نماینده خامنه‌ای در خوزستان: برای سلامتی رهبری دعا کنید
محمد مخبر، مشاور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، گفت دشمنان در برابر سلاح جمهوری اسلامی ابزار دفاعی مؤثری ندارند و سلاح جمهوری اسلامی مردم هستند.
مخبر افزود کشته شدن فرماندهان سپاه پاسداران، مانند حسین سلامی، خللی در روند فعالیت‌ها ایجاد نمی‌کند.
مشاور خامنه‌ای همچنین پیشتر در مراسم یکی از فرماندهان کشته‌شده سپاه پاسداران اسرائیل را تهدید به نابودی کرده بود.
گروهی از کارشناسان مستقل سازمان ملل با صدور بیانیه‌ای نسبت به موج جدید سرکوب و اعدام در ایران، پس از آغاز درگیری‌های نظامی میان اسرائیل و جمهوری اسلامی و اعلام آتش‌بش، به‌شدت ابراز نگرانی کردند. آن‌ها هشدار دادند که شرایط پس از جنگ نباید به بهانه‌ای برای سرکوب مخالفان تبدیل شود.
کارشناسان سازمان ملل در بیانیه‌ای که جمعه ۱۳ تیرماه منتشر کردند، با اشاره به تاثیر حملات نظامی اسرائیل و آمریکا، از گزارش‌های متعدد درباره اعدام‌ها، ناپدیدسازی‌های قهری و بازداشت‌های گسترده در ایران ابراز نگرانی کردند.
نویسندگان این بیانیه با اشاره به اینکه از زمان آغاز جنگ، دست‌کم شش نفر به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» در ایران اعدام شده‌اند، اعلام کردند که طی این مدت صدها نفر از کاربران شبکه‌های اجتماعی، روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق بشر، شهروندان خارجی به‌ویژه افغان‌ها و اقلیت‌های قومی و مذهبی مانند بهائیان، کُردها، بلوچ‌ها و عرب‌ها، بازداشت شده‌اند.
آن‌ها همچنین از گزارش‌هایی درباره برگزاری محاکمه‌های شتاب‌زده برای شهروندانی با اتهام‌هایی چون «همکاری با اسرائیل» یا «جاسوسی» بازداشت شده‌اند، ابراز نگرانی کردند و هشدار دادند که این امر خطر صدور و اجرای احکام اعدام بدون دادرسی عادلانه را افزایش می‌دهد.
در این بیانیه به بازداشت حسین رونقی و برادرش حسن رونقی اشاره شده و تاکید شده که احمدرضا جلالی، پژوهشگر ایرانی-سوئدی، در آستانه اعدام قرار دارد و پس از انتقال به مکان نامعلوم هنوز اطلاعی از وضعیت او در دست نیست.
کارشناسان سازمان ملل با بیان اینکه اخراج شهروندان افغانستانی ساکن ایران افزایش چشمگیری پیدا کرده است و ۲۵۶ هزار شهروند افغانستانی تنها در ماه گذشته (ژوئن) به افعانسان بازگرداننده شده‌اند، اعلام کردند این امر نگرانی‌های جدی در مورد بازگرداندن اجباری پناهندگان که نقض استانداردهای حقوق بشر است را در پی داشته است.
جمهوری اسلامی از آغاز جنگ با اسرائیل موج گسترده‌ای از بازداشت شهروندان از جمله فعالان مدنی، شهروندان یهودی، بهائی و خارجی را در ایران به راه انداخته است.
ششم تیر ماه، سایت حقوق بشری هرانا گزارش داد از بامداد ۲۳ خرداد و با آغاز حملات هوایی اسرائیل به ایران، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بیش از هزار و ۵۹۶ نفر را بازداشت کرده‌اند.
پس از آن نیز گزارش‌های متعددی درباره بازداشت شهروندان، به‌دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در شهرهای مختلف ایران منتشر شد.
فشار بر اقلیت‌ها در ایران
مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران و دیگر کارشناسان سازمان ملل، در بیانیه روز جمعه خود به‌شدت از فضای رسانه‌ای حاکم بر ایران که در آن اقلیت‌ها با عبارات تحقیرآمیز از جمله «موش‌های کثیف» توصیف و به خیانت متهم شده‌اند، ابراز نگرانی کردند.
آن‌ها با بیان اینکه این وضعیت به تحریک نفرت، خشونت و تبعیض علیه این گروه‌ها دامن زده است، هشدار دادند که این لحن یادآور جنایات سال ۱۳۶۷ است و شامل فراخوان به نظارت و حتی کشتار بهائیان در رسانه‌های فارسی و عربی وابسته به جمهوری اسلامی بوده است.
این کارشناسان درباره قانون جدید مجلس شورای اسلامی برای تشدید مجازات «جاسوسی و همکاری با کشورهای متخاصم»، هشدار داده و آن را محکوم کردند.
بر اساس قانون جدید مجلس، هرگونه فعالیت «اطلاعاتی و جاسوسی و اقدام عملیاتی» برای اسرائیل، آمریکا یا «سایر رژیم‌ها و گروه‌های متخاصم یا برای هر یک از عوامل وابسته به آن‌ها برخلاف امنیت کشور یا منافع ملی»، افساد فی‌الارض محسوب شده و مشمول مجازات «اعدام» است.
این گروه از کارشناسان سازمان ملل که شامل گزارشگران ویژه حقوق بشر در موضوعات ایران، افغانستان، اقلیت‌ها، آزادی بیان و ناپدیدشدگی قهری است، خواستار حمایت پایدار جامعه بین‌المللی از کنشگران و نهادهای مستقل مدنی از جمله با ارائه کمک‌های فنی و مالی به رسانه‌های مستقل و نهادهای حقوق‌بشری ایرانی شدند.
آن‌ها شرایط زندانیان منتقل‌شده از اوین به زندان‌های قرچک و تهران بزرگ را «وخیم» توصیف کردند و تاکید کردند که بسیاری از این افراد در شرایطی اسف‌بار نگهداری می‌شوند و سرنوشت شماری از زندانیان هنوز نامشخص است و این وضعیت مصداق ناپدیدسازی قهری است.
این کارشناسان با تاکید بر اینکه پس از برقراری آتش‌بس، نگاه جهان به عملکرد جمهوری اسلامی در برابر مردم ایران دوخته شده است، تاکید کردند: «این موضوع، معیاری تعیین‌کننده برای سنجش پایبندی جمهوری اسلامی به حقوق بشر و حاکمیت قانون خواهد بود.»
آن‌ها اضافه کردند: «ایران نباید اجازه دهد تاریخ تکرار شود و بار دیگر به همان الگوهای تاریک سرکوب بازگردد که در دوره‌های گذشته مردم این کشور را به ورطه نابودی کشانده است.»
۱۴ تشکل و گروه فرهنگی فعال در حوزه حقوق کودکان با صدور بیانیه‌ای در واکنش به ادامه بازداشت امیرحسین میربهاری، فعال شناخته‌شده حقوق کودک و از بنیان‌گذاران جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، خواستار آزادی فوری او شدند.
این تشکل‌ها با بیان اینکه میربهاری، سال‌ها از عمر خود را وقف دفاع از حقوق کودک، به‌ویژه کودکان کار و محروم، کرده است، تاکید کردند در شرایطی که جامعه با بحران‌های اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای روبه‌روست، حضور افراد دغدغه‌مندی چون او، بیش از هر زمان دیگری ضروری و حیاتی است.
امضاکنندگان این بیانیه با تاکید بر اصل کرامت انسانی و حقوق بنیادین مدافعان حقوق کودک، خواهان آزادی فوری میربهاری و آزادی فعالیت برای نهادهای مدنی شدند و اعلام کردند: «حمایت از کودکان، جرم نیست؛ مسئولیت انسانی است.»
میربهاری عصر ۳۱ خرداد از سوی نیروهای امنیتی در منزلش در پردیس بازداشت شد و تاکنون هیچ اطلاعی از محل نگهداری او در دست نیست.
حسن عاملی، نماینده خامنه‌ای در استان اردبیل، درباره مخالفان جمهوری اسلامی گفت: «من برای اپوزیسیون خارج از کشور به خصوص به خانواده سلطنتی خیرخواهی دارم.» عاملی افزود: «با ذکور این خانواده حرفی ندارم چون او به پدرش رفته است.»
فایننشال تایمز در گزارشی نوشت که حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی، باعث شده عربستان سعودی بیش از پیش نسبت به اسرائیل به‌عنوان «نیرویی نظامی‌گرا و بی‌ثبات‌کننده» در منطقه نگران شود و از زمان جنگ، اقداماتی علنی برای تقویت روابط با تهران انجام دهد.
یکی از افراد آگاه به سیاست‌های دولت عربستان سعودی به فایننشال تایمزگفت: «کشورهای خلیج فارس روند نزدیکی با ایران را حفظ خواهند کرد. این سیاستی عاقلانه در برابر بزرگ‌ترین همسایه‌‌شان در آن سوی خلیج فارس است.»
از زمان جنگ اسرائیل با جمهوری اسلامی، بنیامین نتانیاهو و دونالد ترامپ رهبران اسرائیل و آمریکا بارها موضوع بعدی در دستور کار خود، یعنی تداوم برقراری روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی را مطرح کرده‌اند.
رییس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرده با نابودی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، زمینه برای پیوستن کشورهای بیشتری به «پیمان ابراهیم» فراهم شده است.
رسانه‌های آمریکایی ۱۲ تیر گزارش دادند ترامپ در کاخ سفید با خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی، دیدار و گفت‌وگو کرده است.
نخست‌وزیر اسرائیل، که پیش از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و جنگ غزه، به نظر می‌رسید به توافق تاریخی برای عادی‌سازی روابط با ریاض نزدیک شده بود، هفته گذشته به رسانه‌ها گفت: «عربستان سعودی و صلح با دیگران را بسپارید به من. باور کنید، نه‌تنها به آن فکر کرده‌ام، بلکه اکنون هم به آن فکر می‌کنم.»
اما فایننشال تایمز جمعه ۱۳ تیر نوشت که دست‌کم در مورد عربستان سعودی، دیگر مشخص نیست که این کشور مشتاق عادی‌سازی روابط با اسرائیل باشد.
بر اساس گزارش این روزنامه، محاسبات ریاض به‌شدت پس از ۷ اکتبر تغییر کرده است و محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی، از جنگ اسرائیل در غزه انتقاد کرد و روند آشتی با ایران، رقیب دیرینه ریاض، را سرعت بخشید.
منبع مطلع به فایننشال تایمز گفت که تقویت روابط با تهران «باعث می‌شود عادی‌سازی روابط ریاض با اسرائیل کم‌تر محتمل شود و عربستان سعودی را مصمم‌تر می‌سازد تا خواسته‌هایش درباره موضوع فلسطین را دنبال کند.»
تهران همواره از مخالفان سرسخت عادی شدن روابط اسرائیل با کشورهای منطقه بوده است.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مهر ۱۴۰۲ عادی‌سازی روابط اسرائیل و کشورهای منطقه را به «شرط‌بندی روی اسب بازنده» تشبیه کرد و آن را «قماری محکوم به باخت» خواند.
حسن الحسن، پژوهشگر ارشد سیاست خاورمیانه در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در بحرین، گفت: «هزینه حیثیتی عادی‌سازی روابط با اسرائیل برای عربستان اکنون بسیار بالاتر است؛ هم در داخل کشور و هم برای جایگاه منطقه‌ای و اسلامی‌اش.»
پیش از ۷ اکتبر، محمد بن سلمان قصد داشت در ازای امضای یک پیمان دفاعی با ایالات متحده روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار کند. این اقدام می‌توانست یک آرایش جدید در خاورمیانه باشد.
در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، امارات و بحرین با اسرائیل روابط خود را در قالب توافق‌نامه‌های موسوم به «ابراهیم» عادی کردند، اما توافق با عربستان سعودی به‌عنوان رهبر جهان اسلام و حامی دیرینه آرمان فلسطین برای اسرائیل یک پیروزی بزرگ محسوب می‌شود.
عربستان سعودی حملات ۱۲ روزه اسرائیل به جمهوری اسلامی را محکوم کرد و وزیر دفاع این کشور، خالد بن سلمان، یکشنبه گذشته با عبدالرحیم موسوی، رییس جدید ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، گفتگو کرد تا درباره «تلاش‌ها برای حفظ امنیت و ثبات» بحث کند.
با این حال، فایننشال تایمز نوشت که برای عربستان سعودی، تضعیف جمهوری اسلامی به‌دست اسرائیل و همچنین تضعیف نیروهای نیابتی‌اش مانند حزب‌الله موجب شده که تهدید تهران کم‌تر به‌نظر برسد، حتی اگر این موضوع باعث نگرانی شود که جمهوری اسلامی اکنون ممکن است بیشتر از قبل به دنبال سلاح هسته‌ای برود.
گرگوری گوس، پژوهشگر موسسه خاورمیانه در واشینگتن، گفت: «ایرانِ ۲۰۲۲، ایرانِ ۲۰۲۵ نیست.» او با این حال افزود که «اسرائیلِ پیروزِ ۲۰۲۵ به‌نظر می‌رسد که به عنصری بی‌ثبات‌کننده در سیاست‌های منطقه‌ای تبدیل شده است.»
این گزارش در شرایطی منتشر شده است که در روزهای اخیر، گمانه‌زنی‌ها درباره گسترش پیمان ابراهیم و برقراری روابط دیپلماتیک میان کشورهای منطقه و اسرائیل بالا گرفته است.
ترامپ هشتم تیر نیز با اشاره به تضعیف قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی و تاثیر آن بر استقبال کشورها از عادی‌سازی روابط با اسرائیل گفته بود: «ما همین حالا کشورهای واقعا بزرگی در این توافق‌نامه‌ها داریم و فکر می‌کنم اکنون زمان آن است که شروع به افزودن دیگر کشورها کنیم، چون مشکل اصلی در این میان ایران بود.»
