بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، درباره طرح ۲۱ ماده‌ای آتش‌بس در غزه که از سوی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا مطرح شده، اعلام کرد که هنوز هیچ چیز نهایی نشده است، اما اسرائیل در حال همکاری با تیم ترامپ برای پیشبرد این طرح است.
یکشنبه ششم مهر، شاهدان عینی و امدادگران گفتند تانک‌های اسرائیلی نفوذ خود را به محله‌های صبرا، تل‌الهوا، شیخ رضوان و النصر گسترش داده و به سمت مرکز و مناطق غربی شهر غزه، جایی که صدها هزار نفر پناه گرفته‌اند، نزدیک شده‌اند.
خدمات اضطراری مدنی در غزه اعلام کرد اسرائیل تا اواخر شنبه ۷۳ درخواست را که از طریق سازمان‌های بین‌المللی برای نجات فلسطینی‌های زخمی در شهر غزه ارسال شده بود، رد کرده است.
ارتش اسرائیل پس از هفته‌ها حملات شدید هوایی، ۲۵ شهریور عملیات زمینی در شهر غزه را آغاز کرد. صدها هزار فلسطینی در پی هشدارهای ارتش اسرائیل در هفته‌های اخیر شهر غزه را ترک کردند اگرچه عده بسیار زیادی نیز هنوز در شهر غزه باقی ماندند.
از زمان آغاز حملات زمینی، ارتش اسرائیل اعلام کرد هشدارهای تخلیه از طریق پیام‌های صوتی و متنی، پرتاب برگه‌های اطلاع‌رسانی و تماس‌های تلفنی صادر شده است.
بنابر اعلام این ارتش، در جنوب نوار غزه، یک منطقه بشردوستانه برای تخلیه‌شدگان آماده‌سازی شده که شامل گسترش بیمارستان‌های صحرایی، تعمیر و اتصال خطوط آب و تاسیسات آب‌شیرین‌کن و تامین مداوم غذا، چادر، دارو و تجهیزات پزشکی است.
دستکم پنج کشته در حمله هوایی
ارتش اسرائیل اعلام کرد در ۲۴ ساعت گذشته، نیروی هوایی ۱۴۰ هدف نظامی را در سراسر غزه از جمله شبه‌نظامیان و آنچه «زیرساخت‌های نظامی» خواند را مورد حمله قرار داده است.
مقام‌های بهداشت محلی گفتند در حمله هوایی به منطقه النصر غزه دستکم پنج نفر کشته شدند. امدادگران از ۱۶ کشته دیگر در حملات به خانه‌هایی در مرکز غزه خبر دادند که آمار تلفات روز یکشنبه را به دستکم ۲۱ نفر رسانده است.
دیرتر در روز یکشنبه، وزارت بهداشت غزه در بیانیه‌ای اعلام کرد در ۲۴ ساعت گذشته دستکم ۷۷ نفر بر اثر آتش اسرائیل کشته شده‌اند.
به نوشته رویترز، محاصره نظامی اسرائیل باعث یک فاجعه انسانی در سراسر غزه شده است. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد چهار مرکز درمانی در شهر غزه در این ماه تعطیل شده‌اند سازمان ملل نیز می‌گوید برخی مراکز تغذیه برای بیماران دچار سوءتغذیه نیز بسته شده‌اند.
صدها هزار نفر همچنان در شهر غزه
برآورد برنامه جهانی غذا این است که از ماه گذشته تاکنون میان ۳۵۰ هزار تا ۴۰۰ هزار فلسطینی از شهر غزه گریخته‌اند، هرچند صدها هزار نفر همچنان باقی مانده‌اند.
ارتش اسرائیل تخمین می‌زند که در ماه اگوست حدود یک میلیون فلسطینی در شهر غزه حضور داشته‌اند.
اسرائیل نزدیک به دو سال پیش حملات خود به غزه را پس از حمله‌ای به رهبری حماس آغاز کرد که به گفته آمارهای اسرائیلی، حدود ۱۲۰۰ نفر را کشت و ۲۵۱ نفر را به گروگان گرفت.
از آن زمان، نیروهای اسرائیلی بنا بر اعلام مقام‌های بهداشت غزه، بیش از ۶۶ هزار فلسطینی را در این باریکه کشته‌اند، کل جمعیت را آواره کرده‌اند و نظام بهداشت این منطقه را فلج کرده‌اند.
بنا بر اعلام ارتش اسرائیل، شهر غزه در شمال این باریکه، آخرین پناهگاه اعضای حماس به‌شمار می‌رود. اسرائیل خواهان تسلیم اعضای حماس و آزادی گروگان‌های اسرائیلی است.
۲۵ شهریور، همزمان با آغاز عملیات زمینی در شهر غزه، یسرائیل کاتز وزیر دفاع اسرائیل، در بازدید از تیپ ۱۶۲ ارتش این کشور گفت اگر حماس «همه گروگان‌ها را آزاد نکند و از سلاح‌ها دست نکشد»، غزه «ویران خواهد شد».
وزیر دفاع اسرائیل آغاز عملیات زمینی در شهر غزه را «نقطه آزمون» نامید و با اشاره به رهبران حماس گفت «برادران سینوار غزه را ویران کردند» و اگر «عزالدین ال‌حداد» به رفتار کنونی ادامه دهد، سرنوشت غزه نابودی خواهد بود.
کاتز هشدار داد که عاملان «قتل، تجاوز و سوزاندن کودکان» بهای کار خود را خواهند پرداخت و غزه «ویران خواهد شد».
دیدار برنامه‌ریزی‌شده ترامپ با نتانیاهو
با اینکه ترامپ، جمعه اعلام کرد «توافقی درباره غزه» محتمل به نظر می‌رسد. حماس که اسرائیل خواستار تسلیم شدن آن است، یکشنبه اعلام کرد هیچ پیشنهاد تازه‌ای از میانجیگران دریافت نکرده است.
ترامپ قرار است دوشنبه، هفتم مهر در کاخ سفید با نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، دیدار کند. یک سخنگوی سفارت آمریکا در اسرائیل نیز گفت مایک هاکبی، سفیر ایالات متحده در اسرائیل، به مصر سفر خواهد کرد تا در چارچوب «رایزنی‌های دیپلماتیک منظم میان سفارتخانه‌های آمریکا در منطقه» با مقام‌های مصری دیدار کند. مصر یکی از کشورهای میانجی میان اسرائیل و حماس است.
این طرح همچنین به‌طور محتاطانه امکان تشکیل دولت فلسطینی در آینده را مطرح می‌کند، اما با تردید و مخالفت‌هایی از سوی اسرائیل و حماس روبه‌روست.
بر اساس نسخه‌ای از این سند که روزنامه واشینگتن‌پست به دست آورده، اولین گام توقف فوری جنگ و تثبیت خطوط نبرد است. طی ۴۸ ساعت باید ۲۰ گروگان زنده آزاد و اجساد گروگان‌های کشته‌شده تحویل داده شوند. در ادامه، حماس باید تمام تسلیحات تهاجمی خود را نابود کند؛ اعضایی که به «همزیستی مسالمت‌آمیز» متعهد شوند، مشمول عفو خواهند شد و خروج امن به کشورهای ثالث برای کسانی که مایل به ترک هستند، فراهم می‌شود.
آزادی زندانیان و کمک‌های بشردوستانه
طرح پیش‌بینی کرده که پس از آزادی گروگان‌ها، اسرائیل ۲۵۰ زندانی محکوم به حبس ابد و ۱۷۰۰ زندانی غزه‌ای بازداشت‌شده پس از ۷ اکتبر را آزاد کند. همچنین برای هر جسد گروگان اسرائیلی که تحویل داده شود، پیکر ۱۵ فلسطینی بازگردانده خواهد شد.
همزمان، ارسال گسترده کمک‌های بشردوستانه شامل بازسازی زیرساخت‌های آب، برق، بیمارستان‌ها، نانوایی‌ها و پاکسازی خرابه‌ها آغاز خواهد شد. توزیع این کمک‌ها زیر نظر سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی انجام می‌گیرد تا از مداخله اسرائیل یا حماس جلوگیری شود.
حکمرانی و امنیت
در بخش حکمرانی، سند خواستار تشکیل یک دولت موقت انتقالی متشکل از فلسطینی‌های متخصص و کارشناسان بین‌المللی برای اداره امور روزمره غزه است. این نهاد تحت نظارت یک سازمان جدید بین‌المللی به ابتکار آمریکا فعالیت خواهد کرد تا در آینده، پس از انجام اصلاحات در تشکیلات خودگردان فلسطین، کنترل غزه به آن سپرده شود.
در حوزه امنیتی نیز آمریکا وعده داده با همکاری کشورهای عربی و بین‌المللی یک نیروی تثبیت موقت بین‌المللی ایجاد کند که امنیت غزه را تضمین کند. به‌تدریج ارتش اسرائیل از غزه خارج خواهد شد و تنها یک «حضور پیرامونی» نامشخص باقی خواهد گذاشت. برخی دولت‌های عربی به‌طور مشروط با مشارکت در این نیرو موافقت کرده‌اند.
اختلاف‌ها و انتقادات
ترامپ در جریان کمپین انتخاباتی خود وعده داده بود که جنگ غزه را سریع پایان دهد. او روز جمعه مدعی شد که «بسیار نزدیک» به توافق است و این طرح «آزادی گروگان‌ها و پایان جنگ» را تضمین خواهد کرد. با این حال، مقامات اسرائیلی می‌گویند هنوز نیاز به بررسی بیشتر دارند و حماس نیز تاکنون نسخه‌ای از طرح دریافت نکرده است.
در طرح همچنین آمده است که اسرائیل متعهد خواهد شد غزه را اشغال یا به اسرائیل الحاق نکند و حملات جدید علیه قطر انجام ندهد. این سند نقش قطر به‌عنوان میانجی را به رسمیت می‌شناسد. هرچند مقامات اسرائیلی در خفا گفته‌اند برخی رهبران عرب از کشته‌شدن رهبران حماس توسط اسرائیل استقبال کرده‌اند، به شرطی که این حملات در خاک خودشان صورت نگیرد.
دولت فلسطینی؛ وعده‌ای محتاطانه
در یکی از بحث‌برانگیزترین بخش‌ها، سند تصریح می‌کند که در صورت اجرای کامل بازسازی و اصلاحات سیاسی، «شرایط ممکن است برای یک مسیر معتبر به سوی تشکیل دولت فلسطینی فراهم شود»؛ مسیری که آمریکا وعده داده از طریق گفت‌وگو میان اسرائیل و فلسطینی‌ها دنبال شود. این بخش برای جلب حمایت بیش از ۱۵۰ کشوری که تاکنون فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند و دولت‌های عربی طراحی شده است.
واکنش‌ها
نتانیاهو در سخنرانی اخیر خود در مجمع عمومی سازمان ملل هیچ اشاره‌ای به این طرح نکرد و بار دیگر تاکید کرد که اسرائیل اجازه نخواهد داد «یک دولت تروریستی» بر آنها تحمیل شود. او پیشتر نیز گفته بود اسرائیل نه تشکیل دولت فلسطینی و نه اداره غزه توسط تشکیلات خودگردان را نخواهد پذیرفت.
در دو سال گذشته، حملات اسرائیل به غزه به کشته‌شدن بیش از ۶۰ هزار فلسطینی منجر شده و صدها هزار نفر را به اردوگاه‌های موقت رانده است. در همین حال، سازمان ملل در برخی مناطق غزه وضعیت قحطی اعلام کرده است.
جنگ جاری در غزه پس از آن آغاز شد که گروه‌های فلسطینی حماس و جهاد اسلامی با حمله به جنوب اسرائیل دستکم ۱۲۰۰ نفر که بیشترشان غیرنظامی بودند را کشتند و دستکم ۵۲۰ نفر را نیز به گروگان گرفتند.
روزنامه اورشلیم‌پست در گزارشی نوشت، ابراهیم العرجانی، تاجر بانفوذ قبیله ترحابین، اکنون مسئول اصلی ارسال روزانه پهپادهایی از سینا به سوی اسرائیل است؛ پهپادهایی که حامل محموله‌های سلاح و مواد مخدر هستند و بدون مزاحمت وارد قلمرو اسرائیل می‌شوند.
این قبیله که اعضای آن در دو سوی مرز مصر و اسرائیل زندگی می‌کنند، سال‌ها نقش کلیدی در شبکه‌های قاچاق داشته است. العرجانی پیشتر، با هماهنگی گروهی از ژنرال‌های ارتش مصر، تجهیزات نظامی را برای حماس قاچاق می‌کرد؛ تجهیزاتی که به نوشته اورشلیم‌پست، زمینه‌ساز حمله ۷ اکتبر به نواحی مرزی غزه شدند.
در این گزارش آمده است که پسر عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر، که در راس سازمان اطلاعات نظامی قرار دارد، به‌طور مستقیم با العرجانی همکاری داشته و سود هنگفتی از این مسیر به دست آورده است.
همچنین، خود السیسی رابطه‌ای نزدیک با این چهره پرنفوذ قبیله‌ای دارد و تاکنون در برابر فعالیت‌های او هیچ مانعی ایجاد نکرده است.
پس از بسته شدن مسیرهای زیرزمینی قاچاق در گذرگاه رفح توسط ارتش اسرائیل، العرجانی تجارت خود را به حمل پهپادی محموله‌ها برای بستگان قبیله‌ای‌اش در صحرای نقب منتقل کرد. این روند به‌گفته نویسنده، اکنون به سطحی رسیده که امنیت جنوب اسرائیل را به‌طور جدی تهدید می‌کند.
اورشلیم‌پست می‌افزاید که این وضعیت نه‌تنها موجب گسترش خشونت و بی‌ثباتی در مناطق جنوبی شده، بلکه احتمال دارد الگویی برای ارتش مصر در استفاده نظامی از پهپادها نیز فراهم آورد.
بر اساس این تحلیل، چنانچه در آینده تنشی نظامی میان دو کشور شکل گیرد، ارتش مصر می‌تواند با استفاده از پهپادهای انتحاری، تجهیزات و مراکز ارتش اسرائیل را هدف قرار دهد.
در بخش دیگری از این گزارش، به فعالیت‌های شبه‌نظامی العرجانی اشاره شده است. او واحدی شبه‌نظامی مشابه گروه واگنر را در داخل ارتش مصر اداره می‌کند و به‌واسطه همین نیروها، ستون‌های زرهی با سلاح‌های سنگین، آرپی‌جی و تجهیزات ارتباطی برای محافظت از کاروان‌های قاچاق به‌کار می‌برد.
نویسنده پیشنهاد می‌کند اسرائیل برای مقابله با این تهدید، به استقرار سامانه‌های شناسایی با پهپادهای ثابت، استفاده از پهپادهای انتحاری سبک، رادارهای مرزی، تفنگ‌های گتلینگ، موشک‌های کوچک و فناوری‌های تهاجمی نظیر امواج مایکروویو اقدام کند.
به‌نوشته اورشلیم‌پست، اگر العرجانی تصمیم به درگیری مستقیم با ارتش اسرائیل بگیرد، زمین‌های صاف و بی‌پوشش سینای شرقی به «گورستان نیروهایش» تبدیل خواهد شد.
این روزنامه همچنین تاکید می‌کند که امنیت جوامع کشاورز اسرائیلی در مناطق مرزی باید در اولویت قرار گیرد، و مقابله با تهدید فزاینده قاچاق و تروریسم، نیازمند تصمیمی فوری از سوی دولت و ارتش اسرائیل است.
نتانیاهو یکشنبه ششم مهر در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز گفت: «ما در حال حاضر با تیم رییس‌جمهور ترامپ بر روی توافق ۲۱ ماده‌ای کار می‌کنیم. امیدواریم بتوانیم این توافق را با موفقیت به پیش ببریم.»
قرار است ترامپ و نتانیاهو دوشنبه هفتم مهر در کاخ سفید دیدار کنند.
پیشتر برخی رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند که نتانیاهو تقریبا تمام دیدارها و رویدادهای برنامه‌ریزی شده خود در آمریکا را تا زمان دیدار با ترامپ لغو کرده و قصد دارد تمام تلاش خود را در یک روز باقی مانده برای وارد کردن جزئیات مورد نظر اسرائیل به این طرح اختصاص دهد.
در جریان مصاحبه با فاکس نیوز، نتانیاهو تایید کرد که اسرائیل مایل است در ازای آزادی ۴۸ گروگان باقی‌مانده و پایان جنگ، به رهبران حماس اجازه خروج از غزه را بدهد.
او با تاکید بر ضرورت خلع سلاح حماس گفت: «ما می‌خواهیم گروگان‌ها را آزاد کنیم و غزه غیرنظامی شود.»
حماس: ارتباط خود با دو گروگان را از دست دادیم
همزمان با اظهارات نتانیاهو، شاخه نظامی حماس یکشنبه اعلام کرد که در جریان عملیات‌های نظامی اسرائیل در دو محله شهر غزه، ارتباط خود با دو گروگان را از دست داده است.
در بیانیه‌ای، گردان‌های قسام اعلام کردند که از اسرائیل خواسته‌اند پروازهای هوایی خود را به مدت ۲۴ ساعت، از ساعت ۱۸، در بخشی از شهر غزه متوقف کند تا گروگان‌ها از خطر خارج شوند.
رویترز نوشت خانوادههای دو گروگانی که از سوی حماس نامشان اعلام شده، درخواست کردند که نام آنها از سوی رسانهها منتشر نشود.
نتانیاهو: نقش تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه خط قرمز است
نخست‌وزیر اسرائیل تاکید کرد: «دادن نقش به تشکیلات خودگردان فلسطین در آینده غزه همچنان یک خط قرمز است.»
سوم مهر، محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین، در سخنرانی خود از طریق ارتباط ویدئویی در مجمع عمومی سازمان ملل تاکید کرد که نوار غزه بخش جداییناپذیر سرزمین فلسطین است و دولت او آماده است مسئولیت اداره آن را بر عهده بگیرد.
در واکنش به این اعلام آمادگی، گیدون سعار وزیر خارجه اسرائیل، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که محمود عباس «به تعهدی که بر اساس آن تشکیلات خودگردان فلسطین تاسیس شد، یعنی مبارزه با تروریسم، عمل نمیکند.»
وزیر خارجه اسرائیل افزود که عباس «با پرداخت حقوق به تروریستها و خانوادههایشان به تشویق تروریسم ادامه می‌دهد.»
