یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، اعلام کرد حمله شبانه این کشور به یک هدف در نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری در دمشق، «هشداری» به احمد الشرع، رییس‌جمهوری دوره انتقالی سوریه، بود تا به اقلیت دروزی آسیب نرساند.
یک منبع در وزارت امور خارجه ترکیه پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت به خبرگزاری رویترز گفت: «ترکیه هرگونه ابتکاری را که تمامیت ارضی سوریه را هدف قرار دهد، حاکمیت آن را تضعیف کند، یا به گروه‌هایی غیر از دولت مرکزی سوریه اجازه حمل سلاح بدهد، مخالف است.»
او افزود ترکیه «فضای لازم» را در اختیار حکومت سوریه قرار داده تا به نگرانیهای آنکارا درباره فعالیت گروه‌های مسلح کُرد در این کشور رسیدگی کند.
ترکیه پیشتر هشدار داده بود در صورت رفع نشدن این نگرانیها، ممکن است علیه گروه‌های کُرد سوریه دست به اقدام نظامی بزند.
پیش از این در ششم اردیبهشت، احزاب کُرد سوریه در نشستی در شهر قامشلی بر سر یک چشمانداز سیاسی مشترک برای آینده کُردها در این کشور به توافق رسیدند. این نشست با حضور مقامهای آمریکایی برگزار شد.
در بیانیه پایانی این نشست آمده است: «چشمانداز سیاسی مشترکی تدوین شده که اراده جمعی کُردها و طرح آنان را برای یک راهحل عادلانه درباره مساله کُردها در سوریه، بهعنوان کشوری دموکراتیک و غیرمتمرکز، بیان می‌کند.»
احمد الشرع، رییس‌جمهوری دوره انتقالی سوریه، هفتم اردیبهشت اعلام کرد هرگونه تلاش برای «تحمیل تجزیه یا ایجاد مناطق جداییطلب تحت عناوین فدرالیسم یا خودمختاری» را نخواهد پذیرفت.
اردوغان: طرح گروه‌های کُرد برای فدرالیسم در سوریه «خیال خام» است
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، ۱۰ اردیبهشت طرح کُردها برای تمرکززدایی از قدرت در سوریه را رد کرد و گفت این طرح «چیزی فراتر از یک خیال خام نیست».
یک منبع در وزارت دفاع ترکیه نیز هشدار داد تلاشها برای برقراری خودمختاری در سوریه به حاکمیت این کشور و همچنین ثبات منطقه آسیب خواهد زد.
او تاکید کرد: «ما تحت هیچ عنوانی نمیتوانیم با تجزیه تمامیت ارضی سوریه و تضعیف ساختار واحد آن موافقت کنیم. همانگونه که دولت جدید سوریه نیز مخالف است، ما نیز با هرگونه گفتمان یا اقدام در جهت ایجاد مناطق خودمختار یا ساختار غیرمتمرکز مخالفیم.»
این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه و الشرع ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ با یکدیگر در دمشق دیدار کردند و توافقی را به امضا رساندند.
بر اساس این توافق، نیروهای دموکراتیک سوریه در ساختار حکومت مرکزی این کشور ادغام خواهند شد.
نیروهای دموکراتیک سوریه که با نام اختصاری «قسد» نیز شناخته می‌شود، از قومیتهای مختلف از جمله کُردها، عربها، آشوریها و ترکمنها تشکیل شده است، اما رهبری نظامی آن را گروه کُردی یگانهای مدافع خلق (یپگ) بر عهده دارد.
ترکیه که یکی از حامیان اصلی حکومت جدید سوریه به شمار میرود، قسد را گروهی تروریستی می‌داند.
آنکارا پیشتر از توافق قسد و حکومت سوریه استقبال کرده و در عین حال گفته بود باید از فروپاشی زنجیره فرماندهی قسد و یپگ اطمینان حاصل کند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر و یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند در عملیاتی «هشدارآمیز» مواضع «یک گروه افراطی» را در سوریه هدف قرار دادهاند.
به گفته نتانیاهو و کاتز، اعضای این گروه در حال آمادهسازی برای حمله به جامعه دروزی سوریه در منطقه صحنایا بودند.
آن‌ها همچنین از حکومت سوریه خواستند برای جلوگیری از صدمه دیدن جامعه دروزی در این کشور اقدام کند.
در پی بالا گرفتن تنش‌ها و حمله افراد مسلح به جامعه دروزی، نیروهای امنیتی سوریه به صحنایا اعزام شدند تا کنترل این منطقه را به دست بگیرند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه ۱۰ اردیبهشت گزارش داد ۱۶ نیروی امنیتی و شش فرد مسلح دروزی در درگیری‌ها در صحنایا کشته شدند. همچنین یکی از نیروهای امنیتی سوریه در حمله اسرائیل به این منطقه جان خود را از دست داد.
با شدت گرفتن خشونت‌ها، اداره امنیت عمومی سوریه از غیرنظامیان در صحنایا خواست از خانههای خود خارج نشوند.
وزارت امور خارجه سوریه نیز بدون اشاره به حملات اسرائیل، «هرگونه مداخله خارجی» در امور داخلی این کشور را رد کرد و در عین حال گفت حکومت سوریه خود را به محافظت از همه شهروندان، از جمله «طایفه شریف دروزی»، متعهد می‌داند.
پیشتر در پنجم اسفند ۱۴۰۳، نتانیاهو بر لزوم رعایت حقوق اقلیت دروزی از سوی حکومت سوریه تاکید کرده و هشدار داده بود: «ما هیچ تهدیدی علیه دروزی‌ها در جنوب سوریه را تحمل نخواهیم کرد.»
دروزی‌ها هم در سوریه و هم در اسرائیل یک اقلیت مذهبی به شمار میروند. پس از سقوط حکومت اسد و قدرت گرفتن گروه تحریر الشام، نگرانیهایی در خصوص سرنوشت اقلیتهای دینی سوریه، از جمله دروزی‌ها، مطرح شده است.
صدها نفر از شهروندان دروزی سوری در روستاهای هممرز با اسرائیل ۲۳ آذر سال گذشته در تجمعی خواهان الحاق این روستاها به اسرائیل شدند.
رسانههای اسرائیل ۱۰ اردیبهشت خبر دادند دهها نفر از دروزی‌ها در شمال اسرائیل جادهها را مسدود کردند و خواستار مداخله این کشور برای حمایت از دروزی‌ها در درگیری‌های دمشق شدند.
ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد سه دروزی سوری که در درگیری‌های صحنایا زخمی شده بودند، برای دریافت مراقبتهای پزشکی به اسرائیل منتقل شده‌اند.
درگیری‌های فرقه‌ای ۹ اردیبهشت با تبادل آتش میان افراد مسلح دروزی و سنی در منطقه دروزی‌نشین جرمانا آغاز شد. منشا تنش‌ها یک فایل صوتی توهین‌آمیز نسبت به پیامبر اسلام بود که شبه‌نظامیان سنی گمان می‌بردند توسط یکی از اعضای جامعه دروزی ضبط شده است.
منابع محلی از کشته شدن بیش از دوازده نفر در همان روز خبر دادند. این درگیری‌ها ۱۰ اردیبهشت به منطقه صحنايا کشیده شد.
پیشتر در اسفندماه ۱۴۰۳ نیز حملات برخی عوامل رژیم بشار اسد به نیروهای حکومت جدید سوریه به خشونتهای مرگباری انجامید. ارتش سوریه در پاسخ، عملیاتی گسترده را علیه مواضع نیروهای وابسته به اسد در غرب این کشور کلید زد.
بر اساس آمار دیدهبان حقوق بشر سوریه، بیش از هزار نفر در جریان این درگیری‌ها جان خود را از دست دادند که اکثر آن‌ها از شیعیان علوی بودند.
دفتر الشرع شامگاه یک‌شنبه هفتم اردیبهشت با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد: «ما آشکارا هرگونه تلاش برای تحمیل تجزیه یا ایجاد مناطق جداییطلب تحت عناوین فدرالیسم یا خودمختاری بدون اجماع ملی را رد میکنیم.»
دفتر الشرع هشدار داد وحدت سرزمین و مردم سوریه «خط قرمز» حکومت این کشور به شمار میرود.
پیش از این در ششم اردیبهشت، احزاب کُرد سوریه، از جمله گروه حاکم بر شمال شرق این کشور، در نشستی در شهر قامشلی بر سر یک چشمانداز سیاسی مشترک برای آینده کُردهای سوریه به توافق رسیدند. این نشست با حضور مقامهای آمریکایی برگزار شد.
در بیانیه پایانی این نشست، احزاب کُرد خواستار آن شدند که قانون اساسی آتی سوریه احترام به «حقوق ملی» کُردها در این کشور را تضمین کند.
در این بیانیه آمده است: «چشمانداز سیاسی مشترکی تدوین شده که اراده جمعی کُردها و طرح آنان را برای یک راهحل عادلانه درباره مساله کُردها در سوریه، بهعنوان کشوری دموکراتیک و غیرمتمرکز، بیان می‌کند.»
این نشست در شرایطی برگزار شد که مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه و الشرع ۲۰ اسفند ۱۴۰۳ با یکدیگر در دمشق دیدار کردند و توافقی را به امضا رساندند.
بر اساس این توافق، نیروهای دموکراتیک سوریه در ساختار حکومت مرکزی این کشور ادغام خواهند شد.
نیروهای دموکراتیک سوریه که با نام اختصاری «قسد» نیز شناخته می‌شود، از قومیتهای مختلف از جمله کُردها، عربها، آشوریها و ترکمنها تشکیل شده است اما رهبری نظامی آن را گروه کُردی یگانهای مدافع خلق (یپگ) بر عهده دارد.
خبرگزاری رویترز ۲۲ اسفند گزارش داد آمریکا نقش مهمی در نهایی شدن این توافق داشت و متحدان کُرد خود را ترغیب کرده بود تا با حکومت سوریه به توافق برسند.
دفتر الشرع هفتم اردیبهشت در ادامه بیانیه خود تاکید کرد درخواست اخیر گروه‌های کُرد برای برقراری فدرالیسم در سوریه نقض توافقنامه دمشق محسوب می‌شود.
پیشتر و در ۱۰ فروردین، حکومت محلی گروه‌های کُرد در شمال غرب سوریه با صدور بیانیه‌ای، کابینه جدید این کشور را فاقد مشروعیت خواند و اعلام کرد خود را ملزم به اجرای تصمیمات اتخاذشده از سوی این دولت نمیداند.
این گروهها افزودند: «هر دولتی که بازتابدهنده تنوع و گوناگونی جامعه سوریه نباشد، قادر به حکمرانی صحیح بر این کشور نخواهد بود.»
آمریکا و شماری از کشورهای غربی بر این باورند که نیروهای مسلح کُرد سوریه نقشی حیاتی در مقابله با تهدیدات گروه‌های اسلامگرای افراطی، از جمله داعش، در این کشور ایفا می‌کنند.
کاتز جمعه ۱۲ اردیبهشت در بیانیه‌ای نوشت: «وقتی او [الشرع] صبح از خواب بیدار می‌شود و نتایج حمله جت‌های جنگنده نیروی هوایی اسرائیل را می‌بیند، درمی‌یابد که اسرائیل مصمم است از آسیب رسیدن به دروزی‌های سوریه جلوگیری کند.»
وزیر دفاع اسرائیل افزود: «وظیفه اوست که از دروزی‌ها در حومه دمشق در برابر حملات شورشیان جهادی محافظت کند و به صدها هزار دروزی ساکن سویدا و جبل‌الدروز امکان دهد تا از خودشان دفاع کنند، نه اینکه نیروهای جهادی را به روستاها بفرستد.»
جنگنده‌های اسرائیلی در نخستین ساعات ۱۲ اردیبهشت، یک موضع در نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری سوریه را هدف قرار دادند.
ارتش اسرائیل تاکنون اطلاعاتی درباره مکان هدف قرارگرفته در این عملیات ارائه نکرده است.
نیروی هوایی اسرائیل ۱۰ اردیبهشت نیز در حمایت از دروزی‌های سوریه، منطقه اشرفیه صحنایا در حومه دمشق را هدف قرار داد.
درگیری‌های فرقه‌ای ۹ اردیبهشت با تبادل آتش میان افراد مسلح دروزی و سنی در منطقه دروزی‌نشین جرمانا آغاز شد. بیش از ۱۲ نفر در این خشونت‌ها جان خود را از دست دادند.
این درگیری‌ها سپس به منطقه صحنايا در حومه دمشق کشیده شد. منشا تنش‌ها یک فایل صوتی توهین‌آمیز نسبت به پیامبر اسلام بود که شبه‌نظامیان سنی گمان می‌بردند توسط یکی از اعضای جامعه دروزی ضبط شده است.
در پی بالا گرفتن تنش‌ها و حمله افراد مسلح به جامعه دروزی، نیروهای امنیتی سوریه به صحنایا اعزام شدند تا کنترل این منطقه را به دست بگیرند.
کاتز: اسرائیل دفاع از دروزی‌ها را وظیفه خود می‌داند
وزیر دفاع اسرائیل در ادامه بیانیه خود تاکید کرد این کشور خود را به دفاع از حقوق جامعه دروزی متعهد می‌داند.
کاتز در همین رابطه گفت: «وظیفه ماست که از دروزی‌ها در سوریه در برابر آسیب محافظت کنیم، به‌خاطر برادران دروزی‌مان در اسرائیل، وفاداری آن‌ها به کشور و نقش بسیار مهمی که در تامین امنیت اسرائیل ایفا کرده‌اند.»
شهروندان دروزی اسرائیل شب گذشته برای اعلام همبستگی خود با دروزی‌های سوریه دست به تجمع اعتراضی زدند.
گزارشها حاکی از آن است که برخی از معترضان دروزی در جریان این تجمعات با نیروهای پلیس اسرائیل درگیر شدند.
دروزی‌ها در اسرائیل، سوریه و لبنان یک اقلیت به شمار میروند.
روزنامه گاردین ۱۲ اردیبهشت نوشت حمله اخیر به نزدیکی کاخ ریاست‌جمهوری در دمشق نشان‌دهنده «بیاعتمادی عمیق» اسرائیل به حکومت جدید سوریه است.
پس از سقوط حکومت اسد و قدرت گرفتن گروه تحریر الشام، نگرانیهایی در خصوص سرنوشت اقلیتهای دینی سوریه، از جمله دروزی‌ها، مطرح شده است.
پیشتر در پنجم اسفند ۱۴۰۳، نتانیاهو بر لزوم رعایت حقوق اقلیت دروزی از سوی حکومت سوریه تاکید کرده و هشدار داده بود: «ما هیچ تهدیدی علیه دروزی‌ها در جنوب سوریه را تحمل نخواهیم کرد.»