خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد ارتش اسرائیل به‌صورت سیستماتیک از فلسطینیان در نوار غزه به‌عنوان سپر انسانی استفاده کرده است. این گزارش با استناد به گفته‌های سربازان ارتش اسرائیل و شماری از فلسطینیان بازداشت‌شده در غزه و کرانه باختری رود اردن تهیه شده است.
حدود ۱۳۰ کامیون کمک در روزهای اخیر وارد نوار غزه شدهاند اما ساکنان این منطقه، این میزان را «قطرهای از اقیانوس» نیازهای خود میدانند.
برآورد سازمان ملل نشان میدهد برای پیشبرد رسیدگی به بحران انسانی غزه، روزانه حداقل ۶۰۰ کامیون کمک مورد نیاز است.
ادامه درگیری‌ها و افزایش تلفات
وزارت بهداشت غزه که زیر نظر حماس اداره می‌شود اعلام کرد در ۲۴ ساعت گذشته ۶۰ نفر در حملات اسرائیل کشته و ۱۸۵ نفر زخمی شدهاند.
از آغاز جنگ غزه به دنبال حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس، تعداد کشتهشدگان در این منطقه به ۵۳ هزار و ۸۲۲ نفر رسیده است.
ارتش اسرائیل گزارش داد روز گذشته «بیش از ۷۵ هدف» را مورد حمله قرار داده و اعلام کرد عملیات نظامی برای «دفاع از موجودیت و امنیت کشور در برابر دشمنانی که به دنبال نابودی اسرائیل هستند» ادامه خواهد یافت.
بیشتر بخوانید: ارتش اسرائیل: در ساعات گذشته بیش از ۷۵ موضع در غزه را هدف قرار دادیم
محدودیتهای کمک رسانی و انتقادها
پس از دو ماه محاصره کامل، اسرائیل اجازه ورود تعداد محدودی کامیون به غزه را داده است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، معتقد است که جلوگیری از قحطی برای حفظ حمایت بین‌المللی از اسرائیل ضروری است.
بر اساس گزارشها در فاصله ۲۰ تا ۲۲ می، ۱۹۸ کامیون حامل آرد، غذای کودکان، دارو و تجهیزات پزشکی از گذرگاه کرم شالوم عبور کرده‌اند.
منتقدان این میزان کمک را ناکافی میدانند.
در دوران آتشبس اوایل سال جاری میلادی، روزانه تا ۶۰۰ کامیون برای تامین نیازهای حدود دو میلیون نفر جمعیت غزه، وارد این منطقه میشد.
چالشهای توزیع کمکها
مارتین فریک از برنامه جهانی غذا در آلمان به دویچهوله گفت که توزیع اولین محموله کمکها آغاز شده اما در برابر نیاز موجود، «بسیار ناچیز» است.
برنامه جهانی غذا بیش از ۱۱۶ هزار تن کمک غذایی آماده ارسال در مصر، اردن و اسرائیل دارد که برای تامین نیاز یک میلیون نفر به مدت چهار ماه کافی است اما حرکت کمکها به داخل غزه بسیار کند است.
در کرم شالوم، تنها گذرگاه مرزی باز به غزه، کمکها باید بر روی کامیونهای جدید بارگیری شوند. کاروانها سپس منتظر مجوز ارتش اسرائیل میمانند که این مجوز ممکن است هر لحظه لغو شود.
سازمان‌های کمکرسان
آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی (اونروا) نقشی اساسی و محوری در توزیع کمکها دارد. این سازمان پناهگاههای اضطراری را مدیریت می‌کند و سه هزار کامیون کمک آماده کرده است.
برنامه جهانی غذا نیز ۲۵ نانوایی را اداره می‌کند که در پایان ماه مارس به دلیل کمبود سوخت تعطیل شدند.
صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) و سازمان بهداشت جهانی، مواد غذایی ویژه، واکسن و تجهیزات پزشکی ارائه میدهند.
هلال احمر کشورهای منطقه، صلیب سرخ بین‌المللی و ده‌ها سازمان غیردولتی نیز در این تلاشها مشارکت دارند.
ناکامی کمکرسانی دریایی
طرح آمالتیا، کریدور دریایی برای کمکهای اضطراری از قبرس به غزه که بیش از یک سال پیش راهاندازی شد، موفقیتآمیز نبود.
اگرچه با این طرح بیش از ۱۰۰ تن غذا از طریق اسکله موقت در شمال غزه در ماه مارس ۲۰۲۴ تامین شد اما این عملیات کمکرسانی، پس از حمله اسرائیل که منجر به کشته شدن هفت امدادگر آشپزخانه مرکزی جهانی در اوایل ماه آوریل شد، متوقف ماند.
خطر قحطی در هفتههای آینده
حتی پیش از محاصره کامل، بیش از دو-سوم جمعیت غزه به کمکهای بین‌المللی وابسته بودند.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اعلام کرده ۹۳ درصد شهروندان در غزه در وضعیت «بحران یا بدتر از آن» قرار دارند.
این سازمان پیشبینی کرده تا پایان ماه سپتامبر ۲۰۲۵، کل جمعیت این منطقه با بحران یا ناامنی غذایی حاد مواجه خواهد شد.
غزه روزانه به هزار و ۳۰۰ تن غذا برای دو میلیون و ۲۰۰ هزار ساکن خود نیاز دارد.
با توجه به ظرفیت ۲۵ تنی هر کامیون، فقط برای تامین غذای یک روز غزه، ۵۰ تا ۶۰ کامیون لازم است.
سازمان ملل تخمین میزند با احتساب آب، سوخت، دارو و اقلام بهداشتی، روزانه حداقل ۵۰۰ کامیون برای ارائه کمک به غزه مورد نیاز است.
افيخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل، جمعه دوم خرداد در پستی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد عملیات ارتش این کشور علیه آنچه «سازمان‌های تروریستی در نوار غزه» خوانده است، در قالب عملیات «عربات جدعون» ادامه دارد.
ادرعی نوشت این اهداف شامل افراد مسلح، انبارهای تسلیحات، ساختمانهای نظامی، مواضع تکتیرانداز و سکوهای پرتاب بودهاند.
او تاکید کرد این عملیات با هدایت فرماندهی منطقه جنوبی، شاباک (سازمان امنیت داخلی اسرائیل) و اطلاعات نظامی ارتش انجام شد.
ارتش اسرائیل پنج‌شنبه اعلام کرد لشکر ۹۸، متشکل از نیروهای ویژه چترباز و کماندو، بار دیگر به عملیات در نوار غزه بازگشته است.
۱۶ کشته در حملات بامدادی اسرائیل به غزه
خبرگزاری فرانسه در گزارشی به نقل از نهاد دفاع مدنی تحت کنترل حماس اعلام کرد از بامداد جمعه تاکنون، دستکم ۱۶ نفر در حملات ارتش اسرائیل به مناطق مختلف نوار غزه کشته شدهاند.
محمد المغیر، یکی از مقامهای این نهاد گفت این حملات که ده‌ها زخمی نیز بر جای گذاشته، عمدتا مناطق مرکزی و جنوبی غزه را هدف قرار دادهاند.
آمار اعلامشده از سوی حماس به‌طور مستقل قابل راستیآزمایی نیست و میان کشتهشدگان تفاوتی بین غیرنظامیان و نیروهای مسلح قائل نشده است.
حمله شهرکنشینان اسرائیلی به روستایی در کرانه باختری هشت زخمی برجا گذاشت
روزنامه تایمز اسرائیل در گزارشی به نقل از رسانههای فلسطینی نوشت در پی حمله شبانه گروهی از شهرکنشینان اسرائیلی به روستای بروقین در شمال کرانه باختری، دستکم هشت نفر دچار سوختگی و جراحات ناشی از آتشسوزی شدند.
در این حمله که بامداد جمعه رخ داد، پنج خانه و پنج خودرو به آتش کشیده شدند.
تصاویر منتشرشده از محل حادثه، خودروهایی شعلهور را نشان میدهد و آتش به ساختمانهای مجاور نیز سرایت کرده است.
طبق گزارشها، هیچیک از مهاجمان بازداشت نشدهاند.
روزنامه هاآرتص به نقل از ارتش اسرائیل اعلام کرد مهاجمان پیش از رسیدن نیروهای نظامی از محل متواری شدند.
پلیس اسرائیل تاکنون واکنشی رسمی به این حادثه نشان نداده است.
روستای بروقین، محل سکونت فردی بوده است که پیش‌تر در حملهای، تزیلا گز را در حالی که در مسیر رفتن به بیمارستان برای زایمان بود، کشت. موضوعی که ممکن است انگیزه این حمله بوده باشد.
الیاس رودریگز، که به عنوان تنها مظنون تیراندازی مرگبار به دو کارمند سفارت اسرائیل در مقابل موزه یهودیان در واشینگتن دی‌سی بازداشت شده، پنج‌شنبه اول خرداد در دادگاه فدرال به دو فقره قتل درجه یک متهم شد.
الیاس رودریگز، ۳۰ ساله و متولد شیکاگو، متهم است که شامگاه چهارشنبه هنگام خروج گروهی از شرکت‌کنندگان در مراسمی برای دیپلمات‌های جوان ــ به میزبانی کمیته یهودیان آمریکا (AJC)، یک گروه حامی اسرائیل و مخالف یهودستیزی ــ به سوی آن‌ها آتش گشوده است.
به گفته مقامات، رودریگز پس از بازداشت فریاد می‌زد: «آزادی برای فلسطین».
در شکایت کیفری علیه او علاوه بر اتهام قتل درجه یک، اتهاماتی چون قتل مقامات خارجی، استفاده از سلاح گرم و تیراندازی حین ارتکاب جرم خشونت‌آمیز نیز مطرح شده است.
این پرونده در دادگاه فدرال ثبت شده است و ماموران اف‌بی‌آی و پلیس در حال بررسی نوشته‌ها و گرایش‌های سیاسی احتمالی مظنون هستند.
به‌گفته پاملا اسمیت، رییس پلیس واشینگتن، مهاجم با سلاح کمری به یک گروه چهار نفره شلیک کرد و دو نفر را هدف قرار داد. او پیش از تیراندازی، در اطراف موزه یهودیان پرسه می‌زد. این موزه کمی بیش از یک و نیم کیلومتر با کاخ سفید فاصله دارد.
اسمیت گفت: «مظنون پس از بازداشتْ محل رها کردن سلاح را مشخص کرد و سلاح مورد استفاده او کشف شد. او به‌طور ضمنی اذعان کرد که مرتکب این جنایت شده است.»
پلیس تایید کرده که رودریگز سابقه تماس با پلیس در گذشته را نداشته است. ماموران اف‌بی‌آی روز پنج‌شنبه در منزل رودریگز در شیکاگو دیده شدند.
یکی از شاهدان به نام کتی کلیشر ۲۹ ساله که هنگام تیراندازی داخل موزه بود گفت: «مردی هراسان وارد ساختمان شد، ناگهان شالی فلسطینی را بیرون کشید و فریاد زد من انجامش دادم، برای غزه، آزادی، آزادی برای فلسطین. بعد ناگهان پلیس وارد شد و او را بازداشت کرد.»
درباره رودریگز چه می‌دانیم؟
الیاس رودریگز در شیکاگو متولد و بزرگ شده و در دانشگاه ایلینو شیکاگو در رشته ادبیات انگلیسی تحصیل کرده است. او به عنوان تولیدکننده محتوا برای شرکت‌های فناوری تجاری و غیرتجاری فعالیت کرده است.
دن بونجینو، معاون مدیر اف‌بی‌آی در بیانیه‌ای در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که تحقیقات درباره نوشته‌هایی منتسب به رودریگز ادامه دارد و به‌زودی درباره اصالت آن‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
این اظهارات به نوشته‌ای اشاره دارد که با عنوان «فعالیت برای غزه را تشدید کنید، جنگ را به خانه بیاورید» اندکی پیش از تیراندازی، در حسابی ناشناس در شبکه اجتماعی ایکس با نام رودریگز منتشر شده بود.
در این متن، اقدامات نظامی اسرائیل در پاسخ به حملات حماس در اکتبر ۲۰۲۳ که منجر به کشته‌شدن ده‌ها هزار فلسطینی شد، محکوم شده و از مشروعیت اقدامات مسلحانه سخن به میان آمده بود.
در بخشی از این نوشته آمده: «جنایات اسرائیلی‌ها علیه فلسطین نه قابل توصیف است و نه قابل سنجش.»
جاناتان گرینبلت، مدیر اتحادیه ضد افتراء ای‌دی‌ال، به ایران‌اینترنشنال گفت: «در مورد ترور دو کارمند سفارت اسرائیل در واشینگتن دی‌سی، نمی‌دانیم آیا مهاجم مستقیما با جمهوری اسلامی در ارتباط بوده یا نه.»
او افزود: «اما او دیدگاه‌های ضد یهود داشت و از کسانی مانند رهبر جمهوری اسلامی ستایش می‌کرد.»
پلیس همچنین در حال بررسی سابقه سیاسی رودریگز است. او در یک سازمان غیردولتی خدمات سلامت فعالیت می‌کرد و گفته می‌شود در گذشته با گروه‌های چپ‌گرای افراطی در ارتباط بوده است.
پیشینه مظنون
گروه چپ‌گرای سوسیالیستی موسوم به حزب برای سوسیالیسم و رهایی (PSL) در شبکه اجتماعی ایکس تایید کرد که رودریگز در گذشته برای مدتی کوتاه عضو شاخه شیکاگوی این حزب بوده و این ارتباط در سال ۲۰۱۷ پایان یافته است.
این گروه تاکید کرد که «هیچ ارتباطی با این حمله نداشته و از آن حمایت نمی‌کند.»
رودریگز همچنین در یک گزارش محلی در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان عضو گروه جواب «ANSWER» (مخفف: همین حالا برای توقف جنگ و پایان دادن به نژادپرستی اقدام کن) معرفی شده بود؛ گروهی که تجمعاتی در همبستگی با فلسطینیان برگزار کرده است. این گروه هنوز به درخواست‌های رسانه‌ای پاسخ نداده است.
او در یک سازمان غیردولتی خدمات سلامت به نام انجمن اطلاعات استئوپاتیک آمریکا (AOIA) مشغول به کار بود؛ این نهاد در بیانیه‌ای ضمن ابراز همدردی با قربانیان، اعلام کرد: «ما از بازداشت یکی از کارکنان خود به‌عنوان مظنون در این جنایت وحشتناک، شوکه و غمگین شدیم.»
طبق اطلاعات حذف‌شده‌ای که قبلا در وب‌سایت بنیاد تاریخ‌سازان«HistoryMakers» ــ که به مستندسازی تاریخ سیاه‌پوستان آمریکا می‌پردازد ــ موجود بود، رودریگز مدتی در این نهاد به‌عنوان پژوهشگر تاریخ شفاهی فعالیت داشته است.
پس از ۱۱ هفته محاصره، اسرائیل سرانجام مجوز عبور نخستین کامیونهای حامل کمکهای بشردوستانه را صادر کرده و قرار است این کمکهای غذایی از پنج‌شنبه اول خرداد وارد غزه شوند.
با این حال، مقامهای فلسطینی و سازمان‌های امدادی میگویند این کمکها تنها قادر به تامین بخش کوچکی از نیازهای واقعی ساکنان غزه خواهد بود.
ماجد ابو رمضان، وزیر بهداشت تشکیلات خودگردان فلسطین، اول خرداد نسبت به تشدید بحران انسانی در غزه هشدار داد و اعلام کرد ۲۹ کودک و سالمند در روزهای اخیر به‌دلیل گرسنگی جان خود را از دست دادهاند.
بیشتر بخوانید: نتانیاهو: برای تداوم حمایت آمریکا، با ورود کمکهای بشردوستانه به غزه موافقت کردیم
پیش‌تر در ۳۰ اردیبهشت، تام فلچر، رییس آژانس هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل، با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت بحرانی در نوار غزه هشدار داد در صورتی که کمکهای حیاتی «بهموقع» به این منطقه نرسد، ممکن است ۱۴ هزار کودک جان خود را از دست بدهند.
در واکنش به این هشدار، وزیر بهداشت تشکیلات خودگردان تاکید کرد برآورد ۱۴ هزار کودک در معرض خطر «کاملا واقعبینانه» است و احتمال میرود شدت واقعی بحران از این رقم هم فراتر باشد.
از اسفندماه، اسرائیل به‌طور کامل ورود هرگونه محموله به غزه را متوقف کرده و می‌گوید کمکهای بشردوستانه بهجای مردم، به دست نیروهای حماس میرسد؛ اتهامی که این گروه آن را رد می‌کند.
پیش‌تر یک نهاد بین‌المللی هشدار داد نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر از ساکنان غزه در معرض گرسنگی قرار دارند.
بیشتر بخوانید: پاپ لئو: اسرائیل اجازه ورود کمکهای انساندوستانه به نوار غزه را صادر کند
وضعیت بیمارستانهای غزه
وزیر بهداشت تشکیلات خودگردان در ادامه اظهارات خود اعلام کرد تنها «تعداد بسیار کمی محموله در حدود ۹۰ تا ۱۰۰ کامیون» به مناطق جنوبی و مرکزی غزه وارد شدهاند.
ابورمضان در پاسخ به پرسشی درباره وجود اقلام دارویی در محمولههای بشردوستانه گفت: «تا جایی که میدانم تنها آرد برای نانواییها ارسال شده است.»
او اضافه کرد از مجموع ۳۶ بیمارستان غزه، تنها هفت یا هشت مرکز آن هم به‌صورت محدود فعالیت دارند و بیش از ۹۰ درصد داروها و تجهیزات پزشکی به‌دلیل محاصره اسرائیل به پایان رسیدهاند.
بیشتر بخوانید: اتحادیه اروپا به‌دلیل نگرانیها از وضعیت غزه توافق با اسرائیل را بررسی می‌کند
بنبست در مذاکرات آتشبس
ارتش اسرائیل اول خرداد با اعلام گسترش عملیات نظامی خود، به ساکنان ۱۴ محله در شمال غزه هشدار داد محل سکونت خود را ترک کنند.
همزمان، رسانههای عبریزبان گزارش دادند بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، تصمیم گرفته است به‌دلیل ادامه بنبست در مذاکرات غیرمستقیم با حماس برای دستیابی به توافق آتشبس و آزادی گروگانها، کل هیات اسرائیلی را از قطر فرا بخواند.
یک مقام اسرائیلی در همین ارتباط گفت حماس «پاسخی به پیشنهاد آمریکا که اسرائیل با آن موافقت کرده، نداده است و همچنان بر مواضع خود در مخالفت با توافق پافشاری می‌کند».
این مقام که هویتش در رسانههای عبریزبان فاش نشده، افزود: «اگر تغییری حاصل شود و حماس این پیشنهاد را بپذیرد، هیات اسرائیلی فورا به هر مکان لازم اعزام خواهد شد.»
نتانیاهو ۳۰ اردیبهشت اعلام کرده بود اعضای بلندپایه تیم مذاکرهکننده اسرائیل پس از یک هفته گفتوگوهای فشرده در دوحه به اسرائیل بازمیگردند، در حالی که چند نماینده در سطح کارشناسی همچنان در قطر باقی میمانند.
بر اساس این گزارش که شنبه سوم خرداد منتشر شد، سربازان اسرائیلی فلسطینیان را وادار می‌کنند تا پیش از نیروهای نظامی وارد ساختمان‌ها و تونل‌های مشکوک شوند تا خطرات احتمالی از جمله تله‌های انفجاری یا حضور افراد مسلح را شناسایی کنند.
منابع آسوشیتدپرس گفتند استفاده از فلسطینیان به‌عنوان سپر انسانی به رویه‌ای رایج و فراگیر در طول ۱۹ ماه جنگ غزه تبدیل شده است.
این نخستین بار نیست که این اتهام علیه ارتش اسرائیل مطرح شده است. پیش‌تر در ۲۰ اسفند ۱۴۰۳، روزنامه هاآرتص گزارش داد نیروهای اسرائیلی در مواردی از غیرنظامیان فلسطینی به‌عنوان سپر انسانی در درگیری‌های غزه استفاده کرده‌اند.
ارتش اسرائیل بارها این اتهامات را رد کرده و می‌گوید این حماس است که از مکان‌های غیرنظامی مانند مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها و منازل مسکونی برای اهداف «تروریستی» خود استفاده می‌کند.
بیشتر بخوانید: گروهی از فلسطینی‌ها در نشست سازمان ملل، اسرائیل را به خشونت جنسی متهم کردند
اجبار فلسطینیان به شرکت در عملیات نظامی
آسوشیتدپرس در ادامه گزارش خود نوشت هفت فلسطینی در مصاحبه با این خبرگزاری تایید کرده‌اند در عملیات ارتش اسرائیل در غزه و کرانه باختری به‌عنوان سپر انسانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
یک مرد ۳۶ ساله که تابستان گذشته به‌مدت حدودا ۱۷ روز در شمال غزه در بازداشت نیروهای اسرائیلی بود، به آسوشیتدپرس گفت سربازان اسرائیلی «من را کتک زدند و گفتند: انتخابی نداری، یا این کار را انجام می‌دهی یا تو را خواهیم کشت».
دو نظامی اسرائیلی نیز در گفت‌وگو با این خبرگزاری، استفاده از فلسطینیان به‌عنوان سپر انسانی را تایید کردند و گفتند در این عمل مشارکت داشته‌اند.
گروه‌های فلسطینی و سازمان‌های حقوق بشری تاکنون بارها اسرائیل را به نقض قوانین بین‌المللی در جریان جنگ غزه متهم کرده‌اند.
سازمان عفو بینالملل آذرماه ۱۴۰۳ در گزارشی بیسابقه، برای نخستین بار اسرائیل را به ارتکاب نسلکشی علیه فلسطینیان در غزه متهم کرد.
بیشتر بخوانید: سازمان ملل درباره خطر قحطی در غزه هشدار داد
نقش «ردههای بالای فرماندهی» ارتش اسرائیل
یک افسر ارتش اسرائیل که به‌دلیل ترس از پیامدهای احتمالی نخواست نامش فاش شود، به آسوشیتدپرس گفت دستور استفاده از فلسطینی‌ها به‌عنوان سپر انسانی اغلب از «ردههای بالای فرماندهی» صادر میشد و گاه تقریبا هر دسته نظامی از یک فلسطینی برای «پاکسازی مکانها» استفاده می‌کرد.
ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای که در اختیار آسوشیتدپرس قرار داد، این اتهامات را رد کرد و گفت هرگونه اجبار غیرنظامیان برای مشارکت در عملیاتهای نظامی ممنوع است و «چنین دستورالعملهایی همواره به نیروها یادآوری و تاکید می‌شود».
این نهاد نظامی افزود چند گزارش مربوط به استفاده از غیرنظامیان فلسطینی در عملیاتهای نظامی را در دست بررسی دارد.
با این حال، ارتش اسرائیل از ارائه جزییات این پروندهها خودداری کرد و به پرسشها درباره دامنه این اقدام یا نقش احتمالی فرماندهان ارشد در صدور چنین دستوراتی پاسخ نداد.
