گزارشگران بدون مرز تصمیم دولت ترامپ برای اخراج گسترده کارکنان صدای آمریکا را محکوم کرد
سازمان گزارشگران بدون مرز از تصمیم دولت دونالد ترامپ برای اخراج بیش از ۵۰۰ نفر از کارکنان و خبرنگاران صدای آمریکا انتقاد کرد.
سازمان گزارشگران بدون مرز از تصمیم دولت دونالد ترامپ برای اخراج بیش از ۵۰۰ نفر از کارکنان و خبرنگاران صدای آمریکا انتقاد کرد.
این سازمان غیردولتی مستقر در پاریس در بیانیه‌ای هشدار داد در صورت نبود حمایت یک نهاد پشتیبان، شماری از خبرنگاران صدای آمریکا که در ایالات متحده اقامت دارند، ممکن است ناچار به بازگشت به کشورهایی شوند که در آن‌جا بهدلیل فعالیت‌های رسانه‌ای خود با خطر بازداشت یا حتی تهدیدهای جدی‌تری روبه‌رو هستند.
گزارشگران بدون مرز با کارکنان اخراج‌شده صدای آمریکا اعلام همبستگی کرد و افزود هم‌اکنون در چارچوب روند قضایی، در برابر تلاش‌های دولت ترامپ برای تعطیلی این رسانه مقابله می‌کند.
بیشتر بخوانید: دولت ترامپ کارکنان صدای آمریکا را به مرخصی اجباری فرستاد و بودجه رادیو آزادی را قطع کرد
۲۵ اردیبهشت، بیش از ۵۰۰ نفر از کارکنان صدای آمریکا، چه پیمان‌کار و چه کارمند رسمی نامه خاتمه همکاری دریافت کردند و قرارداد آنان تا پایان ماه جاری میلادی (۱۰ خرداد) به پایان خواهد رسید.
در جریان روند اخراج، افرادی که با ویزای کاری در ایالات متحده حضور دارند، تنها ۳۰ روز فرصت خواهند داشت تا این کشور را ترک کنند یا راه‌حلی جایگزین، مانند درخواست پناهندگی یا یافتن شغلی دیگر، بیابند.
گزارشگران بدون مرز خاطرنشان کرد از حدود یک ماه پیش، موج گسترده‌ای از اخراج و تعلیق کارکنان در رسانه‌های وابسته به آژانس رسانه‌ای جهانی ایالات متحده، از جمله صدای آمریکا، آغاز شده که این امر به اختلال جدی در روند تولید و پخش برنامه‌های این رسانه‌ها انجامیده است.
این سازمان هشدار داد در نتیجه این اختلال‌ها، دسترسی مردم به معدود منابع خبری معتبر در بخش‌هایی از جهان که فعالیت رسانه‌ای در آن‌ها با بالاترین سطح خطر همراه است، قطع شده است.
ترامپ ۲۴ اسفند دستور کاهش حداکثری فعالیت هفت نهاد فدرال، از جمله آژانس ناظر بر صدای آمریکا و سایر رسانه‌های دولتی را صادر کرد.
کلیتون وایمرز، مدیر اجرایی گزارشگران بدون مرز در آمریکای شمالی، در این زمینه گفت: «در حالی که کارکنان صدای آمریکا در انتظار رای نهایی دادگاه تجدیدنظر هستند، دونالد ترامپ و کری لیک [مشاور ارشد سازمان رسانه‌های جهانی آمریکا] از روند کند رسیدگی قضایی سوءاستفاده کرده‌اند تا موج گسترده‌ای از اخراج‌ها را به اجرا بگذارند و خساراتی جبران‌ناپذیر وارد کنند؛ آن هم پیش از آنکه دادگاه تجدیدنظر حتی فرصتی برای اظهارنظر داشته باشد.»
اول فروردین، گزارشگران بدون مرز به‌همراه جمعی از کارکنان صدای آمریکا و اتحادیه‌های صنفی آن‌ها، شکایتی را در دادگاه فدرال آمریکا ثبت و آنچه را نقض آشکار متمم اول قانون اساسی ایالات متحده می‌دانستند، محکوم کردند.
بیشتر بخوانید: قاضی فدرال آمریکا حکم بازگشت هزاران کارمند اخراج‌شده را صادر کرد
چند روز بعد، گزارشگران بدون مرز موفق شد از دادگاه، دستور توقف موقت تصمیم دولت ترامپ را دریافت کند. در ادامه، ماه گذشته میلادی یک قاضی فدرال با صدور حکمی اولیه، فرمان به فعال‌سازی فوری حساب‌های کاربری روزنامه‌نگاران صدای آمریکا داد و اجازه بازگشت آنان به محل کار را صادر کرد.
۱۳ اردیبهشت، تیم‌های صدای آمریکا اطلاع یافتند که می‌توانند کار خود را از سر بگیرند، اما در همان روز، یک دادگاه تجدیدنظر با ازسرگیری پخش برنامه‌های صدای آمریکا و بازگشت کارکنان به کار مخالفت کرد.
گزارشگران بدون مرز اعلام کرد قصد دارد در مورد این تصمیم فرجام‌خواهی کند.
گزارش جهانی بحران غذایی ۲۰۲۵ از افزایش ناامنی غذایی حاد و سوءتغذیه کودکان در ۵۳ کشور و منطقه در سال ۲۰۲۴ حکایت دارد.
آمارها نشان میدهند این رقم نسبت به سال ۲۰۲۳ پنج درصد افزایش یافته است و ۲۲.۶ درصد از جمعیت مناطق بحرانزده با گرسنگی در سطح بحرانی یا شدید دست و پنجه نرم می‌کنند.
به گفته رین پائولسن، مدیر بخش شرایط اضطراری و تابآوری سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، گزارش جهانی بحران غذایی تصویری تکاندهنده از وضعیت گرسنگی در جهان ارائه میدهد.
پائولسن تاکید کرد جنگ و درگیری، تغییرات شدید اقلیمی و بحرانهای اقتصادی، عوامل اصلی این وضعیت هستند که در بسیاری از مناطق هم‌زمان رخ میدهند.
چشمانداز نگرانکننده و کاهش کمکهای بشردوستانه
سازمان ملل با هشدار نسبت به وخیمتر شدن اوضاع در سال ۲۰۲۵ اعلام کرد از سال گذشته، بودجه کمکهای غذایی بشردوستانه با کاهش قابلتوجهی روبه‌رو شده و این کاهش بین ۱۰ تا ۴۵ درصد برآورد می‌شود.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، پیشگام این کاهش بودجه بوده و با تعطیلی گسترده فعالیت‌های آژانس توسعه بینالمللی این کشور که به نیازمندان جهان کمک میرساند، بیش از ۸۰ درصد از برنامه‌های بشردوستانه آن را لغو کرده است.
سیندی مککین، رییس برنامه جهانی غذا که مقر آن در رم است، هشدار داد: «میلیونها انسان گرسنه، کمکهای ضروری و نجاتبخشی را که ما فراهم میکنیم، از دست دادهاند یا به‌زودی از دست خواهند داد.»
عوامل اصلی بحران غذایی
بر اساس این گزارش، جنگ عامل اصلی گرسنگی در جهان است. درگیریها در سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۱۴۰ میلیون نفر را در ۲۰ کشور تحت تاثیر قرار دادند.
در نوار غزه، سودان جنوبی، هائیتی و مالی، وضعیت ناامنی غذایی به سطح «فاجعهبار» رسیده و در سودان، قحطی به شکل رسمی تایید شده است.
مشکلات شدید اقتصادی از جمله تورم و کاهش ارزش پول ملی، ۵۹.۴ میلیون نفر را در ۱۵ کشور دچار بحران غذایی کرده است.
این آمار تقریبا دو برابر بیش از دوران پیش از همهگیری کرونا است و کشورهایی مانند سوریه و یمن را نیز شامل می‌شود.
شرایط نامساعد آب و هوایی، بهویژه خشکسالیها و سیلهای ناشی از پدیده النینو نیز ۱۸ کشور را به بحران کشانده و بیش از ۹۶ میلیون نفر را با مشکل مواجه کرده است.
این بحران در مناطق آفریقای جنوبی، آسیای جنوبی و شاخ آفریقا شدت بیشتری داشته است.
سوءتغذیه کودکان و آوارگی اجباری
بر اساس این گزارش، شمار افرادی که در شرایط مشابه قحطی به سر میبرند، به ۱.۹ میلیون نفر رسیده که از زمان آغاز تهیه گزارشهای جهانی بحران غذا در سال ۲۰۱۶ تاکنون بیسابقه بوده است.
وضعیت سوءتغذیه کودکان نیز به مرحله هشدار رسیده است. بهطوری که نزدیک به ۳۸ میلیون کودک زیر پنج سال در ۲۶ منطقه بحرانی جهان با سوءتغذیه حاد روبه‌رو هستند.
سودان، یمن، مالی و غزه از جمله مناطقی هستند که در آن‌ها کودکان بیشترین آسیب را دیدهاند.
آوارگی اجباری نیز به تشدید بحران گرسنگی دامن زده است.
حدود ۹۵ میلیون آواره شامل پناهندگان و آوارگان داخلی، در کشورهایی مانند جمهوری دموکراتیک کنگو و کلمبیا زندگی می‌کنند که با بحران غذایی دست به گریبان هستند.
با وجود این تصویر نگرانکننده، در سال ۲۰۲۴ برخی پیشرفتها نیز ثبت شده است.
وضعیت غذایی در ۱۵ کشور از جمله اوکراین، کنیا و گواتمالا به لطف کمکهای بشردوستانه، افزایش تولید محصولات کشاورزی، کاهش تورم و فروکش کردن درگیریها، بهبود یافته است.
سازمان ملل در گزارش جدید خود، خواستار سرمایهگذاری در نظامهای غذایی محلی برای شکستن چرخه گرسنگی شد.
پائولسن در این زمینه گفت بر اساس تجربه، حمایت از کشاورزی محلی با هزینه کم‌تر و حفظ عزت انسانها، میتواند بیشترین کمک را به مردم برساند.
مدیر شرکت «فامیلیا تورس» که از سال ۱۸۷۰ در کاتالونیا در شمال شرقی اسپانیا شراب تولید می‌کند، به روزنامه گاردین گفت ممکن است بهدلایل مربوط به کمآبی به ارتفاعات بالاتر نقل مکان کند.
فامیلیا تورس در حال حاضر در تاکستانهای خود در اسپانیا و کالیفرنیا سامانههای آبیاری نصب می‌کند و به کاشت انگور در زمینهایی در ارتفاعات بالاتر روی آورده تا خود را با تغییرات اقلیمی شدیدتر تطبیق دهد.
میگل تورس، رییس ۸۳ ساله این شرکت، میگوید: «آبیاری آینده ماست. ما دیگر به آب و هوا تکیه نمیکنیم. نمیدانم چقدر دیگر میتوانیم در اینجا شرابهای خوب تولید کنیم، شاید ۲۰ یا ۳۰ سال دیگر. نمیدانم. تغییرات اقلیمی همه شرایط را تغییر دادهاند.»
او افزود: «ممکن است ظرف ۳۰ تا ۵۰ سال آینده مجبور شویم تولید شراب را در این منطقه متوقف کنیم. گردشگری برای کاتالونیا بسیار مهم است و ما به بارسلون بسیار نزدیکیم. این منطقه ممکن است بیشتر به کار گردشگری بیاید، اما فکر نمیکنم دیگر برای شراب‌سازی مناسب باشد.»
به گفته تورس، این شرکت سالانه ۱۱ درصد از سود خود را صرف مقابله با بحران اقلیمی و تطبیق با آن می‌کند و ممکن است ناچار شود بخشی از تاکستانهای خود را «به سمت غرب منتقل کند، جایی که خنکتر است و آب بیشتری در دسترس قرار دارد».
شرکت فامیلیا تورس مالک بیش از هزار هکتار تاکستان در کاتالونیا است و در سایر مناطق اسپانیا، شیلی و کالیفرنیا نیز فعالیت دارد.
این شرکت اکنون در دامنه رشتهکوه پیرنه در ارتفاع ۹۵۰ متری انگور میکارد، و در ارتفاع هزار و ۱۰۰ متری زمینهایی خریداری کرده که در مقطع کنونی برای کشت انگور هنوز بیش از حد سرد هستند.
آن‌ها همچنین از روشهای گوناگون برای کاهش مصرف یا بازیافت آب در فرایند کشت و تولید استفاده می‌کنند.
ثبت افزایش یک درجهای دمای متوسط در منطقه پندس طی چهار دهه گذشته، خانواده تورس را واداشت تا دست به اتخاذ تدابیر تازهای بزند.
این افزایش دما باعث شده برداشت انگورها نسبت به چند دهه پیش حدود ۱۰ روز زودتر انجام شود. به همین دلیل، این خانواده اکنون از روشهایی برای کند کردن روند رسیدن انگورها بهره میبرد تا ویژگیهای مطلوب مورد نیاز در شراب‌سازی حفظ شود.
اظهارات تورس در شرایطی بیان می‌شود که تاکستانهای اروپا در سالهای اخیر دوران دشواری را پشت سر گذاشتهاند.
تورس در این زمینه نیز گفت: «تولید در برخی از مناطق ما در سال ۲۰۲۳ تا ۵۰ درصد کاهش یافت؛ بدترین سالی که تاکنون دیدهام. در پی گرمای شدید و خشکسالی، میزان تولید در سال گذشته نیز همچنان پایینتر از میانگینهای تاریخی باقی ماند.»
او افزود: «سال جاری تاکنون بهتر بوده؛ بهلطف بارشهای زمستانی و بهاری و گسترش آبیاری. اما نگران هستیم که شرایط مرطوبتر، خطر بیماری قارچی را افزایش دهد.»
این تولیدکننده شراب هشدار داد: «اگر در آینده بخواهیم ثبات بیشتری در برداشت محصول داشته باشیم، باید گرمایش زمین را متوقف کنیم. این پدیده دارد این صنعت را نابود می‌کند.»
گاردین در گزارش خود نوشت هزینههای اضافی مربوط به آبیاری، سودآوری صنعت شراب‌سازی را در بازاری بسیار رقابتی کاهش داده و وضعیت با توجه به سیاستهای تجاری دولت دونالد ترامپ و جنگ تعرفهها بغرنجتر نیز شده است.
تورس همچنین گفت صادرات شرکتش به بریتانیا تا ۱۰ درصد کاهش یافته و از آن‌جا که بخشی از هزینههای رو به افزایش را خود شرکت متقبل شده، سوددهی نیز بیش از پیش تحت تاثیر قرار گرفته است.
او افزود: «ما از صادرات به بریتانیا هیچ سودی نداریم؛ این واقعیت است. صدها هزار بریتانیایی هر سال برای تعطیلات به اسپانیا میآیند و برند ما را میشناسند. باید این برند را در بریتانیا زنده نگه داریم.»
طاهر النونو، مشاور رسانه‌ای رهبری حماس، شنبه ۲۷ اردیبهشت به خبرگزاری رویترز گفت دور جدیدی از مذاکرات غیرمستقیم با هیات اسرائیلی در دوحه آغاز شده و «همه موضوعات بدون هیچ پیششرطی» در حال بررسی است.
او افزود: «هیات حماس موضع خود را مبنی بر ضرورت پایان دادن به جنگ، تبادل اسرا، خروج اسرائیل از غزه و ارسال مجدد کمکهای بشردوستانه و همه نیازهای مردم غزه به منطقه اعلام کرده است.»
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد مذاکرات برای آزادی گروگانهای اسرائیلی در دوحه از سر گرفته شده، اما اسرائیل قرار نیست با آتش‌بس یا لغو محاصره غزه موافقت کند.
سومین روز از دور جدید حملات اسرائیل به غزه
مقام‌های وزارت بهداشت غزه که زیر نظر حماس اداره می‌شود، ۲۷ اردیبهشت اعلام کردند در سومین روز از دور جدید حملات اسرائیل، دستکم ۱۴۶ نفر کشته شدهاند، ۴۵۹ زخمی در بیمارستانها تحت درمان هستند و شمار زیادی همچنان زیر آوار مدفون ماندهاند.
این موج از حملات، از مرگبارترین عملیاتهای اسرائیل در نوار غزه از زمان فروپاشی آتش‌بس در اواخر اسفند سال گذشته بهشمار می‌رود.
اسرائیل گفته در حال بسیج نیروهایش برای تصرف مناطق بیشتری از نوار غزه در چارچوب عملیاتی با نام «ارابههای جدعون» است که پس از سفر اخیر دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، به خاورمیانه آغاز شد.
از اواسط اسفند ۱۴۰۳، اسرائیل همه مسیرهای ورود کالا و کمکهای بشردوستانه به غزه را مسدود کرد که این اقدام به افزایش نگرانیهای بینالمللی نسبت به وخامت اوضاع بیش از دو میلیون فلسطینی ساکن این منطقه دامن زده است.
به گفته مقام‌های بهداشتی حکومت حماس، بیشتر کشتهشدگان حملات شنبه اسرائیل، ساکن بیتلاهیا و اردوگاه آوارگان جبالیا در شمال غزه و شهر خانیونس در جنوب این باریکه بودند.
ارتش اسرائیل ۲۶ اردیبهشت از ساکنان مناطق شمالی غزه خواست این مناطق را ترک کنند و گفت در حال اجرای حملات گسترده هوایی و بسیج نیرو برای رسیدن به «کنترل عملیاتی» بر بخش‌هایی از این منطقه است.
حماس در واکنش به این عملیات، بیانیه‌ای منتشر و اعلام کرد: «شمال غزه شاهد یک کارزار سیستماتیک نسلکشی است.»
این گروه از سران کشورهای عربی حاضر در اجلاس اتحادیه عرب در بغداد خواست برای توقف «این تجاوز» و تضمین رسیدن کمکهای انسانی، گام‌های عملی بردارند.
عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهوری مصر، که کشورش به‌همراه قطر از میانجیهای اصلی مذاکرات آتش‌بس غزه است، در این اجلاس گفت اقدامات اسرائیل با هدف «نابودی کامل فلسطینیان» و «حذف وجود آنان از نوار غزه» انجام می‌شود.
قحطی در راه غزه است
مذاکراتی که از اسفند سال گذشته میان اسرائیل و حماس در جریان بوده، تاکنون نتوانسته به بازگشت آتش‌بس به غزه بینجامد؛ آتش‌بسی که بر اساس آن حماس میبایست گروگانهای باقیمانده از حمله ۱۵ مهر ۱۴۰۲ (هفتم اکتبر ۲۰۲۳) به اسرائیل را آزاد میکرد.
اعضای حماس ۱۵ مهر ۱۴۰۲ (هفتم اکتبر ۲۰۲۳) با حمله به اسرائیل، حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کشتند و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفتند.
اسرائیل نیز در مقابل کارزاری نظامی را در غزه آغاز کرد که منجر به ویرانی تقریبا تمامی منطقه و آوارگی همه ساکنان آن از خانههایشان شد. به گفته مقام‌های بهداشتی حماس، این حملات بیش از ۵۳ هزار نفر را به کام مرگ کشانده است.
حماس از مدتها پیش میگوید آزادی گروگانهای باقیمانده منوط به پایان حملات اسرائیل است، اما اسرائیل تاکید دارد تا نابودی کامل حماس، به جنگ ادامه خواهد داد.
کارشناسان سازمان ملل هشدار دادهاند با گذشت بیش از دو ماه از توقف کامل ارسال محمولههای غذایی به غزه، قحطی در این منطقه در آستانه وقوع است.
بیشتر بخوانید: ترامپ از گرسنگی مردم غزه گفت و وعده اتفاقات خوب را داد
تام فلچر، رییس امور بشردوستانه سازمان ملل، در نشست اخیر شورای امنیت این پرسش را مطرح کرد که آیا شورا برای «جلوگیری از نسلکشی» اقدامی خواهد کرد یا نه.
اسرائیل حماس را مسئول رنج غیرنظامیان می‌داند و میگوید این گروه با فعالیت در میان جمعیت غیرنظامی، کمکها را مصادره می‌کند؛ موضوعی که حماس آن را رد کرده است.
اسرائیل همچنین میگوید در جریان آتش‌بس شش هفتهای در بهمن سال گذشته، مواد غذایی کافی به غزه رسیده بود تا فعلا از بروز قحطی جلوگیری کند.
ترامپ ۲۵ اردیبهشت به بحران فزاینده گرسنگی در غزه و ضرورت ارسال کمکها به این منطقه اذعان کرد.
آمریکا طرحی برای از سرگیری ارسال کمکهای بشردوستانه به غزه ارائه کرده که قرار است از طریق پیمانکاران خصوصی انجام شود.
اسرائیل با وجود محاصره دو و نیم ماهه غزه، از این طرح حمایت کرده است اما سازمان ملل، نهادهای بینالمللی و آژانسهای امداد، آن را رد کرده‌اند.
شبکه انبیسینیوز ۲۷ اردیبهشت به نقل از پنج منبع آگاه گزارش داد دولت ترامپ در حال بررسی طرحی برای انتقال دائمی تا یک میلیون فلسطینی از نوار غزه به لیبی است.
ترامپ شنبه ۲۷ اردیبهشت در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت دوشنبه ۲۹ اردیبهشت به‌صورت تلفنی با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه و پس از آن با ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، صحبت خواهد کرد.
سخنگوی کرملین نیز اعلام کرد مقدمات گفت‌وگوی تلفنی پوتین و ترامپ در حال انجام است.
به گفته ترامپ، محور این گفت‌وگو هم «تجارت» و هم توقف «حمام خونی» است که هر هفته به‌طور میانگین جان بیش از پنج هزار سرباز روس و اوکراینی را می‌گیرد.
رییس‌جمهوری آمریکا افزود پس از این تماس‌ها، همراه با زلنسکی با شماری از اعضای ناتو گفت‌وگو خواهد داشت.
ترامپ ابراز امیدواری کرد دوشنبه «روز پرباری باشد، آتش‌بسی برقرار شود و این جنگ بسیار خشونت‌بار که اصلا نباید آغاز می‌شد، پایان یابد».
ساعاتی پیش نیز گزارشی درباره گفت‌وگوی تلفنی سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه و مارکو روبیو، همتای آمریکایی او، درباره مذاکرات صلح استانبول منتشر شد.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد روبیو در این تماس، بر درخواست ترامپ برای برقراری آتش‌بس فوری در اوکراین تاکید کرد.
احتمال دیدار پوتین و زلنسکی
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، شنبه ۲۷ اردیبهشت گفت روسیه چنین دیداری را تنها در صورتی ممکن می‌داند که دو طرف بتوانند «به نتایجی مشخص در قالب توافق» دست یابند.
او با این حال مشخص نکرد از نظر مسکو، چه نوع توافقاتی پیش‌شرط دیدار رهبران اوکراین و روسیه محسوب می‌شود.
پسکوف افزود: «هنگام امضای اسنادی که هیات‌های مذاکره‌کننده باید درباره آن‌ها به توافق برسند، آنچه برای ما اهمیت اساسی دارد این است که چه کسی از طرف اوکراین این اسناد را امضا خواهد کرد.»
تنها دیدار پوتین و زلنسکی تاکنون، آذر ۱۳۹۸ در شهر پاریس برگزار شد.
پوتین ۲۱ اردیبهشت پیشنهاد برگزاری مذاکرات مستقیم مسکو و کی‌یف در استانبول را مطرح کرد.
در پی این پیشنهاد، زلنسکی آمادگی خود را برای شرکت در مذاکرات مستقیم صلح با روسیه و دیدار با پوتین اعلام کرد.
با این حال، رییس‌جمهوری روسیه به‌جای خود، گروهی از دستیاران و مقام‌های دولتی را برای گفت‌وگو با مذاکره‌کنندگان اوکراینی به استانبول اعزام کرد.
پوتین پیش‌تر مشروعیت زلنسکی را زیر سوال برده بود، چرا که دوره قانونی ریاست‌جمهوری او سال گذشته به پایان رسیده است.
اوکراین که بهدلیل دفاع در برابر تهاجم روسیه تحت حکومت نظامی قرار دارد، هنوز تاریخی برای برگزاری انتخابات جدید اعلام نکرده است.
مذاکرات ۲۶ اردیبهشت در استانبول نخستین گفت‌وگوهای دوجانبه و مستقیم کی‌یف و مسکو از فروردین ۱۴۰۱ تاکنون بود، اما به برقراری آتش‌بس موقت منجر نشد.
زلنسکی خواستار وضع تحریم‌های شدیدتر علیه روسیه شد
تنها چند ساعت پس از برگزاری نخستین دور مذاکرات مستقیم صلح میان مسکو و کی‌یف، ارتش روسیه به یک دستگاه اتوبوس در منطقه سومی در شمال شرق اوکراین حمله پهپادی کرد و جان ۹ نفر را گرفت.
زلنسکی این حمله را «قتل عمدی غیر نظامیان» خواند و گفت: «آمریکا و اروپا باید بر روسیه فشار آورد تا به کشتار پایان دهد. بدون تحریم‌های شدیدتر، بدون فشار قاطع‌تر، روسیه به دیپلماسی واقعی تن نخواهد داد.»
او با انتقاد از ترکیب مذاکره‌کنندگان روسی در استانبول افزود مسکو «هیاتی ضعیف و ناآماده» را بدون اعطای اختیار لازم به آن‌ها به استانبول فرستاد، در حالی که برای پایان دادن به جنگ، «گام‌های واقعی» لازم است.
تنها نتیجه عملی مذاکرات استانبول، توافق برای آزادی هزار نفر از هر طرف بود که بزرگ‌ترین مبادله اسرا از آغاز جنگ اوکراین به شمار می‌رود.
به گفته کریلو بودانوف، رییس اطلاعات ارتش اوکراین، این مبادله ممکن است در روزهای آینده انجام شود.
واکنش بریتانیا و فرانسه به مذاکرات استانبول
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، که تاکنون بارها خواستار آغاز مذاکرات صلح میان مسکو و کی‌یف شده، پیش از دیدار نمایندگان دو کشور در استانبول گفت تا زمانی که خودش با پوتین دیدار نکند، «هیچ اتفاقی نمی‌افتد».
گفت‌وگوهای صلح استانبول که کم‌تر از دو ساعت به طول انجامید، واکنش‌هایی را در کشورهای اروپایی به دنبال داشته است.
دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا، ۲۷ اردیبهشت مسکو را به «ابهام‌افکنی» پس از مذاکرات استانبول متهم کرد و گفت: «بار دیگر شاهد فقدان اراده جدی روسیه برای صلح پایدار بودیم. روسیه بار دیگر ثابت کرد که جدی نیست.»
لمی افزود: «سوال این است که چه زمانی باید به پوتین گفت: دیگر کافی است؟»
امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، نیز مذاکرات استانبول را «بی‌ثمر» توصیف کرد.
او در نشست خبری مشترک با نخست‌وزیر آلبانی گفت: «امروز چه چیزی در دست داریم؟ هیچ... مطمئنم ترامپ که نگران اعتبار آمریکاست، به این رویکرد طعنه‌آمیز پوتین، واکنش نشان خواهد داد.»
بیشتر بخوانید: موسسه اقتصاد استکهلم هشدار داد زمان به نفع روسیه نیست
بیش از ۵۵۰ نماینده، از جمله چهرههایی چون ایان دانکن اسمیت، رهبر پیشین حزب محافظهکار و سوئلا براورمن، وزیر پیشین کشور بریتانیا، این نامه را که شنبه ۲۷ اردیبهشت منتشر شد، امضا کرده‌اند.
در این نامه آمده است: «مماشات با رژیم در حال فروپاشی [ایران]، خیانت به ارزشهای دموکراتیک است. این کار به سیاستهای سرکوبگرانهاش جسارت میبخشد و امنیت جهانی را تضعیف می‌کند؛ چرا که تهران همچنان جاهطلبیهای هستهای و اقدامات تروریستی خود را دنبال می‌کند.»
درخواست برای قرار گرفتن نام سپاه در فهرست گروههای تروریستی هم‌زمان با افزایش نگرانیها درباره نقض حقوق بشر در ایران و تفهیم اتهام جاسوسی به سه شهروند ایرانی در بریتانیا مطرح شده است.
پلیس بریتانیا ۲۷ اردیبهشت اعلام کرد سه تبعه ایرانی در لندن به همکاری با نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی متهم شدهاند و حکومت ایران بهعنوان تهدید امنیت ملی بریتانیا به دادگاه معرفی شده است.
پایش و شناسایی با هدف یافتن خبرنگاران مرتبط با ایراناینترنشنال از جمله اقدامات این افراد بوده است.
قانون «عفاف و حجاب» و بحران حقوق بشر
نیل کیناک، رهبر پیشین حزب کارگر، از جمله چهرههایی است که از نخست‌وزیر بریتانیا خواسته تا فعالیت سپاه پاسداران را ممنوع اعلام کند.
او همچنین هشدار داد «بحران حقوق بشر» در ایران همچنان رو به وخامت است.
نمایندگان بریتانیایی در ادامه نامه خود به «قانون حجاب و عفاف» در ایران اشاره کردند و گفتند: «این قانون با هدف جلوگیری از خیزشهای آینده، ابزاری برای سرکوب زنانی است که رهبری جنبش اعتراضی را بر عهده دارند.»
آن‌ها تاکید کردند با بسته شدن تمامی راههای فعالیت سیاسی در ایران، جامعه جهانی باید حق مردم برای تغییر حکومت را به رسمیت بشناسد و سپاه پاسداران را رسما بهعنوان یک سازمان تروریستی معرفی کند.
دن جارویس، معاون امنیتی وزیر کشور بریتانیا، ۱۶ اردیبهشت در واکنش به انتقاد یک نماینده پارلمان از تعلل لندن در تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران گفته بود این موضوع در دست بررسی جدی قرار دارد و دولت در صورت لزوم، از انجام اقدامات جدید دریغ نخواهد کرد.
باب بلکمن، نماینده محافظهکار و هماهنگکننده بیانیه علیه سپاه پاسداران، با اشاره به تحولات اخیر گفت: «زمان آن رسیده که سیاست بریتانیا در قبال ایران تغییر کند.»
بلکمن به طرح اتهام جاسوسی علیه سه ایرانی ساکن لندن پرداخت و افزود: «تروریسم جمهوری اسلامی به خاک بریتانیا رسیده است. یک توطئه جدی تروریستی که چند ایرانی در آن نقش داشتند، بهتازگی خنثی شده است.»
بر اساس گزارشها، اتهام مصطفی سپهوند، فرهاد جوادیمنش و شاپور نوری قلعهعلیخانی که اواسط اردیبهشت بازداشت شدند، «جمعآوری اطلاعات و برنامهریزی برای انجام اعمال خشونتآمیز» است.
وزیر کشور بریتانیا در واکنش به اتهامات مطرحشده علیه این سه شهروند ایرانی بیانیه‌ای رسمی صادر و تایید کرد ایران باید بابت اقداماتش پاسخگو باشد.
تداوم تلاشها برای تروریستی اعلام کردن سپاه
با توجه به اتهام سپاه پاسداران برای اقدامات «تروریستی» در خارج از مرزهای ایران، پیش‌تر شماری از نمایندگان و چهرههای سیاسی کشورهای مختلف خواهان قرار گرفتن نام این نهاد در فهرست سازمانهای تروریستی شده بودند.
نمایندگان ارشد اروپایی، کارشناسان امنیتی و فعالان حقوق بشر، ۲۴ اردیبهشت با حضور در نشستی در پارلمان اروپا خواهان قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی اتحادیه اروپا شدند.
عربستان سعودی و بحرین نخستین کشورهایی بودند که سپاه پاسداران را به دلیل «حمایت از گروههای تروریستی در منطقه، بهویژه در یمن» بهعنوان سازمان تروریستی معرفی کردند.
آمریکا نیز در دوره نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۸ و دولت کانادا خرداد ۱۴۰۳ سپاه پاسداران را در فهرست گروههای تروریستی خود قرار دادند.
