ابهام در سرنوشت پروژه مشترک هوش مصنوعی امارات و آمریکا بهدلیل ملاحظات امنیتی
خبرگزاری رویترز گزارش داد طرح چند میلیارد دلاری برای احداث یکی از بزرگترین مراکز داده جهان در امارات متحده عربی با مشارکت شرکتهای فناوری آمریکایی، بهدلیل نگرانیهای امنیتی هنوز به مرحله نهایی نرسیده است.
آمارها و مطالعات جهانی نشان میدهد تمایل دیرینه به داشتن فرزند پسر در کشورهای در حال توسعه کاهش یافته و در کشورهای توسعهیافته نیز خانوادهها ترجیح میدهند فرزند دختر داشته باشند.
به گزارش نشریه اکونومیست، جهان شاهد تغییری بنیادین در ترجیح والدین برای جنسیت فرزندان است.
در حالی که تا دهههای اخیر خانوادهها بهشدت فرزند پسر را ترجیح میدادند، اکنون این روند معکوس شده و در بسیاری از نقاط جهان فرزندان دختر بیشتر مورد استقبال قرار میگیرند.
آمار در کشورهای آسیایی
بر اساس محاسبات اکونومیست، از سال ۱۹۸۰ تاکنون حدود ۵۰ میلیون دختر کمتر از میزان طبیعی متولد شدهاند.
در سال ۲۰۰۰ که اوج عدم توازن جنسیتی در تولدها گزارش شده، شمار تولد پسران حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار مورد بیش از حد طبیعی بوده است.
اما در سال جاری میلادی، این رقم به حدود ۲۰۰ هزار مورد کاهش یافته است؛ آماری که کارشناسان آن را نشانهای از بهبود تدریجی نسبت جنسیتی از سال ۲۰۰۱ به اینسو ارزیابی میکنند.
کره جنوبی که در سال ۱۹۹۰ نسبت تولد ۱۱۶ پسر بهازای ۱۰۰ دختر را ثبت کرده بود، اکنون به تعادلی نسبی میان تولد دو جنسیت رسیده است.
در چین نیز این نسبت از ۱۱۷ در دهه ۲۰۰۰ به ۱۱۱ در سال ۲۰۲۳ کاهش یافته است. هند هم با ثبت نسبت ۱۰۷ در سال ۲۰۲۳، یک کاهش نسبی را نسبت به رقم ۱۰۹ در سال ۲۰۱۰ نشان میدهد.
دادههای نظرسنجی در کشورهای در حال توسعه حاکی از آن است که والدین اکنون ترکیبی از فرزندان پسر و دختر را ترجیح میدهند.
در بنگلادش زنانی که هنوز فرزندی ندارند، تمایل تقریبا یکسانی به پسر و دختر ابراز میکنند.
ترجیح داشتن فرزند دختر در کشورهای ثروتمند
در کشورهای توسعهیافته شواهد فزایندهای از ترجیح دادن فرزند دختر وجود دارد.
در کره جنوبی درصد زنانی که تولد پسر را «ضروری» میدانستند، از ۴۸ درصد در سال ۱۹۸۵ به شش درصد در سال ۲۰۰۳ کاهش یافته است.
نظرسنجی ملی باروری در ژاپن نشان میدهد در سال ۱۹۸۲، حدود ۴۸.۵ درصد زوجهای متاهلی که تنها یک فرزند میخواستند، دختر را ترجیح میدادند. این رقم در سال ۲۰۰۲ به ۷۵ درصد رسید.
بررسی دادههای درمانهای باروری و فرزندخواندگی
بر اساس مطالعه فرانسین بلو از دانشگاه کرنل در سال ۲۰۱۷، در آمریکا والدینی که فرزند نخست آنها دختر است، بهطور متوسط تمایل کمتری به فرزندآوری مجدد دارند.
در کلینیک آیویاف نیویورک، والدین ثروتمند تا ۲۰ هزار دلار برای انتخاب جنسیت فرزند پرداخت میکنند و انتخاب اکثر آنها دختر است.
مطالعه اَبی گلدبرگ از دانشگاه کلارک در سال ۲۰۰۹ روی بیش از ۲۰۰ زوج آمریکایی نشان داد در میان شرکتکنندگان، مردان و زنان دگرجنسگرا و همچنین زنان همجنسگرا بهطور میانگین ترجیح میدادند فرزندشان دختر باشد.
طبق یافتههای این تحقیق، تنها گروهی که بهطور متوسط فرزندان پسر را ترجیح میداد، مردان همجنسگرا بودند.
دلایل تغییر نگرش
محققان دلایل مختلفی را برای این تغییر رویکرد مطرح میکنند. در مطالعه گلدبرگ، مردان دگرجنسگرا معتقد بودند دختران «آسانتر بزرگ میشوند» و «جالبتر» و «پیچیدهتر» هستند.
ریچارد ریوز، رییس موسسه آمریکایی «پسران و مردان»، معتقد است نگاه والدین به فرزندان تغییر کرده است: «دیگر کسی به داشتن همسر زیبا برای افتخار فکر نمیکند، بلکه داشتن فرزندی باهوش مایه افتخار است.»
به گفته او، والدین امروزی اغلب دختران را موفقتر میدانند، چرا که آنها زودتر مهارت میآموزند و رفتار آرامتری از خود نشان میدهند.
مسائل اجتماعی مرتبط با مردان در کشورهای ثروتمند نیز در شکلگیری ترجیح والدین برای داشتن فرزند دختر نقش دارد.
آمارها نشان میدهد پسران نوجوان بیشتر درگیر جرائم خشونتآمیز میشوند، نرخ خودکشی بالاتری دارند و در تمامی مقاطع تحصیلی، عملکرد ضعیفتری نسبت به دختران از خود نشان میدهند.
این واقعیتها نگرانی والدین نسبت به آینده پسران را افزایش داده و بر ترجیحات آنها در فرزندآوری تاثیر گذاشته است.
هشدار درباره آینده
با این حال، کارشناسان هشدار میدهند پیشرفت فناوریهای مرتبط با باروری میتواند به برهم زدن تعادل جنسیتی منجر شود.
کیتهای تشخیص جنسیت جنین که از هفته ششم بارداری قابل استفاده هستند، در کنار کاهش هزینه درمانهای باروری، امکان انتخاب جنسیت را بیش از گذشته در دسترس قرار دادهاند؛ موضوعی که میتواند بار دیگر تعادل جنسیتی را با تهدید مواجه کند.
در آمریکا ۹۰ درصد زوجهایی که از روش انتخاب اسپرم بهره میبرند، میگویند جنسیت فرزند برای آنها مهم نیست، اما ۸۰ درصد آنها دختر انتخاب میکنند.
اکونومیست در ادامه گزارش نوشت اگر این روند ادامه یابد، کشورهای ثروتمند ممکن است با مشکل کمبود پسر مواجه شوند.
این رسانه افزود تغییر در ترجیح جنسیت فرزند بازتابدهنده مسائل عمیقتری در جامعه است که نیاز به توجه بیشتر دارد تا جوامع شاهد ترجیح یک جنس بر دیگری نباشند.
با ادامه حواشی مربوط به تنش لفظی دونالد ترامپ و ایلان ماسک، شبکه سیبیاس به نقل از یک مقام ارشد کاخ سفید گزارش داد رییسجمهور آمریکا در حال بررسی فروش خودروی تسلای شخصی خود است. این خودروی قرمز رنگ زمانی خریداری شد که ترامپ قصد داشت به ایلان ماسک در تبلیغ شرکت تسلا کمک کند.
سیبیاس نوشت هفتههاست که این خودرو در محوطه کاخ سفید پارک شده است.
تنش لفظی روز پنجشنبه بین ترامپ و ماسک، موجب ریزش ارزش سهام تسلا شد اما روز جمعه این شرکت با رشد مجدد ارزش سهام خود مواجه شد.
معاون وزیر خارجه روسیه اعلام کرد در پی «ویرانی» روابط این کشور با ایالات متحده، چشمانداز تمدید آخرین پیمان باقیمانده هستهای میان دو کشور بسیار تیره است. این توافق که تحت عنوان «استارت نو» شناخته میشود، در بهمنماه آینده به پایان میرسد.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، جمعه ۱۶ خرداد در گفتوگو با خبرگزاری روسی تاس گفت برنامه پیشنهادی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای ایجاد سپر دفاع موشکی موسوم به «گنبد طلایی»، عامل «عمیقا بیثباتکنندهای» است که موانع جدید و بزرگی بر سر راه هرگونه مذاکره جدید در حوزه کنترل تسلیحات ایجاد میکند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این اظهارات از جمله بدبینانهترین مواضعی است که تاکنون از سوی مسکو درباره سرنوشت توافق «استارت نو» بیان شده است.
پیمان استارت نو که در سال ۲۰۱۰ از سوی باراک اوباما و دیمیتری مدودوف، روسایجمهوری پیشین آمریکا و روسیه به امضا رسید، در اختیار داشتن بیش از هزار و ۵۵۰ کلاهک هستهای را برای هر یک از این دو کشور ممنوع کرده است.
ریابکوف با اشاره به وضعیت کنونی روابط روسیه با آمریکا گفت: «با توجه به اینکه پیمان تنها کمتر از هشت ماه دیگر اعتبار دارد، صحبت از واقعبینانه بودن سناریوی احیای آن بهتدریج بیمعنا میشود.»
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در سال ۲۰۲۳ مشارکت کشورش در این توافق را تعلیق کرد و حمایت آمریکا از اوکراین را عامل این تصمیم دانست اما گفت مسکو همچنان به سقفهای تعیینشده برای تعداد کلاهکها، موشکها و بمبافکنهای سنگین پایبند میماند.
هشدار درباره آغاز یک رقابت تسلیحاتی جدید
کارشناسان امنیتی هشدار میدهند در صورت پایان یافتن این پیمان بدون جایگزین مناسب، احتمال آغاز یک رقابت تسلیحاتی جدید افزایش مییابد، آن هم در زمانی که تنشهای جهانی بر سر جنگ اوکراین در اوج است و هر دو رییسجمهور روسیه و آمریکا درباره خطر بروز جنگ جهانی سوم هشدار دادهاند.
فدراسیون دانشمندان آمریکایی برآورد کرده که در صورت لغو محدودیتهای توافق، روسیه میتواند با افزودن صدها کلاهک، ظرفیت زرادخانه هستهای مستقر خود را تا ۶۰ درصد افزایش دهد.
پروژه «گنبد طلایی» و خطر نظامیسازی فضا
ترامپ ماه گذشته گفت که طراحی نهایی پروژه «گنبد طلایی» به ارزش ۱۷۵ میلیارد دلار را انتخاب کرده است.
این طرح قرار است با استفاده از صدها ماهواره در مدار، موشکهای شلیکشده از سوی روسیه یا چین را شناسایی، رهگیری و در صورت لزوم منهدم کند.
تحلیلگران هشدار دادهاند که این طرح میتواند منجر به تشدید نظامیسازی فضا شود و کشورهای دیگر را نیز به ایجاد سامانههای مشابه یا توسعه تسلیحات پیشرفتهتر برای دور زدن این سپر دفاعی سوق دهد.
چند روز پیش از این اظهارات ریابکوف، اوکراین با حملات پهپادی، پایگاههای هوایی در عمق خاک روسیه را هدف قرار داد. پایگاههایی که بخشی از توان بازدارندگی هستهای روسیه به شمار میروند.
مسکو تهدید کرده «در زمان و مکان مناسب» به این حملات پاسخ خواهد داد.
دیمیتری نویکوف، نایبرییس کمیسیون روابط بینالملل مجلس دومای روسیه، اعلام کرد که این کشور ممکن است به ایلان ماسک، به دلیل درگیریاش با دونالد ترامپ، پناهندگی سیاسی در روسیه پیشنهاد دهد.
او در گفتوگو با خبرگزاری تاس گفت: «فکر میکنم ماسک بازی کاملا متفاوتی دارد، بنابراین احتمالا نیازی به پناهندگی سیاسی نخواهد داشت، هرچند اگر بخواهد، روسیه طبیعتا میتواند آن را فراهم کند.»
ارتش تایلند اعلام کرد در صورت وخامت اوضاع، آماده اجرای «عملیاتی در سطح بالا» برای دفاع از حاکمیت این کشور است. این هشدار نظامی در پی درگیری مرزی هفته گذشته با کامبوج و کشته شدن یک سرباز کامبوجی داده شده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، ارتش تایلند جمعه ۱۶ خرداد در بیانیهای با اعلام اینکه اطلاعات نظامی از افزایش تحرکات نیروهای کامبوجی در مناطق مرزی حکایت دارد، این مسئله را «نگرانکننده» توصیف کرد.
پائتونگتارن شیناواترا، نخستوزیر تایلند، جمعه پس از جلسه شورای امنیت ملی گفت که ارتش این کشور آماده دفاع از حاکمیت کشور است اما دولت ترجیح میدهد مسئله را از راه دیپلماتیک حلوفصل کند.
او گفت: «ارتش برای هر سناریویی آماده است اما هر درگیریای خسارتبار خواهد بود و بنابراین راهحل صلحآمیز در اولویت است.»
او تاکید کرد که دولت و ارتش تایلند به طور هماهنگ عمل میکنند.
پیشتر ارتش اعلام کرده بود نیروهای نظامی در منطقه مرزی با آرامش و درک شرایط عمل میکنند اما در صورت لزوم، برای دفاع کامل از کشور آمادگی دارند.
اختلافات قدیمی؛ روابط گرم امروز
اگرچه تایلند و کامبوج در گذشته روابط پرتنشی داشتهاند اما بهدلیل ارتباط نزدیک تاکسین شیناواترا و هون سن، نخستوزیران پیشین دو کشور، روابط امروز دو دولت گرم توصیف میشود. فرزندان آنها اکنون در مقام نخستوزیری تایلند و کامبوج قرار دارند.
با این حال، اختلافات مرزی بهویژه در مناطق تعییننشده هنوز ادامه دارد. درگیری اخیر در هشت خرداد در یکی از این مناطق رخ داد که به کشتهشدن یک سرباز کامبوجی انجامید.
دو کشور در روزهای گذشته بیانیههای محتاطانهای مبنی بر تعهد به گفتوگو منتشر کردهاند.
اختلاف در دادگاه بینالمللی
کامبوج اعلام کرده است اختلافات در چهار منطقه مرزی را به دیوان بینالمللی دادگستری ارجاع خواهد داد و از تایلند خواسته برای حل این موضوع همکاری کند. تایلند اما صلاحیت این دادگاه را به رسمیت نمیشناسد.
آخرین بار درگیری مرزی میان دو کشور در سال ۲۰۱۱ بر سر معبد تاریخی «پره ویهار» به خشونت کشید.
دادگاه لاهه در سال ۲۰۱۳ در حکم نهایی خود حاکمیت این معبد را به کامبوج واگذار کرد اما اختلافها درباره مرزهای اطراف همچنان ادامه دارد.
فومتام وچایاچای، وزیر دفاع تایلند، پس از دیدار با همتای کامبوجی خود اعلام کرد دو طرف بر لزوم پرهیز از خشونت توافق کردهاند و او پیشنهاد بازگشت به مواضع تعیینشده در سال ۲۰۲۴ را مطرح کرده است.
رویترز جمعه ۱۶ خرداد به نقل از منابع آگاه نوشت با وجود رونمایی رسمی از این پروژه در جریان سفر ماه گذشته دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، به ابوظبی، توافق نهایی در این خصوص همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
این پروژه عظیم شامل ساخت یک پردیس هوش مصنوعی به مساحت ۲۶ کیلومتر مربع است که قرار است میزبان مجموعهای از مراکز داده بسیار پیشرفته باشد.
سرمایهگذاری اصلی این طرح بر عهده شرکت فناوری «جی۴۲» است؛ شرکتی نزدیک به دولت امارات که نقشی محوری در توسعه صنعت هوش مصنوعی این کشور دارد.
در مرحله نخست پروژه که با نام «استارگیت امارات» شناخته میشود و زمان بهرهبرداری آن سال ۲۰۲۶ تعیین شده، غولهای فناوری از جمله انویدیا، اوپناِیآی، سیسکو، اوراکل و سافتبانک ژاپن با جی۴۲ همکاری دارند.
گرچه این طرح با اتکا به تراشههای پیشرفته انویدیا از سوی مقامهای آمریکایی بهعنوان موفقیتی راهبردی در رقابت حوزه فناوری با چین معرفی شده، اما به گفته منابع آگاه، واشینگتن هنوز چارچوبهای امنیتی لازم را برای صدور این فناوریها و نحوه نظارت بر اجرای توافق با ابوظبی مشخص نکرده است.
نگرانی آمریکا از نقش احتمالی چین در پروژه هوش مصنوعی امارات
در جریان سفر ترامپ، ابوظبی متعهد شد مقررات امنیت ملی خود را با استانداردهای واشینگتن هماهنگ کند، که از آن جمله میتوان به ایجاد ساز و کارهایی برای جلوگیری از انتقال فناوریهای دارای منشا آمریکایی به طرفهای ثالث اشاره کرد.
با این حال، چهار منبع آگاه به رویترز گفتند روابط نزدیک امارات با چین همچنان موجب احتیاط مقامهای آمریکایی است؛ مسالهای که پیش از این نیز در دوران ریاستجمهوری جو بایدن و همچنین دوره نخست ترامپ مطرح بود و بهطور خاص به تردیدها درباره میزان قابل اتکا بودن ابوظبی بهعنوان یک شریک راهبردی بازمیگردد.
این منابع توضیح ندادند که آیا شواهد جدیدی درباره روابط ابوظبی و پکن به دست آمده یا خیر، اما تاکید کردند نگرانیهای پیشین همچنان به قوت خود باقی است.
در دوران حضور ترامپ در کاخ سفید امارات و شماری دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس، با وجود مخالفت ایالات متحده، به توسعه زیرساختهای فناوری 5G با استفاده از تجهیزات شرکت چینی هوآوی ادامه دادند.
واشینگتن بهدنبال اتخاذ تدابیر احتیاطی
رویترز در ادامه گزارش خود نوشت شماری از مقامهای دولت آمریکا، علیرغم تعهدات رسمی ابوظبی، نسبت به توانایی امارات در ممانعت از دسترسی رقبا به فناوریهای آمریکایی ابراز تردید کردهاند.
بر اساس این گزارش، دولت ترامپ هنوز زمانبندی روشنی برای نهاییسازی این توافق تعیین نکرده است. ابوظبی باید با محدودیتها و تدابیر نظارتی واشینگتن که هنوز بهطور دقیق مشخص نشدهاند، موافقت کند؛ با این حال، احتمال دارد امارات در جریان مذاکرات خواستار تغییراتی شود که روند تایید نهایی را با تاخیر روبهرو کند.
دو منبع آگاه به رویترز گفتند اقدامات احتیاطی مورد نظر واشینگتن احتمالا شامل ممنوعیت استفاده از فناوریهای چینی و نیز محدودیت در بهکارگیری شهروندان چینی در محل احداث پردیس هوش مصنوعی خواهد بود.
رویترز افزود دولت آمریکا همچنان متعهد به پیشبرد این توافق است، اما مخالفتهایی از سوی هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات، بهویژه در خصوص روابط نزدیک امارات با چین، وجود دارد.