ارتش اسرائیل: سه جنگنده جدید «اف-۳۵» به ناوگان هوایی افزوده شد
ارتش اسرائیل اعلام کرد سه فروند جنگنده پیشرفته «اف-۳۵آی» شامگاه پنجشنبه در پایگاه هوایی نواتیم فرود آمدند. این جنگندهها قرار است به اسکادران ۱۴۰ ملحق شوند و بدین ترتیب، تعداد کل جنگندههای «اف-۳۵» نیروی هوایی اسرائیل به ۴۵ فروند خواهد رسید.
بر اساس این گزارش، سه جنگنده جدید بخشی از سفارش اولیه ۵۰ فروندی اسرائیل هستند که از شرکت آمریکایی لاکهید مارتین تهیه شدهاند. ارتش اسرائیل سال گذشته نیز ۲۵ فروند دیگر از این نوع جنگندهها سفارش داده شده است.
سخنگوی ارتش اسرائیل گفت: «از آغاز جنگ، این جنگندهها با سرعت عملیاتی بیسابقهای در حال فعالیت هستند و در ماموریتهای دفاعی و تهاجمی در جبهههای مختلف مشارکت دارند. پیوستن این جنگندههای جدید، استمرار عملیات را تقویت کرده و توانایی نیروی هوایی در مواجهه با تهدیدهای متنوع را با دقت، سرعت و در عمق، گسترش خواهد داد.»
فرمانده ارتش هند از محل حمله مرگبار سهشنبه دوم اردیبهشت ماه به گردشگران در کشمیر بازدید کرد. حملهای که بازارهای مالی را از بیم تنش نظامی بین هند و پاکستان دچار نوسان کرده است.
مقامات هندی اعلام کردهاند در حمله سهشنبه که طی آن افراد مسلح به سوی گردشگران در منطقه پهلگام شلیک کردند، عناصر پاکستانی دخیل بودهاند؛ ادعایی که پاکستان آن را رد کرده است.
در این حمله ۲۶ نفر کشته شدند. پیش از این هند با دادن وعده «شناسایی، تعقیب و مجازات» عاملان، از کنار گذاشتن توافق ۶۰ ساله حقآبه رود ایندوس خبر داد.
اسلامآباد این اقدام را «بزدلانه» و «معادل جنگ آبی» خواند و حریم هوایی پاکستان را به روی پروازهای شرکتهای هواپیمایی هندی بست.
ژنرال اوپندرا دویودی، فرمانده ارتش هند، جمعه پنجم اردیبهشت ماه برای بررسی وضعیت امنیتی به کشمیر سفر کرد.
این سفر یک روز پس از آن صورت گرفت که نارندرا مودی، نخستوزیر هند، وعده داد عاملان این حمله را «در اقصی نقاط زمین» تعقیب خواهد کرد.
نوسان در بازارهای مالی
در همین حال بازارهای سهام هند با افت همراه شدند و شاخصهای اصلی حدود یک درصد کاهش یافتند. ارزش روپیه کاهش پیدا کرد و سود اوراق قرضه ۱۰ ساله دولت هند، چهار واحد پایه افزایش یافت.
دو شرکت هواپیمایی بزرگ هند، ایندیگو و ایر ایندیا، اعلام کردند که بسته شدن حریم هوایی پاکستان برخی از مسیرهای بینالمللی آنها، از جمله پروازهای به ایالات متحده و اروپا را تحت تاثیر قرار داده و موجب افزایش زمان پرواز و تغییر مسیرها شده است.
احتمال حمله نظامی
در پی این رخداد، نگرانیهایی درباره احتمال حمله نظامی هند به خاک پاکستان - مشابه اقدام سال ۲۰۱۹ میلادی پس از بمبگذاری انتحاری در کشمیر تحت کنترل هند که منجر به کشته شدن دستکم ۴۰ نیروی امنیتی شبهنظامی شد - دوباره مطرح شده است.
چند تن از رهبران حزب ملیگرای هندوگرای بهاراتیا جاناتا (BJP) که مودی نیز به آن تعلق دارد، خواستار اقدام نظامی علیه پاکستان شدهاند.
زمینههای تنش
هند و پاکستان هر دو مدعی مالکیت کامل منطقه مسلماننشین کشمیر هستند اما هر کدام تنها بخشی از آن را اداره میکنند.
هند که اکثریت جمعیت آن را هندوها تشکیل میدهند، مدتهاست پاکستان را به حمایت از جداییطلبانی متهم میکند که علیه نیروهای امنیتی در منطقه کشمیر تحت کنترل هند مبارزه میکنند؛ اتهامی که همواره از سوی اسلامآباد رد شده است.
مقامات هندی میگویند حمله سهشنبه دارای پیوندهای فرامرزی بوده است. پلیس کشمیر با انتشار اطلاعیهای سه نفر را بهعنوان افراد دخیل در این حمله شناسایی کرده که دو نفر از آنها تبعه پاکستان هستند. با این حال، هند جزییات بیشتری از این پیوندها ارائه نداده و مدرکی منتشر نکرده است.
مودی در سخنرانی چهارشنبه خود گفت قربانیان این حمله از نقاط مختلف هند بودهاند؛ همزمان شبکههای تلویزیونی تصاویری از مراسم خاکسپاری در ایالتهای گوناگون کشور پخش کردند.
روزنامههای سراسری هند نیز جمعه تصاویر زنانی را که شیون میکنند و افرادی را که در برابر شعلههای آتش در حال دعا هستند، در حالی که بسیاری از ۲۶ قربانی سوزانده میشدند، منتشر کردند.
به گفته یک مقام رسمی، نیروهای دولتی بامداد جمعه در کشمیر تحت کنترل هند خانههای دو مظنون به عضویت در گروههای شبهنظامی را که یکی از آنها در حمله روز سهشنبه متهم است، تخریب کردند.
در ایالتهایی که به وسیله حزب بهاراتیا جاناتا اداره میشوند، خانهها یا فروشگاههایی را که گفته میشود بهصورت غیرقانونی ساخته شدهاند و صاحبان آنها به ارتکاب جرم متهماند، تخریب میکنند؛ اقدامی که در فرهنگ آن منطقه بهعنوان «عدالت بولدوزری فوری» شناخته میشود.
در حادثهای جداگانه، ارتش هند جمعه اعلام کرد تیراندازی پراکندهای در امتداد خط کنترل که منطقه کشمیر تحت کنترل هند و پاکستان را از هم جدا میکند، رخ داده است.
این در حالی است که دو کشور در سال ۲۰۲۱ میلادی به آتشبس دست یافته بودند اما این توافق چندین بار نقض شده است.
رسانههای روسی روز جمعه پنجم اردیبهشتماه خبر دادند که استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، وارد مسکو شده است. به گزارش این رسانهها، پرواز ویژهای از آمریکا که پیشتر از حریم هوایی لتونی وارد آسمان روسیه شده بود، در فرودگاه ونوکووای مسکو فرود آمده است.
وزارت دفاع سوریه پنجشنبه در بیانیهای اعلام کرد نیروهای حزبالله پنج گلوله توپ از خاک لبنان به سمت منطقه القصیر در حومه حمص شلیک کردند که این حمله با پاسخ نیروهای سوریه مواجه شده است.
خبرگزاری رسمی سوریه (سانا)، به نقل از یک منبع وزارت دفاع این کشور گزارش داد که مواضع ارتش سوریه در منطقه القصیر در استان حمص، نزدیک مرز لبنان، هدف گلولهباران توپخانهای حزبالله لبنان قرار گرفت.
در بیانیه وزارت دفاع سوریه درباره این حمله آمده است: «نیروهای ما بلافاصله منابع آتش را هدف قرار دادند.»
این بیانیه افزود: «ما با ارتش لبنان در تماس هستیم تا این حادثه را ارزیابی کنیم و به درخواست ارتش لبنان، هدفگیری منابع آتش را متوقف کردیم.»
حمله پهپادی به روستای مرزی
به گزارش خبرگزاری رسمی لبنان در حمله پهپادی به روستای مرزی «حوش السید علی» در منطقه هرمل، هشت پناهجوی سوری زخمی شدند و به بیمارستان منتقل شدند.
در این گزارش آمده است پهپاد حامل مواد منفجره در این روستا منفجر شده است.
همچنین در پی شنیده شدن صدای تیراندازی، ارتش لبنان نیروهای کمکی به منطقه اعزام کرد.
تنشها در مرز لبنان و سوریه
ماه گذشته، وزیران دفاع لبنان و سوریه توافقی برای مقابله با تهدیدهای امنیتی مرزی امضا کردند. این توافق پس از درگیریهایی بود که به کشته شدن ۱۰ نفر انجامید.
این درگیریها میان نیروهای حزبالله لبنان و ارتش سوریه از شامگاه ۲۶ اسفند و پس از آن آغاز شد که وزارت دفاع سوریه، حزبالله را به عبور از خاک این کشور و ربودن و کشتن سه نیروی ارتش متهم کرد.
حزبالله هر گونه دخالت در این اقدام را رد کرد و یک منبع امنیتی لبنان نیز به خبرگزاری رویترز گفت سه سرباز سوری وارد خاک لبنان شده بودند و به دست اعضای یک طایفه کشته شدند اما درگیریهای مرزی پس از این حادثه باعث کشته شدن هفت نفر در لبنان شد.
لبنان و سوریه یک مرز مشترک ۳۳۰ کیلومتری دارند که بهخاطر قاچاق کالا، انسان و سلاح، منطقهای پرتنش و بیثبات محسوب میشود.
پیش از این و در ۲۰ بهمن ۱۴۰۳ و دو روز پس از آن که مقامهای جدید دمشق اعلام کردند عملیاتی را علیه قاچاقچیان در این منطقه آغاز کردهاند، تنشهایی در مناطق مرزی دو کشور رخ داد.
ارتش لبنان آن زمان اعلام کرد پیرو دستورات ژوزف عون، رییسجمهوری این کشور، «فرماندهی ارتش به یگانهای نظامی مستقر در مرزهای شمالی و شرقی دستور داد تا به منابع آتش از خاک سوریه پاسخ دهند».
همزمان با اعلام کشف ۱۴ میدان نفت و گاز در عربستان سعودی و قرارداد ۱.۶ میلیارد دلاری امارات متحده عربی برای اکتشافات دریایی، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران اظهار امیدواری کرده است اکتشافات نفت و گاز در بخش دریایی ایران «بعد از شش سال توقف»، از سر گرفته شود.
محیالدین جعفری علت توقف اکتشافات نفت و گاز در بخش دریایی ایران را «محدودیت دکل» عنوان کرده اما گزارشهای اوپک و وزارت نفت ایران نشان میدهند شمار دکلهای کشور طی سالهای گذشته تغییری نداشته و حول ۱۶۰ دستگاه بوده که حدود ۲۰ دستگاه آن مربوط به حفاری چاه در بخش دریایی است.
با این حال معلوم نیست چه تعداد از دکلهای حفاری ایران که بخش اعظم آنها ساخت شرکتهای غربی با دههها قدمت است، هنوز قابلیت استفاده دارند اما پیشتر و در سال ۲۰۲۰، خبرگزاری رویترز با اشاره به مشکلات ایران در دستیابی به قطعات یدکی دکلهای غربی گزارش داده بود یک-چهارم سکوهای حفاری ایران بلااستفاده و شمار زیادی نیز نیمهفعال هستند.
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز همان سال طی گزارشی از قول مقامات نفتی گزارش داده بود ۸۵ درصد دکلهای ایرانی نیاز به تعمیر و جایگزینی قطعه دارند.
یکی دیگر از معضلات ایران، کمبود منابع مالی است. پیشتر مرکز پژوهشهای مجلس از نصف شدن سرمایهگذاری سالانه در بخش بالادستی نفت و گاز ایران (اکتشاف و تولید) و رسیدن آن به حدود سه میلیارد دلار بعد از تحریمهای سال ۲۰۱۸ آمریکا علیه ایران (نسبت به نیمه ابتدایی دهه ۲۰۱۰) خبر داده بود.
برای مقایسه در تصویری بزرگتر، این رقم در دهه ۲۰۰۰ و اوج مشارکت شرکتهای غربی در پروژههای نفت و گاز ایران، حدود ۱۹ میلیارد دلار بود.
نکته اینجاست که هزینه اکتشاف و حفاری در بخش دریایی به مراتب بیشتر از بخش خشکی است و با توجه به محدودیتهای مالی، توسعه میادین دریایی در دستور کار دولت نبوده است.
دریای خزر
ایران تنها کشور ساحلی دریای خزر است که هیچ تولید نفت و گازی از این دریا ندارد. با توجه به اینکه تنها کشتی لرزهنگاری ایران در دریای خزر با نام «پژواک» در سال ۲۰۰۵ دچار حریق شد و کلا از بین رفت و از طرفی تنها سکوی حفاری ایران در دریای خزر به نام «امیرکبیر» یک دهه پیش برای تعمیر به سواحل ایران در خزر منتقل شد و هنوز هم در فاصله چند کیلومتری از نوار ساحلی آبهای خزر غیرفعال است، اصولا امکان کشف یک میدان گازی جدید برای ایران در آبهای این دریاچه وجود ندارد.
الهام شبان، مدیر مرکز مطالعات نفت خزر در جمهوری آذربایجان، به ایراناینترنشنال گفت که این کشور پارسال روزانه ۵۸۰ هزار بشکه، قزاقستان ۳۵۰ هزار بشکه و ترکمنستان و روسیه نیز هر کدام بیش از ۱۰۰ هزار بشکه از میادین دریایی در خزر تولید نفت داشتند.
جمهوری آذربایجان همچنین حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب تولید گاز از این دریا داشته که نیمی از آن راهی بازارهای خارجی، خصوصا اروپا شده است.
روسیه نیز حدود ۱.۵ میلیارد متر مکعب تولید گاز از دریای خزر دارد.
کشورهای عربی جنوب ایران نیز مشارکت فزایندهای در توسعه پروژههای دریایی سه کشور ترکزبان ساحلی خزر دارند. شرکت دراگون اویل امارات طی دو دهه گذشته ۱۰ میلیارد دلار در بخش دریایی ترکمنستان سرمایهگذاری کرده و قرارداد سرمایهگذاری خود را تا سال ۲۰۳۵ تمدید کرده است.
شرکت ملی نفت ابوظبی نیز سال ۲۰۲۳ حدود ۳۰ درصد از سهم میدان گازی آبشرون، دومین میدان بزرگ گازی دریای خزر در آبهای جمهوری آذربایجان را خریداری کرد و شریک شرکت توتال فرانسه در این پروژه شد.
در این میان، ماه گذشته شرکت ملی نفت قزاقستان، گازمونای گاز، رسما از شرکت ملی نفت ابوظبی برای سرمایهگذاری در میادین دریایی خود دعوت کرد.
این شرکت در میادین خشکی قزاقستان نیز فعال است.
آبهای جنوب ایران
برخلاف دریای خزر که ایران میدان مشترکی با همسایهها ندارد، همه همسایههای جنوبی، میادین مشترک دریایی با ایران دارند و نه تنها چندین برابر ایران تولید نفت و گاز انجام میدهند، بلکه پروژههای خود را با سرعت جلو میبرند.
همزمان عربستان سعودی از کشف ۱۴ میدان نفت و گاز جدید خبر داد و امارات نیز خبر قرارداد ۱.۶۳ میلیارد دلاری برای اکتشافات دریایی را منتشر کرد. این در حالی است که ایران بهخاطر کمبود منابع مالی، حوزه اکنتشاف میادین نفتی را مسکوت گذاشته است.
ایران تنها روزانه ۳۵ هزار بشکه نفت از میدان مشترک فروزان (مرجان) با عربستان سعودی دارد، در حالی که عربستان سعودی نه تنها ۱۸ برابر ایران تولید نفت از این میدان دارد بلکه قراردادهایی به ارزش ۱۲ میلیارد دلار با شرکتهای خارجی برای افزایش تولید روزانه نفت به ۸۰۰ هزار بشکه و گاز به ۷۰ میلیون متر مکعب از این میدان مشترک تا چهار سال آینده امضا کرده است.
دومین میدان مشترک ایران و عربستان سعودی فرزاد (حصبه) است که ایران تولیدی ندارد اما عربستان سعودی از سال ۲۰۱۳ تولید روزانه ۳۰ میلیون متر مکعب گاز از آن را آغاز کرده و شرکت آرامکو عربستان سعودی در تلاش برای افزایش این رقم به ۷۵ میلیون متر مکعب است.
عربستان سعودی و کویت همچنین دو میدان مشترک اسفندیار (لؤلؤ) و آرش (الدره) با ایران دارند که اولی را توسعه داده و برای توسعه میدان دومی نیز قرارداد امضا کردهاند.
ایران میگوید در این میادین سهم دارد اما دو کشور عربی این ادعا را رد کردهاند.
عربستان سعودی و کویت دو میدان مشترک دیگر با نامهای خفجی و وفره با ظرفیت تولید روزانه ۵۰۰ هزار بشکه را طی بیش از یک دهه گذشته توسعه دادهاند که البته این میادین با ایران مشترک نیست.
میادین سلمان و نصرت میان ایران و امارات مشترکاند که از اولی هر کدام ۵۰ هزار بشکه تولید نفت دارند اما امارات از میدان دومی ۲۰ برابر ایران و حدود ۶۵ هزار بشکه تولید نفت دارد.
ایران یک میدان مشترک با نام هنگام با عمان دارد که هر کدام روزانه ۱۰ هزار بشکه تولید نفت دارند.
اما مهمترین میدان دریایی ایران، پارس جنوبی، بزرگترین میدان گازی جهان است که با قطر مشترک است. قطر یک دههای زودتر از ایران تولید گاز از این میدان را آغاز کرد و تاکنون ۲.۵ برابر ایران از پارس جنوبی که در قطر گنبد شمالی گفته میشود، تولید گاز داشته است.
در حالی که بخش ایرانی این میدان از سال گذشته وارد نیمه دوم عمر خود شده و هر سال ۱۰ میلیارد متر مکعب از تولید آن کاسته خواهد شد، قطر با امضای ۲۹ میلیارد دلار قرارداد جدید با شرکتهای بینالمللی، در نظر دارد تا پایان دهه جاری تولید گاز از این میدان مشترک را ۶۵ درصد افزایش دهد.
به گزارش رویترز، تمرکز مقامات آمریکایی بر بررسی پرونده پناهجویی برخی از سفیدپوستان آفریقای جنوبی است که با اشاره به مشکلات ارضی، جرم و جنایت و آنچه «احساس تبعیض نژادی» میخوانند، به دنبال پناهندگی در ایالات متحده هستند.
بر اساس این گزارش که شامگاه پنجشنبه منتشر شد، این رویکرد پس از فرمان اجرایی دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، در تاریخ ۷ فوریه آغاز شد که خواستار اسکان مجدد پناهجویان موسوم به آفریکانرها شده بود.
ترامپ در فرمان خود، آفریکانرها (عمدتا نوادگان مهاجران اولیه هلندی در آفریقای جنوبی) را «قربانیان تبعیض نژادی ناعادلانه» خوانده بود.
این در حالی است که همزمان، پناهجویان از کشورهای دیگر مانند افغانستان و کنگو علیرغم تایید قبلی با محدودیتهای شدید برای ورود یا ماندن در ایالات متحده روبرو هستند.
سازمان بینالمللی مهاجرت، نهاد وابسته به سازمان ملل که به افراد آواره کمک میکند، پیشتر درخواست دولت آمریکا برای کمک در اسکان آفریکانرها را رد کرده بود.
بر اساس گزارش رویترز، در مصاحبههایی که در پرتوریا برگزار شده، بسیاری از متقاضیان با برخورد مثبت و امیدوار کننده مقامات آمریکایی مواجه شدهاند.
در حالی که برخی از متقاضیان میگویند به دست سیاهپوستهای آفریقای جنوبی مورد آزار قرار گرفتهاند، آمار رسمی این کشور نشان میدهد که بیشتر قربانیان قتلها سیاهپوست هستند و آمار قتلهای مرتبط با کشاورزان سفیدپوست بسیار کم است. مقامات آفریقای جنوبی تاکید دارند که هیچ شواهدی مبنی بر هدف قرار گرفتن نژادی آفریکانها در جرائم وجود ندارد.
سازمان خدمات شهروندی و مهاجرت ایالات متحده نیز اعلام کرده که «تمام شواهد مربوطه» برای تعیین واجد شرایط بودن متقاضیان پناهندگی بررسی میشود.
در این گزارش اشاره شده که برخی از افسران پناهندگی آمریکا واکنش «منفی» به ادعاهای آفریکانرها نشان دادهاند، چرا که شواهد قبلی حاکی از عدم آزار سفیدپوستان آفریقای جنوبی است و خسارت اقتصادی به تنهایی دلیلی کافی برای پناهندگی محسوب نمیشود.
دولت آفریقای جنوبی نیز معتقد است که فرمان ترامپ گذشته دردناک کشور را نادیده میگیرد و تناقضآمیز است که وضعیت پناهندگی برای اقشار مرفهتر جامعه در نظر گرفته شود.
آفریکانرها که حدود ۶۰٪ از اقلیت سفیدپوست آفریقای جنوبی را تشکیل میدهند، خود ۷.۲٪ از جمعیت این کشور را شامل میشوند.
گزارشها حاکی از آن است که بسیاری از سفیدپوستهای آفریقای جنوبی به گروههای آنلاین پیوستهاند تا اطلاعاتی درباره روند درخواست پناهندگی و زندگی در آمریکا بهدست آورند.