع پرسیده شد آیا این بمبافکنها برای ارسال پیام به ایران مستقر شدهاند، هگست پاسخ داد: «بگذارید خودشان تصمیم بگیرند.»
هگست ادامه داد: «رییسجمهور ترامپ موضع روشنی داشته است ... ایران نباید به بمب هستهای دست یابد. رییسجمهور تمام تمرکز خود را بر دستیابی به این هدف از طریق صلحآمیز گذاشته است.»
مقامهای آمریکایی به رویترز گفتهاند شش فروند بمبافکن بی-۲ در ماه مارس به پایگاه نظامی مشترک ایالات متحده و بریتانیا در جزیره دیهگو گارسیا در اقیانوس هند منتقل شدهاند.
این انتقال همزمان با ادامه کارزار بمباران آمریکا در یمن و افزایش تنشها با ایران صورت گرفته است.
نیروی هوایی آمریکا تنها ۲۰ فروند بمبافکن بی-۲ در اختیار دارد، بنابراین این هواپیماها بهندرت مورد استفاده قرار میگیرند.
به گزارش رویترز، کارشناسان میگویند این موضوع باعث میشود بی-۲ که به رادارگریز است و توانایی حمل سنگینترین بمبها و تسلیحات هستهای آمریکا را دارد، برای عملیات در خاورمیانه موقعیتی راهبردی و ایدهآل داشته باشد.
دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، دوشنبه گذشته بهطور غیرمنتظرهای اعلام کرد که آمریکا و ایران در آستانه آغاز گفتوگوهای مستقیم درباره برنامه هستهای تهران در روز شنبه هستند. او همزمان هشدار داد اگر این مذاکرات ناموفق باشد، ایران در «خطر بزرگی» قرار خواهد گرفت.
جمهوریاسلامی که در هفتههای اخیر با خواستههای ترامپ مخالفت کرده بود، اعلام کرده است که مذاکرات بهصورت غیرمستقیم در عمان برگزار خواهد شد.
ترامپ چهارشنبه بار دیگر تهدید کرد که اگر ایران با توقف برنامه هستهای خود موافقت نکند، از نیروی نظامی استفاده خواهد کرد «اگر لازم باشد از نیروی نظامی استفاده میکنیم. اسرائیل قطعا در این موضوع درگیر خواهد بود و نقش رهبری خواهد داشت. اما هیچکس رهبری ما را برعهده نمی گیرد؛ ما هر کاری بخواهیم، انجام میدهیم.»
ترامپ از پاسخ به این سؤال که اقدام نظامی ممکن است چه زمانی آغاز شود، خودداری کرد.
هرچند در گذشته از بمبافکنهای بی-۲ برای حمله به اهداف حوثیها در یمن استفاده شده، بیشتر کارشناسان معتقدند که استفاده از چنین هواپیماهای پیشرفتهای برای این هدف، بیش از حد و غیرضروری است.
با این حال، بی-۲ قابلیت حمل بمب عظیم جیبییو-۵۷ با وزن نزدیک به ۱۴ تن را دارد، بمبی که برای نابودی اهداف در اعماق زمین طراحی شده است. به گفته کارشناسان، این سلاح ممکن است برای هدف قرار دادن تاسیسات هستهای ایران مورد استفاده قرار گیرد.
بمبافکن بی ۲؛ سلاحی برای جنگهای راهبردی
بی ۲ اسپیریت، که سه دهه از عمر آن میگذرد، تنها بمبافکن راهبردی رادارگریز در ارتش آمریکا محسوب میشود. این هواپیما در ابتدا برای حمل سلاحهای هستهای طراحی شد، اما اکنون میتواند تعداد زیادی بمب متعارف سنگین را نیز حمل کند.
از این بمبافکن تاکنون تنها در پنج عملیات نظامی استفاده شده است. آخرین ماموریت آن در اکتبر سال گذشته انجام شد، زمانی که دولت بایدن دو فروند بی ۲ را از پایگاه هوایی وایتمن در میسوری برای حمله به مواضع حوثیها در فاصله ۱۲ هزار کیلومتری اعزام کرد.
محمد الباشا، تحلیلگر امنیت خاورمیانه در بشا ریپورت مستقر در آمریکا، به والاستریت ژورنال گفت در آن حمله موشکها، قطعات تسلیحاتی و دیگر مهمات در مجتمعهای تونلی صنعا منهدم شد و ورودی چند تونل نیز فرو ریخت اما تصاویر ماهوارهای نشان میدهند که حوثیها توانستهاند با حفر ورودیهای جدید بار دیگر به این تونلها دسترسی یابند.
بمبافکن بی ۲ برای اولین بار در جنگ کوزوو به کار گرفته شد، جایی که در هشت هفته نخست جنگ، یکسوم اهداف دشمن را بهتنهایی نابود کرد.
این هواپیما در حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، مواضع طالبان در افغانستان را هدف قرار داد و مسیر را برای ورود نیروهای آمریکایی به این کشور هموار کرد.
در جنگ عراق ۲۰۰۳، بی ۲ عملیات را با ریختن بیش از ۱.۵ میلیون پوند بمب بر مواضع حکومت صدام آغاز کرد و نقشی کلیدی در حمله اولیه به بغداد داشت.
از این بمبافکن همچنین در سال ۲۰۱۱ علیه نیروی هوایی معمر قذافی در لیبی و در ۲۰۱۷ برای حمله به اردوگاههای داعش در این کشور استفاده شد.
دیوید دس روش، مقام سابق وزارت دفاع آمریکا، در گفتوگو با والاستریت ژورنال به مزایای منحصر به فرد بمبافکنهای بی ۲ اشاره کرد و گفت: «حوثیها هیچ هشدار اولیهای دریافت نخواهند کرد. این بمبافکن دارای محمولهای سنگین است و میتواند برای یک کارزار بمباران پایدار بهسرعت آماده شود.»
بسیاری از حملات آمریکا علیه حوثیها تاکنون با جنگندههای اف ۱۸ سوپر هورنت انجام شده است. اما به گفته مایکل پاتریک مولروی، معاون سابق وزارت دفاع، بی ۲ معمولا در آغاز حملات گسترده و برای اثرگذاری شدید به کار گرفته میشود.
مولروی به این روزنامه گفت: « پیام جدی استقرار این بمبافکنها به ایران این است: یا پای میز مذاکره بیایید، یا با نیروی نظامی ویرانگر مواجه شوید.»