رییسجمهوری اندونزی در حاشیه نشست شرمالشیخ از ترامپ خواست بتواند با پسرش دیدار کند
پرابوو سوبیانتو، رییسجمهوری اندونزی، در حاشیه نشست سران درباره غزه در مصر، از دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، خواست تا بتواند با پسر او اریک ترامپ، دیدار کند. این گفتوگو بهطور ناخواسته با میکروفونی که هنوز روشن بود ضبط شد.
ترامپ و پرابوو دوشنبه ۲۱ مهر پس از سخنرانی ترامپ در جمع رهبران جهان در شهر تفریحی شرمالشیخ با یکدیگر صحبت کردند، در حالی که به نظر میرسید هیچیک از آنها متوجه ضبط شدن مکالمه نبودهاند.
گفتوگوی کوتاه اما بحثبرانگیز
در ویدیو منتشرشده، پرابوو به منطقهای اشاره میکند که از نظر امنیتی «ایمن نیست» و سپس از ترامپ میپرسد:«میتوانم با اریک دیدار کنم؟»
ترامپ پاسخ میدهد: «میگویم اریک با شما تماس بگیرد، خوب است؟ پسر خیلی خوبی است. میگویم اریک با شما تماس بگیرد.»
پرابوو در ادامه میگوید: «بهدنبال مکان بهتری خواهیم بود.» ترامپ دوباره تکرار میکند: «میگویم اریک با شما تماس بگیرد.» پرابوو اضافه میکند: «اریک یا دون جونیور.»
ابهام درباره موضوع مکالمه
رویترز گزارش داده که هنوز مشخص نیست گفتوگو میان دو رییسجمهوری به مسائل تجاری مربوط بوده یا صرفاً دیداری غیررسمی مدنظر بوده است. کاخ سفید و سفارت اندونزی در واشینگتن تاکنون به درخواست رسانهها برای توضیح در اینباره پاسخ ندادهاند.
اریک ترامپ و برادرش دونالد ترامپ جونیور هر دو معاون اجرایی در شرکت خانوادگی سازمان ترامپهستند؛ شرکتی فعال در زمینه املاک، هتلداری و پروژههای مبتنی بر فناوری بلاکچین.
در وبسایت این شرکت آمده است که در آستانه بهرهبرداری از یک زمین گلف در حومه جاکارتا، پایتخت اندونزی، است. سازمان ترامپ همچنین اعلام کرده که پروژه دیگری شامل مجموعه گلف و اقامتگاه تفریحی در بالی را به زودی افتتاح خواهد کرد.
آندری راجولینا، رییسجمهور ماداگاسکار، روز دوشنبه گفت پس از هفتهها اعتراض جوانان که خواستار استعفایش بودند، مجبور شده برای محافظت از جان خود به مکانی امن منتقل شود.
او در یک سخنرانی خطاب به مردم این کشور، محل اختفای خود را فاش نکرد، اما یک منبع نظامی و چند مقام رسمی به خبرگزاری رویترز گفتند راجولینا یکشنبه پس از پیوستن نیروهای ارتش به معترضان، با یک هواپیمای ارتش فرانسه از کشور گریخته است.
برخی رسانهها خبر دادند که او احتمالا به دبی رفته است.
علت اصلی اعتراض مردم ماداگاسکار بهویژه «نسل زد»، قطعیهای مکرر برق و آب، مشکلات در نظام آموزشی، بیکاری گسترده، فساد و فقر شدید اعلام شده است.
پس از پیوستن واحد نخبه ارتش این کشور به اعتراضات مردمی، گروهی از سربازان در یک پیام ویدیویی از همقطاران خود خواستند از اجرای دستور تیراندازی به مردم خودداری کنند.
آنها گفتند: «از اطاعت از دستورات مافوقها خودداری کنید. اسلحههایتان را بهسوی کسانی بگیرید که به شما دستور شلیک به همرزمانتان میدهند، زیرا اگر ما بمیریم، آنها از خانوادههای ما مراقبت نخواهند کرد.»
آندری راجولینا، رییسجمهوری ماداگاسکار، پس از پیوستن بخشهایی از ارتش به معترضان، از کشور گریخت. موج اعتراضها که با بحران انرژی، بیکاری و فقر تشدید شده، دومین سرنگونی دولت در ناآرامیهای جهانی «نسل زد» را رقم زد.
خبرگزاری رویترز دوشنبه ۲۱ مهر در گزارشی به نقل از سیتنی راندریاناسولونیاکو، رهبر اپوزیسیون پارلمان ماداگاسکار، نوشت: «با کارکنان دفتر ریاستجمهوری تماس گرفتیم و آنها تایید کردند که رییسجمهوری، کشور را ترک کرده است».
او تاکید کرد که مکان فعلی راجولینا نامعلوم است.
در حالی که قرار بود راجولینا ساعت هفت عصر دوشنبه به وقت محلی برای مردم سخنرانی کند، دفترش پاسخی به درخواستها برای اظهار نظر نداد.
یک منبع نظامی به رویترز گفت رییسجمهوری ماداگاسکار با هواپیمای نظامی فرانسه، از کشور خارج شده است.
به گفته این منبع، یک هواپیمای نظامی «کازا»، یکشنبه در فرودگاه سنت ماری فرود آمد و پنج دقیقه بعد، بالگردی راجولینا را به آن منتقل کرد.
رادیو فرانسه نیز گزارش داد که او با امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، به توافق رسیده است.
اعتراض نسل زد به کمبود آب و برق
اعتراضها از حدود سه هفته پیش (۲۵ سپتامبر) در اعتراض به کمبود آب و برق آغاز شد اما به سرعت به شورشی گسترده علیه فساد، سوءمدیریت و کمبود خدمات عمومی تبدیل شد.
این اعتراضها مشابه خیزشهای اخیر در کشورهای دیگری از جمله نپال و مراکش توصیف شدند.
راجولینا پس از آنکه حمایت یگان ویژه «کاپسات» را از دست داد، بیش از پیش در انزوا قرار گرفت. این یگان که در کودتای سال ۲۰۰۹ برای کسب قدرت به او کمک کرده بود، آخر هفته گذشته به معترضان پیوست و اعلام کرد حاضر نیست به سوی مردم شلیک کند.
نیروهای این یگان کنترل فرماندهی ارتش را به دست گرفتند و رییس جدیدی برای آن منصوب کردند.
راجولینا یکشنبه هشدار داده بود که تلاش برای «کودتا» در کشور در جریان است.
دوشنبه نیز شاخهای از ژاندارمری که از معترضان حمایت میکند، در مراسمی رسمی، کنترل این نیرو را به دست گرفت.
در همین روز هزاران نفر در میدان اصلی آنتاناناریوو، پایتخت ماداگاسکار، تجمع کردند و شعار «رییسجمهور باید استعفا دهد» سر دادند.
سازمان ملل متحد اعلام کرده از آغاز اعتراضها تاکنون دستکم ۲۲ نفر در درگیریها میان معترضان و نیروهای امنیتی کشته شدهاند.
ماداگاسکار با جمعیتی حدود ۳۰ میلیون نفر، یکی از جوانترین کشورهای جهان است و سهچهارم مردم آن در فقر زندگی میکنند.
بانک جهانی میگوید تولید ناخالص سرانه این کشور از زمان استقلال در سال ۱۹۶۰ تا سال ۲۰۲۰ حدود ۴۵ درصد کاهش یافته است.
ماداگاسکار بزرگترین تولیدکننده وانیل در جهان است و صادرات نیکل، کبالت، منسوجات و میگو نیز از منابع مهم درآمد و اشتغال آن به شمار میرود.
دیداری غیرمنتظره و محرمانه میان جرد کوشنر و استیو ویتکاف، فرستادگان دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا با رهبران حماس در شرمالشیخ، نقشی تعیینکننده در نهایی شدن توافق صلح غزه داشت.
پایگاه خبری اکسیوس دوشنبه ۲۱ مهر در گزارشی به نقل از سه منبع آگاه نوشت این دیدار که شامگاه چهارشنبه گذشته در شرمالشیخ برگزار شد، مسیر امضای توافق صلح غزه را هموار کرد.
به گفته این منابع، یکی از موانع اصلی توافق این بود که رهبران حماس نگران بودند اسرائیل پس از آزادی گروگانها، جنگ را از سر بگیرد.
بر اساس این گزارش، ویتکاف و کوشنر برای رفع این نگرانیها با رهبران حماس دیدار کردند و اطمینان دادند ترامپ اجازه نخواهد داد اسرائیل جنگ را از سر بگیرد؛ مشروط بر اینکه حماس به تعهدات خود پایبند بماند.
منابع اکسیوس تایید کردند روز پیش از این دیدار، ترامپ در دیداری خصوصی در کاخ سفید به ویتکاف و کوشنر اجازه داده بود در صورت نیاز، برای نهایی کردن توافق با رهبران حماس ملاقات کنند.
بر اساس این گزارش، ویتکاف این تصمیم را پس از ورود به شرمالشیخ به میانجیگران قطری، مصری و ترک اطلاع داد.
ملاقات در اقامتگاه ویتکاف
بر اساس گزارش اکسیوس، مقامهای قطری حدود ساعت ۱۱ شب به اقامتگاه ویتکاف در هتل فور سیزنز رفتند و گفتند مذاکرات در بنبست است و پیشنهاد کردند نمایندگان آمریکا با مقامهای حماس ملاقات کنند.
یک مقام ارشد قطری گفته بود: «اگر با آنها دیدار کنید و دست بدهید، توافق انجام میشود.»
دقایقی بعد، ویتکاف و کوشنر وارد اقامتگاه دیگری در همان منطقه شدند. در این جلسه، روسای اطلاعات مصر و ترکیه، مقامهای قطری و چهار رهبر ارشد حماس از جمله خلیل الحیه که سه هفته پیش در دوحه از یک ترور جان سالم به در برده بود، حضور داشتند.
به گفته یکی از منابع، ویتکاف در این نشست ۴۵ دقیقهای به مقامهای حماس گفت: «گروگانها حالا بیش از آن که دارایی باشند، برای شما بار هستند. وقت آن است که مرحله اول توافق را اجرا کنیم و مردم را در دو سوی مرز به خانه برگردانیم.»
بر اساس این گزارش، زمانی که الحیه از ویتکاف و کوشنر پرسید که آیا پیامی از طرف ترامپ دارند، ویتکاف پاسخ داد: «پیام ترامپ این است که با شما منصفانه رفتار خواهد شد و او پشت همه ۲۰ بند طرح صلح خود ایستاده و اجرای کاملشان را تضمین میکند.»
پس از پایان این دیدار، رهبران حماس با میانجیگران مصری، قطری و ترک به اتاقی دیگر رفتند و چند دقیقه بعد، حسن رشاد، رییس سازمان اطلاعات مصر، همراه همتایان ترک و قطری خود بازگشت و گفت: «بر اساس دیداری که داشتیم، توافق انجام شد.»
این دومین تماس مستقیم میان دولت ترامپ و رهبران حماس بود.
پیشتر در ماه مارس، آدام بوهلر، فرستاده ویژه آمریکا در امور گروگانها، در دوحه دیدارهایی بیسابقه با رهبران حماس انجام داده بود تا درباره آزادی ادان الکساندر، گروگان آمریکایی و بازگرداندن پیکر چهار گروگان دیگر گفتوگو کند. تلاشی که با مخالفت شدید دولت اسرائیل روبهرو شده بود.
به گفته منابع آگاه، آمادگی کوشنر و ویتکاف برای دیدار مستقیم با رهبران حماس، با وجود خطرات سیاسی، برای این گروه مسلح حاکم بر نوار غزه، نشانهای از جدیت دولت ترامپ در دستیابی و اجرای توافق بود.
یکی از این منابع گفت: «به همین دلیل وقتی فرستادگان ترامپ قول دادند این توافق بهطور کامل اجرا خواهد شد، حماس آن را باور کرد.»
در آغاز دهه ۱۹۸۰، ایالات متحده در وضعیتی بحرانی قرار داشت. شکست در ویتنام، گروگانگیری در تهران و رکود اقتصادی، اعتماد ملی را فرسوده بود، جهان در برابر گسترش کمونیسم به لرزه افتاده بود و بسیاری از نخبگان غربی به سیاست تسلیم در برابر شوروی تن داده بودند.
در چنین فضای نومیدانهای، رونالد ویلسون ریگان، از کالیفرنیا به کاخ سفید آمد تا جهان را از نو تعریف کند.
او با صراحت گفت: «ما صلح را با قدرت حفظ میکنیم نه با ضعف.»
این جمله بعدها تبدیل به بنیاد یکی از موثرترین دکترینهای سیاست خارجی قرن بیستم یعنی «صلح از طریق قدرت» شد.
بازسازی اعتماد و اخلاق قدرت
ریگان برخلاف سیاستمداران پیش از خود، به بازدارندگی صرف نظامی بسنده نکرد. او قدرت را از منظر اخلاقی میدید و باور داشت در جهانی پر از شر و دروغ، ایمان به آزادی انسان و اعتقاد به برتری اخلاقی تمدن غرب، شرط اصلی ثبات است.
او در یکی از سخنرانیهایش در سال ۱۹۸۳ گفت: «اگر تاریخ چیزی به ما آموخته باشد، این است که آزادی هرگز از ضعف نمیآید. تنها مردان و زنانی آزادند که اراده دفاع از آزادی را داشته باشند.»
برای ریگان، قدرت فقط موشک و زرادخانه نبود، بلکه ترکیبی از ایمان، اراده و وضوح اخلاقی بود. او از زبان سیاست به زبان تمدن سخن میگفت و همین سبب شد که سخنانش حتی در دل بحران، الهامبخش نسلها شود.
مقابله با امپراتوری شر
هشتم مارس ۱۹۸۳، ریگان در سخنرانی معروفش در انجمن کشیشان انجیلی اورلندو، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را «امپراتوری شر» نامید. عبارتی که جهان دیپلماسی را شوکه کرد اما واقعیت را آشکار ساخت.
او گفت: «بیایید تاریخ را به خاطر بسپاریم: هیچ ملتی با از دست دادن ارادهاش به بقا، دوام نیاورده است. ما باید با اطمینان اخلاقی در برابر امپراتوری شر بایستیم.»
در آن دوران، بسیاری از منتقدان او را جنگطلب خواندند اما زمان نشان داد که این موضع صریح، بازدارندگی واقعی ایجاد کرد.
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق در برابر حجم عظیم نوسازی تسلیحات، رقابت فضایی و فشار اقتصادی، تاب نیاورد و چند سال بعد فروپاشید.
ریگان بهجای جنگ، صلحی پایدار از طریق برتری قدرت و وضوح اخلاقی به دست آورد.
اقتصاد، ایمان و بازدارندگی
ریگان باور داشت که قدرت ملی بدون رفاه اقتصادی دوام ندارد. کاهش مالیاتها، آزادسازی بازار و احیای روح کارآفرینی، بخشی از همان منطق بود.
او بارها گفت: «آزادی اقتصادی، پایه آزادی سیاسی است. ما نمیتوانیم با دولتی بزرگ و بدهکار، از آزادی دفاع کنیم.»
به این ترتیب، بازسازی اقتصادی دهه ۱۹۸۰ به ستون پشتیبان دکترین «صلح از طریق قدرت» بدل شد.
بازدارندگی نظامی زمانی کارگر است که ملت درونی قوی و امیدوار داشته باشد.
ایمان به انسان و نفرت از جبر تاریخ
ریگان برخلاف مارکسیستها که تاریخ را جبری و مادی میدانستند، به قدرت انتخاب انسان باور داشت.
او گفت: «تاریخ به پایان نرسیده است و هر نسل باید آزادی را دوباره انتخاب کند؛ وگرنه از دستش میدهد.»
همین نگاه فلسفی، دکترین او را از سیاست صرف به سطحی ایدئولوژیک و تمدنی ارتقا داد.
او جهان را به دو اردوگاه تقسیم نکرد بلکه به دو باور تقسیمش کرد: باور به آزادی یا تسلیم در برابر جبر.
اخلاق قدرت در برابر توهم صلح
ریگان هشدار میداد که خطر اصلی برای آزادی، نه از دشمن خارجی بلکه از درون میآید: از آنجا که مردم میپندارند میتوان بدون هزینه، صلح داشت.
او گفت: «صلحی که بر پایه ضعف و توهم باشد صلح نیست، فقط سکوت موقت پیش از بردگی است.»
برای او، صلح نه به معنای نبود جنگ، بلکه نتیجه بازدارندگی و اقتدار بود.
در نگاه ریگان، سیاستمداری که از قدرت میترسد، در واقع آزادیگریز است.
نگاهی که همچنان زنده است
در پایان دهه ۱۹۸۰، وقتی دیوار برلین فروریخت، ریگان ثابت کرده بود صلح از طریق قدرت یک شعار نیست، بلکه واقعیتی عملی است.
او بدون آغاز هیچ جنگ بزرگی، جهان را از یک جنگ سرد نجات داد.
او گفت: «ما صلح را بهخاطر فرزندانمان میخواهیم؛ نه برای آنکه از دشمنانمان بترسیم، بلکه چون میخواهیم در جهانی زندگی کنیم که ایمان، آزادی و حقیقت زنده است.»
دکترین ریگان نه متعلق به دههای خاص بلکه میراثی برای تمام زمانهاست: صلح از طریق قدرت، ایمان از طریق آزادی، و قدرت از طریق اخلاق.
دههها بعد، مرد دیگری در کاخ سفید همان منطق را به زبان امروز بازآورد.
دونالد ترامپ روز دوشنبه پس از امضای توافق صلح غزه در شرمالشیخ گفت: «جنگ جهانی سوم در خاورمیانه رخ نخواهد داد. امروز روزی باورنکردنی است، نه فقط برای خاورمیانه بلکه برای سراسر جهان. توافق غزه تاریخی است و مدت طولانی دوام خواهد داشت.»
او افزود بازسازی غزه از همین امروز آغاز میشود و این روند نیازمند خلع سلاح کامل و استقرار نیروهای امنیتی در منطقه است.
ترامپ با تاکید بر اینکه تمرکز باید بر بازگرداندن زندگی به غزه باشد، گفت: «صلحی بزرگ، باشکوه و پایدار در پیش است. تعهد ما به اجرای طرح ۲۰ مادهای که با یکدیگر تدوین کردهایم، پایهای اساسی برای آیندهای روشن خواهد بود.» او ادامه داد: «امیدوارم همه کشورها به این روند بپیوندند. دیگر هیچ بهانهای وجود ندارد؛ نه غزه و نه ایران بهعنوان بهانه و توجیه وجود ندارند. اکنون همه حرکتها بهسوی صلح است.»
رییسجمهوری آمریکا از «تلاشهای کشورهای عربی و اسلامی که موجب گشایش در غزه شدند» تشکر کرد و گفت مواضع این کشورها صلح را ممکن ساخت.
او با اشاره به اهمیت خاورمیانه برای جهان تاکید کرد تلاش میکنیم این منطقه را به مکانی امن تبدیل کنیم و افزود: «سند توافق غزه بسیار جامع است و ما به دستاوردی بزرگ رسیدهایم.»