خبرگزاری رویترز گزارش داد که مقام‌های اوکراینی و اروپایی این هفته در برابر برخی از پیشنهادهای آمریکا برای چگونگی پایان دادن به جنگ روسیه در اوکراین مقاومت کردند و در موضوعاتی از جمله قلمرو، تحریم‌ها، تضمین‌های امنیتی و اندازه ارتش اوکراین، پیشنهادهای متقابل ارائه دادند.
کمیته تحقیق روسیه، نهاد اصلی تحقیقات جنایی فدرال این کشور، جمعه پنجم اردیبهشت تایید کرد ژنرال یاروسلاو موسکالیک در جریان یک انفجار در مسکو کشته شده است.
سوتلانا پترنکو، سخنگوی این کمیته، در توضیحی درباره این ترور گفت: «یک دستگاه خودروی فولکسواگن گلف پس از آنکه یک بمب دستساز حاوی ساچمه در آن ترکید، منفجر شد.»
رسانههای روسیه پیش از این گزارش داده بودند یک افسر ارشد ارتش این کشور، در پی انفجار یک خودرو در شهر بالاشیخا در منطقه مسکو کشته شده است.
موسکالیک، فرد کشته شده، معاون اداره عملیات اصلی ستاد کل نیروهای مسلح روسیه بوده است.
رسانه «بازا» که به نهادهای امنیتی روسیه نزدیک است، گزارش داد که بمب در خودرویی پارکشده کار گذاشته شده و از راه دور و زمانی منفجر شده که این افسر از کنار آن عبور میکرده است.
تکرار ترور مقام‌های امنیتی روسیه
پیش از این و چند ماه پیش نیز یک مقام نظامی روسیه ترور شد. ایگور کیریلوف، فرمانده روس، که متهم به استفاده از تسلیحات شیمیایی در اوکراین بود، صبح سهشنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳ (به وقت محلی)، همراه دستیارش بر اثر انفجار یک بمب جاسازی شده در اسکوتری برقی، مقابل ساختمانی مسکونی در خیابان ریازانسکی پروسپکت کشته شد. اوکراین مسئولیت این ترور را بر عهده گرفت.
محل این ترور در حدود هفت کیلومتری جنوب شرقی کاخ کرملین بود.
پس از این حادثه، دیمیتری مدودف، معاون رییس شورای امنیت روسیه، گفت که رهبری کییف با «انتقام قریبالوقوع» مواجه خواهد شد.
به گفته مدودف، اوکراین با درک اجتنابناپذیر شکست نظامی خود، «حملات ناجوانمردانه و نفرتانگیزی» را در شهرهای روسیه انجام می‌دهد.
بازداشت یک ازبکستانی پس از ترور کیریلوف
سرویسهای امنیتی اوکراین در همان روز ترور کیریلوف اعلام کردند در از بین بردن این فرمانده نیروهای پدافند رادیو هسته‌ای، شیمیایی و بیولوژیکی روسیه نقش داشتند.
یک روز پیش از این انفجار و در ۲۶ آذر، دادستانهای اوکراینی کیریلوف را به طور غیابی به استفاده از سلاحهای شیمیایی ممنوعه در این کشور متهم کردند.
در همین روز، سرویس امنیت روسیه اعلام کرد یک مرد ۲۹ ساله اهل ازبکستان را که «برای اوکراین کار میکرد»، به اتهام ترور فرمانده روس بازداشت کرده است.
رویترز جمعه پنجم اردیبهشت نوشت که توانسته متن کامل این پیشنهادها را مشاهده کند.
بر اساس این گزارش، مجموعه‌ای از پیشنهادها که در مذاکرات میان مقام‌های آمریکایی، اروپایی و اوکراینی در پاریس در تاریخ ۱۷ آوریل و در لندن در ۲۳ آوریل رد و بدل شده‌اند، نشان می‌دهد که آمریکا با کشورهای اروپایی اختلافی عمده دارد.
این پیشنهادها در چارچوب دیپلماسی دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا، برای پایان دادن سریع به جنگ اوکراین است.
این تلاش دیپلماتیک، جدی‌ترین اقدام برای پایان دادن به جنگ از ماه‌های نخست تهاجم روسیه در فوریه ۲۰۲۲ تاکنون به‌شمار می‌رود.
بیشتر بخوانید: ترامپ: ولادیمیر بس کن! بیایید توافق صلح را نهایی کنیم
رویترز نوشت که مهم‌ترین حوزه‌های اختلاف در این دو متن، مربوط به ترتیب زمانی حل مسائل سرزمینی، چگونگی برداشته شدن تحریم‌ها علیه روسیه، تضمین‌های امنیتی، و اندازه ارتش اوکراین است.
این خبرگزاری افزود در حالی‌که برخی از این اختلافات پیشتر از سوی منابع نزدیک به مذاکرات نیز بیان شده بود، اما اسناد مشاهده‌شده برای نخستین بار این تفاوت‌ها را به‌صورت کامل و صریح تشریح می‌کنند.
متن اول بازتاب‌دهنده پیشنهادهایی است که از سوی استیو ویتکاف، نماینده ترامپ، به مقام‌های اروپایی در پاریس منتقل و سپس به اوکراینی‌ها ارائه شده‌اند.
به گفته منابع نزدیک به مذاکرات، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، این پیشنهادها را به‌عنوان یک «چارچوب کلی» توصیف کرده که هدفش شناسایی اختلاف‌نظرها میان طرف‌هاست.
به گفته همان منابع، متن دوم یک هفته بعد در جریان مذاکرات میان مقام‌های اوکراینی و اروپایی در لندن تنظیم و به طرف آمریکایی تحویل داده شده است.
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، پنج‌شنبه سوم اردیبهشت اعلام کرد که معتقد است سند حاوی پیشنهادهایی که از گفت‌وگوهای لندن حاصل شده، اکنون روی میز ترامپ قرار دارد.
در حالی که در حال حاضر، نیروهای روسیه نزدیک به یک‌پنجم خاک اوکراین را در اختیار دارند، پیشنهادهای ویتکاف خواهان «به‌رسمیت شناختن رسمی» کنترل روسیه بر کریمه از سوی آمریکاست.
مسکو در سال ۲۰۱۴ شبهجزیره کریمه را تصرف و ضمیمه خاک خود کرد.
همچنین این پیشنهاد خواستار «به‌رسمیت شناختن عملی» کنترل روسیه بر بخشهایی از جنوب و شرق اوکراین است که نیروهای مسکو هماکنون در اختیار دارند.
در مقابل، سند اروپایی-اوکراینی گفت‌وگوهای دقیق در مورد مسئله قلمرو را به بعد از برقراری آتشبس موکول کرده و در آن هیچ اشارهای به موضوع به‌رسمیت شناختن کنترل روسیه بر هیچ بخشی از خاک اوکراین نشده است.
در مورد امنیت بلندمدت اوکراین، سند ویتکاف اعلام میکند که اوکراین «تضمین امنیتی قوی» از سوی کشورهای اروپایی و دوستان دیگر دریافت خواهد کرد. اما جزییاتی ارائه نمیدهد و تنها ذکر میکند که کییف بهدنبال عضویت در ناتو نخواهد بود.
سند مقابل اما بسیار مشخصتر است و اعلام میدارد که هیچ محدودیتی در مورد نیروهای مسلح اوکراین وجود نخواهد داشت و هیچ مانعی برای استقرار نیروهای نظامی متحدان اوکراین در خاک این کشور لحاظ نمیشود. رویترز نوشت که این بند به احتمال زیاد موجب ناراحتی مسکو خواهد شد.
این سند همچنین خواهان تضمین‌های امنیتی قوی برای کییف از جمله از سوی ایالات متحده با نوعی توافق شبیه به ماده ۵ ناتو (ماده دفاع جمعی این سازمان) است.
در حوزه مسائل اقتصادی، ویتکاف پیشنهاد داده که تحریمهایی که از زمان الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ علیه روسیه اعمال شده، به‌عنوان بخشی از توافق در حال مذاکره برداشته خواهند شد.
در مقابل، کشورهای اروپا و اوکراین خواهان «تدریجی برداشته شدن تحریم‌ها پس از تحقق صلح پایدار» هستند و تصریح می‌کنند که در صورت نقض توافق صلح از سوی روسیه، تحریم‌ها میتوانند دوباره اعمال شوند.
همچنین سند اروپایی-اوکراینی خواهان آن است که اوکراین برای خسارات وارده در جنگ از طریق داراییهای روسی مسدودشده در خارج از کشور، غرامت مالی دریافت کند.
رویترز نوشت که متن ویتکاف تنها ذکر میکند که به اوکراین غرامت مالی پرداخت خواهد شد، بیآنکه منبع این غرامت را مشخص سازد.