شایان سمیعی، کارشناس امنیت ملی، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال می‌گوید: «در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، جمهوری اسلامی چه اقدام تازه‌ای می‌تواند انجام دهد که تهدیدی برای اروپا باشد؟ منظورش رساندن غنی‌سازی اورانیوم به ۹۰ درصد است؟ همان کاری که به گفته خودشان، پیشتر انجام شده است.»
کامبیز غفوری، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی درباره نگرانی مقامات جمهوری اسلامی از احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه به ایران اینترنشنال گفت که خروج از ان‌پی‌تی تنها گزینه جمهوری اسلامی در این حالت است.
او افزود که بر اساس قوانین، جمهوری اسلامی سه ماه پیش از خروج از ان‌پی‌تی می‌تواند جامعه جهانی را مطلع کند.
غفوری افزود که چنین حالتی، دعوت به حمله به تاسیسات اتمی ایران است، زیرا جامعه بین المللی توان نظارت بر برنامه هسته‌ای تهران نخواهد داشت.
ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس به نقل از عباس عراقچی، وزیر خارجه که در جلسه این کمیسیون شرکت کرده بود، گفت: «اگر مکانیسم ماشه فعال شود، واکنش ما سخت خواهد بود.»
در توافق برجام، سازوکاری به نام «مکانیسم ماشه» پیش‌بینی شده که اجازه می‌دهد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بدون نیاز به رای‌گیری جدید در شورای امنیت، دوباره برقرار شوند.
بر اساس این سازوکار، اگر در بازه زمانی ۱۰ ساله اجرای برجام، کشورهای عضو توافق نتوانند درباره اینکه ایران تعهداتش را به‌طور جدی نقض کرده یا نه به توافق برسند، هر یک از پنج کشور اصلی یعنی آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین، می‌توانند این موضوع را به شورای امنیت ارجاع دهند و روند بازگشت تحریم‌ها را آغاز کنند.
وقتی این روند فعال شود، شورای امنیت ۳۰ روز فرصت دارد تا رای بدهد که تعلیق تحریم‌های ایران ادامه پیدا کند؛ یعنی تحریم‌هایی که قبلا لغو یا متوقف شده‌اند، همچنان متوقف بمانند و دوباره اجرا نشوند.
برای تصویب چنین قطعنامه‌ای، دست‌کم ۹ رای موافق لازم است و هیچ‌کدام از پنج عضو دائم شورا نباید آن را وتو کنند.
اگر این قطعنامه تصویب نشود، همه تحریم‌های قبلی سازمان ملل به‌طور خودکار دوباره اجرا می‌شوند، مگر اینکه شورای امنیت تصمیم دیگری بگیرد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، شامگاه سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت گفت تحریم‌هایی که از سوی سه کشور اروپایی در قالب مکانیسم ماشه در حال پیگیری است، مستقل از مسیر دیپلماتیک ایالات متحده و با جدول زمان‌بندی متفاوتی در جریان است.
او در ادامه افزود: «هفته گذشته در ترکیه با نمایندگان سه کشور اروپایی دیدار داشتم. روند مستقل آن‌ها ممکن است منجر به اعمال تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران از تابستان تا پاییز شود.»
علی‌حسین قاضی‌زاده، عضو تحریریه ایران‌اینترنشنال، درباره اظهارات فریدون عباسی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، گفت: «سخنان عباسی نشان داد که بسیاری از ادعاهای آمریکا و اسرائیل درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی واقعیت دارد.»
عباسی پیشتر تصریح کرد که جمهوری اسلامی توانایی ساخت سلاح هسته‌ای را دارد، تنها فرمان آن صادر نشده است.
قاضی‌زاده گفت: «این “توانایی” حاصل اراده، تحقیق، توسعه و تلاش مستمر است؛ بنابراین، اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای برای ایجاد بازدارندگی است، بی‌راه نیست.»
مهدیه گلرو، فعال سیاسی، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال گفت: «طی هفته‌های گذشته و هم‌زمان با دور تازه مذاکرات تهران و واشینگتن، شاهد نبود انسجام در موضع‌گیری مقامات جمهوری اسلامی درباره روند مذاکرات هستیم.»
به‌گفته او، «مساله غنی‌سازی از مهم‌ترین خطوط قرمز جمهوری اسلامی است و نگرانی درباره اظهار نظر در این زمینه به حدی رسیده که مقامات را وادار به سکوت کرده‌اند تا شرایط را تحت کنترل نگه دارند.»
گلرو درباره سخنان حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، که گفته بود «درگیر جنگی تمام‌عیار هستیم»، افزود: «جمهوری اسلامی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در حال جنگ است و با قدرت گرفتن رسانه‌های اجتماعی، در جنگ روایت‌ها بارها شکست خورده است.»
او افزود: «جمهوری اسلامی از نظر اقتصادی نیز در وضعیت شکست‌خورده‌ای قرار دارد، در کنار بحران کم‌آبی و قطعی برق.»
گلرو گفت: «بعد از جنبش «زن، زندگی، آزادی»، پروپاگاندای جمهوری اسلامی در عرصه جهانی شکست خورده و دیگر نمی‌تواند روایت‌های خود را به افکار عمومی بین‌المللی القا کند. همه این عوامل جمهوری اسلامی را در موقعیت دفاعی قرار داده‌اند.»
حسین علیزاده، دیپلمات پیشین و تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل، به ایران اینترنشنال گفت: «در چهار دوره‌ی پیشین مذاکرات، وقتی گفت‌وگویی انجام می‌شد، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی پس از جلسه می‌آمد و از واژه‌هایی مانند محتاطانه یا اینکه جلسه سازنده بود، استفاده می‌کرد.»
علیزاده افزود: «اما در دور پنجم، حتی از واژه‌ی محتاطانه نیز استفاده نکرد. این نشان‌دهنده عمق افتراق و جدایی بسیار زیاد میان طرف‌هاست.»
او گفت: «از سوی دیگر، وقتی موضوع به یک میانجی‌گر واگذار می‌شود، به این معناست که تهران پیشنهادی ندارد. آمریکا مصرانه بر موضع خود مبنی بر لزوم غنی‌سازی صفردرصد پافشاری می‌کند. در این شرایط، عمان چه پیشنهادی می‌تواند ارائه دهد که برای هر دو طرف قابل قبول باشد؟»
کامران متین، استاد روابط بین‌الملل، در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال با اشاره به خروج زودهنگام استیو ویتکاف از مذاکرات و دیدار او با رییس موساد، گفت: «به نظر می‌رسد میان آمریکا و اسرائیل درباره مذاکره با جمهوری اسلامی، هماهنگی‌های وجود دارد.»