غازی حمد، عضو ارشد دفتر سیاسی حماس، در گفت‌وگویی با شبکه الجزیره قطر گفت تجربه این گروه با میانجی‌گری آمریکا «تلخ» بوده و واشینگتن با عقب‌نشینی از پیشنهادهای خود، اعتمادها را از بین برده است.
او همچنین تاکید کرد که اظهارات اخیر بنیامین نتانیاهو درباره «تغییر چهره خاورمیانه» نیازمند پاسخی واحد از جهان عرب است.
غازی حمد در این گفت‌وگو فاش کرد که خود او یکی از مقام‌هایی بود که هفته گذشته در حمله موشکی اسرائیل به دوحه هدف قرار گرفته‌اند.
به گفته این مقام حماس، تنها یک ساعت پس از آن‌که رهبران گروه پیشنهاد آتش‌بس ارائه‌شده از سوی آمریکا را بررسی کردند، حمله‌ای سنگین با حدود ۱۲ موشک به محل استقرار آن‌ها در قطر انجام شد.
حمد گفت: «ما به‌سرعت ساختمان را تخلیه کردیم و این واکنش سریع باعث نجات جان ما شد.»
به گفته او، اسرائیل نه‌تنها تلاش دارد حماس را در صحنه نظامی تضعیف کند، بلکه هم‌زمان می‌کوشد هرگونه مذاکرات دیپلماتیک یا پیشرفت در مسیر آتش‌بس را نیز مختل کند. او افزود: «میانجی‌گری آمریکا از ابتدا بی‌اعتبار بود. آن‌ها ابتدا طرحی ارائه کردند، اما ساعاتی بعد از آن عقب نشستند.»
اظهارات حمد در حالی بیان می‌شود که رسانه‌های قطری هفته گذشته گزارش دادند چند تن از رهبران ارشد حماس از جمله عزت الرشق، اسامه حمدان و حسام بدران در مراسم تشییع پیکر نیروهای پایین‌رتبه گروه در دوحه حضور یافتند.
به گفته منابع حماس، هدف واقعی حمله اخیر اسرائیل، مقام‌هایی چون خلیل الحیه، ظاهر جبارین، باسم نعیم و غازی حمد بوده‌اند؛ نام‌هایی که ابتدا به‌طور رسمی در فهرست افراد هدف‌قرارگرفته اعلام نشده بود.
حمد همچنین در واکنش به سخنان اخیر نتانیاهو درباره تغییر نظم منطقه‌ای گفت: «وقتی نخست‌وزیر اسرائیل چنین ادعایی مطرح می‌کند، جهان عرب نمی‌تواند ساکت بماند. ما نیازمند موضعی واحد و قاطع از سوی کشورهای عربی هستیم.»
او در پایان تاکید کرد که حماس علیرغم «فشارهای نظامی و ترورها»، همچنان بر مواضع خود پایبند است و اجازه نخواهد داد مسیر توافق از سوی اسرائیل و متحدانش تخریب شود.
در پی بروز بحران انسانی در غزه و تشدید عملیات نظامی و گسترش شهرکسازی در کرانه باختری، کمیسیون اروپا پیشنهاد تعلیق بخشهای اصلی توافقنامه انجمن اتحادیه اروپا و اسرائیل را ارائه کرد. پیشنهادی که باعث می‌شود واردات از اسرائیل امتیاز تعرفهای خود در بازار اروپا را از دست بدهد.
کمیسیون اجرایی اتحادیه اروپا چهارشنبه ۲۶ شهریور خواستار تعلیق تجارت آزاد با اسرائیل و اعمال تحریم علیه ایتامار بنگویر و بزالل اسموتریچ، دو وزیر افراطی این کشور، در واکنش به بحران انسانی در غزه شد.
اورسلا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، هفته گذشته پیشنهاد تعلیق بخشهای تجاری توافق همکاری اتحادیه اروپا و اسرائیل را در حالی مطرح کرد که این کمیسیون تحت فشار شدید برای اقدام موثرتر قرار داشت.
پیشتر منتقدان گفته بودند اتحادیه از اهرم اقتصادی خود برای تاثیرگذاری بر دولت اسرائیل استفاده نمیکند.
با این حال، هنوز اکثریت روشنی میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای این پیشنهادها که ۲۶ شهریور مطرح شد وجود ندارد؛ زیرا آلمان، به‌عنوان یکی از متحدان کلیدی اسرائیل، مدتهاست در برابر چنین گامهایی مقاومت کرده است.
گاردین در گزارشی نوشت این پیشنهادها شامل تعلیق دسترسی ترجیحی اسرائیل به بازار اروپا از طریق بازگرداندن تعرفهها بر برخی کالاها و نیز توقف مزایای متقابل در حوزه مناقصههای دولتی و حقوق مالکیت فکری است.
کمیسیون اروپا همچنین خواستار تحریم علیه دو وزیر راست افراطی و رهبران شهرکنشینان خشونتطلب در کرانه باختری و همچنین ۱۰ رهبر حماس شد.
ماروش شفچوویچ، کمیسر تجارت اتحادیه اروپا، گفت بر اساس این پیشنهاد، کالاهای اسرائیلی با تعرفههایی مشابه کشورهایی که توافق تجارت آزاد با اتحادیه ندارند مواجه خواهند شد.
او افزود: «متاسفیم که مجبور به این اقدام شدهایم، اما باور داریم در شرایط بحران انسانی جاری در غزه، این تصمیم مناسب و متناسب است.»
برای تصویب تعلیق تجارت ترجیحی یا کمکهای پژوهشی، آلمان یا ایتالیا باید حمایت خود را اعلام کنند.
این دو اقدام نیازمند حمایت ۱۵ کشور از ۲۷ عضو هستند که دست‌کم ۶۵ درصد جمعیت اتحادیه اروپا را نمایندگی کنند.
واکنشها در اسرائیل
گیدئون ساعر، وزیر خارجه اسرائيل، در واکنش به طرح کمیسیون اروپا برای اعمال محدودیتهای اقتصادی علیه این کشور، هشدار داد که اگر این اقدامات اجرا شوند «اسرائيل به‌صورت متقابل پاسخ خواهد داد.»
ساعر گفت: «اسرائيل به جنگ خود ادامه خواهد داد و با کمک دوستانش در اروپا علیه تلاش‌ها برای صدمه زدن به آن مقابله خواهد کرد.»
رئیس انجمن تولیدکنندگان اسرائیل هشدار داد که پیشنهاد کمیسیون اروپا برای محدود کردن توافقهای تجارت آزاد کالاهای اسرائیلی به دلیل جنگ در غزه، «اقدامی جدی و نامتناسب» است که صنایع این کشور را در شرایطی که هم‌زمان با آثار جنگ دستوپنجه نرم می‌کند، با مشکلات بیشتری روبهرو خواهد کرد.
ران تومر، رئیس انجمن تولیدکنندگان اسرائیل گفت: «این تصمیمی سیاسی است که در پوشش یک اقدام اخلاقی مطرح می‌شود و بنیانهای همکاری اقتصادی میان اسرائیل و اروپا را که طی دههها بر پایه نوآوری، آزادی تجارت و گفت‌وگو بنا شده، تضعیف می‌کند.»
شبکه العربیه به نقل از منبعی در حماس گزارش داد گردان‌های القسام، شاخه نظامی این گروه، گروگان‌ها را به چندین مکان مختلف در شهر غزه منتقل کرده‌اند چراکه به‌دلیل بمباران سنگین اسرائیل، «نگرانی جدی درباره جان اسرا وجود دارد».
العربیه چهارشنبه ۲۶ شهریور به نقل از این منبع حماس نوشت این جابه‌جایی برای «جلوگیری از آسیب دیدن گروگان‌ها» انجام شده است.
این منبع که نامش اعلام نشده، افزود: «زندگی اسرا در میان حملات بی‌هدف اسرائیل در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.»
بر اساس آخرین آمار، هنوز ۴۸ گروگان اسرائیلی در غزه نگهداری می‌شوند که ظاهرا تنها ۲۰ نفرشان زنده هستند.
انجمن خانواده‌های گروگان‌های اسرائیلی ۲۵ شهریور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور را متهم کرد که «به دلایل سیاسی تصمیم به قربانی کردن گروگان‌ها گرفته» و ارزیابی‌های ارتش و نهادهای امنیتی را نادیده گرفته است.
در مقابل، نتانیاهو حماس را به «عواقب سنگین» تهدید کرد و در یک نشست خبری هشدار داد: «اگر حتی یک تار مو از سر گروگانی کم شود، ما با قدرتی بیشتر آن‌ها را تا پایان عمرشان تعقیب خواهیم کرد؛ و آن پایان بسیار سریع‌تر از چیزی خواهد بود که تصور می‌کنند.»
او همچنین تاکید کرد حماس در صورت استفاده از گروگان‌ها به‌عنوان سپر انسانی، «بهای سنگینی» خواهد پرداخت.
ایال زمیر، رییس ستاد ارتش اسرائیل، نیز گفت نیروهای اسرائیلی در عملیات خود در غزه «جان گروگان‌ها را در نظر دارند» و «با قاطعیت اما به‌صورت تدریجی» در شهر پیشروی می‌کنند.
ارتش اسرائیل چهارشنبه هم‌زمان با تشدید تلاش‌ها برای خالی کردن شهر از غیرنظامیان اعلام کرد علاوه بر مسیرهای پیشین جاده صلاح‌الدین را هم به مدت ۴۸ ساعت باز می‌کند تا فلسطینی‌ها بتوانند از شهر غزه خارج شوند.
حمله پهپادی به بیمارستان کودکان بدون تلفات
خبرگزاری رویترز گزارش داد صدها هزار نفر در شهر پناه گرفته‌اند و بسیاری به‌خاطر خطرات مسیر، شرایط وخیم، کمبود غذا در نواحی جنوبی و ترس از جابجایی دائمی از اجرای دستورهای اسرائیل برای حرکت به سمت جنوب خودداری می‌کنند.
مقامات بهداشت حماس اعلام کردند چهارشنبه ۲۶ شهریور دست‌کم ۴۰ نفر در سراسر نوار غزه در حملات اسرائیل کشته شدند که از این میان ۳۰ نفر در شهر غزه جان باخته‌اند.
وزارت بهداشت دولت حماس اعلام کرد یک پهپاد اسرائیلی چهارشنبه نارنجک‌هایی را بر بخشی از بیمارستان تخصصی کودکان رنتیسی پرتاب کرده است.
این حمله تلفاتی نداشت اما حدود ۴۰ خانواده فرزندان بیمار خود را از آنجا خارج کردند.
تداوم حملات و پیشروی تدریجی اسرائیل در شهر غزه
اسرائیل برآورد می‌کند از زمان اعلام ارتش این کشور برای به دست گرفتن کنترل غزه در تاریخ ۱۹ مرداد تاکنون، حدود ۴۰۰ هزار نفر، معادل ۴۰ درصد ساکنان، این شهر را ترک کرده‌اند.
دفتر رسانه‌ای غزه می‌گوید ۱۹۰ هزار نفر به سمت جنوب رفته‌اند و ۳۵۰ هزار نفر به نواحی مرکزی و غربی شهر نقل مکان کرده‌اند.
اسرائیل چهارشنبه در حمله‌ای هوایی به اردوگاه پناهندگان نصیرات در مرکز نوار غزه، یک برج بلندمرتبه را ویران کرد و ساکنان ساختمان‌های اطراف را وحشت‌زده به فرار واداشت.
مقام‌های فلسطینی و سازمان ملل می‌گویند هیچ نقطه‌ای حتی در جنوب که اسرائیل آن را «منطقه بشردوستانه» نامیده امن نیست.
اسرائیل سه‌شنبه ۲۵ شهریور نیز در یک حمله هوایی، پنج نفر را در خودرویی که از شهر غزه به سمت جنوب می‌رفتند، کشت.
نیروهای اسرائیلی اکنون بر حومه شرقی غزه مسلط شده‌اند و سه منطقه در جنوب‌شرقی، شمال و سواحل شمال‌غربی شهر را هدف حملات سنگین قرار داده‌اند.
تانک‌ها از همین محورها به سمت مرکز و غرب شهر پیشروی می‌کنند.
رویترز به نقل از یک مقام اسرائیلی نوشت عملیات نظامی فعلا بر سوق دادن غیرنظامیان به جنوب متمرکز است و در یک یا دو ماه آینده شدت بیشتری خواهد گرفت.
به گفته او، اسرائیل انتظار دارد حدود ۱۰۰ هزار غیرنظامی در شهر باقی بمانند و تصرف کامل غزه ماه‌ها طول خواهد کشید، مگر اینکه آتش‌بس با حماس برقرار شود.
چشم‌انداز آتش‌بس در حال حاضر دور از دسترس به نظر می‌رسد؛ به‌ویژه پس از حمله اسرائیل به رهبران سیاسی حماس در دوحه در هفته گذشته که خشم قطر به‌عنوان میانجی اصلی مذاکرات را برانگیخت.
نتانیاهو در برابر انتقادهای جهانی و حتی سرزنش آمریکا اعلام کرده است که رهبران حماس را «هرجا که باشند» هدف قرار خواهد داد.
اودی لوی، رئیس پیشین بخش جنگ اقتصادی و اطلاعات مالی موساد، در همایش جهانی مقابله با تروریسم در دانشگاه رایشمن هشدار داد که قطر با کمک ایران و در سایه اشتباهات استراتژیک اسرائیل، نقشی کلیدی در شکلگیری و اجرای حمله خونین ۷ اکتبر داشته است.
او با اشاره به نفوذ گسترده قطر در ساختارهای سیاسی و اقتصادی غرب و اسرائیل، گفت این کشور طی دو دهه گذشته توانسته معادلات امنیتی و تصمیمگیریهای کلیدی را تحت کنترل خود درآورد.
به گزارش روزنامه اسرائیل هیوم، لوی در سخنان خود تاکید کرد که قطر با نبوغ سیاسی و مالی و متاسفانه با اتکا به کمک عناصر یهودی و اسرائیلی در حوزههایی همچون لابیگری، فناوریهای پیشرفته، امنیت و مشاورههای مالی، موفق شده داراییهای راهبردی را در اسرائیل، غرب، آفریقا و آمریکای جنوبی در اختیار گیرد.
به گفته او، «اینکه حتی در کنفرانسی معتبر درباره تروریسم، قطر موضوع محوری نیست، خود بزرگترین گواه موفقیت سیاستهای این کشور است. قطر توانسته غرب و حتی اسرائیل را فتح کند، نه از طریق اشغال سرزمینی بلکه با خاموش کردن روند تصمیمگیری دشمنانش.»
لوی اضافه کرد که قطر هم‌زمان شبکهای جهانی از تبلیغات به راه انداخته که به خانههای سراسر جهان نفوذ کرده و با فاسد کردن رهبران و نهادهای کلیدی، هرگونه اقدام علیه خود را خنثی ساخته است.
او تاکید کرد دوحه با استفاده از همه ابزارها ـ از حمایت از حملات تروریستی گرفته تا بیثباتسازی رژیمها و ترویج اسلامگرایی رادیکال ـ امنیت غرب را تهدید کرده است.
به گفته او، «ما مانند افراد نابینا در این دام افتادیم و به دموکراسیهایی خودویرانگر تبدیل شدیم؛ دموکراسیهایی که با چشمان باز به سوی از دست دادن استقلال حرکت می‌کنند.»
این مقام پیشین موساد همچنین به سیاستهای غلط اسرائیل در قبال قطر اشاره کرد. او یادآور شد که اسرائیل با موافقت در انتقال پول به غزه برای تقویت حماس و سپس تبدیل قطر به یک میانجی اصلی، عملاً این کشور را به بازیگری تعیینکننده در منطقه بدل کرد.
او مدعی شد اسنادی در غزه به دست آمده که نشان میدهد قطر طی سالها جامعه بینالمللی را فریب داده، اما این اسناد از سوی دولت اسرائیل منتشر نشدهاند.
به گفته لوی، نفوذ قطر تنها محدود به اسرائیل نبوده و حتی در ایالات متحده و غرب نیز دیده می‌شود. او همچنین یادآور شد که قطر در دوران تلاشهای دونالد ترامپ برای گسترش توافقهای ابراهیم، عملاً برای کارشکنی در این روند وارد عمل شد و به سطح بالای رهبری و نهادهای امنیتی اسرائیل نفوذ کرد.
در بخش دیگری از سخنانش، لوی به نقش قطر در حمله ۷ اکتبر پرداخت و تصریح کرد: «قطر در کنار ایران از مقصران اصلی این کشتار بود. اگر اسرائیل در روز هشتم اکتبر اعلام میکرد قطر ۴۸ ساعت فرصت دارد تا آزادی گروگان‌ها را تضمین کند و ثبات حکومت این کشور را تهدید میکرد، واکنش افکار عمومی جهان بسیار متفاوت میبود.»
او در پایان تاکید کرد که اسرائیل باید راهبرد خود را در قبال قطر تغییر دهد و غرب نیز باید درک کند که بیتوجهی به نقش این کشور در تامین مالی و حمایت از گروههای تروریستی تنها به تقویت بیشتر جریانهای افراطی منجر خواهد شد.
ارتش اسرائیل پس از صدور هشدار تخلیه برای بندر حدیده اعلام کرد حملات هوایی به این بندر در غرب یمن آغاز شده است. یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، نیز گفت سازمان «تروریستی حوثی» همچنان متحمل ضربات خواهد شد و بهای دردناکی را در ازای هرگونه تلاش برای حمله به اسرائیل خواهد پرداخت.
روزنامه تایمز اسرائیل سه‌شنبه ۲۵ شهریور در گزارشی به نقل از ارتش این کشور نوشت: «نیروی هوایی اکنون به بندر حدیده در یمن حمله کرده است تا تداوم محاصره دریایی و هوایی سازمان تروریستی حوثی را تضمین کند.»
او از این حمله به‌عنوان بخشی از عملیات «نگاه از بالا» یاد کرد.
به گزارش رسانه‌های محلی در یمن، سامانههای دفاع هوایی حوثی‌ها تلاش کرده‌اند با جنگندههای اسرائیلی درگیر شوند.
سخنگوی نظامی حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی گفت: «سامانههای پدافند هوایی ما باعث سردرگمی هواپیماهای دشمن شدند و برخی از آن‌ها را قبل از اینکه بتوانند حمله‌ای انجام دهند، مجبور به عقب‌نشینی کردند.»
او افزود ورود جنگندههای اسرائیلی «به عمق کشور خنثی شد».
افیخای ادرعی، سخنگوی عربیزبان ارتش اسرائیل، پیشتر هشدار داده بود به‌دلیل «فعالیتهای نظامی رژیم تروریستی حوثی» بندر حدیده هدف قرار خواهد گرفت.
ادرعی از تمامی افراد حاضر در بندر و کشتیهای پهلو گرفته خواسته بود فورا منطقه را ترک کنند و تاکید کرده بود: «هر کس در آنجا بماند، جان خود را به خطر میاندازد.»
ارتش اسرائیل در ماههای اخیر چندین بار این بندر راهبردی را هدف قرار داده است.
عادبا الثور، مقام نظامی حوثی‌ها، ۲۰ شهریور در مصاحبه با صدا و سیمای جمهوری اسلامی، یهودیان و ساکنان اسرائیل را تهدید کرد که این کشور را ترک کنند، زیرا در اسرائیل نخواهند داشت.
این مقام حوثی‌ها گفت که این گروه سلاحهای پیشرفتهای در اختیار دارد.
مدت کوتاهی پس از آغاز مناقشه حماس و اسرائیل، حوثی‌ها حملات خود را به کشتیهای بینالمللی در دریای سرخ، تنگه بابالمندب و خلیج عدن آغاز کردند و امنیت دریانوردی را در منطقه در ماههای گذشته به خطر انداختهاند. دامنه این حملات حتی به اقیانوس هند نیز کشیده شد.
این گروه نیابتی تهران همچنین بارها کوشیده است خاک اسرائیل را هدف قرار دهد.
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرد حمله اسرائیل به قطر، «نقض شوک‌آور حقوق بین‌الملل، تعرض به صلح و ثبات منطقه‌ای و ضربهای به روندهای میانجی‌گری جهانی» بود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، فولکر ترک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، سه‌شنبه ۲۵ شهریور در سخنرانی خود در ژنو گفت: «این حمله حق حیات را نقض کرده و اصول بنیادین حقوق بشردوستانه بینالمللی را زیر پا گذاشته است.»
او تاکید کرد این اقدام اسرائیل نه تنها به روند آتش‌بس در غزه ضربه زده، بلکه چشم‌انداز راهحل دوکشوری را به «نقطه بیبازگشت» نزدیکتر کرده است.
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفت هدف قرار دادن طرفهایی که در مذاکرات میانجی‌گری بینالمللی شرکت دارند، نقش کلیدی قطر را به‌عنوان میانجی صلح تضعیف می‌کند و «حمله‌ای مستقیم به تلاشهای جهانی برای حل مسالمتآمیز منازعات است».
هم‌زمان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، سه‌شنبه در جریان ادای شهادت در دادگاه اعلام کرد که این کشور یک عملیات «مهم» را در غزه آغاز کرده است.
پیشتر رسانهها به نقل از مقامات اسرائیلی که نامشان فاش نشده بود، از آغاز عملیات زمینی اسرائیل در شهر غزه خبر داده بودند.
صحن شورا علیه اسرائیل
به گزارش رویترز، شورای حقوق بشر سازمان ملل در نشست اضطراری سه‌شنبه شاهد محکومیت گسترده حمله اسرائیل به «مذاکرهکنندگان فلسطینی» در دوحه بود.
قطر این حمله را «تروریسم دولتی» و تهدید مستقیم علیه ثبات منطقه دانست.
مریم بنت علی بن ناصر آلمسند، وزیر مشاور در امور همکاریهای بینالمللی قطر، از اعضای شورای حقوق بشر خواست تا اسرائیل را پاسخگو کنند.
الجزایر و پاکستان نیز همراه با قطر اسرائیل را به نقضهای متعدد حقوق بین‌الملل و کارشکنی در روند میانجی‌گری متهم کردند.
اتحادیه اروپا نیز با قطر ابراز همبستگی کرد.
در مقابل، اسرائیل که در نشست حضور نداشت، پیشتر این جلسه را «یکطرفه و مغرضانه» خوانده بود.
دانیل مرون، سفیر اسرائیل در ژنو، گفت شورای حقوق بشر بار دیگر به «تریبونی برای تبلیغات ضداسرائیلی» بدل شده است.
پیامدهای دیپلماتیک
حمله اسرائیل به دوحه که به گفته حماس پنج عضو این گروه را کشت اما رهبرانش را هدف قرار نداد، سطح تنش میان اسرائیل و کشورهای عرب خلیج فارس را بالا برده است.
در این میان، روابط امارات متحده عربی با اسرائیل که از سال ۲۰۲۰ عادیسازی شده، بیش از پیش تحت فشار قرار گرفته است.
هم‌زمان، یک کمیسیون تحقیق سازمان ملل اعلام کرد که اسرائیل در غزه مرتکب نسلکشی شده و مقام‌های ارشد از جمله نتانیاهو، به تحریک این اقدامات پرداختهاند.
اسرائیل این اتهامات را «رسوایی» خواند و آن‌ها را رد کرد.
