یک دادگاه تجدیدنظر سوئد، راسموس پالودان، فعال راست‌گرای افراطی را که در سال ۱۴۰۱ به اتهام «نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان» و پس از اظهاراتش هنگام آتش زدن قرآن محکوم شده بود، از یکی از دو اتهام تبرئه و حکم چهار ماه زندان او را معلق کرد.
به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، سمیرا در برنامه‌ای که از سوی سفارت اوکراین در اسرائیل، سرویس اطلاعاتی اوکراین و وزارت خارجه اسرائیل هماهنگ شده بود، به کشورش بازگشت.
یوشن کورنیچوک، سفیر اوکراین در اسرائیل که بر عملیات انتقال او و چند نفر دیگر نظارت داشت، گفت: «به‌دلیل تنش‌های موجود بین اسرائیل و مصر، اسرائیلی‌ها پیشنهاد کردند گروه از طریق اسرائیل به اردن منتقل شود.»
سمیرا از طریق گذرگاه کرم شالوم وارد اسرائیل و پدرش بلافاصله از سوی شین‌بت برای بازجویی دستگیر شد.
جمعه ۱۱ مهر، سمیرا به اوکراین رسید و در ایستگاه قطار در جنوب کشور با خانواده‌اش ملاقات کرد. او بیش از یک دهه مادرش را ندیده بود.
ماجرا چه بود؟
سمیرا عبدالله، اهل خارکیف اوکراین که اکنون ۱۷ ساله است، سال ۲۰۱۳ همراه با برادرانش به وسیله پدر فلسطینی‌اش ربوده و به غزه برده شد و بعد به عنوان اهرم فشار، نگه داشته شد.
او در یک کمپ چادری در غزه زندگی می‌کرد و نیروهای اسرائیلی در یک عملیات پیچیده او را آزاد کردند.
زمانی که پدر سمیرا با خانواده‌اش در خارکیف زندگی می‌کرد، با فریب همسر سابقش گفت که سه فرزندشان، جمال، احمد و سمیرای خردسال را برای دیدار کوتاه با والدین بیمار خود به غزه می‌برد.
پس از ورود به غزه، او از بازگشت خودداری کرد و عملا کودکان را ربود و مادرشان را از آن‌ها جدا کرد.
النا، همسر سابق این مرد فلسطینی، اقدام قانونی انجام داد و دادگاه‌های بین‌المللی احکام بازگرداندن کودکان را صادر کردند اما اجرای آن در غزه ممکن نبود.
مادر سمیرا سال‌ها تماسی محدود با بچه‌هایش داشت و هدیه‌های کوچک برای تولدهایشان می‌فرستاد.
او گفت: «آن‌ها آنجا تولدها را جشن نمی‌گیرند، بنابراین این روش من بود تا به آن‌ها یادآوری کنم که وجود دارم.»
پس از کشتار هفتم اکتبر و جنگ در غزه، شرایط بدتر شد. اوایل سال ۲۰۲۴، در میان تخلیه اتباع خارجی، پدر سمیرا موافقت کرد دو پسر بزرگ‌تر که بیش از ۱۵ سال داشتند، آزاد شوند و آن‌ها در مارس ۲۰۲۴ به خارکیف منتقل شدند.
در یک سال و نیم گذشته، سمیرا در یک کمپ چادری در غزه زندگی کرد و از کمبود شدید غذا، آب و برق و بمباران‌های مداوم رنج برد.
برادرانش برای خرید کنسرو برای او پول می‌فرستادند.
النا گفت: «او یک قوطی ذرت می‌خرید و تمام روز از آن می‌خورد.»
بر اساس گزارش‌ها، پدر او تلاش کرده بود او را به عقد چند مرد محلی درآورد و به عنوان «مهریه»، قوطی‌های غذا و کیسه‌های برنج طلب کرده بود.
سمیرا که اکنون به خانه بازگشته، با کمک برادرانش در حال تطبیق با شرایط جدید زندگی در اوکراین است. آن‌ها به او کمک می‌کنند زبان اوکراینی را فرا بگیرد و برای تحصیلات آینده برنامه‌ریزی کند. او اگرچه اکنون در امنیت است، زخم‌های عاطفی ناشی از سال‌ها اسارت هنوز در او باقی مانده است.
گاردین نوشت تصوری رایج وجود دارد مبنی بر اینکه روزگاری زنان قدرتی برابر با مردان یا حتی بیشتر از آنان داشتند و جوامع انسانی آرامتر و شادتر بودند.
طبق این باور، با ظهور پدرسالاری و در پی جنگها و سرکوبهای گسترده، بشریت به وضعیت کنونی رسیده است.
به گزارش گاردین، این ایده که مادرسالاری و پدرسالاری دو قطب مخالف هم هستند و گذاری ناگهانی بین آن‌ها رخ داده است، از نظریه مارکسیستی قرن نوزدهم سرچشمه گرفت.
سپس این نظریه بیآنکه شواهد محکمی داشته باشد، وارد علم باستانشناسی شد و در افکار عمومی رسوخ کرد.
با این حال، انسانشناسان با این نظریه موافق نبودند. پژوهشهای آن‌ها در جوامع گوناگون، از قبایل بدوی تا تمدنهای پیشرفته، الگوهای متنوعی از روابط زن و مرد را نشان میداد.
بر اساس این مشاهدات، آن‌ها باور داشتند همین تنوع در دوران پیش از تاریخ نیز وجود داشته است.
مشکل اینجا بود که اسکلتهای چند هزار ساله نمیتوانستند بهتنهایی پاسخ بدهند که صاحبشان زن بودند یا مرد.
انقلاب دیانای باستانی
گاردین نوشت تا دو دهه پیش، این معما حل نشدنی به نظر میرسید، اما پیشرفتهای علمی توانایی استخراج و تحلیل دیانای از استخوانهای کهن را فراهم کرد.
این فناوری انقلابی نهتنها جنسیت افراد باستان را مشخص کرد، بلکه پیوندهای خانوادگی آن‌ها را نیز آشکار ساخت.
افزون بر این، تحلیل ترکیبات شیمیایی استخوانها و دندانها اطلاعات جالبی درباره مهاجرتها و تغییر محل زندگی افراد در طول عمرشان ارائه داد.
شواهد جدید از جوامع مادرتباری
محققان آمریکایی در سال ۲۰۱۷ اعلام کردند یک گروه مادرتبار بیش از سه قرن در دره چاکو نیومکزیکو حکومت می‌کرد.
همچنین پژوهشگران چینی از کشف جامعهای کشاورزی با ساختار مادرتباری در شرق این کشور خبر دادند که سه هزار سال قبل به مدتی مشابه در آنجا زندگی میکردند.
این شواهد ثابت میکند جوامع مادرتبار از زمان آغاز دوران کشاورزی در تمام قارهها وجود داشتهاند.
عوامل تغییر در روابط زن و مرد
روابط جنسیتی در جوامع باستان ثابت نبود. پژوهشهای جدید در تبت نشان میدهد روستاهایی که قرنها ساختار مادرتباری داشتند، در ۷۰ سال اخیر با ورود اقتصاد بازار محور، به سمت برابری جنسیتی حرکت کردهاند.
کارول امبر، پژوهشگر دانشگاه ییل، معتقد است جنگهای داخلی قبایل را وادار میکند پسران را نزد خود نگه دارند و این امر جوامع را به سوی پدرسالاری سوق میدهد.
گاردین نوشت اکتشافات اخیر مشخص میکند زنان در گذشتههای دور نقشهای متنوعی از جنگجو و شکارچی تا رهبر معنوی قبیله را برعهده داشتهاند.
در واقع هیچ نقشی در طول تاریخ به‌طور مطلق از زنان دریغ نشده است.
ماری وارن-هرلنیوس، استاد روماتولوژی در موسسه کارولینسکای سوئد، دوشنبه ۱۴ مهر گفت: «جایزه امسال به چگونگی کنترل سیستم ایمنی بدن مربوط می‌شود؛ اینکه چگونه میتوانیم با همه میکروبهای ممکن مقابله کنیم و در عین حال مانع از ابتلا به بیماریهای خودایمنی شویم.»
در این فرآیند «سلولهای تی تنظیمی» نقشی کلیدی در تنظیم پاسخ ایمنی بر عهده دارند و مانع از حمله سیستم ایمنی به سلولهای خودی میشوند.
این ساز و کار تعادل میان مقابله با عوامل بیماریزا و پیشگیری از بروز بیماریهای خودایمنی را حفظ میکند.
برندگان این جایزه که از سوی مجمع نوبل در دانشگاه پزشکی موسسه کارولینسکا برگزیده میشوند، مبلغی معادل ۱۱ میلیون کرون سوئد (۱.۲ میلیون دلار) بههمراه مدال طلا از پادشاه سوئد دریافت خواهند کرد.
برانکو و رمزدل در ایالات متحده فعالیت می‌کنند و ساکاگوچی در ژاپن مستقر است.
در بیانیه کمیته نوبل آمده است: «کشفهای آن‌ها پایهگذار شاخهای تازه از پژوهشهای علمی شده و مسیر توسعه درمانهای نوین، از جمله برای سرطان و بیماریهای خودایمنی، را هموار کرده است.»
میراث آلفرد نوبل
جوایز نوبل طبق وصیت آلفرد نوبل، مخترع و صنعتگر ثروتمند سوئدی، بنیانگذاری شدهاند و از سال ۱۹۰۱ تاکنون به پاس دستاوردهای برجسته در حوزههای علم، ادبیات و صلح اهدا میشوند؛ هرچند در دوران جنگهای جهانی با وقفههایی همراه بودند.
جایزه اقتصاد بعدتر به این مجموعه افزوده شد.
برندگان جوایز نوبل را کمیتههایی از متخصصان نهادهای علمی گوناگون انتخاب می‌کنند. محل اهدای همه جوایز استکهلم است، بهجز جایزه صلح که در اسلو اعطا می‌شود؛ سنتی که ریشه در دوران اتحاد سیاسی سوئد و نروژ در زمان آلفرد نوبل دارد.
از جمله برندگان پیشین جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی میتوان به الکساندر فلمینگ اشاره کرد که در سال ۱۹۴۵ به‌دلیل کشف پنیسیلین موفق به دریافت این جایزه شد.
در سالهای اخیر، این جایزه به پژوهشهایی اختصاص یافته که دستاوردهای بزرگی همچون ساخت واکسنهای کووید-۱۹ را ممکن ساختهاند.
بر پایه سنت، جایزه نوبل پزشکی نخستین بخش از مجموعه جوایز نوبل است. سایر جوایز در روزهای آینده اعلام خواهند شد.
بیش از یک قرن پس از بنیانگذاری جوایز نوبل، این مراسم همچنان در فضایی آمیخته با آیین و تشریفات برگزار می‌شود.
آیین پایانی با حضور خانوادههای سلطنتی سوئد و نروژ برگزار می‌شود و با ضیافتی باشکوه در ۱۰ دسامبر، سالروز درگذشت آلفرد نوبل، خاتمه مییابد.
پیشتر در سال ۲۰۲۳، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر ایرانی، برنده جایزه نوبل صلح شد.
دادگاه تجدیدنظر اسکونه و بلکینگه در شهر مالمو در جنوب سوئد، دوشنبه ۱۴ مهر پالودان را از یکی از دو اتهام خود تبرئه کرد و حکم داد که او «اسلام را به‌عنوان یک ایده نقد کرده و نه پیروان این دین را».
همچنین دادگاه حکم زندان او را تعلیق و جریمه مالی برای او تعیین کرد.
سال ۱۴۰۱، این فعال سوئدی-دانمارکی تحت حفاظت شدید پلیس و در پناه موانع فلزی، نسخه‌ای از قرآن را سوزاند.
پالودان چندین بار کتاب مقدس مسلمانان را در ملاء عام به آتش کشید و گاهی آن را با گوشت خوک پوشاند.
در آن زمان، موجی از قرآن‌سوزی در دانمارک و سوئد به راه افتاده بود که این موضوع خشم جهان اسلام را برانگیخت و کشورهای اسلامی خواستار ممنوعیت چنین اقداماتی از سوی دولت‌های منطقه اسکاندیناوی شدند.
۳۱ تیر ۱۴۰۲، به‌دنبال سوزاندن قرآن از سوی فرد دیگری به نام سلوان مومیکا، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در پیامی اعلام کرد دولت سوئد باید عامل آتش زدن قرآن را به دستگاه‌های قضایی کشورهای اسلامی تحویل دهد و «اشد مجازات برای "عامل این جنایت" مورد اتفاق همه علمای اسلام است».
شماری دیگر از مقام‌های جمهوری اسلامی نیز خواهان اخراج سفیر و تعطیلی سفارت سوئد در ایران شدند.
مومیکا، پناهنده عراقی در سوئد بود که یک سال بعد از آتش زدن قرآن، در آپارتمانی در حوالی استکهلم، پایتخت سوئد، به ضرب گلوله کشته شد.
مجاز بودن آتش زدن متون مذهبی در سوئد
آتش زدن متون مذهبی تحت قانون آزادی بیان سوئد مجاز است اما تحریک علیه یک گروه قومی یا ملی، مانند توهین و آسیب رساندن به مسلمانان، میتواند نقض قانون محسوب شود.
بر اساس نظر دادگاه تجدیدنظر، اظهارات پالودان هنگام سوزاندن قرآن میتواند به‌عنوان نقد دین تفسیر شود که طبق قانون، مجازاتپذیر به عنوان تحریک علیه یک گروه قومی نیست.
در حکم دادگاه آمده است: «با توجه به اینکه این سیاستمدار در بخشهای دیگر اظهاراتش، اسلام را به‌عنوان یک ایده نقد کرده، مشخص نیست که اظهارات مورد نظر، نقد مسلمانان به‌عنوان یک گروه باشد.»
با این حال دادگاه محکومیت او را در اتهام دوم، یعنی تحریک علیه یک گروه قومی، تایید کرد و حکم داد که پالودان به یکی از حاضران توهین کرده است.
