میثم معزی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اهواز، اعلام کرد در پی وقوع گرد و غبار و موج ریزگردها در استان خوزستان، ۸۰۲ نفر طی ۲۴ ساعت گذشته با عوارض قلبی و تنفسی به بیمارستان منتقل شدند.
بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، دورودی پس از برپایی جشن نوروز همراه نامزدش سما ابراهیمی باجگانی، سحرگاه با ورود ناگهانی هفت مامور مسلح اداره مهاجرت به آپارتمانشان دستگیر شد؛ رویدادی که زندگی این زوج جوان دانشجو را دگرگون کرده‌است.
انتشار خبر دستگیری دورودی ۳۲ ساله در ساعت سه بامداد سه‌شنبه پنج فروردین (به وقت آمریکا)، در جامعه کوچک دانشجویان ایرانی تاسکالوسا، نگرانی‌های زیادی ایجاد کرده‌است. استادان دانشگاه به شکل غیررسمی به دانشجویان ایرانی توصیه کرده‌اند «زیاد در چشم نباشند» و «احتیاط کنند».
چرایی بازداشت دورودی
دورودی اهل شیراز است و در ژانویه ۲۰۲۳ با ویزای دانشجویی به صورت قانونی وارد آمریکا شد. او دانشجویی پر تلاش بود که هفته‌ای ۶۰ ساعت کار می‌کرد، اما همچنان برای رسیدگی به کارهای دوستان و نزدیکانش وقت می‌گذاشت.
نامزد دورودی با تاکید بر شایستگی‌های او گفت: «اگر کسی مثل علیرضا نتواند به جایگاه شایسته‌اش برسد، رویای آمریکایی معنایی ندارد.»
ویزای این دانشجوی ایرانی در ماه جون ۲۰۲۳ بدون هیچ توضیحی از سوی سفارت باطل شد و پیگیری‌های دورودی در این زمینه بی‌نتیجه ماند. مسئولان دانشگاه به او اطمینان دادند تا زمانی که به تحصیل ادامه دهد می‌تواند در آمریکا بماند، اما نباید کشور را ترک کند.
دیوید روزاس، وکیل دورودی، در فروردین ماه گفت که دلیل لغو ویزای موکلش را نمی‌داند، اما او تا زمانی که دانشجو باشد، می‌تواند در آمریکا بماند.
روزاس افزود: «او به دلیل انجام هیچ جرمی بازداشت نشده و در هیچ اعتراض ضد دولتی‌ای شرکت نکرده است. او به‌طور قانونی در ایالات متحده حضور دارد و با تحصیل در مقطع دکتری مهندسی مکانیک در حال تحقق رویای آمریکایی خود است.»
شرایط دشوار بازداشت
به گفته باجگانی، دورودی سه روز نخست را در زندان شهرستان گذرانده و مجبور شده روی زمین بخوابد. او هم‌اکنون در بازداشتگاه مهاجرتی در لوئیزیانا، حدود ۴۸۰ کیلومتر دور از دانشگاهش نگهداری می‌شود و هفته آینده، دادگاه رسیدگی به اخراجش برگزار خواهد شد.
دورودی در گفت‌وگویی تلفنی به نامزدش گفته است: «من شایسته چنین رفتاری نبودم. اگر فقط نامه‌ای می‌فرستادند، حتما در دادگاه حاضر می‌شدم. من هیچ کار غیرقانونی انجام نداده‌ام و با اجازه خودشان اینجا مانده‌ام. چرا مرا زندانی کردند؟»
تخصص دورودی در مهندسی متالورژی بوده و پیش‌تر در دانشگاه امیرکبیر تهران در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرده است. او از بهمن ۱۴۰۱ تحصیل خود در دانشگاه آلاباما را شروع کرده است و بیش از دو سال از اقامتش در آمریکا می‌گذرد.
موج برخورد با دانشجویان خارجی
بررسی آسوشیتدپرس نشان می‌دهد از اواخر مارس، بیش از هزار دانشجوی خارجی در آمریکا با لغو ویزا یا از دست دادن وضعیت قانونی روبرو شده‌اند. اداره مهاجرت آمریکا پس از موج انتقادها، برخی از این لغوها را باطل کرده که چهار دانشجوی دانشگاه آلاباما هم در میان آن‌ها بوده‌اند.
قاضی لوئیزیانا در اواسط آوریل، آزادی دورودی به قید وثیقه را با این استدلال رد کرد که او نتوانسته ثابت کند تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا نیست.
وکیل دورودی با ابراز شگفتی از حکم دادگاه گفت: «دولت هیچ مدرکی دال بر تهدید امنیتی بودن موکلم ارائه نکرده‌است.»
جامعه دانشجویی ایرانی در هراس
به گزارش آسوشیتدپرس، روحیه دانشجویان ایرانی دانشگاه آلاباما پس از بازداشت درودی به شدت آسیب دیده است.
یکی از دوستان نزدیک دورودی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «انگار همگی منتظر نوبت خودمان هستیم. هر صدای در یا ایمیلی می‌تواند خبر اخراج باشد.»
این دانشجو از ترس شناسایی، کمتر از خانه خارج می‌شود و در ماجرای تصادف اخیرش، از راننده دیگر خواست با پلیس تماس نگیرد تا توجهی به او جلب نشود.
سیزده بدر در سایه اندوه
انجمن دانشجویان ایرانی دانشگاه آلاباما تخمین می‌زند حدود ۱۰۰ دانشجوی ایرانی در این دانشگاه حضور دارند.
سنت هر ساله برگزاری جشن سیزده بدر امسال رنگ و بویی متفاوت داشت. به گفته یکی از دانشجویان دکترا که نخواست نامش فاش شود، سیزده بدر امسال بیشتر شبیه عزاداری بود تا جشن.
این دانشجو که پنج سال پیش به آمریکا آمده و از منتقدان حکومت ایران است، افزود: «ناگهان حس کردم به ایران بازگشته‌ام.» او که در وطن خود احساس امنیت نمی‌کرد، حالا می‌گوید همان ناامنی را در آلاباما تجربه می‌کند.
واکنش دانشگاه آلاباما
مسئولان دانشگاه آلاباما از اظهارنظر مستقیم درباره پرونده دورودی خودداری کرده‌اند. با این حال، این دانشگاه اعلام کرده که منابعی برای کمک به دانشجویان خارجی در زمینه رعایت قوانین فدرال مهاجرتی فراهم آورده است.
این دانشگاه همچنین به دانشجویانی که با مشکل لغو ویزا روبرو شده‌اند، خدمات مشاوره‌ای ارائه می‌دهد.
مونیکا وات، سخنگوی دانشگاه آلاباما در بیانیه‌ای کوتاه گفت: «دانشجویان بین‌المللی ما اعضای ارزشمند جامعه دانشگاهی به شمار می‌روند.»
او افزود که کارکنان دانشگاه تحولات مربوط به وضعیت دانشجویان خارجی را پیگیری می‌کنند و تغییرات در دستورالعمل‌ها و رویه‌های جدید را به اطلاع آنان می‌رسانند.
مدیرعامل شرکت آب تهران شنبه ۱۳ اردیبهشت با اشاره به ورود پایتخت به پنجمین سال پیاپی خشکسالی، گفت: «در پنجمین سال بحران آب هستیم و تامین آب، به‌ویژه برای صنایع، با دشواریهای زیادی مواجه شده است.»
همزمان محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، به خبرگزاری ایلنا گفت میزان بارشها در سال جاری نسبت به بلندمدت ۳۵ درصد و نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافته است.
او افزود بیشتر منابع آبی استان تهران از سفرههای زیرزمینی و بخشی نیز از طریق سدهای پنجگانه تامین می‌شود و کاهش شدید سطح آب سدها و آبخوانها ما را ناگزیر به اجرای پروژههای انتقال آب از خارج استان کرده است.
بیآبی، مشکل اقلیمی یا مدیریتی؟
مهدی پیرهادی، رییس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران ۲۵ فروردین در گفتوگو با سایت «خبرآنلاین» گفت بحران آب در تهران فقط یک مساله اقلیمی نیست و نتیجه سالها بیبرنامگی، ناهماهنگی نهادی و چشمپوشی از سلامت عمومی است.
او با اشاره به بحرانی بودن وضعیت منابع آبی پایتخت، هشدار داد که تهران لبتشنگی را تجربه می‌کند و استفاده از پسابهای غیراستاندارد، سلامت مردم را تهدید می‌کند.
کنترل مصرف شهری
مدیرعامل شرکت آب تهران با اشاره به اینکه اقدامات سادهای مانند کاهش زمان استحمام، قرار دادن بطری در فلاشتانک و جلوگیری از نشتی کولرهای آبی می‌تواند در کاهش مصرف آب موثر باشد، تاکید کرد که استفاده از آب شرب برای آبیاری فضای سبز باید به حداقل برسد.
به گفته پیرهادی بالا بودن سرانه مصرف آب شهری در تهران یکی از موضوعات بسیار مهم و نگرانکننده است و در حالی که متوسط بارش سالانه در تهران ۲۲۹ میلیمتر است، سرانه مصرف روزانه آب بین ۳۲۰ تا ۳۷۰ لیتر در نوسان است.
این مقام شورای شهر تهران با اشاره به اینکه با روند فزاینده جمعیت در تهران، نیاز آبی شهر بهشدت افزایش خواهد یافت، گفت اصلاح سرانه مصرف باید بهصورت جدی در دستور کار قرار گیرد.
استاندار تهران نیز با هشدار نسبت به مصرف بیرویه آب گفت: «مطالعات وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب نشان می‌دهد که ۶۳ درصد جمعیت استان تهران تقریبا دو برابر الگوی استاندارد مصرف، آب مصرف می‌کنند. اگر این روند اصلاح نشود، مدیریت منابع آبی بسیار دشوار خواهد شد.»
او تاکید کرد رسانهها باید در زمینه مصرف بهینه آب فرهنگسازی کنند و شهروندان نیز با مسئولیتپذیری بیشتری رفتار کنند تا در ماههای گرم سال، که با افزایش دما و در نتیجه افزایش مصرف مواجه خواهیم بود، از بروز تنش آبی جلوگیری شود.
امیدی به طرحهای انتقال آب نیست
مدیرعامل شرکت آب تهران همچنین درباره پروژههای انتقال آب از سدهای خارج از تهران گفت: «این طرحها فقط کارکردی موقتی دارند و تا زمانی که مصرف آب در تهران مدیریت نشود، نمیتوان انتظار پایداری در تلمین آب داشت.»
این در حالی است که به گفته استاندار تهران پروژههای انتقال آب از سد لار و خط جایگزین طالقان در دستور کار قرار گرفتهاند و با تامین منابع مالی از سوی دولت و شهرداری تهران، انتظار میرود فاز نخست طرح طالقان با ظرفیت ۱۶۰ میلیون مترمکعب تا دو ماه آینده به بهرهبرداری برسد.
احمد صادقی، عضو شورای شهر تهران نیز در جلسه اخیر شورا گفته بود که این پروژهها فقط نقش مسکن دارند و راهکار اصلی، اصلاح الگوی مصرف و جلوگیری از رشد بیرویه جمعیت در تهران است.
خسرویان نیز در واکنش به این تذکر تاکید کرد که مدیریت مصرف باید در اولویت باشد، نه توسعه راهحلهای مقطعی.
جنگ آبی در کمین فلات ایران
ابوالفضل ابوترابی، نماینده مجلس، ۱۷ فروردین در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا، نسبت به وقوع «جنگ آب» میان استانها هشدار داد و گفت: «تهران با یک وضعیت فوقالعاده حاد و خطرناک مواجه است و استانهایی مانند فارس، سیستان و بلوچستان و دیگر مناطق نیمه شرقی کشور نیز با مشکلات مشابهی روبهرو هستند.»
او با بیان اینکه مساله کمبود آب در مشهد به «بحرانی وحشتناک» رسیده، تاکید کرد وضعیت این شهر همچون تهران، اصفهان و یزد است و در آیندهای نزدیک ممکن است شرایط بهمراتب «وخیمتر و خطرناکتر» شود.
ابوترابی با انتقاد از نبود اولویتبندی در مدیریت منابع آب ایران گفت: «در حالی که با محدودیت شدید منابع آبی روبهرو هستیم، با استفاده از تکنولوژی آب را به کوههای بلند منتقل می‌کنند تا باغهای هلو ایجاد کنند. اما باید پرسید هلو مهمتر است یا فرونشست اصفهان و آب آشامیدنی یزد؟ ما اولویتهایمان را گم کردهایم.»
معزی شنبه ۱۳ اردیبهشت از تمامی مردم خوزستان، به‌ویژه گروه‌های پرخطر از جمله کودکان، زنان باردار، سالمندان و افراد با بیماری‌های تنفسی، خواست تا حد امکان در روزهای آلوده در منزل بمانند.
اداره کل هواشناسی خوزستان پیش‌تر نسبت به ورود و تاثیر توده گرد و خاک با منشا کشور عراق، از پنجشنبه تا جمعه (۱۰ تا ۱۲ اردیبهشت) هشدار سطح قرمز صادر کرده بود.
در ۱۲ اردیبهشت، گرد و غبار و موج ریزگردها در خوزستان کیفیت هوای شهرهای مختلف این استان را در وضعیت خطرناک قرار داد.
سامانه پایش کیفی هوای کشور ۱۲ اردیبهشت کیفیت هوای شهرهای مختلف استان خوزستان از جمله اهواز، آبادان، امیدیه، ماهشهر، حمیدیه، خرمشهر، دزفول، رامشیر، سوسنگرد، شوشتر، هندیجان، هویزه و گتوند را برای تمام گروه‌های سنی «ناسالم» اعلام کرد.
وضعیت «قرمز» و «نارنجی» هوا در خوزستان
شهریار عسکری، مدیر روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان، ۱۳ اردیبهشت از قرار گرفتن هوای هفت شهر خوزستان در وضعیت «ناسالم» و «قرمز» خبر داد و گفت سه شهر دیگر در وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» و «نارنجی» بوده است.
به گفته عسکری، وضعیت هوای شهرهای اهواز، آبادان، خرمشهر، ماهشهر، هندیجان، امیدیه، بهبهان در وضعیت «ناسالم» و «قرمز» و وضعیت اندیمشک، دزفول و گتوند در وضعیت «ناسالم برای گروه‌های حساس» و «نارنجی» قرار دارد.
او اضافه کرد: «طبق شاخص ۲.۵ میکرون، هوای هیچ‌کدام از شهرهای خوزستان در وضعیت قابل قبول یا پاک نبوده است.»
خبرگزاری ایرنا ۱۳ اردیبهشت در گزارشی با اشاره به آلودگی هوا در ۱۲ شهر خوزستان نوشت: «وجود صنایع آلاینده در خوزستان از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، نیشکر و ... موجب شده تا میزان آلایندگی در نقاط شهری و روستایی خوزستان بالا باشد که موجب بروز مشکلات بهداشتی و زیست محیطی برای ساکنان شده است.»
گرد و غبار به لرستان رسید
کامران فرمان‌پور، مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان، نیز با اشاره به اینکه کیفیت هوای این استان در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد، گفت این وضعیت تا دوشنبه ۱۵ اردیبهشت ادامه خواهد داشت.
او از تمامی شهروندان ساکن لرستان بهخصوص افراد دارای بیماری‌های قلبی، عروقی و تنفسی خواست تا حد امکان، از تردد غیرضروری بپرهیزند و در صورت خروج از منزل و مواجهه با هوای آزاد از ماسک استفاده کنند.
در فروردینماه نیز موج گرد و غبار که از غرب کشور آغاز شد، استانهای خوزستان، کرمانشاه، لرستان، بوشهر، ایلام و زنجان را به حالت تعطیل یا نیمهتعطیل درآورد.
منشاء بحران
منشاء ۵۵ درصد ریزگردهای ایران، بیابانهای عراق، به‌ویژه اراضی در معرض بیابانزایی، دجله و فرات هستند که در پی خشکسالی، تولید ریزگرد می‌کنند و با وزش بادهای موسمی بهار، هر ساله استانهای غربی کشور شرایط بحرانی به خود میگیرد.
شرق سوریه و شمال عربستان سعودی نیز بهدلیل خشکسالی، سدسازی و بهرهبرداری از منابع زیرزمینی، از جمله عوامل بروز بحران ریزگرد در ایران هستند.
از دهه ۱۳۸۰ تاکنون، ناتوانی جمهوری اسلامی در پیشبرد همکاریهای بین‌المللی، به‌ویژه با عراق، سوریه و ترکیه، برای مهار ریزگردها، هر سال اوضاع استانهای غربی کشور را بحرانیتر کرده است.