پاپ لئو: اسرائیل اجازه ورود کمکهای انساندوستانه به نوار غزه را صادر کند
پاپ لئو چهاردهم از اسرائیل خواست تا اجازه ورود کمکهای انساندوستانه به نوار غزه را پس از هفتهها محاصره صادر کند. همزمان، سازمان پزشکان بدون مرز از کمبود شدید چنین کمکهایی در غزه انتقاد کرد.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از نشست وزرای خارجه این اتحادیه گفت که این بلوک به دلیل وضعیت «فاجعهبار» غزه، پیمان حاکم بر روابط سیاسی و اقتصادی خود با اسرائیل را بررسی خواهد کرد.
فشارهای بینالمللی بر اسرائیل در روزهای اخیر در بحبوحه شکایات مربوط به نرسیدن کمکهای بشردوستانه به غزه و همزمان با آغاز حمله نظامی جدید دولت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر، به این منطقه محصور، افزایش یافته است.
کالاس گفت که «اکثریت قاطع» وزرای حاضر در بروکسل با توجه به وقایع غزه، از بررسی توافق با اسرائیل، حمایت کردند.
دیپلماتها گفتند که ۱۷ نفر از ۲۷ عضو اتحادیه اروپا از این بررسی که بر رعایت بند حقوق بشر در این توافقنامه متمرکز خواهد بود و از طرف کاسپار ولدکمپ، وزیر خارجه هلند، پیشنهاد شده است، حمایت کردند.
کالاس به خبرنگاران گفت: «وضعیت غزه فاجعهبار است. کمکی که اسرائیل اجازه ورود آن را داده، البته مورد استقبال است، اما قطرهای در اقیانوس است. کمکها باید فورا، بدون مانع و در مقیاس وسیع جریان یابد، زیرا این چیزی است که مورد نیاز است.»
مقامات اسرائیلی گفتهاند که عملیات آنها در غزه برای نابودی حماس ضروری است.
وزارت خارجه اسرائیل انتقاد کالاس را رد کرد.
این وزارتخانه در پستی در اواخر سهشنبه در شبکه ایکس نوشت: «ما کاملا جهتگیری اتخاذشده در این بیانیه را که نشاندهنده سوءتفاهم کامل از واقعیت پیچیدهای است که اسرائیل با آن روبرو است، رد میکنیم.»
این وزارتخانه با تشکر از کشورهایی که به گفته خود از اسرائیل در این بحث حمایت کردند، گفت: «نادیده گرفتن این واقعیتها و انتقاد از اسرائیل، تنها موضع حماس را سختتر میکند و حماس را به پایبندی به مواضع خود تشویق میکند.»
طبق پیمان بین اتحادیه اروپا و اسرائیل که در سال ۲۰۰۰ لازمالاجرا شد، دو طرف توافق کردند که روابط آنها «بر اساس احترام به حقوق بشر و اصول دموکراتیک باشد که سیاست داخلی و بینالمللی آنها را هدایت میکند».
ولدکمپ در نامهای درباره پیشنهاد بازنگری، نگرانیهایی را در مورد سیاستهای اسرائیل که «وضعیت انسانی از قبل وخیم را تشدید میکند» مطرح کرد.
او همچنین به «اظهارات اعضای کابینه اسرائیل در مورد حضور دائمی که به اشغال مجدد (بخشهایی از) نوار غزه، سوریه و لبنان اشاره دارد» و «وخامت بیشتر اوضاع در کرانه باختری» اشاره کرد.
او روز سهشنبه ۳۰ اردیبهشت این بررسی را «نشانهای بسیار مهم و قدرتمند» خواند و که نگاه مقامات فرانسه و ایرلند را هم بازتاب میدهد.
اما برخی دیگر از این بررسی حمایت نکردند. یان لیپاوسکی، وزیر خارجه چک، پیشنهاد کرد که این بلوک میتواند طبق توافقنامه همکاری، جلسهای با اسرائیل برگزار کند تا نگرانیها را مطرح کند.
تهدید سه کشور غربی به تحریم اسرائیل
رهبران بریتانیا، کانادا و فرانسه ۲۹ اردیبهشت در بیانیهای مشترک به اسرائیل هشدار دادند در صورت پایان ندادن به عملیات نظامی جدیدش در غزه و تداوم محدودیتهای کمکرسانی، «اقداماتی مشخص» را علیه این کشور در دستور کار قرار خواهند داد.
در این بیانیه آمده است ممانعت اسرائیل از ارسال کمکهای حیاتی به غیرنظامیان در غزه، غیرقابل قبول است و میتواند قوانین بینالمللی بشردوستانه را نقض کند.
این سه کشور تاکید کردند: «ما با هرگونه تلاش برای گسترش شهرکسازی در کرانه باختری مخالفیم و در صورت لزوم، برای انجام اقدامات بیشتر، از جمله اعمال تحریمهای هدفمند، تردیدی نخواهیم داشت.»
اسرائیل از ۲۴ اردیبهشت عملیات جدیدی را با نام «ارابههای جدعون» با هدف تصرف مناطق بیشتری از نوار غزه آغاز کرد.
نخستوزیر اسرائیل پیش از بیانیه رهبران بریتانیا، فرانسه و کانادا اعلام کرد موافقت با ارسال کمکهای بشردوستانه به غزه، نتیجه افزایش فشارهای آمریکا و تصمیمی برای تسهیل ادامه عملیات نظامی در این باریکه است.
اتحادیه اروپا در واکنش به بحران انسانی در غزه اعلام کرد که بازنگری در توافقنامه سیاسی و اقتصادی خود با اسرائیل را در دستور کار قرار میدهد. اسرائیل از این تصمیم انتقاد کرد و خواستار تمرکز فشارها بر حماس بهجای خود شد.
به گزارش خبرگزاری رویترز از بروکسل، اتحادیه اروپا اعلام کرده است که بهدلیل بحران انسانی در نوار غزه، بازنگری در توافقنامهای که چارچوب روابط سیاسی و اقتصادی این اتحادیه با اسرائیل را مشخص میکند در دستور کار قرار گرفته است. این تصمیم در پی نشست روز سهشنبه ۳۰ اردیبهشت وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل اعلام شد.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در سخنانی پس از این نشست گفت که اکثریت قاطع وزیران امور خارجه از بازنگری در «توافقنامه همبستگی» با اسرائیل حمایت کردهاند. به گفته او، هدف این بازنگری ارزیابی پایبندی اسرائیل به بند مربوط به حقوق بشر در این توافقنامه است.
بر اساس گزارش دیپلماتهای اروپایی، ۱۷ کشور از مجموع ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا از این تصمیم حمایت کردهاند. پیشنهاد اولیه این بازنگری از سوی کاسپار فلدکامپ، وزیر امور خارجه هلند، مطرح شده است.
فلدکامپ در نامهای رسمی ضمن اشاره به وخامت اوضاع انسانی در غزه، از سیاستهای دولت اسرائیل بهدلیل «تشدید شرایط بحرانی» انتقاد کرده است.
او همچنین نسبت به اظهارات برخی مقامات کابینه اسرائیل مبنی بر احتمال «اشغال مجدد بخشهایی از غزه، سوریه و لبنان» و همچنین وخامت اوضاع در کرانه باختری ابراز نگرانی کرده است.
کالاس با اشاره به وضعیت فعلی غزه گفت: «شرایط در غزه فاجعهبار است. کمکهایی که اسرائیل اجازه ورودشان را داده، البته اقدام مثبتی است، اما در حد قطرهای در برابر دریاست. کمکرسانی باید فوری، بدون مانع و در مقیاسی گسترده انجام شود.»
اسرائیل با ابراز نارضایتی از تصمیم اتحادیه اروپا، موضع خود را چنین بیان کرده است: «فشار واقعی باید بر حماس وارد شود، نه بر اسرائیل.»
این بیانیه از سوی وزارت امور خارجه اسرائیل صادر و در آن تاکید شده که اقدامات نظامی اسرائیل در غزه، با هدف مقابله با تهدیدهای امنیتی ناشی از گروه حماس انجام میشود؛ گروهی که مسئول حملات تروریستی ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به اسرائیل معرفی شده است.
توافقنامه همکاری اتحادیه اروپا و اسرائیل که از سال ۲۰۰۰ اجرایی شده، تصریح دارد که روابط دوجانبه باید بر پایه «احترام به حقوق بشر و اصول دموکراتیک» باشد؛ اصولی که راهنمای سیاست داخلی و خارجی طرفین محسوب میشود.
وزیر امور خارجه هلند بازنگری در این توافقنامه را «پیامی قوی و مهم» توصیف کرده و کشورهای فرانسه و ایرلند نیز از این موضع حمایت کردهاند. با این حال، برخی از اعضای اتحادیه اروپا، از جمله جمهوری چک، ترجیح دادهاند که گفتوگو با اسرائیل در قالب همین توافقنامه ادامه یابد و راههای دیپلماتیک دنبال شود.
کالاس همچنین اعلام کرد که تحریمهایی علیه شهرکنشینان خشونتطلب اسرائیلی آماده شده، اما بهدلیل مخالفت یکی از کشورهای عضو هنوز اجرایی نشده است. طبق گفته دیپلماتها، کشور مخالف این اقدام مجارستان است.
این تحولات در حالی رخ میدهد که فشارهای بینالمللی بر اسرائیل بهدلیل محدود شدن ارسال کمکهای بشردوستانه و ادامه عملیات نظامی در غزه بهشدت افزایش یافته است.
پیش از این، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرده بود که قصد دارد «کنترل کامل نوار غزه را به دست بگیرد» و در عین حال، ارسال کمکهای بشردوستانه به این منطقه را از سر بگیرد. او هشدار داده بود که وقوع قحطی گسترده در غزه، «خط قرمزی» است که ممکن است باعث شود آمریکا به حمایت خود از اسرائیل پایان دهد.
ژان-نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، اقدامات اخیر اسرائیل برای کاهش محدودیتها و تسهیل دسترسی مردم غزه به کمکهای بشردوستانه را «ناکافی» خواند. همزمان، قطر از بنبست در مذاکرات آتشبس بهدلیل «اختلافات اساسی» حماس و اسرائیل خبر داد.
وزیر خارجه سهشنبه ۳۰ اردیبهشت در مصاحبه با رادیو فرانس اینتر گفت: «این اقدام کاملا ناکافی است... اسرائیل باید بدون هیچگونه مانعی، امکان ارسال فوری و گسترده کمکها به غزه را فراهم کند.»
بارو افزود فرانسه از بازنگری در توافقنامه مشارکت اتحادیه اروپا و اسرائیل حمایت میکند تا مشخص شود آیا اسرائیل به تعهدات خود در قبال حقوق بشر پایبند بوده است یا خیر.
تام فلچر، رییس آژانس هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، پیشتر با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت بحرانی در نوار غزه هشدار داد در صورتی که کمکهای حیاتی «بهموقع» به این منطقه نرسد، ممکن است ۱۴ هزار کودک در ۴۸ ساعت آینده جان خود را از دست بدهند.
تهدید سه کشور غربی به تحریم اسرائیل
رهبران بریتانیا، کانادا و فرانسه ۲۹ اردیبهشت در بیانیهای مشترک به اسرائیل هشدار دادند در صورت پایان ندادن به عملیات نظامی جدیدش در غزه و تداوم محدودیتهای کمکرسانی، «اقداماتی مشخص» را علیه این کشور در دستور کار قرار خواهند داد.
در این بیانیه آمده است ممانعت اسرائیل از ارسال کمکهای حیاتی به غیرنظامیان در غزه، غیرقابل قبول است و میتواند قوانین بینالمللی بشردوستانه را نقض کند.
این سه کشور تاکید کردند: «ما با هرگونه تلاش برای گسترش شهرکسازی در کرانه باختری مخالفیم و در صورت لزوم، برای انجام اقدامات بیشتر، از جمله اعمال تحریمهای هدفمند، تردیدی نخواهیم داشت.»
اسرائیل از ۲۴ اردیبهشت عملیات جدیدی را با نام «ارابههای جدعون» با هدف تصرف مناطق بیشتری از نوار غزه آغاز کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، ۲۹ اردیبهشت و پیش از بیانیه رهبران بریتانیا، فرانسه و کانادا اعلام کرد موافقت با ارسال کمکهای بشردوستانه به غزه، نتیجه افزایش فشارهای آمریکا و تصمیمی برای تسهیل ادامه عملیات نظامی در این باریکه است.
او در عینحال افزود اسرائیل قصد دارد کنترل تمامی این منطقه را به دست بگیرد.
نتانیاهو در سخنانی جدید در واکنش به بیانیه سه کشور غربی گفت: «رهبران لندن، اتاوا و پاریس، جایزهای بزرگ برای حمله نسلکشانه هفت اکتبر به حماس میدهند و راه را برای تکرار چنین جنایاتی علیه اسرائیل هموار میکنند.»
او تاکید کرد اسرائیل تا رسیدن به پیروزی کامل، «به شیوهای عادلانه» از خود دفاع خواهد کرد و بار دیگر شروط پایان جنگ از سوی اسرائیل را یادآور شد که شامل آزادی گروگانهای باقیمانده و خلع سلاح نوار غزه است.
اسرائیل از اواسط اسفند ۱۴۰۳ و در پی فروپاشی آتشبس، همه مسیرهای ورود کالاها و کمکهای بشردوستانه مانند کمکهای پزشکی، غذایی و سوخت به غزه را مسدود کرده بود.
سه رهبر غربی در ادامه بیانیه خود گفتند: «ما همواره از حق اسرائیل برای دفاع از شهروندانش در برابر تروریسم حمایت کردهایم. اما این تشدید درگیری، کاملا نامتناسب است... ما در برابر این اقدامات فاحش ساکت نخواهیم ماند.»
آنها همچنین از تلاشهای آمریکا، قطر و مصر برای برقراری آتشبس فوری در غزه حمایت و بر تعهد خود برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین در چارچوب راهحل دوکشوری تاکید کردند.
حماس از بیانیه مشترک فرانسه، بریتانیا و کانادا استقبال کرد و آن را «گامی مهم» در مسیر احیای اصول حقوق بینالملل دانست.
روایت قطر از دلیل شکست مذاکرات آتشبس
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر قطر، ۳۰ اردیبهشت اعلام کرد مذاکرات آتشبس غزه که در هفتههای اخیر در دوحه برگزار شده، به نتیجهای نرسیده است.
او دلیل این بنبست را «تفاوتهای اساسی میان طرفها» عنوان کرد.
این مقام قطری همچنین بیثباتی کنونی در خاورمیانه را «غیرقابل تحمل» خواند.
یک مقام اسرائیلی ۲۹ اردیبهشت درباره بنبست مذاکرات دوحه گفت اسرائیل در چارچوب تلاشهای میانجیگرانه فعلی، هیچگونه تضمینی برای پایان جنگ به حماس نخواهد داد.
یک مقام ارشد حماس ۲۸ اردیبهشت در مصاحبه با شبکه خبری سیانان اعلام کرد این گروه آماده است در ازای توقف دو ماهه جنگ غزه، ۷ تا ۹ گروگان اسرائیلی را آزاد کند.
او همچنین عقبنشینی ارتش اسرائیل به شرق محور صلاحالدین را از دیگر شروط حماس برای توقف درگیریها عنوان کرد.
جنجال بر سر انتقادات معاون پیشین فرمانده ارتش اسرائیل از جنگ غزه
یائیر گولان، از سیاستمداران منتقد نتانیاهو و معاون پیشین فرمانده ارتش اسرائیل، ۳۰ اردیبهشت در انتقادی تند، سیاستهای دولت این کشور و جنگ در غزه را بهشدت محکوم کرد و هشدار داد گویی اسرائیل «کشتن کودکان را بهعنوان یک تفریح» انجام میدهد.
این سیاستمدار چپگرا گفت: «باید به مسیر یک کشور عاقل برگردیم؛ اکنون اسرائیل در مسیر تبدیل شدن به یک کشور منفور و مطرود مثل آفریقای جنوبی سابق قرار گرفته است.»
او افزود: «یک کشور عاقل علیه غیرنظامیان نمیجنگد، کشتن کودکان را به تفریح تبدیل نمیکند و هدف خود را بیرون راندن جمعیتها قرار نمیدهد.»
گولان همچنین گفت: «این دولت پر است از آدمهای انتقامجو، بیاخلاق و ناتوان از اداره کشور در زمان بحران. این وضع موجودیت ما را به خطر میاندازد.»
این اظهارات واکنش شدید سیاستمداران اسرائیلی را در پی داشت و حتی برخی از اعضای راستگرای کابینه نتانیاهو، گولان را «تروریست» نامیدند.
نتانیاهو نیز اظهارات «تحریکآمیز» گولان را بهشدت محکوم کرد و آن را «تهمت خونآلود و افترا علیه سربازان شجاع ارتش اسرائیل» خواند.
او گفت: «ارتش اسرائیل اخلاقیترین ارتش دنیاست و سربازان ما در جنگی برای موجودیت کشور میجنگند. گولان که سابقه مقایسه اسرائیل با نازیها را دارد، اکنون به سطحی بیسابقه از سقوط اخلاقی رسیده است.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد قصد دارد «کنترل کامل نوار غزه را به دست بگیرد» و در عین حال، ارسال کمکهای بشردوستانه به این منطقه را از سر بگیرد. او هشدار داد که وقوع قحطی گسترده در غزه، «خط قرمزی» است که ممکن است باعث شود آمریکا به حمایت خود از اسرائیل پایان دهد.
نتانیاهو در ویدئویی که دوشنبه ۲۹ اردیبهشت در شبکههای اجتماعی منتشر کرد، گفت: «ما در حال اعمال نیروی عظیمی برای تسلط کامل بر نوار غزه هستیم، اما نباید به نقطهای برسیم که گرسنگی و قحطی گسترده رخ دهد، چه از نظر عملی و چه از نظر دیپلماتیک.»
او بدون آنکه از کسی نام ببرد، گفت که «نزدیکترین دوستان اسرائیل در جهان»، از جمله سیاستمداران آمریکایی که دههها «حامیان سرسخت اسرائیل» بودهاند، به او گفتهاند که در سازمان ملل از اسرائیل دفاع میکنند و تسلیحات در اختیارش قرار میدهند، اما «نمیتوانند با تصاویر قحطی و گرسنگی جمعی کنار بیایند.»
ساعاتی پس از انتشار این ویدیو، وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرد که پنج کامیون حامل غذا، دارو و دیگر کمکهای اولیه از طریق گذرگاه کرم شالوم در جنوب اسرائیل وارد غزه شد. به گفته تام فلچر، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه چهار کامیون دیگر سازمان ملل هم برای ورود به غزه مجوز گرفتهاند.
این نخستین بار است که اسرائیل بهطور رسمی به وضعیت رو به بحران گرسنگی در غزه اذعان میکند، در حالی که کارشناسان بینالمللی بارها هشدار دادهاند که این منطقه در آستانه قحطی قرار دارد. با این حال، فلسطینیها در غزه ابراز نگرانی کردهاند که میزان محدودی از کمکهای وعدهدادهشده، قادر نخواهد بود شدت بحران انسانی را کاهش دهد.
اسرائیل از دوم مارس، ورود کمکهای بشردوستانه، دارو، سوخت و غذا به غزه را متوقف کرده بود که طولانیترین دوره انسداد کمکها از آغاز جنگ تاکنون به شمار میرفت.
پس از اعلام ورود پنج کامیون غذا و دارو به غزه، فلچر این اقدام را «تحولی خوشایند» خواند و آن را «یک قطره در اقیانوسی از نیازهای ضروری» توصیف کرد.
طی آخرین آتشبس میان اسرائیل و حماس روزانه حدود ۶۰۰ کامیون امدادی به غزه وارد میشد.
به گفته فلچر، با توجه به وضعیت آشفته در غزه انتظار میرود این کمکهای محدود غارت یا دزدیده شوند، مشکلی که با کمبود فزاینده منابع شدت گرفته است.
عملیات شبانه اسرائیل در شهر خانیونس با گلولهباران و حملات هوایی، شرایط انتقال کمکها را دشوارتر کرده است. یکی از مقامهای امدادی به واشینگتن پست گفته است که این حملات، تدارکات رساندن کامیونهای کمک را به شدت مختل کرده است.
سازمان ملل هفته گذشته گزارش داد: «ذخایر تمام شده، نانواییها تعطیل شدهاند، آشپزخانههای جمعی هر روز بسته میشوند و مردم از گرسنگی در حال مرگ هستند.»
در داخل اسرائیل، تغییر موضع ناگهانی نتانیاهو در پی افزایش فشارهای علنی و پنهانی از سوی دولت ترامپ رخ داده است. دولت ترامپ در هفتههای اخیر بارها از اسرائیل خواسته است جنگ در غزه را متوقف کند. دونالد ترامپ رییسجمهوری آمریکا، هفته گذشته در سفر به خاورمیانه ضمن حذف اسرائیل از برنامه سفر خود، گفت: «خیلیها در غزه از گرسنگی در حال مرگ هستند.»
طبق گزارش وزارت بهداشت غزه، که تحت کنترل حماس است، در ۱۹ ماه جنگ بیش از ۵۳ هزار نفر در غزه کشته شدهاند. این نهاد بین کشتهشدگان نظامی و غیرنظامی تفکیک قائل نمیشود، اما میگوید اکثر قربانیان، زنان و کودکان بودهاند. در روزهای اخیر، اسرائیل بر شدت بمبارانهای هوایی افزوده و صدها نفر دیگر را به کام مرگ فرستاده است.
نتانیاهو قول داده است که عملیات نظامی را گسترش دهد و مناطق جدیدی را تصرف کند. او گفته این اقدام، در جریان مذاکرات برای آتشبس، برگ برندهای برای اسرائیل خواهد بود و در صورت شکست مذاکرات، زمینه را برای یک کارزار نظامی گستردهتر فراهم خواهد کرد.
ارتش اسرائیل دوشنبه خواستار تخلیه خانیونس، دومین شهر بزرگ غزه شد؛ این گستردهترین دستور تخلیه از زمان آغاز دور جدید جنگ در اواسط ماه مارس است. ارتش اسرائیل در حالی که برای «حملهای بیسابقه» آماده میشود از فلسطینیان خواسته تا به منطقه مواصی منتقل شوند؛ جایی که چادرهایی برای آوارگان برپا شده است.
روزنامه واشینگتنپست در گزارش خود نوشته است که در مواصی، تقریبا هیچ فضایی باقی نمانده است و چادرهای آوارگان در این منطقه نیز در هفتههای گذشته چند حمله هوایی را تجربه کردهاند.
رسانههای اسرائیلی گزارش دادهاند که نیروهای ویژه این کشور با لباس مبدل آوارگان وارد خانیونس شدهاند. برخی گزارشها میگویند هدف، نجات یک گروگان بوده و برخی دیگر از تلاش برای دستگیری یکی از فرماندهان گروههای مسلح خبر دادهاند. گردانهای صلاحالدین، شاخه نظامی کمیتههای مقاومت مردمی، اعلام کردند که احمد سرحان، یکی از فرماندهانشان، در این یورش صبحگاهی کشته شده است.
ارتش اسرائیل دوشنبه اعلام کرد که در ۲۴ ساعت گذشته، دستکم ۱۶۰ هدف را مورد حمله قرار داده که شامل «سلولهای تروریستی، سازههای نظامی، محلهای پرتاب موشک ضدزره و ساختمانهای تلهگذاریشده» بوده است. در همین بازه زمانی، به گفته زاهر الوحیدی، مدیر مرکز اطلاعرسانی وزارت بهداشت غزه، ۱۲۶ نفر جان باختهاند.
در حالی که فلسطینیها ناامیدانه در انتظار کمکهای انسانی هستند، یک حمله هوایی اسرائیل، انبار داروهای بیمارستان ناصر در خانیونس را هدف قرار داد.
نتانیاهو در پیام ویدئویی دوشنبه خود گفت که اسرائیل ظرف روزهای آینده یک سازوکار جایگزین برای توزیع کمکها راهاندازی خواهد کرد که تحت حمایت ایالات متحده خواهد بود و از طریق آن، ارتش اسرائیل امنیت مراکز توزیع تحت مدیریت یک پیمانکار خصوصی آمریکایی به نام «بنیاد کمک انسانی غزه» را تامین میکند. این سازوکار، سازمانهای وابسته به سازمان ملل را که تاکنون بیشتر مسئولیت کمکرسانی را بر عهده داشتند، کنار میزند.
او گفت این مراکز فقط برای غیرنظامیان غزه در نظر گرفته شدهاند و نه برای حماس، که اسرائیل بارها آن را به چپاول و سوءاستفاده از کمکهای بشردوستانه متهم کرده و گفته است که خطر قحطی، «ساختگی» و مهندسیشده از سوی حماس است. البته گروههای امدادی و برخی مقامهای آمریکایی این ادعا را رد میکنند و اسرائیل نیز تاکنون مدرکی برای این اتهامات ارائه نکرده است.
شرکای سیاسی نتانیاهو در ائتلاف حاکم نیز دوشنبه بهصورت علنی ازسرگیری کمکها را تایید کردند و این کمکرسانیها را مانعی برای اهداف جنگی اسرائیل ندانستند.
بزالل اسموتریچ، وزیر افراطی دارایی اسرائیل، گفت: «این کمکها به حماس نخواهد رسید. این کمکها به غیرنظامیان امکان زندهماندن میدهد، دوستان ما در جهان را قادر میسازد تا همچنان از ما در شورای امنیت سازمان ملل و دیوان بینالمللی کیفری حمایت کنند و به ما اجازه میدهد، به یاری خداوند، تا پیروزی نهایی بجنگیم.»
واشینگتنپست بهنقل از یک منبع آگاه از جلسات کابینه گزارش داد که نتانیاهو در جلسه یکشنبه شب، از سرگیری کمکها را «صرفا یک موضوع فنی» توصیف کرده است. این منبع که نخواست نامش فاش شود، گفت فشار دولت ترامپ در روزهای اخیر شدت گرفته است.
این در حالی است که اسرائیل دهها هزار نیروی ذخیره را فراخوانده، بمباران غزه را افزایش داده و به آستانه مرحلهای بیبازگشت در جنگ نزدیک میشود.
این منبع آگاه به واشینگتنپست گفت: «دولت ترامپ پیام روشنی به اسرائیل داده است: اگر جنگ را متوقف نکنید، رهایتان خواهیم کرد. از نظر سیاسی، مانند گذشته، نتانیاهو ابزار لازم را برای پایاندادن به جنگ در اختیار دارد؛ او اکثریت قاطع در کنست و حمایت عمومی را دارد، اما اراده سیاسی برای پایان دادن به جنگ را ندارد.»
صدها تن از ساکنان خانیونس در جنوب نوار غزه در اعتراضاتی کمسابقه علیه حماس و ادامه جنگ با اسرائیل به خیابانها آمدند و علیه این گروه شعار دادند. این نخستین موج اعتراضات عمومی در هفتههای اخیر است که در چند نقطه از شهر برپا شد و معترضان خواهان پایان جنگ و خروج حماس از قدرت شدند.
این اعتراضات در حالی رخ میدهد که ارتش اسرائیل دوشنبه ۲۹ اردیبهشت دستور تخلیه کامل خانیونس را صادر کرد و از ساکنان این منطقه خواست تا فورا به سمت منطقه ساحلی المواسی حرکت کنند.
ارتش اعلام کرده است در حال آمادهسازی برای «حملهای بیسابقه» با هدف نابودی زیرساختهای حماس در این منطقه است.
بهدنبال حملات سنگین اسرائیل به غزه در روزهای گذشته و کشته شدن دهها نفر، شبکه العربیه ۲۸ اردیبهشت گزارش داد جنازه محمد سنوار، فرمانده تیپ خان یونس و گردانهای قسام (شاخه نظامی حماس) در تونلی در خانیونس پیدا شده است؛ همان جایی که او چند روز پیش هدف حمله نیروهای دفاعی اسرائیل قرار گرفته بود.
از اواخر مارس ۲۰۲۵ (اوایل فروردین) اعتراضات علیه حماس در نقاط مختلف غزه از جمله بیتلاهیا، جبالیا، دیرالبلح و خانیونس آغاز شد و معترضان با شعارهایی مانند «حماس باید برود» و «ما میخواهیم زندگی کنیم»، خواستار پایان جنگ و کنارهگیری این گروه از قدرت شدهاند.
ششم فروردین، ویدیوهای منتشر شده در رسانههای اجتماعی نشان دادند دهها نفر از ساکنان غرب خانیونس با برگزاری تجمعی اعتراضی، شعارهایی علیه حماس از جمله «حماس برو بیرون» سر دادند.
اردوگاههای بیتلاهیا و جبالیا در شمال غزه نیز پنجم فروردین صحنه تظاهرات علیه حماس و ادامه جنگ بودند و معترضان با سر دادن شعارهایی، نارضایتی خود را از عملکرد حماس و شرایط در غزه ابراز کردند.
برخی معترضان پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آنها شعار «جنگ بس است» نوشته شده بود.
اعتراض یا خیانت؟
طرفداران حماس این اعتراضات را کماهمیت جلوه داده و معترضان را به خیانت متهم کردند.
دهم فروردین، شماری از رسانههای اسرائیلی بهنقل از فعالان فلسطینی گزارش دادند نیروهای حماس تعدادی از جوانان نوار غزه را بهدلیل شرکت در اعتراضات علیه این گروه ربودند و پس از شکنجه، آنها را کشتند.
وبسایت خبری واینت بهنقل از ساکنان غزه نوشت که حماس دستکم شش تن از سازماندهندگان اعتراضات را اعدام کرده است.
بر اساس این گزارش، یک شهروند غزه پس از چهار ساعت شکنجه به خانوادهاش بازگردانده شد و اندکی بعد جان باخت. سایر معترضان ربودهشده همچنان مفقود هستند.
نیروهای حماس دیگر معترضان را نیز بهصورت علنی هدف ضرب و شتم قرار دادهاند.
با وجود این سرکوبها، اعتراضات علیه این گروه همچنان ادامه دارد که نشاندهنده نارضایتی فزاینده مردم غزه از حماس و وضعیت بحرانی کنونی است.
برخی معترضان اعلام کردهاند اگر پایان حکومت حماس به پایان جنگ منجر شود، حاضرند برای آن تلاش کنند.
از سوی دیگر محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین، سوم اردیبهشت در یکی از تندترین سخنرانیهای سیاسی خود، حماس را به فراهم کردن بهانه برای حملات اسرائیل به غزه متهم کرد و با لحنی خشمگین رهبران حماس را «تولهسگ» خواند.
او خواستار پایان حاکمیت این گروه بر نوار غزه، تحویل سلاحها و آزادی فوری گروگانها شد.
عباس که در افتتاحیه نشست شورای مرکزی فلسطین در رامالله سخنرانی میکرد، در اظهاراتی کمسابقه علیه حماس، این گروه را به «فراهم کردن بهانه برای جنایات اسرائیل در غزه» متهم کرد.
او از حماس خواست تا فورا به سیطره خود بر نوار غزه پایان دهد، سلاحهایش را به تشکیلات خودگردان فلسطین تحویل دهد و به یک حزب سیاسی تبدیل شود. اقدامی که او آن را «تنها راه بازگشت به وحدت فلسطین» توصیف کرد.
لئو چهاردهم که به تازگی به مقام پاپی انتخاب شده، چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت در سخنرانی هفتگی خود در میدان سن پیتر گفت: «درخواستم را برای اجازه ورود کمکهای انساندوستانه (به غزه) و پایان دادن به خصومتها تکرار میکنم، هزینه سنگین این درگیریها را کودکان، سالمندان و بیماران میپردازند.»
سازمان پزشکان بدون مرز نیز هشدار داد که مقدار ناچیز کمکهایی که اکنون وارد غزه میشود «تنها سرپوشی است» تا وانمود شود محاصره پایان یافته است. این سازمان امدادی تاکید کرد که وضعیت انسانی در غزه همچنان در شرایط بحرانی قرار دارد.
فرزندانمان به آرامی جان میدهند
در تایید این هشدارها، رویترز گزارش داد که هر روز صدها فلسطینی به آشپزخانههای سوپ در غزه جنگزده هجوم میبرند. آنها با اضطراب و درماندگی قابلمههای خود را تکان میدهند و برای دریافت اندکی غذا تلاش میکنند.
در میان این جمعیت آشفته، محمود الحو، پدر چهار فرزند، نیز برای زنده ماندن فرزندانش تلاش میکند. به نوشته رویترز، این مرد ۳۹ ساله هر روز به دنبال غذا در میان ویرانههای جبالیا در شمال غزه میگردد و تا شش ساعت در میان جمعیت هراسان منتظر میماند تا به سختی غذایی کافی برای خانوادهاش بیابد.
الحو به رویترز میگوید: «من دختر بیماری دارم. نمیتوانم چیزی برایش فراهم کنم. نه نانی هست، نه هیچ چیز دیگری.»
او هر روز از ساعت هشت صبح جلوی آشپزخانه منتظر میماند، فقط برای گرفتن یک بشقاب سوپ برای شش نفر در حالی که به گفته او این مقدار حتی برای یک نفر هم کافی نیست.
محاصره غزه و تشدید درگیریها
به گزارش پزشکان بدون مرز، اسرائیل از اسفند سال گذشته ورود دارو، غذا و سوخت را به غزه مسدود کرده که باعث شده کارشناسان بینالمللی نسبت به قحطی قریبالوقوع در این منطقه محاصره شده که خانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار فلسطینی است، هشدار دهند.
پاسکال کوایسارد، هماهنگکننده اضطراری پزشکان بدون مرز در خان یونس میگوید: «تصمیم مقامات اسرائیلی برای اجازه ورود مقدار ناچیزی کمک به غزه پس از ماهها محاصره هوایی، نشاندهنده قصد آنها برای اجتناب از اتهام گرسنگی دادن به مردم غزه است، در حالی که در واقع (این مقدار از کمکها) آنها را به زحمت زنده نگه میدارند.»
وضعیت وخیم سیستم درمانی غزه
بنا بر گزارش پزشکان بدون مرز، در هفته گذشته، دستکم ۲۰ مرکز درمانی در نوار غزه آسیب دیده و به صورت نسبی یا کامل از چرخه خدماترسانی خارج شدهاند. این امر در پی گسترش عملیات نظامی اسرائیل، افزایش بمبارانها و صدور دستورهای گسترده تخلیه مناطق مسکونی رخ دادهاست.
طبق اعلام وزارت بهداشت غزه، پس از محاصره بیمارستان اندونزیایی، همه بیمارستانهای عمومی در شمال غزه اکنون از کار افتادهاند. بیمارستان صحرایی پزشکان بدون مرز در دیرالبلح در روزهای اخیر با افزایش ۱۵۰ درصدی ظرفیت تخت مواجه شده است.
جستوجوی روزانه برای غذا
خبرنگار رویترز در ادامه مینویسد که الحو پس از دریافت سهم اندک غذا، پلهها را به سوی آپارتمان یک اتاقهاش بالا میرود، جایی که فرزندانش چشمانتظار نشستهاند. او سوپ را با دقت در کاسههای کوچک فلزی میان چهار فرزند خود و دو فرزند برادرش تقسیم میکند.
کودکان در سکوت و به آرامی غذا میخورند.
الحو با نگاهی به کاسههای کوچک سوپ میگوید: «شکر خدا، این غذا صبحانه، ناهار و شام ماست.» او اضافه میکند روز گذشته خانوادهاش هیچ غذایی برای خوردن نداشتند.
این پدر فلسطینی در پایان به خبرنگار میگوید: «امیدوارم همه کنار ما بایستند. فرزندان ما به آرامی در حال جان دادن هستند.»
بر اساس آمار مقامات بهداشتی فلسطین، جنگ غزه که اکنون وارد بیستمین ماه خود شده، تاکنون جان بیش از ۵۳ هزار فلسطینی را گرفته و نظام بهداشتی غزه را تقریبا به طور کامل فلج کرده است.
گزارش سازمان ملل متحد حاکی است که در حال حاضر تنها حدود هزار تخت بیمارستانی فعال در سراسر نوار غزه باقی مانده است. این در حالی است که پیش از آغاز درگیریها، ظرفیت بستری در این منطقه ۳۵۰۰ تخت بوده است.
این وضعیت نشاندهنده کاهش چشمگیر توان درمانی غزه در شرایطی است که نیاز به خدمات پزشکی به شدت افزایش یافته است