واکنش جمهوری اسلامی به تهدید سنتکام: تهدید به «قدرت قاطع» به بیثباتی بیشتر دامن میزند
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل در واکنش به اظهارات اخیر فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا نوشت: «تهدید به «قدرت قاطع» واقعیتها را تغییر نمیدهد؛ ایران بهدنبال سلاح هستهای نیست و نظامیگری آمریکا تنها به بیثباتی بیشتر دامن میزند.»
این نمایندگی در ادامه گفت: «تنها مسیر پیشرو، دیپلماسی است—نه نظامیگری.»
مایکل کوریلا، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام)، گفته بود که «طیف گستردهای از گزینههای نظامی» علیه جمهوری اسلامی را به ترامپ و پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، ارائه کرده است.
کوریلا در پاسخ به سوالی تایید کرد که در صورت صدور دستور از سوی ترامپ، سنتکام آماده است با «قدرت قاطع» علیه جمهوری اسلامی اقدام نظامی انجام دهد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بار دیگر جمهوری اسلامی را مسئول مستقیم «حملات تروریستی» علیه این کشور دانست و تاکید کرد اسرائیل بخشهای بزرگی از آنچه محور شرارت تهران خواند را از بین برده اما برای تضمین امنیت خود، تهدیدهای موجود را تحت نظر خواهد داشت.
نتانیاهو در نشستی که چهارشنبه ۲۱ خرداد با حضور خاویر میلی، رییسجمهوری آرژانتین، در کنست اسرائیل برگزار شد، گفت: «ایران پشت کارزار قتلهاست. ایران آغازگر بود، ایران طراحی کرد، و از طریق عوامل نیابتیاش آن را اجرا هم کرد.»
او با تاکید بر ادامه تهدیدهایی که از سمت تهران میآید، افزود: «رژیم استبدادی ایران هنوز هم تلاش میکند بازوهای ترور خود را به هر سو بفرستد.»
نتانیاهو با اشاره به درگیریهای اخیر و اقدامات ارتش اسرائیل در منطقه گفت: «در جنگ کنونی، جنگ احیاء، ما بخشهای بزرگی از محور شرارت ایران را از بین بردیم.»
نخستوزیر اسرائیل در ماههای گذشته و همزمان با مذاکرات هستهای میان تهران و واشینگتن، بارها از جمهوری اسلامی بهعنوان تهدیدی برای اسرائیل نام برده و احتمال حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران را مطرح کرده است.
شبکه کان اسرائیل، ۲۰ خرداد گزارش داد که نتانیاهو در گفتوگوی تلفنی شامگاه دوشنبه با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، با تاکید بر اینکه مذاکره با جمهوری اسلامی را «بیفایده» میداند، گفته است: «باید تهدید نظامی معتبر علیه ایران را همیشه حفظ کنیم.»
۱۹ خرداد نیز کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد آمادگیها برای حمله احتمالی اسرائیل به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی در مراحل پایانی قرار دارد و اقدامات نهایی مانند انتقال مهمات و برنامهریزی عملیاتی در حال انجام است.
دفتر نخست وزیر اسرائیل هم ۱۰ خرداد با بیان اینکه گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشاندهنده آن است که هدف برنامه هستهای تهران صلحآمیز نیست، تاکید کرد که جامعه بینالمللی باید همین حالا برای متوقف کردن جمهوری اسلامی اقدام کند.
پیش از آن در هفتم خرداد، روزنامه نیویورکتایمز با اشاره به بدبینی نتانیاهو به راهکار دیپلماتیک برای مهار برنامه هستهای ایران نوشت که نخستوزیر اسرائیل همچنان بر اقدام نظامی اصرار دارد.
این رسانه به نقل از مقامهایی که در جریان این موضوع قرار دارند، نوشت در حالی که دولت ترامپ سعی دارد با جمهوری اسلامی به توافقی هستهای برسد، نتانیاهو تهدید کرده که با حمله به تاسیسات اصلی غنیسازی اورانیوم در ایران، مذاکرات را به هم خواهد زد.
از سوی دیگر، نتانیاهو ششم خرداد هم در کنفرانس بینالمللی یادبود هولوکاست درباره خواسته جمهوری اسلامی برای نابودی اسرائیل هشدار داد و گفت: «در حالی که مذاکرات میان ایران و آمریکا در جریان است، خامنهای توییت میکند اسرائیل باید نابود شود. او کاملا بیپرده این حرفها را میزند.»
رویترز به نقل از یک مقام امنیتی عراقی و یک منبع آمریکایی گزارش داد که سفارت ایالات متحده در عراق در حال آمادهسازی برای اجرای دستور تخلیه نیروهای خود بهدلیل افزایش تهدیدات امنیتی در منطقه است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز به نقل مقامهای آمریکایی نوشت که این سفارت برای صدور دستور خروج کارکنان غیرضروری خود آماده میشود.
به گفته این منابع، تصمیم برای تخلیه در پی بالا گرفتن تنشها و هشدارهای امنیتی اتخاذ شده است.
عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع دولت پزشکیان، روز چهارشنبه هشدار داد که در صورت شکست مذاکرات هستهای و بروز درگیری با آمریکا، تهران پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه را هدف حمله قرار خواهد داد.
روزنامه «جروزالم پست» به نقل از منابع اطلاعاتی غربی گزارش داد که جمهوری اسلامی در جریان مذاکرات جاری هستهای با آمریکا، در حال ایجاد تغییراتی در تاسیسات اتمی خود است که میتواند اثربخشی هرگونه حمله نظامی احتمالی را کاهش دهد.
این منابع هشدار دادند که تهران از زمان حاصلشده در جریان مذاکرات بهره میبرد تا ساختار سایتهای هستهای خود را تغییر دهد و آمادگیاش را در برابر حملات افزایش دهد.
این منابع گفتند: «در حالی که مذاکرات ادامه دارد و ایران مدام نشستهای بعدی را تعیین میکند، در همین فاصله، در حال اعمال اصلاحات در سایتهای هستهایاش است تا تاثیر یک حمله نظامی احتمالی به این تاسیسات و نتایج آن را تضعیف کند.»
در همین حال، چند منبع مطلع به جروزالمپست گفتند که مقامهای اروپایی به واشینگتن هشدار دادهاند که مذاکرات باید زمانبندی مشخصی داشته باشد. به گفته این منابع، اروپاییها نگرانند که جمهوری اسلامی عمدا مذاکرات را به تاخیر بیندازد تا با ایجاد اختلاف میان اروپا و آمریکا، مانع از فعالسازی سازوکار بازگشت خودکار تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل شود.
در پی قتل ناظم یک مدرسه با چاقو در شهر نُژان فرانسه، احتمال ممنوعیت شبکههای اجتماعی برای افراد زیر ۱۵ سال در این کشور مطرح شده است. دولت و رییسجمهوری فرانسه اعلام کردند قصد دارند خیلی سریع چنین ممنوعیتی را بهطور موثر به اجرا بگذارند.
ملانی ژ.، یکی از مراقبان مدرسه در شهر نُژان، سهشنبه از سوی یک دانشآموز کلاس سوم راهنمایی با چاقو مورد حمله قرار گرفت و کشته شد.
رییسجمهوری، نخستوزیر و وزیر آموزش و پرورش فرانسه، همگی مجموعهای از اقدامات را برای جلوگیری از تکرار چنین حادثهای ارائه کردند؛ از جمله ممنوعیت استفاده از شبکههای اجتماعی برای نوجوانان زیر ۱۵ سال.
امانوئل مکرون گفت: «من چند ماه فرصت میدهم تا بتوانیم در سطح اتحادیه اروپا اجرای این ممنوعیت را به نتیجه برسانیم. در غیر این صورت، این روند را در فرانسه آغاز میکنیم. ما نمیتوانیم صبر کنیم.»
او در پاسخ به این سوال که این کار با چه ابزاری انجام خواهد شد، گفت: «ما میدانیم که میتوانیم از تشخیص چهره استفاده کنیم.»
آیا شبکههای اجتماعی در قتل نُژان نقشی داشتند؟
در حال حاضر هنوز مشخص نیست شبکههای اجتماعی چه نقشی در قتل ناظم مدرسه نُژان داشتند.
این حمله در مدرسهای رخ داد که سابقه مشکلات خاصی نداشته است. مظنون اصلی هنوز در بازداشت به سر میبرد و انگیزهاش مشخص نیست.
برونو رِتایو، وزیر کشور فرانسه، گفت: «تحقیقات به ما خواهد گفت که آیا مشکل روانی در میان بوده یا دلایل دیگری مطرح است.»
همچنین منشاء چاقویی که استفاده شده نیز هنوز مشخص نیست.
فرانسوا بایرو، نخستوزیر فرانسه، چهارشنبه اعلام کرد قصد دارد اقداماتی برای کنترل هویت در زمان خرید چاقو از اینترنت اتخاذ کند.
یک ماه و نیم پیش و پس از کشته شدن یک دانشآموز دختر در نانت به دست یکی از همکلاسیهایش، الیزابت بورن، وزیر وقت آموزش و پرورش، به «نقش احتمالی شبکههای اجتماعی» اشاره کرد.
امکان نگهداری مظنون آن حادثه در بازداشت، به دلیل وضعیت روانیاش وجود نداشت و او اکنون در یک مرکز ویژه برای افراد با ریسک خودکشی بستری است.
چرا مکرون از تشخیص چهره صحبت کرد؟
روزنامه لوموند نوشت که احتمالا منظور مکرون، تحلیل چهره بوده و نه تشخیص چهره.
تکنولوژی تحلیل چهره برای تحلیل خودکار ویژگیهای صورت به منظور تخمین سن فرد بهکار میرود و برخلاف «تشخیص چهره»، هدف آن شناسایی هویت نیست.
این فناوری پیشتر به دلیل دقت پایین برای پوستهای غیرسفید و حاشیه خطای بالا، مورد انتقاد قرار گرفته بود.
با این حال، گزارشی از مرکز تخصصی مقررات دیجیتال فرانسه در مورد تایید سن نشان میدهد که هر چه فاصله فرد از سن قانونی بیشتر باشد، این تکنولوژی عملکرد بهتری دارد و به بیان سادهتر، میتواند بهخوبی مانع دسترسی یک کودک ۱۰ ساله به سرویسی برای بزرگسالان شود.
اگرچه هنوز حاشیه خطای یک یا دو ساله ممکن است مشکلساز باشد اما برخی شرکتهای خدمات دیجیتال معتقدند که این فناوری اکنون حتی برای سنین پایین نیز دقت کافی دارد.
علاوه بر این، روشهای دیگری برای تایید سن وجود دارد؛ مانند درخواست مدرک سنی از نهادهای معتبر. اما تمام این راهحلها ذاتا ناقص و قابل دور زدن هستند.
آیا ممنوعیت شبکههای اجتماعی قابل اجراست؟
در فرانسه، قوانینی وجود دارند که تصویب شدهاند اما اجرا نمیشوند.
اشاره مکرون به «تصمیم اتحادیه اروپا» در این زمینه، به صلاحیتهای اتحادیه اروپا برمیگردد، زیرا اقداماتی اینچنین گسترده که پلتفرمهای بزرگ را هدف میگیرد، در حیطه اختیارات اتحادیه است نه اعضای آن.
به همین دلیل است که قوانین فرانسه مانند قانون موسوم به «بلوغ دیجیتال» که در سال ۲۰۲۳ تصویب شد و شبکههای اجتماعی را ملزم به تایید سن و جلوگیری از عضویت افراد زیر ۱۵ سال میکرد، هنوز اجرایی نشدهاند.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، در نشست استماع کمیته تخصیص بودجه سنا، در پاسخ به پرسشی در مورد تلاش جمهوری اسلامی برای ساخت سلاح هستهای، گفت شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد ایرانیها در مسیری حرکت کردهاند که به ساخت چیزی شبیه به یک سلاح هستهای منتهی میشود.
لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه، در این نشست که چهارشنبه ۲۱ خرداد برگزار شد، با اشاره به اینکه وقتی هیتلر درباره لزوم نابودی یهودیان کتاب نوشت، جهان تهدید او را جدی نگرفته بود، به تهدید هستهای جمهوری اسلامی علیه اسرائیل اشاره کرد و گفت اگر تهران سلاح هستهای داشته باشد، از آن استفاده خواهد کرد.
هگست نیز در پاسخ به او گفت که فکر میکند مقامهای جمهوری اسلامی در شعارهایی که درباره نابودی تمام یهودیان سر میدهند، جدی هستند.
دن کین، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا هم در پاسخ به پرسش سناتور گراهام درباره احتمال استفاده جمهوری اسلامی از سلاح هستهای علیه اسرائیل، گفت فکر میکند تهران از آن برای اعمال فشار بر اسرائیل استفاده کند اما مطمئن نیست که واقعا از سلاح اتمی استفاده خواهد کرد یا نه.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، ساعاتی پیش از این در مصاحبهای با پادکست روزنامه نیویورکپست، گفت که هرچه میگذرد، اطمینانش به موفقیت مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی کمتر میشود و در صورت شکست مذاکرات، از گزینه نظامی استفاده خواهد کرد.
۲۰ خرداد نیز وبسایت پولیتیکو گزارش داد گروهی بانفوذ از تندروهای جمهوریخواه در آمریکا، کارزار لابیگری پشتپردهای را آغاز کردهاند تا ترامپ را از ادامه تلاش برای دستیابی به توافق هستهای با جمهوری اسلامی منصرف کنند و او در عوض، مجوز حمله اسرائیل به تهران را صادر کند.
پولیتیکو نوشت حامیان ترامپ در تلاش هستند تا با این فشارها مقابله کرده و از مسیر دیپلماتیک استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در مذاکرات، حمایت کنند.
از سوی دیگر مایکل کوریلا، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام)، ۲۰ خرداد با اشاره به اظهارات رییسجمهوری این کشور مبنی بر استفاده از گزینه نظامی علیه جمهوری اسلامی در صورت شکست مذاکرات هستهای گفت که «طیف گستردهای از گزینهها» را به ترامپ و وزیر دفاع آمریکا، ارائه کرده است.
کوریلا در پاسخ به سوال مایک راجرز، نماینده جمهوریخواه ایالت آلاباما و رییس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا در جلسه استماع این کمیته تایید کرد در صورت صدور دستور از سوی ترامپ، سنتکام آماده است با «نیرویی قاطع» علیه جمهوری اسلامی اقدام نظامی انجام دهد.
هگست، ۱۶ خرداد با تاکید بر موضع ایالات متحده درباره ضرورت توقف غنیسازی اورانیوم در ایران گفت: «امیدواریم ایران غنیسازی اورانیوم را متوقف کند و قابلیتهای هستهای خود را برچیند اما برای هر چیزی آمادهایم.»
او ۱۱ اردیبهشت نیز با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی از حوثیهای یمن، در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «حمایت مرگبارتان از حوثیها را میبینیم. دقیقا میدانیم چه میکنید. شما بهخوبی میدانید ارتش آمریکا چه تواناییهایی دارد. به شما هشدار داده شده است. تاوان آن را در زمان و مکانی که ما تعیین میکنیم خواهید داد.»
از سوی دیگر، عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع دولت پزشکیان، ۲۱ خرداد در گفتوگو با خبرنگاران گفت: «امیدواریم مذاکرات به نتیجه برسد و کار به درگیری نرسد چون در این صورت قطعا تلفات طرف مقابل بیشتر خواهد بود و آمریکا مجبور به ترک منطقه خواهد شد. ما بدون ملاحظه تمام پایگاههای آمریکا در منطقه را هدف قرار خواهیم داد.»
در صورتی که مذاکرات هستهای شکست بخورد، احتمال اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل، یا هر دو علیه جمهوری اسلامی افزایش مییابد.