عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: سیاست کلان نظام عدم شکل‌گیری کریدور زنگزور است
بر اساس این یادداشت که جمعه ۲۴ مرداد منتشر شد، جمهوری اسلامی با تعلل در پذیرفتن بازرسی‌ها و گفت‌وگو درباره موضوعات هسته‌ای، خطر فعال شدن مکانیسم ماشه را به جان خریده است.
فرانسه، بریتانیا و آلمان، چهارشنبه در نامه‌ای به سازمان ملل از آمادگی خود برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران که در چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ دولت باراک اوباما لغو شده بود، خبر دادند.
آنها گفته‌اند این اقدام را تا پایان ماه جاری میلادی خواهند کرد، مگر این‌که تهران تمایل به دیپلماسی نشان دهد.
اروپایی‌ها از حدود دو ماه قبل پیشنهاد داده بودند در صورت ازسرگیری مذاکرات با آمریکا و همکاری با بازرسان سازمان ملل، این مهلت تمدید شود.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، ۲۳ مرداد با اشاره به مهلت سه کشور اروپایی به ایران برای رسیدن به توافق و امکان فعال‌سازی مکانیسم ماشه گفت: «در این‌که باید فکری کرد و جلوی مکانیسم ماشه را گرفت تردیدی نیست و ما هم تا آخرین لحظه از هیچ تلاشی فروگذار نخواهیم کرد.»
بی‌پاسخ گذاشتن پیشنهادها و تاکید بر غنی‌سازی
با وجود این اظهار نظر عراقچی، وال‌استریت ژورنال نوشت ایران تاکنون پاسخی به اروپا نداده است.
تهران همچنین درخواست‌های استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه برای مذاکره را رد کرده و بارها گفته که از «حق» غنی‌سازی اورانیوم در داخل کشور خود صرف‌نظر نخواهد کرد. اقدامی که برای تولید انرژی، غیرضروری است اما برای حفظ مسیر دستیابی به بمب اتمی، حیاتی محسوب می‌شود.
عراقچی در همین زمینه در مصاحبه‌ای با شبکه فاکس‌نیوز گفت: «غنی‌سازی ما برایمان بسیار عزیز است.»
پس از هفته‌ها تعلل، ایران ۲۰ مرداد نشستی کوتاه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران برگزار کرد اما اجازه بازرسی‌ها را نداد.
وال‌استریت ژورنال نوشت: «در همین حال، وزارت اطلاعات در اسنادی که ایران‌اینترنشنال به آنها دست یافته، به شرکت‌های داخلی دستور داده برای بازگشت تحریم‌ها آماده شوند و "تامین‌کنندگان جایگزین در کشورهایی چون چین، روسیه و عراق" را شناسایی کنند.»
امکان وتوی روسیه و چین بی‌اثر می‌شود
فرانسه و بریتانیا، به عنوان اعضای دائم شورای امنیت و طرف‌های برجام، می‌توانند به‌دلیل «نقض‌های متعدد» ایران، تحریم‌های سازمان ملل را بازگردانند. آنها همچنین می‌توانند هر قطعنامه روسیه یا چین را که در جهت ادامه تعلیق تحریم‌ها باشد، وتو کنند.
شورای امنیت سازمان ملل می‌تواند تاریخ انقضای سازوکار بازگشت تحریم‌ها (۱۸ اکتبر) را تمدید کند و فوریت اقدام اروپا را به تعویق بیندازد اما به نوشته وال‌استریت ژورنال، این امر باید منوط به اقدامات واقعی ایران باشد، نه صرفا گفتار.
خبرگزاری رویترز ۲۳ مرداد گزارش داد شاید ایران اکنون مایل به مذاکره باشد اما ممکن است با یک حرکت نمایشی دیپلماتیک وقت بخرد و زمان‌کُشی کند و سپس زیر قول خود بزند.
فشار حداکثری چندجانبه
اعمال تحریم‌ها با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، بخشی کلیدی از کمپین فشار برای واداشتن تهران به امتیازدهی هسته‌ای است. این اقدام می‌تواند به اقتصاد ایران ضربه بزند و تحریم جهانی فروش و خرید سلاح به/از ایران، ممنوعیت حمایت از برنامه موشکی، ممنوعیت آزمایش و توسعه موشک‌های قادر به حمل کلاهک هسته‌ای و استاندارد «غنی‌سازی صفر» را بازگرداند.
این بند آخر، بخش بزرگی از جامعه جهانی را پشت خواسته اصلی آمریکا قرار می‌دهد و گامی به سوی چندجانبه کردن دوباره سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ است.
وال‌استریت ژورنال نوشت: «بازگشت تحریم‌ها بیش از هر چیز این پیام را به ایران می‌دهد که توافق هسته‌ای با اوباما دیگر از بین رفته و باقی نخواهد ماند. این توافق حتی با رفتن ترامپ نیز روی میز نخواهد ماند و اروپا هم مسیر دیگری در پیش گرفته است.»
این یادداشت تاکید کرد اکنون فرصتی برای رییس‌جمهوری آمریکاست تا برجام را برای همیشه دفن کند و جهان را پشت شروط بهتر خود - بدون غنی‌سازی و بدون تاریخ انقضا - متحد سازد: «اروپا می‌تواند به ایران بفهماند که گزینه‌های دیگر بدتر خواهند بود.»
