خبرگزاری رویترز به‌نقل از منابع نزدیک به ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، گزارش داد که او به احتمال زیاد به اولتیماتوم تحریمی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، برای پایان جنگ اوکراین توجه نخواهد کرد و همچنان در پی تصرف کامل چهار منطقه در اوکراین خواهد بود.
کِستوتیس بودریس، وزیر امور خارجه و دوویله شاکالینه، وزیر دفاع لیتوانی، سه‌شنبه ۱۴ مرداد در نامه‌ای به مارک روته، دبیرکل ناتو، بر لزوم به‌کارگیری «اقدامات فوری برای تقویت توان دفاع هوایی در لیتوانی» تاکید کردند.
بودریس در همین رابطه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت یک پهپاد نظامی روسی ششم مرداد حریم هوایی لیتوانی را نقض کرد.
این پهپاد که به گفته شاهدان عینی، بر فراز بخش‌هایی از شهر ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، رویت شده بود، سرانجام ۱۰ مرداد در یک منطقه آموزشی نظامی کشف شد.
در سال‌های اخیر، روابط میان کشورهای عضو ناتو و روسیه به‌دلیل مناقشه اوکراین به تیرگی گراییده است. لیتوانی در سال ۲۰۰۴ به عضویت ناتو درآمد.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیری‌های مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ، روسیه حدود یک پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
نقض حریم هوایی لیتوانی؛ تصادفی یا عامدانه؟
نیدا گرونسکینه، دادستان کل لیتوانی، اعلام کرد پهپاد روسی «حامل یک دستگاه انفجاری بود که به دست نیروهای متخصص ارتش لیتوانی در محل به‌طور موفقیت‌آمیز خنثی شد».
او افزود: «یکی از فرضیه‌های اصلی در جریان تحقیقات این است که این پهپاد به‌طور تصادفی وارد حریم هوایی لیتوانی شده است. با این حال، لازم به تاکید است که فرضیه‌های دیگری نیز به‌صورت هم‌زمان در دست بررسی قرار دارند.»
وزیر خارجه لیتوانی نیز در ادامه اظهارات خود، تهدیدات روسیه را «واقعی و فزاینده» خواند و گفت: «این دومین حادثه از این دست در کمتر از یک ماه گذشته است. در هفته‌های اخیر، برخی دیگر از متحدان هم گزارش‌هایی از موارد مشابه نقض حریم هوایی خود ارائه داده‌اند.»
بودریس بلاروس، یکی از متحدان اصلی روسیه، را مسئول جلوگیری از وقوع چنین رویدادهایی دانست و هشدار داد: «اگر بلاروس در اتخاذ تدابیری برای به حداقل رساندن خسارات احتمالی در خاک ما کوتاهی کند، لیتوانی با اقدامات سیاسی و دیگر تدابیر لازم پاسخ خواهد داد.»
پیش‌تر در اسفند ۱۴۰۳، لیتوانی اعلام کرد آتش‌سوزی عمدی فروشگاه ایکیا در ویلنیوس در سال ۲۰۲۴ با برنامه‌ریزی و حمایت مالی سازمان اطلاعات نظامی روسیه انجام شده است.
در سال ۱۴۰۲ نیز لیتوانی مسکو را متهم کرد در حمله به لئونید ولکوف، متحد قدیمی الکسی ناوالنی، رهبر فقید اپوزیسیون روسیه، دست داشته است.
بلومبرگ سه‌شنبه ۱۴ مرداد نوشت شاخص اصلی بورس تل‌آویو در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ با رشدی ۲۱.۳ درصدی مواجه شد و عملکردی بهتر از تقریبا تمام بازارهای جهانی داشت؛ رشدی که بطور عمده حاصل سرمایه‌گذاری‌های خارجی بوده است.
سهام شرکت‌های بیمه و خدمات مالی با رشد خیره‌کننده ۶۸ درصدی در صدر بازار قرار گرفته‌اند، شمار عرضه‌های اولیه سهام نسبت به سال گذشته بیش از سه برابر افزایش یافته و شِکِل با تقویت بیش از ۹ درصدی در برابر دلار آمریکا طی چهار ماه گذشته، به یکی از موفق‌ترین ارزهای جهانی تبدیل شده است.
این دستاوردهای چشمگیر در حالی محقق شده‌اند که اسرائیل پس از حمله مرگبار ۷ اکتبر حماس، درگیر نبرد در جبهه‌های مختلف بوده و طی ماه‌های گذشته در نوار غزه، لبنان، یمن، سوریه و ایران دست به عملیات نظامی زده است.
در سوی مقابل، اوضاع برای اقتصاد ایران بحرانی و رو به وخامت است و جمهوری اسلامی با کاهش درآمدهای نفتی، تورم افسارگسیخته، احتمال افزایش تحریم‌های بین‌المللی و نارضایتی‌های اجتماعی گسترده دست و پنجه نرم می‌کند.
بازار ارز و طلا در ایران سه‌شنبه ۱۴ مرداد به روند صعودی خود ادامه داد و قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد به بیش از ۹۴ هزار تومان رسید. هم‌زمان، با تداوم سیر نزولی بورس، ۸۶۱ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سرمایه خارج شد.
روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳ مرداد نسبت به ایجاد اجماع جهانی علیه جمهوری اسلامی پس از فعال شدن احتمالی مکانیسم ماشه هشدار داد و نوشت: «اگرچه دامنه تحریم‌های سازمان ملل نسبت به تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اروپا محدودتر است، اما به‌دلیل چندجانبه بودن، ظرفیت فشار روانی و دیپلماتیک بالاتری دارد.»
اقتصاد اسرائیل؛ جهش در اوج بحران
بلومبرگ در ادامه گزارش خود نوشت برای بسیاری از ناظران که شاهد تحولات منطقه هستند، «اشتیاق سرمایه‌گذاران خارجی» به بازار اسرائیل غیرقابل درک به نظر می‌رسد؛ با این حال، نباید فراموش کرد که جهش کنونی بازارهای مالی از دل همین بحران پدید آمده است.
طی هفت ماه نخست سال ۲۰۲۵، میزان سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سهام اسرائیل به ۸.۵ میلیارد شِکِل، معادل ۲.۵ میلیارد دلار، رسید؛ رقمی چشمگیر که نشان‌دهنده اعتماد فزاینده سرمایه‌گذاران بین‌المللی به اقتصاد این کشور در میانه بحران است.
بلومبرگ افزود: «با وجود ناکامی اسرائیل در شناسایی حمله مرگبار ۷ اکتبر حماس، سال گذشته به عرصه‌ای برای نمایش توانمندی‌های نظامی و اطلاعاتی این کشور بدل شد؛ به‌گونه‌ای که احساس آسیب‌پذیری وجودی جای خود را به نوعی برتری منطقه‌ای داده است.»
بر اساس گزارش بنیاد غیرانتفاعی «استارتاپ نِیشِن سنترال»، شش‌ماهه نخست سال ۲۰۲۵ قوی‌ترین دوره تامین مالی برای بخش فناوری اسرائیل در سه سال گذشته بوده است.
برآوردها نشان می‌دهد شرکت‌های فناوری موفق به جذب ۹.۳ میلیارد دلار سرمایه خصوصی شده‌اند که از افزایشی ۵۴ درصدی نسبت به نیمه دوم سال ۲۰۲۴ حکایت دارد.
در ماه مارس، گوگل با پرداخت ۳۲ میلیارد دلار پلتفرم امنیت ابری «ویز» را خریداری کرد و در ماه ژوئیه نیز شرکت «پالو آلتو نتورکز» با پرداخت ۲۵ میلیارد دلار شرکت نرم‌افزار امنیتی «سایبرآرک» را که بنیان‌گذاران آن اسرائیلی هستند، به مالکیت خود درآورد.
همچنین شرکت تولید تراشه‌های هوش مصنوعی «انویدیا» به‌تازگی اعلام کرد قصد دارد طی چند سال آینده یک مجموعه بزرگ فناوری در شمال اسرائیل احداث کند.
ترامپ سه‌شنبه ۱۴ مرداد در مصاحبه‌ای با شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت: «اگر قیمت انرژی به اندازه کافی کاهش پیدا کند، پوتین کشتار مردم را متوقف خواهد کرد.»
او افزود: «اگر قیمت نفت حدود ۱۰ دلار دیگر پایین بیاید، پوتین چاره‌ای نخواهد داشت، چون اقتصادش نابود شده است.»
رییس‌جمهوری روسیه با وجود نزدیک شدن به ضرب‌الاجل اعلام‌شده، هیچ نشانه‌ای از تغییر در موضع روسیه نسبت به جنگ نشان نداده است.
پیش‌تر ترامپ اعلام کرده که از جمعه تحریم‌های جدیدی علیه روسیه، و همچنین کشورهایی که واردات انرژی از روسیه را ادامه دهند، اعمال خواهد کرد؛ مگر آنکه مسکو اقداماتی برای پایان دادن به جنگ سه‌ونیم ساله خود با اوکراین انجام دهد.
رویترز: پوتین بر تسلط کامل بر چهار منطقه اوکراین تمرکز دارد
رویترز به نقل از منابع نزدیک به کرملین گزارش داد پوتین قصد ندارد به ضرب‌الاجل تحریمی رئیس‌جمهوری آمریکا تن دهد و همچنان بر تسلط کامل بر چهار منطقه اوکراین تمرکز دارد.
رویترز نوشت منابع آگاه می‌گویند پوتین با وجود تمایل به بهبود روابط با آمریکا، دستیابی به اهداف جنگی را در اولویت می‌داند و به کارآمدی تحریم‌های جدید تردید دارد.
کرملین تصرف کامل دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون را پیش‌نیاز گفت‌وگوهای صلح می‌داند. مذاکرات فعلی با کی‌یف نیز به‌گفته منابع، بیشتر برای نشان دادن آمادگی ظاهری برای صلح به ترامپ است تا محتوایی واقعی.
پیوستن سوئد، نروژ و دانمارک به پروژه ارسال تسلیحات به اوکراین
سه کشور سوئد، نروژ و دانمارک اعلام کردند که حدود ۵۰۰ میلیون دلار به پروژه ناتو برای تامین تسلیحات آمریکایی از جمله موشک‌های پاتریوت برای اوکراین اختصاص خواهند داد تا این کشور بتواند به دفاع از خود در برابر روسیه ادامه دهد.
رییس‌جمهوری ایالات متحده ماه گذشته اعلام کرد که آمریکا تسلیحات مورد نیاز اوکراین را تامین خواهد کرد و هزینه آن توسط متحدان اروپایی پرداخت خواهد شد، اما نحوه انجام این کار را مشخص نکرد.
توره او. ساندویک، وزیر دفاع نروژ، سه‌شنبه در بیانیه‌ای گفت: «با این کمک مالی، ما می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم که اوکراین به‌سرعت تجهیزات مورد نیاز خود را دریافت می‌کند، در حالی که همکاری ناتو در زمینه دفاع از اوکراین را تقویت کرده و صلح را بر اساس شرایط اوکراین تضمین می‌کنیم.»
ترولس لوند پولسن، وزیر دفاع دانمارک، نیز گفت این پول بلافاصله در دسترس خواهد بود و دانمارک آمادگی دارد در مراحل بعدی حمایت مالی بیشتری ارائه دهد.
او در بیانیه‌ای گفت: «سرعت، کاملا حیاتی است.»
سهم دانمارک از این کمک مالی حدود ۹۰ میلیون دلار است و نروژ اعلام کرده است که حدود ۱.۵ میلیارد کرون نروژ (معادل ۱۴۶ میلیون دلار) کمک خواهد کرد.
سوئد نیز اعلام کرد که ۲۷۵ میلیون دلار به این بسته اختصاص داده است که شامل موشک‌های پاتریوت، تجهیزات دفاع هوایی دیگر و همچنین مهمات ضد تانک است.
ابا بوش، معاون نخستوزیر سوئد، به خبرنگاران گفت: «تامین مستمر چنین تجهیزات دفاعی آمریکایی، که اروپا به‌تنهایی قادر به تهیه آن در مقیاس کافی نیست، برای توان دفاعی اوکراین تعیین‌کننده است.»
مارک روتِه، دبیرکل ناتو، گفت که این ائتلاف از اقدام سریع سه کشور اسکاندیناوی برای تامین مالی این بسته بسیار سپاسگزار است.
پیش‌تر هلند دوشنبه نخستین کشوری بود که با اختصاص ۵۰۰ میلیون یورو، مشارکت خود را در این طرح اعلام کرد.
بر اساس وب‌سایت دولت سوئد، این کشور تا پایان مارس سال جاری در مجموع ۹۲.۸ میلیارد کرون سوئد به اوکراین کمک کرده است.
ترامپ تهدید کرده است که اگر پوتین با پایان دادن به جنگ موافقت نکند، تحریم‌های جدیدی علیه روسیه وضع خواهد شد و هم‌زمان تعرفه‌ای ۱۰۰ درصدی برای کشورهای خریدار نفت روسیه، به ویژه چین و هند، اعمال خواهد کرد.
سه منبع آگاه در کرملین به رویترز گفته‌اند که پوتین همچنان بر این باور است که روسیه در حال پیروزی است، و به اثربخشی بیشتر تحریم‌های جدید پس از چندین موج تحریم اقتصادی در سه سال و نیم گذشته تردید دارد.
دو منبع دیگر نیز به رویترز گفته‌اند که اگرچه پوتین نمی‌خواهد ترامپ را عصبانی کند و به این می‌اندیشد که ممکن است فرصتی را برای بهبود روابط با واشینگتن و غرب از دست دهد، با این حال، اهداف جنگی او در اولویت قرار دارند.
به‌گفته یکی از این منابع، «هدف پوتین، تصرف کامل مناطق دونتسک، لوهانسک، زاپروژیا و خرسون است؛ مناطقی که روسیه آن‌ها را متعلق به خود می‌داند. رییس‌جمهوری روسیه تنها پس از تصرف کامل این چهار منطقه گفتگوهای صلح را آغاز خواهد کرد.»
جیمز راجرز، نویسنده کتاب «بازگشت روسیه» نیز به رویترز گفت: «اگر پوتین بتواند چهار منطقه‌ای را که به‌نام روسیه اعلام شده‌اند به‌طور کامل تصرف کند، می‌تواند ادعا کند که جنگ او در اوکراین به اهدافش رسیده است.»
منبع نخست افزود که مذاکرات سه‌گانه بین هیئت‌های روسی و اوکراینی از ماه مه تاکنون، تلاشی از سوی مسکو بوده تا به ترامپ ثابت کند پوتین در پی رد صلح نیست؛ با این حال، این گفتگوها صرفاً شامل تبادلات انسان‌دوستانه بوده‌اند و محتوای جدی دیگری نداشته‌اند.
روسیه می‌گوید آماده توافق صلح طولانی‌مدت در مذاکرات است اما در عین حال تاکید کرده که اختلاف دو طرف بسیار عمیق است. پوتین هفته گذشته این مذاکرات را مثبت ارزیابی کرده بود.
مطالبات رسمی مسکو شامل خروج کامل نیروهای اوکراینی از این چهار منطقه و پذیرش وضعیت بیطرفانه از سوی کی‌یف به همراه محدودیت در توان نظامی است؛ خواستههایی که اوکراین آن‌ها را رد کرده است.
در نشانه‌ای از احتمال رسیدن به توافق پیش از ضرب‌الاجل، انتظار می‌رود استیو ویتکوف، فرستاده ویژه ترامپ این هفته به روسیه سفر کند. قرار است او چهارشنبه ۱۵ مرداد با پوتین دیدار کند. این در حالی است که تنشهای لفظی بین ترامپ و مسکو بر سر خطر جنگ هسته‌ای افزایش یافته است.
روسیه دوشنبه ۱۳ مرداد اعلام کرد دیگر خود را متعهد به تعلیق یک‌جانبه استقرار موشک‌های کوتاه‌برد و میان‌برد هسته‌ای نمیداند.
کرملین به درخواست رویترز برای اظهارنظر در این زمینه پاسخ نداده است. این خبرگزاری در عین حال تاکید کرده که به‌دلیل حساسیت موضوع نام منابع خود را فاش نکرده است.
ترامپ که پیش‌تر پوتین را تحسین میکرد و از احتمال معاملههای پرسود بین دو کشور سخن میگفت، اخیراً بارها ناامیدی خود را از رییس‌جمهوری روسیه ابراز کرده است.
او سخنان پوتین را «چرت و پرت و مزخرف» خوانده و بمباران مداوم کی‌یف و سایر شهرهای اوکراینی از سوی روسیه را «نفرتانگیز» توصیف کرده است. کرملین گفته است که این اظهارنظرها را ثبت کرده، با این همه به آن‌ها پاسخی نداده است.
یولیا سویریدنکو، نخستوزیر اوکراین، هفته گذشته پس از حمله هوایی شدید روسیه که جان ۳۱ نفر،از جمله پنج کودک، را در کی‌یف گرفت و آن را پاسخ مسکو به ضرب‌الاجل ترامپ خواند، خواستار فشار حداکثری جهانی بر روسیه شد.
آنا کلی، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به درخواست برای توضیحی در این مورد گفت: «رییس‌جمهوری ترامپ میخواهد کشتار متوقف شود، به همین دلیل است که تسلیحات آمریکایی را به اعضای ناتو میفروشد و اگر پوتین با آتشبس موافقت نکند، او را با تعرفهها و تحریم‌های شدید تهدید می‌کند.»
پیشروی روسیه و زمان نامناسب برای پایان جنگ
رویترز همچنین به‌نقل از یکی از منابع خود نوشت که پوتین همچنان در خلوت نگران وخامت روابط با آمریکا است. او هنوز امید دارد روسیه بتواند مجدداً با آمریکا رابطه دوستی برقرار و با غرب تجارت کند، او نگران تنشی است که بین مسکو و واشینگتن شکل گرفته است.
با این حال، با پیشروی نیروهای روسیه در میدان جنگ و فشار نظامی سنگینی که بر اوکراین وارد می‌شود، پوتین معتقد است که اکنون زمان پایان جنگ نیست.
این منبع آگاه افزود نه مردم روسیه و نه ارتش این کشور توقف جنگ در این شرایط را درک نخواهند کرد.
جیمز راجرز نیز گفت که پوتین سرمایه سیاسی و میراث خود را در این جنگ گذاشته است: او خودش را بخشی از سنت قدرتمندی می‌داند که مقابل غرب و جهان ایستاده و از منافع روسیه دفاع می‌کند.
یک منبع دیگر نیز به رویترز گفت: «پوتین ارزش روابط با ترامپ را درک می‌کند و نمی‌خواهد او را عصبانی کند، اما او اولویتی مهم دارد؛ پوتین نمیتواند صرفاً به خواست ترامپ جنگ را متوقف کند.»
منبع سوم نیز که با روند تصمیمگیری در کرملین آشناست تاکید کرد روسیه میخواهد تمام چهار منطقه را تصرف کند و توقف در این مقطع، در زمان اوج پیشروی زمینی بیمعناست.
بر اساس گزارش گروه تحلیلی بلکبرد مستقر در فنلاند، اوکراین طی سه ماه گذشته برخی از بزرگترین شکستهای خود و واگذاری بخشی از خاک خود را تجربه کرده؛ در حال حاضر حدود یکپنجم خاک اوکراین در اشغال روسیه است.
به گفته یکی دیگر از منابع، ستاد کل ارتش روسیه پیشبینی کرده است که جبهه اوکراین در طی دو تا سه ماه آینده فرو خواهد پاشید.
با این حال، بر اساس گزارش ماه ژوئن مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی واشینگتن، مناطق تسخیرشده اخیر از سوی روسیه نسبتاً کوچک هستند و روسیه از آغاز سال گذشته تاکنون توانسته تنها حدود پنج هزار کیلومتر مربع را، که معادل کمتر از یک درصد کل خاک اوکراین است، تصرف کند.
منابع نظامی اوکراینی و غربی اذعان می‌کنند روسیه در حال پیشروی است، اما به کندی و با تلفات سنگین. وبلاگنویسان جنگی روس می‌گویند نیروهای مسکو در حمله تابستانی اخیر در مناطقی که موقعیت جغرافیایی و فضای شهری به نفع اوکراین بوده‌اند، درگیر شده‌اند؛ با وجود این آن‌ها گمان می‌کنند که مناطق دیگر باید سریعتر تسخیر شوند.
یکی از منابع نزدیک به کرملین درباره تهدید ترامپ گفت که تهدید او «دردناک و ناخوشایند» است، اما فاجعهبار نیست.
یک منبع آشنا با فرآیند تصمیمگیری در رهبری روسیه نیز گفت که در مسکو این احساس وجود دارد که «آن‌ها دیگر نمیتوانند آسیب بیشتری به ما وارد کنند.»
همچنین مشخص نیست که ترامپ تهدید خود را اجرایی می‌کند یا نه؛ به‌گفته این فرد، «او قبلاً هم تهدید کرده و بعد عمل نکرده، یا نظرش را تغییر داده است.»
او افزود تصور اینکه چین به دستور ترامپ خرید نفت روسیه را متوقف کند دشوار است و این اقدامات ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد و قیمت نفت را افزایش دهد.
براساس دادههای تجاری سازمان ملل متحد، در نتیجه دورهای قبلی تحریمها، صادرات نفت و گاز روسیه متحمل ضررهای سنگین شده و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در این کشور در سال گذشته ۶۳ درصد کاهش یافته است. همچنین حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از داراییهای بانک مرکزی روسیه در حوزههای قضایی خارجی مسدود شده است.
با این حال، توانایی روسیه برای جنگ آسیب چندانی ندیده است و دلیل این امر تا حدودی بهخاطر تامین مهمات از کره شمالی و واردات قطعاتی با کاربردهای دوگانه از چین بوده که که تولید تسلیحات را به‌طور گسترده افزایش داده‌اند. کرملین بارها گفته است روسیه دارای نوعی «مصونیت» در برابر تحریمهاست.
ترامپ نیز با تاکید بر اینکه مسکو در دور زدن این تحریمها تبحر دارد، گفته است: «آن‌ها بازیگرانی زیرک هستند و در اجتناب از تحریمها بسیار خوباند؛ بنابراین باید ببینیم چه می‌شود.»
