نیکی هیلی: ایران و روسیه شریک یکدیگرند؛ نقشآفرینی پوتین در مذاکرات مضحک است
نیکی هیلی، نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل، با اشاره به شراکت نظامی جمهوری اسلامی و روسیه در جنگ اوکراین، ایفای نقش پوتین در مذاکرات هستهای را «مضحک» و «توهینی آشکار به متحدان آمریکا» خواند.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، اظهارات هیلی را «عجیب» توصیف کرد و نوشت: «او باید بداند که ارائه خدمات میانجیگرانه به آمریکا و ایران برای کمک به یافتن زبان مشترک، هیچ ربطی به وضعیت اوکراین یا تحولات پیرامون آن ندارد.»
هیلی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود: «روسیه از ایران پهپاد و موشکهای بالستیک دریافت کرده تا در گروگانگیری اوکراین از آنها استفاده کند. ایران و روسیه شریک یکدیگرند. این مضحک است که تصور کنیم پوتین میتواند در مذاکرات میان آمریکا و ایران نقش مذاکرهکننده اصلی را ایفا کند، آن هم در برابر کمک آمریکا به روسیه در موضوع اوکراین.»
گیدئون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل، گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی را «نگرانکننده» خواند و گفت که با وجود هشدارهای بیشمار جامعه بینالمللی، تهران «کاملا مصمم است که برنامه ساخت سلاح هستهای خود را تکمیل کند.»
او در نشست خبری با همتای آلمانی خود، از جامعه بینالمللی خواست که اکنون برای «متوقفکردن ایران» اقدام کند. ساعر افزود: «گزارش آژانس، آنچه اسرائیل سالهاست میگوید را تایید میکند؛ اینکه هدف از برنامه هستهای ایران صلحآمیز نیست. این موضوع از گستره نگرانکننده فعالیتهای غنیسازی اورانیوم این کشور پیداست؛ دامنهای که تنها در کشورهایی با هدف ساخت سلاح هستهای دیده میشود و توجیه غیرنظامی ندارد.»
ایلان ماسک، بنیانگذار اسپیسایکس و جمهوریخواهان تندرو در سنای آمریکا، مخالفت خود را با لایحه کاهش مالیات و افزایش بودجه دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا تشدید کردند و خواستار کاهش بیشتر هزینههای دولت شدند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دفتر بودجه کنگره ایالات متحده اعلام کرد لایحه ترامپ برای تمدید کاهش مالیاتهای ۲۰۱۷ و افزایش هزینههای نظامی و امنیت مرزی، حدود ۲.۴ تریلیون دلار به کسری بودجه ۳۶.۲ تریلیون دلاری آمریکا اضافه خواهد کرد.
کمیته «بودجه مسئولانه فدرال»، هشدار داد با احتساب پرداخت بهره، هزینه این لایحه در یک دهه به سه تریلیون دلار برسد.
مخالفت شدید ماسک
ماسک که تا هفته گذشته رهبری «اداره کارآمدی دولت» را بر عهده داشت، با انتشار پیامی در ایکس اعلام کرد: «باید لایحه بودجه جدیدی نوشته شود که کسری بودجه را بیشتر نکند.»
او که بزرگترین حامی مالی جمهوریخواهان در انتخابات ۲۰۲۴ بود، با وعده کاهش دو تریلیون دلار از بودجه فدرال به تیم ترامپ پیوست اما هفته گذشته این تیم را ترک کرد.
واکنش کاخ سفید و سنا
کاخ سفید به شدت از موضع ماسک انتقاد کرد و این رفتار مدیرعامل تسلا «عصبانی کننده» توصیف شد. با این حال، یک مقام دولت ترامپ تاکید کرد انتقادات ماسک فقط نشاندهنده «یک اختلاف نظر ساده» است و روابط در کل خوب است.
این مقام افزود که ترامپ همچنان برای تصویب لایحه مورد نظرش تلاش میکند.
جان تون، رهبر اکثریت سنا، پس از ملاقات با ترامپ در کاخ سفید گفت: «مسیر زیادی را پشت سر گذاشتهایم. شکست در کار نیست و حتما این لایحه را به تصویب میرسانیم.»
برخی سناتورهای جمهوریخواه تاثیر ماسک را جدی نگرفتند.
کوین کرامر، نماینده داکوتای شمالی در سنا، با طعنه گفت: «به نظرم سناتورهای کمی هستند که حرفهای ماسک را مهم بدانند. حرفهایش جالب است ولی ما سیاستگذاران مصمم هستیم و باید کشور را اداره کنیم.»
مخالفت درون حزبی
جمهوریخواهان در سنا اکثریت ۵۳ نفره دارند و تنها چهار رای مخالف برای شکست این طرح که «لایحه بزرگ و زیبا» نام دارد، کافی است.
ریک اسکات، سناتور جمهوریخواه فلوریدا، با انتقاد از وضعیت فعلی گفت: «با دو تریلیون دلار کسری بودجه، نرخ بهره یا تورم کنترل نخواهد شد؛ مگر بودجه متعادل شود.»
رون جانسون، نماینده ویسکانسین در سنا نیز این لایحه را برای تغییر مسیر کسری بودجه و بدهی کشور ناکافی دانست.
او گفت: «شما درباره شاخهها و برگها بحث میکنید در حالی که جنگل در آتش را نادیده میگیرید.»
نگرانیها از وضعیت بیمه درمانی
دفتر بودجه کنگره پیشبینی کرد تعداد افراد بدون بیمه درمانی در آمریکا تا سال ۲۰۳۴، حدود ۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر افزایش خواهد یافت.
برآورد میشود از این تعداد، یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر مهاجران غیرمجاز باشند که دیگر تحت پوشش برنامههای تامین مالی ایالتها قرار نخواهند گرفت.
این لایحه هزار و ۱۰۰ صفحهای که علاوه بر تمدید کاهش مالیاتهای مصوب دور نخست ریاستجمهوری ترامپ، بسیاری از مشوقهای انرژی سبز دوران جو بایدن، رییسجمهوری پیشن آمریکا را لغو کرده، شرایط دریافت کمکهای بهداشتی و غذایی فقرا را سختتر کرده و بودجه طرحهای مقابله با مهاجرت و اخراج سالانه یک میلیون نفر را تامین میکند.
مقامهای آمریکایی اکنون در حال بررسی این موضوع هستند که گروهی همچون حوثیهای یمن که از نظر تسلیحاتی و لجستیکی در سطحی ابتدایی هستند، چگونه توانستهاند قدرتمندترین ناوگان دریایی جهان را به چالش بکشند.
روزنامه والاستریت ژورنال، پنجشنبه ۱۵ خرداد در گزارشی نوشت حوثیها بهرغم استقرار در مناطق فقیرنشین و غارهای یمن، نیروی دریایی ایالات متحده را وارد شدیدترین درگیریهای خود از زمان جنگ جهانی دوم کردهاند.
بر اساس این گزارش، موضوع سه فروند جنگنده از ناو هواپیمابر «یواساس ترومن» که طی پنج ماه گذشته از دست رفتهاند، اکنون تحت بررسی پنتاگون قرار دارد.
یک مقام نیروی دریایی آمریکا درباره این رخداد گفت: «این بیسابقه است. شاید فقط بدشانسی یا تصادف باشد، یا شاید مسائل بنیادیتری در کار باشد.»
والاستریت ژورنال همچنین نوشت که اوایل سال گذشته، دو عضو نیروی ویژه دریایی آمریکا حین عملیات شبانه برای سوار شدن به یک قایق که به گفته مقامها «در حال انتقال قطعات موشکهای بالستیک و کروز از ایران به یمن بود»، در دریا ناپدید شدند.
یکی از آنها هنگام ورود به داخل قایق به دریا افتاد و دیگری برای نجات او به آب پرید.
عملیات جستوجو به مدت ۱۰ روز ادامه داشت اما در نهایت این دو نفر مرده اعلام شدند.
این حادثه در آبهای دریای عرب و در نزدیکی سواحل سومالی، صدها مایل دورتر از یمن رخ داد.
از سوی دیگر، بر اساس این گزارش حوثیها توانستهاند از گسترش فناوری موشکها و پهپادهای ارزانقیمت ساخت ایران بهره ببرند.
آنها برای نخستین بار در میدان نبرد، از موشکهای بالستیک ضدکشتی با تکنولوژی دوران جنگ سرد استفاده و در نحوه استقرار تسلیحات خود نوآوری کردند.
بر اساس این گزارش، حوثیها موفق شدهاند بیش از ۱۲ پهپاد آمریکایی «ریپر» را سرنگون کنند. پهپادهایی که ارزش تقریبی هر یک از آنها حدود ۳۰ میلیون دلار است.
آمریکا در حال طراحی راهکارهای تازهای برای نسل جدیدی از پهپادها و موشکهاست اما همچنان بهطور گسترده به سامانههای دفاعی بسیار پرهزینه متکی است.
از اواخر سال ۲۰۲۳ تاکنون، حدود ۳۰ کشتی نیروی دریایی ایالات متحده در عملیاتهای رزمی در دریای سرخ مشارکت داشتهاند که معادل ۱۰ درصد از کل ناوگان فعال نیروی دریایی این کشور است.
به گفته یکی از مقامهای آمریکایی، در این مدت دستکم یکونیم میلیارد دلار مهمات بر سر مواضع حوثیها ریخته شده است.
بر اساس این گزارش، پیامدهای این مواجهه نظامی برای سالها باقی خواهد ماند.
عملیات علیه حوثیها، منابع را از ماموریتهای مهم در آسیا برای بازدارندگی چین منحرف کرد و برنامههای نگهداری و تعمیر ناوهای هواپیمابر را به تعویق انداخت. موضوعی که میتواند در آینده باعث ایجاد خلأهای عملیاتی شود زیرا این کشتیهای غولپیکر ناچار به ترک ماموریت و بازگشت به اسکله برای تعمیر خواهند بود.
با وجود آسیبها و فشارهای ناشی از عملیات، مقامهای نیروی دریایی آمریکا گفتهاند نبرد با حوثیها تجربه جنگی ارزشمندی بوده است.
در پنتاگون، درگیری در دریای سرخ بهعنوان نوعی «آمادگی و گرم کردن» برای یک درگیری احتمالا شدیدتر و پیچیدهتر با چین در نظر گرفته میشود.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، با اشاره به تماس تلفنی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، از اعلام آمادگی پوتین برای استفاده از شراکت مسکو با تهران در کمک به حلوفصل مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا خبر داد.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۱۵ خرداد در گزارشی به نقل از پسکوف با تاکید بر «شراکت نزدیک مسکو و تهران» نوشت که رییسجمهوری روسیه در صورت لزوم آماده پیوستن به مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا است.
ترامپ چهارشنبه ۱۴ خرداد اعلام کرد در تماس تلفنی با پوتین، پیشنهاد داده است که او در گفتوگوهای مربوط به پرونده هستهای جمهوری اسلامی مشارکت کند و احتمال داده که بتواند برای دستیابی سریع به نتیجه، نقش مثبتی ایفا کند.
رییسجمهوری آمریکا در این گفتوگو تاکید کرده که جمهوری اسلامی برای دادن پاسخ به پیشنهاد واشینگتن تعلل کرده و زمان تهران برای رسیدن به تصمیم، در حال پایان یافتن است.
ترامپ در شبکه اجتماعی تروثسوشال نوشت: «من به پوتین گفتم که ایران نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند و فکر میکنم که در این موضوع با هم توافق داریم.»
رییسجمهوری آمریکا در ادامه پست خود نوشت که جمهوری اسلامی در این زمینه «کند عمل کرده» و آمریکا باید در مدت کوتاهی پاسخی روشن دریافت کند.
علی خامنهای، رهبر جمهوی اسلامی، ۱۴ خرداد با رد صریح طرح آمریکا برای توافق اتمی گفت: «پاسخ ما به یاوهگویی آمریکا معلوم است: نمیتوانند هیچ غلطی بکنند.»
پیشتر کاخ سفید هشدار داده بود در صورت رد پیشنهاد ترامپ، تهران با «پیامد جدی» روبهرو خواهد شد.
خامنهای در سخنرانی خود تاکید کرد: «حرف اول آمریکا این است که ایران صنعت هستهای نداشته باشد.»
کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، ۱۳ خرداد از ارائه پیشنهادی «دقیق و قابل قبول» به جمهوری اسلامی خبر داد و با اشاره به موضعگیری رییسجمهوری آمریکا درباره ضرورت غنیسازی صفر درصدی جمهوری اسلامی، گفت: «رییسجمهوری شب گذشته بهروشنی موضع خود را اعلام کرد؛ موضعی که نمیتوانست صریحتر از این باشد و بار دیگر تاکید کرد که این، موضع رسمی اوست.»
پیشنهاد آمریکا برای یک توافق هستهای جدید از سوی عمان به تهران ارائه شد. کشوری که میانجی مذاکرات بین عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه بوده است.
تلاش ایران برای مشارکت روسیه در مذاکرات
پیشنهاد مشارکت روسیه در گفتوگوهای هستهای ایران و آمریکا در شرایطی مطرح میشود که مسکو و واشینگتن کماکان بر سر نحوه پایان جنگ در اوکراین اختلافات جدی دارند.
ویتکاف به عنوان رییس هیات آمریکا در مذاکرات هستهای با ایران، پنجم اردیبهشت و یک روز پیش از دور سوم گفتوگوهای هستهای ایران و آمریکا در سفر به مسکو با پوتین دیدار کرد.
عراقچی نیز ۲۹ فروردین در سفر به مسکو با اشاره به گفتوگوهایش با پوتین و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، درباره مذاکرات هستهای جاری با آمریکا گفت: «ما از نقش روسیه در برجام بسیار راضی هستیم و مشتاقیم این کشور در هر توافق جدیدی نقش مثبت خود را ایفا کند.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دلیل سفر خود به مسکو را تسلیم نامهای از سوی خامنهای به پوتین اعلام کرده بود. سفری که دو روز پیش از آغاز دور دوم مذاکرات تهران و واشینگتن انجام شد.
در همان روز، سخنگوی کرملین اعلام کرد پوتین نیز در این دیدار، پیامی برای خامنهای ارسال کرده است.
مقامهای اوکراین اعلام کردند در حمله پهپادی شبانه روسیه به مناطق شمالی و شمال شرقی این کشور، پنج نفر کشته و دستکم ۲۴ نفر زخمی شدند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، ایهور کلیمنکو، وزیر کشور اوکراین، پنجشنبه ۱۵ خرداد اعلام کرد در حمله پهپادی روسیه به شهر پریلوکی در منطقه چرنیهیف اوکراین، همسر، دختر و نوه یکساله رییس آتشنشانی محلی کشته شدند.
به گفته او، در زمان حمله، رییس آتشنشانی همراه با تیم نجات، در محل حادثه مشغول امدادرسانی بوده است.
کلیمنکو در کانال تلگرامی خود نوشت: «در این شب وحشتناک، ناجی ما در کنار تیم آتشنشانی و امداد در حال مقابله با پیامدهای حملات دشمن بود.»
ویچسلاو چائوس، فرماندار منطقه نیز گفت که در این حمله شش پهپاد به شهر شلیک شد و در مجموع پنج نفر از جمله اعضای این خانواده رییس آتشنشانی جان خود را از دست دادند.
شش نفر دیگر نیز مجروح و به بیمارستان منتقل شدند.
مناطق شمالی و شرقی اوکراین در طول بیش از سه سال جنگ هدف مکرر پهپادها و موشکهای روسیه بودهاند.
در حمله پهپادی دیگری که به شهر خارکیف در شمال شرق اوکراین صورت گرفت، ۱۸ نفر از جمله چهار کودک زخمی شدند.
ایهور تِرِخوف، شهردار خارکیف، گفت که در جریان این حمله هفت ساختمان مسکونی آسیب دیدهاند و دو ساختمان بهطور مستقیم مورد اصابت قرار گرفتهاند.
همزمان ستاد کل ارتش اوکراین در بیانیهای اعلام کرد سامانههای موشکی روسیه در منطقه بریانسک را که در حال آمادهسازی برای حمله به این کشور بودند، هدف قرار داده است.
در این بیانیه آمده است: «یک پرتابگر موشک روسیه منفجر شده و دو پرتابگر دیگر به احتمال زیاد آسیب دیدهاند.»
به گفته ارتش اوکراین، هدف این حمله احتمالی، پایتخت این کشور، کییف، بوده است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، چهارشنبه ۱۴ خرداد پس از گفتوگوی تلفنی یک ساعت و ۱۵ دقیقهای با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، در شبکه اجتماعی تروثسوشال خبر داد که پوتین به او گفته است باید به حمله اخیر اوکراین به پایگاههای هوایی روسیه که خسارت سنگینی بر جای گذاشت، پاسخ دهد.
ولودیمر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، در واکنش به گزارشها درباره حمله پهپادی اوکراین به درون خاک روسیه، گفت اگر روسیه پیش از این حمله با آتشبس موافقت کرده بود، حمله به هواپیماهای نظامی روسیه انجام نمیشد.
حمله پهپادی اوکراین به چهار پایگاه هوایی روسیه در ۱۱ خرداد به انهدام دستکم ۴۱ بمبافکن این کشور به ارزش بیش از هفت میلیارد دلار منجر شد.
این حمله بزرگترین عملیات اوکراین با بیشترین بُرد علیه روسیه از ابتدای جنگ میان دو کشور بوده است.