نگرانی درباره سرنوشت احمدرضا جلالی همزمان با انتقال گسترده زندانیان سیاسی از اوین
براساس اطلاعات اختصاصی رسیده به ایراناینترنشنال، احمدرضا جلالی، پزشک و پژوهشگر ایرانی-سوئدی محکوم به اعدام، روز دوشنبه دوم تیرماه ابتدا از زندان اوین به تیپ دوم زندان تهران بزرگ منتقل شد، اما دقایقی پیش به مکان نامعلومی انتقال یافت.
امتناع مقامهای زندان تهران بزرگ از ارائه پاسخ درباره محل نگهداری جلالی، گمانهزنیها درباره اجرای قریبالوقوع حکم اعدام او را در بحبوحه افزایش تنشها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل تقویت کرده است.
همزمان، اطلاعات تازه از انتقال گسترده زندانیان سیاسی از زندان اوین به تهران بزرگ و قرچک خبر میدهند. بنا بر گزارش منابع مطلع، دهها زندانی سیاسی شامگاه دوشنبه در شرایط بسیار نامناسب، با دستبند و پابند، بدون وسایل شخصی و در وضعیتی بینظم و بیاطلاعی، به تیپ دوم زندان تهران بزرگ منتقل شدند. شاهدان از جداسازی زندانیان سیاسی از متهمان مالی خبر دادهاند. با این حال، نام برخی زندانیان در سامانههای ثبتنامی زندان تهران بزرگ وجود ندارد که باعث تشدید نگرانی خانوادهها شده است.
منابع ایراناینترنشنال گزارش دادهاند که زندانیان در تیپ دو، سالن ۳، بدون آب، غذای کافی، امکانات پختوپز، دارو و حتی یخچال نگهداری میشوند و خطر گسترش بیماریها در هوای گرم وجود دارد. همبندیهای احمدرضا جلالی گفتهاند که انتقال او به مکان نامعلوم، همه را بهشدت نگران کرده است. یکی از آنها گفته: «وضع بدتره و همهمون نگرانشیم نکنه اعدام… امیدوارم جدی نباشن و برش گردونن.»
در تحولی دیگر، پس از خروج گروهی از زنان زندانی سیاسی از زندان اوین در شامگاه دوشنبه، امروز سهشنبه سوم تیر، خانوادههای سه تن از آنان در مراجعه به زندان اوین با پاسخ مبهمی روبهرو شدهاند. به آنان گفته شده که این زنان به زندان قرچک منتقل شدهاند، اما از حق تماس تلفنی محروم هستند. خانوادهها به ایراناینترنشنال گفتهاند که مطمئن نیستند عزیزانشان واقعاً در قرچک هستند یا در محل دیگری نگهداری میشوند و دلیل قطع تماسها نیز مشخص نیست. یک منبع مطلع نیز گفته که زندانیان زن اکنون در زندان قرچک ورامین هستند و قرار است برای آنها سالن باشگاه ورزشی زندان تخلیه شود تا به آنجا منتقل شوند.
این جابهجاییهای پرابهام، محرومیت از تماس، و انتقال به محلهای نامعلوم، نشانهای از افزایش فشارهای امنیتی و سرکوب شدیدتر علیه زندانیان سیاسی، همزمان با تشدید بحران سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی در سطح بینالمللی است.
در پی تماس تلفنی ساعاتی پیش میان دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو، دو روایت متفاوت از محتوای این گفتوگو در رسانهها منتشر شده است؛ یکی از سوی دفتر نخستوزیری اسرائیل و دیگری به نقل از منابع کاخ سفید که با رسانه آمریکایی «اکسیوس» گفتوگو کردهاند.
دفتر نخستوزیری اسرائیل در بیانیهای رسمی اعلام کرد که رئیسجمهوری ترامپ در این تماس از عملکرد اسرائیل در جنگ اخیر با جمهوری اسلامی تمجید کرده و آن را موفقیتی در تحقق اهداف جنگی دانسته است. به گفته این بیانیه، ترامپ در تماس خود «قدردانی فراوان» از اسرائیل ابراز کرده و اطمینان داده که آتشبس برقرارشده پایدار خواهد بود. همچنین دفتر نتانیاهو مدعی شد که پس از این گفتوگو، اسرائیل از انجام حملات بیشتر به به خاک ایران خودداری کرده است.
در مقابل، منابع کاخ سفید به اکسیوس گفتهاند که دونالد ترامپ با لحنی «استثنائاً قاطع» و صریح به نتانیاهو هشدار داده است که به حملات موشکی حکومت ایران پاسخ نظامی ندهد و به آتشبس پایبند بماند. به گفته این منابع، ترامپ از حمله قریبالوقوع اسرائیل به اهدافی در خاک ایران بهشدت ناراضی بوده و با فشار مستقیم، نخستوزیر اسرائیل را وادار کرده است که تنها یک حمله محدود انجام دهد و بخش عمدهای از اهداف تعیینشده را از فهرست عملیات حذف کند.
در حالی که روایت دفتر نخستوزیری اسرائیل تصویری هماهنگ و مثبتی از تماس با ترامپ ارائه داده، روایت منابع کاخ سفید نشان میدهد که این تماس بیشتر به منزله هشدار و کنترل بحران بوده است. این تضاد در روایتها، به باور ناظران بازتابی از اختلافنظرهای درونی و اختلافتاکتیکها در مواجهه با شرایط بحرانی منطقه است.
سهشنبه سوم تیر، در دوازدهمین روز جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل، رئیسجمهوری آمریکا از برقراری آتشبس میان طرفین خبر داد، اما با وجود تاکید دونالد ترامپ بر رعایت آتشبس، گزارشها از نقض آتشبس از سوی جمهوری اسلامی و البته وقوع چندین انفجار در شهرهای مختلف کشور حکایت داشتند.
دونالد ترامپِ رییسجمهوری ایالات متحده سهشنبه اعلام کرد که اسرائیل و جمهوری اسلامی، هر دو، آتشبسی را که ساعاتی پیشتر خودش اعلام کرده بود، نقض کردهاند. او همچنین اظهار داشت که توانمندیهای هستهای حکومت ایران از بین رفتهاند.
ترامپ آمریکا، گفت: «نمیخواهم تغییر رژیم در ایران را ببینم. تغییر رژیم باعث هرج و مرج میشود.»
ترامپ نوشت چین اکنون میتواند به خرید نفت از ایران ادامه دهد.
رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان تاکید کردند که اکنون «زمان دیپلماسی» فرا رسیده است.
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل در تماس با پیت هگست، همتای آمریکاییاش، گفت: «تا زمانی که طرف مقابل (ایران) به آتشبس پایبند باشد، اسرائیل نیز آن را رعایت خواهد کرد.»
ارتش اسرائیل اعلام کرد در عملیات اخیر علیه مواضع جمهوری اسلامی در ایران، هزار و ۲۰۰ پرواز جنگی، ۶۰۰ سوختگیری هوایی، انهدام ۲۵۰ پرتابگر موشک و ۸۰ سامانه پدافندی انجام شد.
ارتش اسرائیل شامگاه سهشنبه اعلام کرد دو پهپاد را که «به احتمال زیاد از ایران» به سمت اسرائیل در حرکت بودند، رهگیری کرده است.
بادی کارتر، نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، دونالد ترامپ را برای دریافت جایزه نوبل صلح نامزد کرد و او را عامل اصلی پایان جنگ ۱۲ روزه و جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای دانست.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، بازگشت به میز مذاکره را مشروط به توقف حملات اسرائیل دانست و گفت برنامه هستهای ادامه دارد.
امیرسعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل، از نقش قطر در برقراری آتشبس میان ایران و اسرائیل تقدیر کرد و تلاشهای این کشور را در جلوگیری از تشدید تنشها ستود.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با استقبال از اطلاعیههای جدید درباره وضعیت ایران، خواستار ازسرگیری فوری همکاریهای نظارتی این نهاد با تهران شد.
عباس گلرو، رییس کمیته روابط خارجی مجلس گفت همکاری جمهوری اسلامی با آژانس اتمی بهزودی تعلیق میشود.
دنی دانون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل در نشست شورای امنیت گفت برنامه هستهای ایران غیرنظامی نیست و تهران اورانیوم با غنای بسیار بالا در اختیار دارد.
با وجود آغاز آتشبس، ارتش اسرائیل اعلام کرد جمهوری اسلامی با موشکهای بالستیک اسرائیل را هدف قرار داده است.
دفتر نخستوزیری اسرائیل اعلام کرد پس از تماس ترامپ و نتانیاهو، اسرائیل از انجام حملات بیشتر علیه جمهوری اسلامی خودداری کرده است.
بنیامین نتانیاهو در پیامی ویدیویی خطاب به مردم اسرائیل گفت: «به پیروزی تاریخی دست یافتیم؛ این پیروزی برای نسلها باقی خواهد ماند.»
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل، عملیات نظامی اخیر علیه جمهوری اسلامی را یکی از «درخشانترین» کارزارهای تاریخ جنگها توصیف کرد.
در شامگاه سهشنبه برخی گزارشها از فعال شدن پدافند هوایی در شیراز، پایگاه نوژه همدان، کرج، رشت، تبریز، مشهد، شهرری، ماهدشت، صفادشت، پرند، مرودشت، یزد، بیدگنه، اسلامشهر و شرق، جنوب و مرکز تهران حکایت دارند.
سایت خبری «فردا» گزارش داد در روزهای اخیر تعدادی از سربازان، افسران و مسئولان نظامی جمهوری اسلامی در محل کار خود حاضر نشدهاند و از اجرای دستورها سر باز میزنند.
مسعود پزشکیان گفت جمهوری اسلامی آتشبس را نقض نمیکند مگر آنکه اسرائیل نقض کند.
رسانههای ایران گزارش دادند علیرضا لطفی، جانشین سازمان اطلاعات فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، در حمله دوم تیرماه اسرائیل کشته شد.
خبرنگار شبکه آی۲۴نیوز اعلام کرد که ارتش اسرائیل در حملات شامگاه دوشنبه دوم تیرماه محمد صدیقی و اصغر هاشمی، دو تن از گردانندگان برنامه هستهای جمهوری اسلامی را هدف قرار داده است.
سپاه پاسداران اعلام کرد که در حمله اسرائیل در روز دوشنبه در لرستان، محمدتقی یوسفوند، فرمانده حفاظت اطلاعات بسیج کشته شده است.
شمار نیروهای کشتهشده سپاه پاسداران در حمله اسرائیل به مقر ستاد «امام حسن» استان البرز به ۱۴ نفر افزایش یافت.
استانداری گیلان اعلام کرد شمار قربانیان حمله هوایی اسرائیل در آستانه اشرفیه به ۱۶ کشته رسید.
رسانههای ایران تایید کردند که میثم رضوانپور، معاون اجتماعی سازمان بسیج، در حملات روز دوشنبه دوم تیرماه ارتش اسرائیل کشته شده است.
گروه سایبری «تپندگان» از هک بانک ملت خبر داد و اطلاعات بیش از ۳۲ میلیون حساب از این بانک را منتشر کرد.
شمار کشتهشدگان حملات جمهوری اسلامی به اسرائیل که پیش از موعد برقراری آتشبس انجام شد، به پنج نفر رسید.
اسحاق هرتزوگ، رییسجمهوری اسرائیل، با حضور در محل اصابت موشک جمهوری اسلامی در بئرشبع گفت این حمله برای کشتن زنان، کودکان، سالمندان و مردم عادی طراحی شده بود.
میری ریگو، وزیر حمل و نقل اسرائیل، گفت: «در حال آمادهسازی برای بازگشایی کامل حریم هوایی و بازگشت پروازهای خارجی هستیم.»
اسرائیل اعلام کرد از ساعت ۲۰ (به وقت محلی) سهشنبه سوم تیرماه، تمام محدودیتها لغو و فعالیتهای عادی در سراسر کشور از سر گرفته خواهد شد.
پت مکفادن، وزیر کابینه در دفتر نخستوزیری بریتانیا، گفت که بریتانیا از اقدام آمریکا در حمله به جمهوری اسلامی «ناامید نشده» و این حمله را «شکستی بزرگ» برای تهران دانست.
سخنگوی سازمان ملل در ژنو، سوم تیر اعلام کرد این سازمان تصمیم گرفته است به دلیل نگرانیهای امنیتی، برخی از پرسنل بینالمللی و خانوادههایشان را به طور موقت از ایران خارج کند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت آتشبس میان جمهوری اسلامی و اسرائیل «خبر خوبی» است، اما همچنان شکننده و ناپایدار به نظر میرسد.
مسعود پزشکیان در پیامی به مناسبت برقراری آتشبس نوشت اسرائیل «تنبیهی سخت و تاریخی را متحمل شد» و در رسیدن به اهداف خود که «انهدام تاسیسات و زوال دانش هستهای و آشوبهای اجتماعی بود»، ناکام ماند.
علاالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، خواستار جلوگیری از ورود رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به ایران شد.
شاهزاده رضا پهلوی در پیامی از جامعه جهانی خواست از «رژیم فاسد و تروریستی جمهوری اسلامی» حمایت نکنند و در این لحظه تاریخی در کنار مردم ایران بایستند.
بر اساس اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال از بغداد، گروههای مسلح وابسته به جمهوری اسلامی موسوم به «جبهه مقاومت»، مسئول حملات بامداد سهشنبه به رادارهای پایگاههای نظامی هستند.
روزنامه تلگراف بریتانیا به نقل از کارشناس برنامه هستهای ایران گزارش داد که جمهوری اسلامی صدها یا حتی هزاران سانتریفیوژ پیشرفته را در سایتهای مخفی نگهداری میکند؛ سانتریفیوژهایی که توانایی تولید اورانیوم با غنای تسلیحاتی را دارند.
وزارت خارجه فرانسه با انتشار بیانیهای از حکومت ایران خواست فورا و بدون تاخیر وارد مذاکرات برای دستیابی به توافقی جامع درباره برنامه هستهای، موشکی و فعالیتهای بیثباتکننده خود شود.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، درباره حمله سپاه پاسداران به پایگاههای آمریکا در قطر گفت این حمله «نباید حمله به قطر تلقی شود.»
اصغر جهانگیر سخنگوی قوهقضاییه جمهوری اسلامی سهشنبه تایید کرد که در جریان حمله روز قبل اسرائیل به زندان اوین در تهران، تعدادی کشته شدند.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران، گفت: «در حال بررسی برای ترمیم و احیای بخشهای آسیبدیده صنعت هستهای هستیم.»
سپاه «امام سجاد» استان هرمزگان از بازداشت یک تبعه اروپایی به اتهام «جاسوسی» خبر داد.
نماینده آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل، گفت: «این حملات هدف محدود ما در تضعیف توانایی تولید سلاح هستهای ایران را محقق کرد.»
کوین کریمر، سناتور جمهوریخواه، در مصاحبه با ایران اینترنشنال گفت: «نظر من درباره رهبر جمهوری اسلامی این است که یا کنار برود یا دیدگاه خود نسبت به جهان را بهطور اساسی تغییر دهد.»
لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه، به ایراناینترنشنال گفت جمهوری اسلامی و علی خامنهای باید صراحتا اعلام کنند دیگر بهدنبال نابودی اسرائیل نیستند، موجودیت آن را بهرسمیت میشناسند و از کشتن یهودیان دست میکشند.
وزارت امنیت داخلی آمریکا در بیانیهای نوشت اداره مهاجرت و گمرک ۱۱ تبعه ایرانی را که در تعطیلات آخر هفته بهطور غیرقانونی در خاک ایالات متحده حضور داشتند، بازداشت کرده است.
پس از گزارش ایراناینترنشنال درباره انتقال احمدرضا جلالی، محقق ایرانی-سوئدی، محکوم به اعدام به مکان نامعلوم، مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، اعلام کرد گزارشهای نگرانکنندهای درباره احتمال اعدام جلالی دریافت کرده است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از خطر تشدید درگیریهای نظامی بین حکومت ایران و اسرائیل ابراز نگرانی کرد و هشدار داد تا از «احتمال تشدید درگیری» جلوگیری شود.
اظهارات گوترش همزمان با آماده شدن شورای امنیت برای بررسی اجرای توافق هستهای برجام در جلسه سه شنبه سوم تیر صورت گرفت.
بر اساس نسخهای از نوزدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل که پیش از انتشار رسمی به دست ایران اینترنشنال رسیده است، گوترش حملات اسرائیل به خاک ایران شامل تاسیسات هستهای و حملات متقابل تهران را محکوم کرد.
دبیرکل سازمان ملل در گزارش خود درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نوشت: «از تشدید درگیری نظامی عمیقا نگرانم.» او از هر دو طرف خواست تا «حداکثر خویشتنداری» را به خرج دهند.
گوترش تاکید کرد: «دیپلماسی بهترین و تنها راه برای رسیدگی به نگرانیها درباره برنامه هستهای ایران و مسائل امنیت منطقهای است.»
آتشبس شکننده که از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، برقرار و از سوی تهران و اورشلیم تایید شده، در حال حاضر برقرار است. با این حال، در ساعات اولیه پس از اجرای آن، هر دو طرف یکدیگر را به نقض آتشبس متهم کردند.
اهداف محقق نشده برجام
گزارش تاکید کرد که اهداف اصلی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) همچنان محقق نشده است، این در حالی است که مقررات قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در اکتبر امسال منقضی میشود.
دبیرکل از تلاشهای دیپلماتیک اخیر بین جمهوری اسلامی و آمریکا که شامل پنج دور مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری عمان شده، حمایت کرد.
چین، ایران و روسیه در بیانیه مشترک مارس بر لزوم حفظ چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ تاکید کردند و نسبت به اقداماتی که میتواند تنشها را تشدید کند، هشدار دادند.
چین پس از آن طرح پنج مادهای ارائه داد که راهکار دیپلماتیک گامبهگام را پیشنهاد میکرد و برجام را به عنوان مسیر قابل اجرا معرفی میکرد.
دولتهای غربی اما همچنان بدبین هستند. فرانسه، آلمان و بریتانیا ژوئن گذشته اعلام کردند جمهوری اسلامی به طور گسترده تعهدات برجام را نقض کرده و اورانیوم غنی شده را بسیار فراتر از حد مجاز تولید میکند.
این کشورها هشدار دادند اگر پیشرفتی حاصل نشود، ممکن است مکانیسم ماشه را فعال کنند.
جمهوری اسلامی با در این اتهامات، خروج آمریکا از توافق برجام در سال ۲۰۱۸ و بیعملی اروپاییها را مقصر بحران فعلی دانست. تهران هشدار داد اعمال مجدد تحریمها میتواند خروج آن از پیمان منع اشاعه سلاح هستهای را در پی داشته باشد.
هشدار آژانس
گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی ذخایر اورانیوم غنی شده ایران را بیش از ۹۲۰۰ کیلوگرم تخمین زده که ۴۵ برابر سقف تعیین شده برجام است. مقادیر قابل توجهی تا ۶۰ درصد غنی سازی شده که به سطح تولید سلاح نزدیک است.
آژانس اعلام کرد که از اوایل ۲۰۲۱ نظارت بر بسیاری از فعالیتهای هستهای ایران را از دست داده که نگرانیهای جدیتری درباره شفافیت و کنترل برنامه هستهای تهران ایجاد کرده است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا در ۴۸ ساعت گذشته، درباره جنگ اسرائیل با جمهوریاسلامی و تنش با تهران، مواضع مختلفی گرفت و توجه رسانهها را به خود جلب کرد.
فایننشال تایمز سهشنبه سوم تیر نوشت که رییسجمهوری آمریکا تنها چند روز پس از آنکه واشینگتن با حمله به تاسیسات هستهای در ایران وارد درگیری اسرائیل و جمهوری اسلامی شد، اعلام کرد جنگ دیگری در خاورمیانه پایان یافت.
ماجرا شنبه ۳۱ خرداد با دستور ترامپ برای اعزام بمبافکنهای بی-۲ و پرتاب بمبهای سنگرشکن بر تاسیسات هستهای ایران آغاز شد. اقدامی که عملا واشینگتن را وارد جنگ اسرائیل با جمهوری اسلامی کرد.
یکشنبه، ترامپ امکان «تغییر رژیم» در تهران را مطرح کرد که باعث خوشحالی جناح سنتی جمهوریخواهان و نگرانی بخشی از متحدان راست او شد.
سپس دوشنبه، زمانی که به نظر میرسید رییسجمهوری ۷۹ ساله آمریکا در حال بازگرداندن کشور به سمت استراتژی مداخلهگرایانه خاورمیانه در دوران جورج دبلیو بوش است، اعلام کرد که «جنگ پایان یافته» است.
اعلامآتشبس
«تبریک به همه!»
ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال اعلام کرد که اسرائیل و جمهوری اسلامی بر سر «آتشبس کامل و همهجانبه» توافق کردهاند که ظرف چند ساعت آینده آغاز خواهد شد.
او گفت پایان این درگیری که آن را «جنگ ۱۲ روزه» نامید، مورد تحسین جهان قرار خواهد گرفت.
به گزارش فایننشال تایمز، محرک تغییر ناگهانی ترامپ به سمت آشتی، ماهیت محدود واکنش جمهوری اسلامی به حملات هوایی آخر هفته آمریکا بود.
اگرچه تهران دوشنبه موشکهایی به سمت پایگاه بزرگ نظامی آمریکا (العدید) در قطر شلیک کرد اما این کار را پس از «اطلاع قبلی» به واشینگتن انجام داد.
برخلاف حملات آمریکا که به گفته ترامپ تاسیسات هستهای هدف حمله (فردو، نظنز و اصفهان) در ایران را «کاملا نابود» کرد، موشکپرانی جمهوری اسلامی، هیچ آسیبی به پایگاه آمریکا و پرسنل آن وارد نکرد.
نوساناتسیاست
تغییر سیاست ترامپ در قبال ایران بار دیگر نشان داد که رییسجمهوری آمریکا ترکیبی از سایت تهدیدهای شدید، تلاش برای معامله، و اعلام پیروزی همزمان است.
مذاکرهکنندگان تجاری و سرمایهگذاران جهان با منش سیاسی ترامپ آشنا هستند: همانطور که تعرفههای بالایی بر بسیاری از شرکای تجاری آمریکا اعمال کرد و سپس برخی را کاهش داد.
اما در حوزه امنیت ملی، شخصیت ویژه رییسجمهوری، او را از بیان آرزوی علنی برای دریافت جایزه نوبل صلح تا حمله مستقیم علیه جمهوریاسلامی کشانده است.
هشداربهرهبرجمهوریاسلامی
برخی کارشناسان سیاست خارجی در واشینگتن معتقدند با مطرح کردن موضوع تغییر رژیم، ترامپ فشار بر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی را افزایش داد تا در میز مذاکره امتیازات بیشتری بدهد و به فکر تلافی بیشتر نباشد، چون در غیر این صورت با تلاش احتمالی آمریکا برای پایان دادن به حکومتش مواجه خواهد شد.
واکنشها در دولت آمریکا از زمان حملات این کشور به مراکز هستهای در ایران متفاوت بوده است. یکشنبه صبح، مقامات ارشد آمریکا از جمله جیدی ونس، معاون رییسجمهوری و پیت هگست، وزیر دفاع، تاکید کردند واشینگتن به دنبال تغییر رژیم در تهران نیست.
موضع آنها با مطرح کردن احتمال تغییر رژیم از سوی ترامپ در همان روز، تضعیف شد.
رابرت ستلوف، مدیر اجرایی انستیتو واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک، به فایننشال تایمز گفت: «ترامپ در صورتی که ایران کارتهای خود را درست بازی کند، همچنان یک راهحل دیپلماتیک را که میتواند شامل کاهش قابل توجه تحریمها باشد، ترجیح میدهد.»
به باور ستلوف، مقایسه شرایط کنونی با حمله بوش به عراق در سال ۲۰۰۳ نادرست است؛ حتی با وجود اینکه اسرائیل به برخی از ستونهای رژیم ایران، مانند زندان بدنام اوین، حمله کرده است: «حتی اگر ترامپ تصمیم بگیرد مانند آنچه اسرائیلیها شروع کردند، برخی از داراییهای حساس رژیم را هدف قرار دهد، ما هنوز با اجرای تغییر رژیم و مسئولیت دولت جانشین، مانند آنچه در سال ۲۰۰۳ در عراق انجام دادیم، فاصله زیادی داریم.»
به گفته راجان منون، یک استاد بازنشسته علوم سیاسی، ترامپ ممکن است معتقد باشد که تهران ضعیف شده و اکنون توافق هستهای را امضا خواهد کرد اما: «چنین تضمینی وجود ندارد.»
منون معتقد است برای دفع خطر تغییر رژیم، مقامات جمهوری اسلامی باید به جهان نشان دهند که همچنان قدرت را در دست دارند و حاضر نیستند در برابر فشار آمریکا زانو بزنند.
مسکو در واکنش به انتقادها درباره عدم حمایت کافی از تهران، موضعگیری کرد و گفت که با محکوم کردن حملات آمریکا و اسرائیل به جمهوری اسلامی، «موضعی شفاف» اتخاذ کرده است.
خبرگزاری رویترز سهشنبه سوم تیر نوشت که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، حملات ایالات متحده به سایتهای هستهای در ایران را «بیدلیل» خوانده و آنها را محکوم کرده است.
جمهوری اسلامی و روسیه در ماه ژانویه یک پیمان همکاری استراتژیک با هم امضا کرد.
پوتین دوشنبه گفت که روسیه تلاش خواهد کرد به مردم ایران کمک کند؛ هرچند جزییاتی در این باره ارائه نداد.
منابع ایرانی پیشتر (در این هفته) به رویترز گفته بودند تهران از میزان حمایت روسیه از جمهوری اسلامی رضایت نداشته است.
مسکو: موضع ما روشن بود اما نامهای از خامنهای دریافت نکردیم
در پاسخ به پرسشی درباره شباهتهای احتمالی وضعیت جمهوری اسلامی به سرنگونی بشار اسد، رییسجمهوری سوریه در سال گذشته - زمانی که مسکو از اعزام نیرو و امکانات هوایی بیشتر برای حفظ متحد خود خودداری کرد - کرملین گفت: «برخی افراد تلاش میکنند به دوستی و شراکت تهران و مسکو لطمه بزنند.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت: «روسیه با اتخاذ موضعی شفاف از ایران حمایت کرد.»
او افزود که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در دیدار دوشنبه خود با پوتین، قدردانیاش را از این موضع اعلام کرده است.
پسکوف همچنین گفت که هنوز برای ارزیابی میزان خسارت وارده به تأسیسات هستهای در ایران خیلی زود است: «برخی اطلاعات از کانالهای مناسب در حال دریافت است اما هنوز برای قضاوت زود است. در حال حاضر بعید است کسی درک روشنی از وضعیت داشته باشد.»
دیمیتری پسکوف
در پاسخ به گزارش رویترز مبنی بر اینکه عراقچی حامل نامهای از علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، برای پوتین بوده، پسکوف گفت که هیچ سند مکتوبی تحویل داده نشده است.
او گفت: «درست است که پیامهایی از سوی رهبران در ایران منتقل شده اما گزارش رویترز نادرست است.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، به تازگی از برقراری آتشبس کامل میان جمهوری اسلامی و اسرائیل خبر داد. توافقی که ممکن است به یک جنگ ۱۲روزه پایان دهد. نزاعی که میلیونها نفر را از تهران فراری داد و نگرانیهایی درباره گسترش درگیری در منطقه ایجاد کرده بود.
پسکوف گفت: «اگر واقعا آتشبس حاصل شده باشد، فقط میتوان از آن استقبال کرد.»
او افزود که قطر در میانجیگری این توافق نقش داشته است و تاکید کرد: «این همان چیزی است که فدراسیون روسیه از همان آغاز این درگیری خواستار آن بود. بنابراین، بله، میتوان و باید از آن استقبال کرد و امیدواریم این آتشبس پایدار باشد.»