منابع فلسطینی از حمله گسترده اسرائیل به نوار غزه خبر دادند و نوشتند حمله هوایی به ساختمان یکی از بیمارستان‌های اصلی این منطقه اصابت و بخش اورژانس و پذیرش آن را به‌طور کامل ویران کرد. اسرائیل گفت در این حمله «مقر فرماندهی حماس» را هدف قرار داده است.
به گزارش روزنامه گاردین، مایکل منسفیلد، وکیل سرشناس، همراه با گروهی از وکلا، دوشنبه ۱۸ فروردین یک پرونده ۲۴۰ صفحه‌ای را به واحد جرائم جنگی اسکاتلندیارد تحویل می‌دهد که شامل اتهاماتی مانند «کشتار هدفمند غیرنظامیان و امدادگران (از جمله با شلیک تک‌تیرانداز) و حملات کور به مناطق مسکونی، بیمارستان‌ها و دیگر اهداف محافظت‌شده» است.
در این گزارش که تیمی از وکلا و پژوهش‌گران بریتانیایی در لاهه آن را تهیه کرده‌اند، این افراد به «حملات هماهنگ به اماکن تاریخی و مذهبی و جابه‌جایی اجباری غیرنظامیان» متهم شده‌اند.
به دلایل حقوقی، متن کامل گزارش و نام متهمان فعلا منتشر نمی‌شود.
دیگر متهمان جنایات جنگی در جنگ غزه
پیش‌تر و در آذر ۱۴۰۳، قضات دیوان کیفری بین‌المللی احکام بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل و محمد دیاب المصری، ملقب به «ضیف»، فرمانده کشته‌شده حماس را صادر کردند و آن‌ها را به ارتکاب «جنایات جنگی» و «جنایت علیه بشریت» متهم کردند.
اسرائیل بارها ادعاهای مربوط به ارتکاب جنایات جنگی از سوی رهبران سیاسی یا نظامی خود را رد کرده است.
ارتش اسرائیل در پاسخ به حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس که منجر به کشته‌شدن بیش از هزار و ۲۰۰ نفر (اکثرا غیرنظامی) و گروگان گرفته شدن حدود ۲۵۰ نفر شد، حملات گسترده‌ای را به غزه آغاز کرد که تاکنون افزون بر ۵۰ هزار کشته برجای گذاشته و بیشتر قربانیان نیز غیرنظامی بوده‌اند.
قوانین بریتانیا درباره جنایات جنگی
گاردین به نقل از منسفیلد که سابقه وکالت در پرونده‌های مهمی را دارد، نوشت: «اگر یکی از شهروندان ما مرتکب جرمی شده، ما باید اقدامی در این‌باره انجام دهیم. حتی اگر نتوانیم جلوی دولت‌های خارجی را بگیریم، باید جلوی اقدامات غیرقانونی شهروندان خودمان را بگیریم. شهروندان بریتانیایی طبق قانون موظف‌اند در جنایات صورت‌گرفته در فلسطین شریک نباشند. هیچ‌کس بالاتر از قانون نیست.»
گزارش شکایت این گروه حقوقی به نمایندگی از «مرکز حقوق بشر فلسطین» در غزه و «مرکز حقوقی منافع عمومی» در بریتانیا تهیه شده و مربوط به جنایاتی است که بین اکتبر ۲۰۲۳ تا می ۲۰۲۴ در غزه اتفاق افتاده‌اند.
تهیه این گزارش شش ماه زمان برده است.
در گزارش مورد نظر تاکید شده است که بریتانیا طبق پیمان‌های بین‌المللی وظیفه دارد تحقیق و پیگرد قضایی عاملان «جنایات اصلی بین‌المللی» را انجام دهد.
طبق بخش ۵۱ قانون دادگاه کیفری بین‌المللی مصوب سال ۲۰۰۱، «ارتکاب نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت یا جنایت جنگی، حتی اگر در کشور دیگری انجام شده باشد، طبق قوانین انگلستان و ولز جرم محسوب می‌شود».
۱۰ شهروند بریتانیایی به چه متهم هستند؟
در این گزارش آمده است که هر یک از اتهامات مطرح‌شده علیه این ۱۰ نفر، مصداق «جنایت جنگی یا جنایت علیه بشریت» است. برخی از این افراد تابعیت دوگانه دارند.
یکی از شاهدان که در مرکزی درمانی در غزه حضور داشت، خاطره خود از خشونت‌های مرگبار در این منطقه را چنین روایت کرد: «جسدها در محوطه بیمارستان روی زمین پخش شده بود و بسیاری از آن‌ها در یک گور دسته‌جمعی دفن شده بودند. بولدوزری از روی یک جسد عبور کرد، صحنه‌ای وحشتناک و دلخراش که بی‌احترامی به مردگان بود.»
به گفته این شاهد، بولدوزر همچنین بخشی از ساختمان بیمارستان را تخریب کرد.
شان سامرفیلد، وکیل دادگاه داتی‌استریت که در تهیه این پرونده همکاری داشته، گفت این پرونده بر پایه شواهد منابع باز و شهادت شهود تنظیم شده و یک پرونده «قوی و قابل توجه» است.
او افزود: «مردم بریتانیا احتمالا از شنیدن این‌که شواهد قابل اعتمادی وجود دارد که برخی از بریتانیایی‌ها مستقیما در انجام این جنایات نقش داشته‌اند، شوکه خواهند شد.»
قوانین مربوط به ارتکاب جنایات جنگی
قواعد بین‌المللی درگیری‌های مسلحانه از کنوانسیون ۱۹۴۹ ژنو حاصل شد. تمام کشورهای عضو سازمان ملل این قوانین را تصویب و سپس با احکام دادگاه‌های بین‌المللی جنایات جنگی، آن‌ها را تکمیل کردند.
این قواعد شامل معاهدات رفتار با غیرنظامیان، سربازان و اسیران جنگی در قالب ساز و کاری است که در مجموع به نام «قانون درگیری مسلحانه» یا «حقوق بین‌المللی بشردوستانه» شناخته می‌شود.
این قانون در مورد نیروهای دولتی و گروه‌های مسلح سازمان‌یافته غیردولتی مانند شبه‌نظامیان حماس نیز اعمال می‌شود.
شهروندان بریتانیایی باید پاسخگوی اتهامات باشند
به گفته سامرفیلد، هدف از طرح شکایت علیه ۱۰ شهروند بریتانیایی این است که متهمان در دادگاه اولد بیلی (دادگاه جنایی مرکزی لندن) حاضر شوند و پاسخگوی این اتهامات باشند.
راجی سورانی، مدیر مرکز حقوق بشر فلسطین، گفت: «این اقدامات، غیرقانونی، غیرانسانی و غیرقابل قبول هستند. دیگر بس است. دولت نمی‌تواند بگوید چیزی نمی‌دانسته؛ چون ما همه شواهد را در اختیار آن‌ها گذاشته‌ایم.»
پل هرون، مدیر حقوقی مرکز منافع عمومی نیز گفت: «ما این گزارش را ارائه می‌دهیم تا روشن کنیم که این جنایات جنگی به نام ما انجام نشده‌اند.»
ده‌ها کارشناس حقوقی و فعال حقوق بشر با امضای نامه‌ای، از واحد جنایات جنگی پلیس لندن خواسته‌اند این شکایات را با جدیت بررسی کند.
بر اساس این گزارش، عملیات نظامی اسرائیل در جنوب نوار غزه بهویژه در رفح و خان یونس شدت گرفته و ارتش اسرائیل ساختمانهایی را در منطقه میراج در شمال رفح با مواد منفجره ویران کرده است.
این عملیات در حالی انجام می‌شود که دولت اسرائیل ۱۳ فروردین اعلام کرد قصد دارد بخش‌های وسیعی از جنوب غزه را نیز تحت کنترل درآورد.
اسرائیل پنجشنبه دستور تخلیه این منطقه را صادر کرد و صدها فلسطینی -برخی پیاده، برخی با چرخدستی، دوچرخه یا در ونها و گاریها- خانههای خود را ترک کردند.
شبکه الحدث نیز در گزارشهای میدانی خود از ادامه انفجارهای عمدی اسرائیل برای جداسازی دو شهر رفح و خان یونس خبر داد.
الحدث گزارش داد که توپخانه ارتش اسرائیل اطراف منطقه نتساریم در شمال استان مرکزی غزه را هدف قرار داده است.
بسیاری از ساکنان غزه معتقدند که هدف این دور از عملیات نظامی اسرائیل، تخلیه دائمی آنان از زمینهایی است که شامل آخرین اراضی کشاورزی و زیرساختهای آبی غزه می‌شود.
به گفته برخی فلسطینیها هدف نهایی اسرائیل، جابه‌جایی کامل جمعیت غزه است؛ اقدامی که با طرح اعلامشده از سوی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، هماهنگ است.
آمادگی حماس برای بعد از جنگ
به گزارش شبکه العربیه، یک منبع فلسطینی گفت حماس در ارتباط با «روز بعد از جنگ» و آینده اداره غزه، «انعطافپذیری» نشان داده است.
برخی رسانهها از ارائه پیشنهادی از سوی مصر به حماس برای پایان دادن به درگیریها خبر داده بودند.
این منبع فلسطینی در گفتوگو با العربیه صحت چنین اخباری را رد کرده است.
نگرانی اسرائيل از کاهش حمایتهای آمریکا
کانال ۱۲ اسرائیل شنبه شب گزارش داد مقام‌های این کشور نسبت به کاهش علاقه آمریکا به پرونده گروگانهای اسرائیلی ابراز نگرانی کرده‌اند.
بنا بر این گزارش، اسرائیل امیدوار است که سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این کشور به واشینگتن در روز دوشنبه و دیدار او با استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ در امور خاورمیانه، بتواند مذاکرات در این زمینه را احیا کند.
به گزاش کانال ۱۲، اسرائیل با پشتیبانی ویتکاف، بهدنبال تمدید مرحله اول توافقی است که در ژانویه امضا شد؛ توافقی که طی آن برخی گروگانهای زنده آزاد شدند. اسرائیل مایل است این روند ادامه پیدا کند و وارد مرحله دوم توافق که این کشور را ملزم به توقف جنگ می‌کند، نشود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت بهداشت لبنان جمعه ۱۵ فروردین تایید کرد که در حمله هوایی اسرائیل به یک آپارتمان در صیدا، سه نفر کشته شدند.
دفتر نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، این حمله را نقض آشکار آتشبس مورد حمایت آمریکا دانست؛ آتشبسی که به جنگ سال گذشته میان اسرائیل و گروه حزب‌الله پایان داد.
در هفتههای اخیر اما این آتشبس بهشدت شکننده شده است.
اسرائیل تاکنون دستکم دو بار مناطق جنوبی بیروت را که تحت کنترل حزب‌الله هستند، بمباران کرده و از لبنان نیز دو بار موشکهایی به سمت اسرائیل شلیک شده است.
حزب‌الله هرگونه دخالت در این حملات و شلیک این موشکها را رد کرده است.
پیشروی نیروهای اسرائیلی در شمال غزه برای گسترش «منطقه امنیتی»
ارتش اسرائیل اعلام کرد نظامیان این کشور در محله شجاعیه، واقع در شرق شهر غزه، مشغول عملیات هستند و مسیرهای مشخصی را برای خروج غیرنظامیان در نظر گرفتهاند.
این عملیات در حالی انجام می‌شود که دولت اسرائیل ۱۳ فروردین اعلام کرد قصد دارد بخش‌های وسیعی از جنوب غزه را نیز تحت کنترل درآورد.
اسرائیل پنجشنبه دستور تخلیه این منطقه را صادر کرد و صدها فلسطینی - برخی پیاده، برخی با چرخدستی، دوچرخه یا در ونها و گاریها - خانههای خود را ترک کردند.
به گفته مقامات بهداشتی غزه، نیروهای اسرائیلی در حملهای هوایی به ساختمان مدرسهای در شهر غزه که پناهگاه خانوادههای آواره بود، دستکم ۲۷ نفر، شامل زنان و کودکان را کشتند.
ارتش اسرائیل اعلام کرد از ساختمان مدرسه دارالارقم در محله التفاح به عنوان مرکز فرماندهی و کنترل حماس استفاده میشده و شبه‌نظامیان عمدا از زیرساختهای غیرنظامی استفاده می‌کنند.
حماس این موضع را رد کرده و میگوید در میان غیرنظامیان فعالیت نمیکند.
در روزهای اخیر، صدها هزار فلسطینی در یکی از بزرگترین موجهای آوارگی از جنگ، خانههای خود را ترک کرده‌اند زیرا اسرائیل در حال گسترش مناطق تحت کنترل خود است.
در جنوب غزه نیز نیروهای اسرائیلی در اطراف ویرانههای شهر رفح مستقر شده‌اند.
اسرائیل هنوز به‌طور شفاف هدف بلندمدت خود را از تصرف این مناطق تحت عنوان «منطقه امنیتی» اعلام نکرده است.
بسیاری از ساکنان غزه معتقدند که هدف، تخلیه دائمی آنان از زمینهایی است که شامل آخرین اراضی کشاورزی و زیرساختهای آبی غزه می‌شود.
به گفته برخی فلسطینیها هدف نهایی اسرائیل، جابه‌جایی کامل جمعیت غزه است؛ اقدامی که با طرح اعلامشده از سوی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، هماهنگ است.
ترامپ پیشنهاد داده این منطقه به یک اقامتگاه ساحلی تحت کنترل آمریکا تبدیل شود. اسرائیل خروج داوطلبانه فلسطینیها را تشویق می‌کند.
نیروهای اسرائیلی از ۲۸ اسفند، پس از دو ماه آتشبس، عملیات خود را در غزه از سر گرفتند.
مقامات اسرائیلی گفتهاند که این عملیات ادامه خواهد داشت تا زمانی که ۵۹ گروگان باقیمانده در غزه آزاد شوند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، چهارشنبه ۱۳ فروردین گفت نیروهای این کشور در حال تغییر راهبرد خود در نوار غزه هستند و قصد دارند کنترل «محور موراگ» در این منطقه را به دست بگیرند.
او افزود: «ما اکنون در حال قطع ارتباطات [حماس] در نوار غزه هستیم و گام به گام فشار را افزایش می‌دهیم تا آن‌ها گروگانهای ما را آزاد کنند. هرچه بیشتر در آزادسازی آن‌ها تعلل کنند، فشار نیز بیشتر خواهد شد تا زمانی که مجبور به این کار شوند.»
محور موراگ به منطقهای در نوار غزه گفته می‌شود که نام آن برگرفته از یک شهرک اسرائیلی سابق است. این شهرک بین شهرهای رفح و خانیونس در جنوب غزه قرار داشت و در سال ۲۰۰۵ در چارچوب برنامه خروج اسرائیل از این باریکه، تخلیه شد.
نتانیاهو در ادامه سخنان خود، به اهمیت راهبردی محور موراگ برای ارتش اسرائیل اشاره کرد و از آن با عنوان «فیلادلفیای دوم» نام برد.
کریدور فیلادلفیا که با نام محور صلاحالدین نیز شناخته می‌شود، مسیری ۱۴ کیلومتری است که باریکه غزه را به مصر متصل می‌کند.
نتانیاهو در جریان مذاکرات کنونی آتشبس، کنترل اسرائیل بر محور فیلادلفیا را یکی از اولویتهای اصلی خود اعلام کرده و هشدار داده خروج ارتش از این منطقه، راه را برای قاچاق تسلیحات به داخل غزه هموار می‌کند.
اسرائیل و حماس ۲۶ دی سال گذشته برای برقراری یک آتشبس سهمرحلهای در غزه به توافق دست یافتند. مرحله نخست این توافق که شش هفته به طول انجامید، ۱۲ اسفند به پایان رسید و اسرائیل ۲۸ اسفند بمباران غزه را از سر گرفت.
با شدت گرفتن عملیات نظامی اسرائیل در شمال و جنوب نوار غزه، غیرنظامیان فلسطینی ناگزیرند برای فرار از درگیریها به مناطق مرکزی این باریکه پناه ببرند.
پیش از این، ارتش اسرائیل ۱۱ فروردین دستور تخلیه اکثر مناطق رفح در جنوب غزه و ۱۲ فروردین دستور تخلیه بیت حانون در شمال غزه را صادر کرده بود.
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، ۱۳ فروردین ساکنان غزه را به اعتراض علیه حماس تشویق کرد و گفت این «تنها راه پایان دادن به جنگ» است.
صدها تن از ساکنان غزه ششم فروردین در مخالفت با سیاستهای حماس و ادامه جنگ، در نقاط مختلف این باریکه دست به تجمع اعتراضی زدند.
وبسایت خبری واینت ۱۰ فروردین بهنقل از ساکنان غزه گزارش داد حماس دستکم شش تن از سازماندهندگان اعتراضات اخیر را اعدام کرده است.
ساکنان غزه گزارش دادند اسرائیل شامگاه شنبه و بامداد یکشنبه ۲۴ فروردین در چندین حمله هوایی، مناطق مرکزی این باریکه را هدف قرار داده است.
مقام‌های بهداشتی بیمارستان «باپتیست الاهلی» اعلام کردند دقایقی پیش از حمله و پس از دریافت تماسی از سوی فردی که خود را وابسته به نیروهای امنیتی اسرائیل معرفی کرده بود، بیماران را از ساختمان خارج کردند.
به گفته این مقامات، در ساعات ابتدایی صبح یکشنبه دو موشک به ساختمان بیمارستان اصابت کرد.
ارتش اسرائیل با انتشار بیانیه‌ای گفت در این حمله، یک مرکز فرماندهی و کنترل حماس را که داخل بیمارستان الاهلی در شمال نوار غزه مستقر بود، هدف قرار داده است.
در این بیانیه آمده نیروهای حماس از این مرکز برای برنامه‌ریزی و اجرای حملات اسرائیل استفاده می‌کردند اما ارتش پیش از انجام حمله، با اقداماتی نظیر «هشدار زودهنگام، استفاده از سلاح‌های دقیق و نظارت هوایی» تلفات غیرنظامیان را کاهش داد.
بر اساس اعلام سازمان خدمات اضطراری غیرنظامی، این حمله تلفاتی در پی نداشت.
در بیانیه آمده است که حماس به‌شکل سیستماتیک قوانین بین‌المللی را نقض و «به‌طور بی‌رحمانه‌ای» از ساختمان‌ها و جمعیت غیرنظامی به‌عنوان «سپر انسانی برای فعالیت‌های تروریستی» استفاده می‌کند.
ارتش اسرائیل همچنین از حماس خواست که استفاده از تاسیسات درمانی را به‌عنوان پوشش فعالیت نظامی خود متوقف کند.
وزارت بهداشت غزه که زیر نظر حماس اداره می‌شود نیز با اشاره به حمله اسرائیل به بیمارستان الاهلی و تخلیه آن، از نهادهای بین‌المللی و طرف‌های ذی‌ربط خواست تا مطابق با قوانین و توافق‌های بین‌المللی، از بخش بهداشت و درمان محافظت کنند.
دفتر رسانه‌ای دولت حماس با محکوم کردن این حمله، در بیانیه‌ای اعلام کرد که اسرائیل به‌طور عمدی در حال نابود کردن نظام سلامت در غزه است.
نیروهای اسرائیلی در طول یک سال و نیم گذشته بارها به مراکز درمانی در نوار غزه یورش برده‌اند.
اسرائیل پیش از این بارها گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی را به استفاده از اماکن غیرنظامی از جمله بیمارستان‌ها به‌عنوان پایگاه عملیاتی متهم اما حماس این اتهام را رد کرده است.
محوطه پارکینگ بیمارستان الاهلی ۲۵ مهر ۱۴۰۲ و در بحبوحه جنگ اسرائیل و حماس، بر اثر اصابت موشک منفجر شد.
در این حادثه ده‌ها نفر کشته و زخمی شدند و حماس، اسرائیل را مسئول حمله هوایی و انفجار رخ داده در محوطه بیمارستان معرفی کرد.