پرونده مفقود شدن سما جهانباز پس از سه سال به آدمربایی سازمانیافته رسید

پدر این دختر ۳۰ ساله که تابستان ۱۴۰۱ در شیراز مفقود شده بود به سایت رکنا گفت: «متهم سه سال پیش بازداشت و با وثیقه آزاد شده بود.»

پدر این دختر ۳۰ ساله که تابستان ۱۴۰۱ در شیراز مفقود شده بود به سایت رکنا گفت: «متهم سه سال پیش بازداشت و با وثیقه آزاد شده بود.»
او با اشاره به اینکه آخرین سیگنال گوشی دخترش روبهروی دفتر املاک متهم در شیراز خاموش شده بود، گفت: با شهادت یک شاهد معتبر و کشف خط تلفنی پنهانی متهم، او در اختیار پلیس قرار گرفت.
جهانباز افزود: متهم هنوز اعتراف نکرده، امیدوارم سما زنده باشد.
رکنا نوشت در تحقیقات ابتدایی، تصویری از مردی با پیراهن قرمز بهدست آمد که سما را قبل و بعد از خروج از طلافروشی تعقیب میکرد. این فرد بازداشت شد، اما به دلیل کمبود مستندات او را آزاد کردند.
سما آن روز برای فروش قطعهای طلا از منزل عمهاش خارج شد و به مادرش گفت ظرف ۲۰ دقیقه بازمیگردد.

وزارت خارجه چین اعلام کرد رهبران کشورهای خارجی، از جمله مسعود پزشکیان، ولادیمیر پوتین، و کیم جونگ اون هفته آینده در رژه نظامی پکن شرکت خواهند کرد.
هونگ لی، معاون وزیر خارجه چین، چهارشنبه ۲۸ اوت در یک نشست خبری گفت که ۲۶ رئیس کشور و دولت در این مراسم حضور خواهند داشت؛ رژهای که به مناسبت هفتادونهمین سالگرد تسلیم رسمی ژاپن در جنگ جهانی دوم برگزار میشود.
علاوه بر این سه رهبر، الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهوری بلاروس، پراووبو سوبیانتو، رئیسجمهوری اندونزی، و وو وونشیک، رئیس مجلس ملی کرهجنوبی، نیز در این رویداد حضور خواهند داشت.
به گزارش خبرگزاری رویترز، رژه موسوم به «روز پیروزی» که در ۱۲ شهریور (۳ سپتامبر) برگزار خواهد شد، به گفته تحلیلگران، نمایش بزرگی از قدرت فزاینده نظامی چین و نمادی از همبستگی دیپلماتیک میان پکن، مسکو و کشورهای موسوم به «جنوب جهانی» خواهد بود.
در این روز، شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، به همراه مقامهای ارشد کشور در میدان تیانآنمن از دهها هزار نیروی نظامی سان خواهد دید.
این رژه که بهطور دقیق و هماهنگ طراحی شده، به گفته رویترز، قرار است یکی از بزرگترین رژههای نظامی چین در سالهای اخیر باشد و در آن تجهیزات پیشرفته نظامی به نمایش گذاشته میشود؛ از جمله جنگندههای مدرن، سامانههای پیشرفته پدافند موشکی و سلاحهای هایپرسونیک که نمادی از پیشرفت فناوری تسلیحاتی چین محسوب میشوند.
چین با اجلاس شانگهای و رژه نظامی، پیام قدرت به غرب میفرستد
در آستانه رژه بزرگ نظامی چین، که قرار است هفته آینده در پکن برگزار شود، شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، خود را برای میزبانی از رهبران کلیدی جهان در اجلاس سازمان همکاری شانگهای نیز آماده میکند؛ اجلاسی که به گزارش رویترز، قرار است به نمادی از همبستگی جنوب جهانی و نمایش قدرت چین در برابر غرب تبدیل شود.
این نشست از ۳۱ اوت تا یک سپتامبر در شهر بندری تیانجین برگزار میشود و بیش از ۲۰ رهبر جهان از کشورهای آسیای مرکزی، خاورمیانه، جنوب و جنوب شرق آسیا در آن حضور خواهند داشت.
از جمله مهمترین چهرهها، ولادیمیر پوتین و نارندرا مودی هستند که در کنار شی، تصویر یک محور قدرت در حال شکلگیری را به نمایش میگذارند. این نخستین سفر مودی به چین پس از بیش از هفت سال است و میتواند به کاهش تنشهای مرزی پس از درگیریهای مرگبار سال ۲۰۲۰ کمک کند.
به گفته تحلیلگران، شی قصد دارد این اجلاس را فرصتی برای نمایش نظم پساآمریکایی و شکست تلاشهای واشینگتن برای مهار چین، روسیه و ایران معرفی کند. هرچند اختلافات میان اعضا همچنان پابرجاست، کارشناسان تاکید دارند جذابیت این بلوک برای کشورهای جنوب جهانی را نمیتوان نادیده گرفت.
پوتین پس از پایان اجلاس، برخلاف مودی، در چین باقی میماند تا در رژه روز پیروزی در پکن شرکت کند؛ رویدادی که یک روز پس از اجلاس برگزار میشود و به نمایش قدرت نظامی چین و همبستگی با روسیه و متحدان جهانیاش اختصاص دارد.

در حالی که گزارش تازه اتاق بازرگانی ایران از احتمال افزایش نرخ ارز به ۱۶۵ هزار تومان و تورم ۹۰ درصدی در صورت فعال شدن مکانیسم «اسنپبک» خبر داده، روزنامه همشهری با لحنی شدید به این گزارش واکنش نشان داده و آن را «التهابآفرینی» خوانده است.
اتاق بازرگانی در این گزارش که با هدف بررسی سناریوهای پیشروی اقتصاد ایران تا پایان سال ۲۰۲۵ تنظیم شده، سه سناریوی خوشبینانه، محتمل و بدبینانه را ارائه داده است. در سناریوی بدبینانه، نرخ ارز با جهشی چشمگیر از حدود ۹۳ هزار تومان فعلی به ۱۶۵ هزار تومان میرسد و تورم نیز به ۹۰ درصد افزایش مییابد. رشد اقتصادی در همه سناریوها منفی پیشبینی شده است.
اما روزنامه همشهری در گزارشی تحلیلی، به این سناریوها انتقاد کرده و هشدار داده است که صرف انتشار چنین ارقامی میتواند به شکلگیری انتظارات تورمی و تشدید بیثباتی در بازار دامن بزند. بهویژه در شرایطی که هنوز هیچ تصمیم قطعی درباره فعال شدن اسنپبک در شورای امنیت اتخاذ نشده است، این روزنامه هشدار داده که انتشار پیشبینیهایی از جنس «دلار ۱۶۵ هزار تومانی» میتواند علامتی اشتباه به بازار مخابره کند.
نویسنده همشهری همچنین با اشاره به تجربه تحریمهای دهه ۱۳۹۰ تاکید میکند که اقتصاد ایران طی این سالها مسیرهای تازهای برای مقابله با تحریمها، بهویژه در حوزه فروش نفت و تجارت خارجی، ایجاد کرده و دیگر آن آسیبپذیری پیشین را ندارد. این گزارش همچنین یادآور میشود که بخش مهمی از تحریمهای شورای امنیت تاکنون لغو نشدهاند و عملاً بسیاری از محدودیتها همچنان پابرجاست، بنابراین طرح «بازگشت» آنها به عنوان شوک جدید به اقتصاد قابل تردید است.
همشهری در پایان یادآوری میکند که منشأ اصلی فشار اقتصادی بر ایران، نه تحریمهای سازمان ملل، بلکه تحریمهای یکجانبه ایالات متحده بوده است؛ تحریمهایی که بهمراتب اثرگذارتر و گستردهتر از تحریمهای شورای امنیت عمل کردهاند.
با این حال، گزارش اتاق بازرگانی نیز از زاویهای دیگر قابل توجه است. هشدار این نهاد به فعالان اقتصادی، اگرچه از نظر رسانهای بار روانی بالایی دارد، میتواند نوعی فشار برای افزایش شفافیت و پیشبینیپذیری در سیاستگذاریهای آینده تلقی شود. به نظر میرسد تقابل میان «هشدار اقتصادی» و «فضاسازی روانی» در فضای رسانهای ایران بار دیگر در حال نمود یافتن است.
این در حالی است که گزارشها حکایت از آن دارد که طرفهای اروپایی برجام بهزودی - به گزارش رویترز احتمالا همین پنجشنبه - درخواست فعالسازی مکانیسم ماشه را ارسال خواهند کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز هشدار داده که در صورت اقدام سه کشور اروپایی برای فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل، همکاریهای جاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهطور کامل تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و احتمالاً متوقف میشود.

روزنامه شرق در گزارشی به نقل از پزشکان متخصص نوشت قطع آب و برق به همراه گرمای هوا و تعریق بدن، بیماران مبتلا به بیماری پوستی پروانهای به ویژه کودکان را با خطر عفونت، سرطان پوستی و قطع عضو مواجه کرده است.
یک فلوشیپ فوقتخصصی جراحی سرطان در گفتوگو با این روزنامه گفت:«برخی از این بیماران حتی در زمستان هم از پنکه استفاده میکنند و قطعی برق در گرمای تابستان برای آنها اصلا قابل تحمل نیست.»
یک مددکار اجتماعی نیز با اشاره به نبود آمار دقیقی از تعداد بیماران پروانهای در ایران گفت هزار بیمار تنها زیر پوشش یکی از خیریهها قرار دارند.
بیماران پروانهای به دلیل اختلالات ژنتیکی از بدو تولد با زخم و تاول بر روی پوست و غشای مخاطی مواجه هستند.»

کایلی مور-گیلبرت، استاد بریتانیایی-استرالیایی و زندانی پیشین اوین، به گاردین گفت ایرانیهای مقیم استرالیا سالهاست در سایه تعقیب، تهدید و ارعاب زندگی میکنند و خود او نیز قربانی این فشارها بوده است.
مور-گیلبرت که ۸۰۴ روز در زندان اوین بهدست سپاه پاسداران زندانی بود، در گفتوگو با گاردین گفت: «ما سالهاست در استرالیا با احساس ناامنی زندگی کردهایم. بسیاری از ایرانیهای استرالیا تحت تعقیب و ارعاب قرار دارند؛ برخی حتی تهدید شدهاند یا در تظاهرات فیلمبرداری شدهاند. من این را تجربه کردهام و دیگران هم داستانهایی مشابه دارند.»
او هشدار داد: «ما میدانیم که عوامل سپاه، هواداران و خبرچینهای رژیم ایران در استرالیا حضور دارند. این افراد – حتی اگر مامور رسمی نباشند – اطلاعات جامعه ایرانی-استرالیایی را به تهران منتقل میکنند.»
اظهارات مور-گیلبرت در حالی بیان شده که دولت استرالیا پس از سالها هشدار و اسناد، تصمیم گرفته است سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دهد. این تصمیم پس از آن گرفته شد که سازمان اطلاعات امنیت استرالیا اعلام کرد شواهد معتبری دارد مبنی بر اینکه فرماندهان سپاه پشت دو حمله یهودیستیزانه در استرالیا در سال گذشته بودند.
باز شدن پروندهای دیرهنگام در مجلس سنا
در تحقیقات سنا که در سال ۲۰۲۲ آغاز شد، بیش از ۱۱۰۰ گزارش دریافت شد که صدها مورد از آنها بهصورت ناشناس ثبت شدند. بسیاری از ایرانی-استرالیاییها در آن زمان هشدار دادند که ماموران سفارت و نیروهای سپاه آنها را در استرالیا تهدید میکنند، خانوادههایشان در ایران را تحت فشار قرار میدهند، و حتی در تظاهرات از آنها فیلم میگیرند.
بر اساس یک گزارش، کنسولگری حکومت ایران در کانبرا به یکی از شهروندان ایرانی-استرالیایی بهدلیل شرکت در تجمعات اعتراضی خدمات کنسولی ارائه نکرده و او را تهدید کرده است.
ستاره وزیری، یکی از فعالان مدنی، نیز به کمیته سنا گفت یک زن ایرانی-استرالیایی پس از ابراز مخالفت با رژیم ایران، پیامکهای تهدیدآمیز ناشناس دریافت کرده و خانوادهاش در ایران نیز تهدید شدهاند. همچنین گزارشهایی مبنی بر هک ایمیل و جعل حسابهای شبکههای اجتماعی فعالان توسط نیروهای جمهوری اسلامی وجود داشته است.
نفوذ سیستماتیک در مراکز فرهنگی و دانشگاهی
بهزاد مولوی نیز به کمیته گفت جمهوری اسلامی با استفاده از نزدیکان، توجیهگران و نفوذیهایی که در مراکز فرهنگی، مذهبی و دانشگاهی در استرالیا فعالاند، تلاش کرده است منتقدان خود را ساکت کند.
وزارت کشور استرالیا نیز اذعان کرد که از گزارشهایی مطلع است که نشان میدهد نیروهای طرفدار حکومت ایران، ساکنان ایرانی را تحت نظر دارند و خانوادههای آنها را در ایران تهدید میکنند.
سارا زاهدی، عضو کمپین «زن، زندگی، آزادی» در استرالیا، از بیتوجهی پلیس فدرال استرالیا به این تهدیدها انتقاد کرد و گفت نباید منتظر خشونت بیشتر ماند تا اقدامی صورت گیرد.
اختلافنظرهای سیاسی و تاخیر در اقدام
در حالی که حزب مخالف دولت استرالیا از دولت فعلی بهدلیل تعلل در تروریستی اعلام کردن سپاه انتقاد کرده است، نخستوزیر استرالیا، آنتونی آلبانیزی گفت تصمیمگیری در اینباره بر اساس مشاورههای امنیتی انجام شده و فرآیندهای قانونی طی شده است.
در سال ۲۰۲۳، دولت با استناد به اینکه سپاه بخشی از دولت ایران است، آن را مشمول قوانین موجود ندانست. اما اکنون اصلاح قانون جزای فدرال برای درج گروههای دولتی در فهرست تروریستی آغاز شده است.
استراتژی جهانی ارعاب و نفوذ
مور-گیلبرت با اشاره به اینکه حملات سپاه تنها محدود به استرالیا نیست، گفت: «این بخشی از یک راهبرد جهانی است که هدفش ایجاد شکاف در جوامع غربی و تشدید احساسات یهودیستیزانه است. از نگاه آنها، هدف قرار دادن جوامع یهودی در کشورهای غربی بسیار آسانتر از ورود به خاک اسرائیل است.»

وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد ابوذر رحمتی، شهروند ۴۳ ساله ایرانی-آمریکایی که پیشتر اعتراف کرده بود بدون اطلاع قبلی به عنوان مامور جمهوری اسلامی در ایالات متحده فعالیت کرده است، به یک سال زندان محکوم شد.
گفته شده علاوه بر محکومیت به زندان، رحمتی به سه سال آزادی مشروط تحت نظارت نیز محکوم شد.
رحمتی، ساکن گرِیت فالز در ایالت ویرجینیا، در گذشته بهعنوان پیمانکار اداره هوانوردی فدرال کار میکرد و گفته شده که از موقعیت شغلی خود برای دسترسی به اطلاعات محرمانه سوءاستفاده کرده است.
براساس اسناد دادگاه، او پیشتر از خرداد ۱۳۸۸ تا اردیبهشت ۱۳۸۹ (ژوئن ۲۰۰۹ تا مه ۲۰۱۰) بهعنوان ستوان یکم در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نهادی که دولت ایالات متحده آن را یک «گروه تروریستی» میشناسد، خدمت کرده بود، اما هنگام مهاجرت به آمریکا این سابقه را پنهان کرده بود.
وزارت دادگستری اعلام کرد رحمتی در مرداد ۱۳۹۶ (اوت ۲۰۱۷) از طریق یکی از همکاران سابق خود که یک مقام ارشد حکومت ایران و کارمند پیشین وزارت اطلاعات بود، تمایل خود را برای همکاری اطلاعاتی با جمهوری اسلامی ابراز کرد.
چهار ماه بعد، در آذر ۱۳۹۶، او به ایران سفر کرد و با ماموران اطلاعاتی و مقامهای حکومتی دیدار داشت. در جریان این دیدار، رحمتی موافقت کرد اطلاعاتی درباره صنعت انرژی خورشیدی آمریکا برای مقامهای جمهوری اسلامی جمعآوری و ارسال کند.
رحمتی پس از بازگشت به آمریکا در دی ۱۳۹۶ (ژانویه ۲۰۱۸)، مجموعهای از اطلاعات علنی و غیرعلنی درباره صنعت انرژی خورشیدی ایالات متحده را گردآوری و به دفتر معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در ایران منتقل کرد.
بر اساس پرونده دادگاه، او بعدها از موقعیت شغلی خود در یک شرکت پیمانکار اداره هوانوردی فدرال سوءاستفاده کرد و دستکم ۱۷۲ گیگابایت از فایلهای داخلی این شرکت را روی حافظههای جداشدنی ذخیره و سپس در سفر به ایران در سال ۲۰۲۲ به مقامهای جمهوری اسلامی تحویل داد.

ماموران اطلاعاتی جمهوری اسلامی در جلسهای در تهران در سال ۲۰۲۲ به رحمتی و برادرش گفته بودند در صورت انتقال ایدهها و فناوریهای جدید، مشوقهای مالی شامل وامهای کمبهره و کمکهزینههای بلاعوض به آنها تعلق خواهد گرفت.
رحمتی همچنین اسنادی درباره انرژی خورشیدی، فرودگاهها و برجهای کنترل ترافیک هوایی آمریکا را به برادرش در ایران ارسال کرد تا در اختیار ماموران اطلاعاتی قرار گیرد.
جنین پیرو، دادستان منطقهای آمریکا در نیویورک، گفت: «با انجام مخفیانه دستورات حکومت ایران، آقای رحمتی اعتمادی را که بهعنوان یک شهروند آمریکایی و پیمانکار فدرال با دسترسی به اطلاعات حساس به او سپرده شده بود، نقض کرد. اطمینان از اینکه اطلاعات حساس آمریکا به دست سرویسهای اطلاعاتی متخاصم نیفتد، همچنان یکی از بالاترین اولویتهای ماست.»
دانیل ویرزبیسکی، مامور ویژه افبیآی در بخش ضدجاسوسی، نیز افزود: «رحمتی از موقعیت شغلی مورد اعتمادش سوءاستفاده کرد تا اطلاعات حیاتی بخش هوانوردی را به حکومت ایران منتقل کند. این حکم نشاندهنده تعهد افبیآی برای مقابله با تهدیدهای علیه زیرساختهای حیاتی آمریکاست، بهویژه فعالیتهای مخرب سرویسهای اطلاعاتی ایران که در پی آسیب رساندن به کشور ما هستند.»