سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای روز سه‌شنبه یک پهپاد سرنگون‌شده شاهد-۱۳۶ ساخت جمهوری اسلامی را در پارلمان بریتانیا به نمایش گذاشت. این نخستین نمایش عمومی از یک پهپاد شاهد در خاک اروپا است.
تیمی از پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیه‌گو و دانشگاه مریلند طی سه سال با استفاده از تجهیزات ساده‌ای به ارزش کمتر از ۸۰۰ دلار، موفق شد مجموعه‌ای حیرت‌انگیز از داده‌های رمزگذاری‌نشده را از ماهواره‌ها دریافت کند.
آن‌ها با نصب یک گیرنده ماهواره‌ای روی پشت‌بام دانشگاه، سیگنال‌های ماهواره‌های ژئواستیشنری را از آسمان جنوب کالیفرنیا جمع‌آوری کردند و به گفته خودشان، تنها با «نگاه کردن به بالا» توانستند داده‌هایی را دریافت کنند که از تماس‌های خصوصی تا ارتباطات نظامی را دربر می‌گرفت.
پژوهشگران اعلام کردند که در این بررسی، محتوای تماس‌ها و پیامک‌های کاربران T-Mobile، داده‌های مربوط به مرور اینترنت در پروازها، ارتباطات زیرساخت‌های حیاتی مانند شبکه‌های برق و سکوهای نفت و گاز دریایی و حتی پیام‌های نظامی آمریکا و مکزیک را در حالت «بدون رمز» مشاهده کرده‌اند.
یافته‌هایی شوکه‌کننده
آرون شولمن، استاد دانشگاه یوسی‌اس‌دی و سرپرست این تحقیق، گفت: «این موضوع کاملا ما را شوکه کرد. بخش‌های بسیار حساسی از زیرساخت‌های ما به این اکوسیستم ماهواره‌ای وابسته‌اند و ما تصور می‌کردیم همه این داده‌ها رمزگذاری شده باشند. اما هر بار که داده جدیدی را بررسی کردیم، دیدیم این‌طور نیست.»
به گفته پژوهشگران، نتایج این تحقیق که با عنوان «به بالا نگاه نکنید» در کنفرانس انجمن ماشین‌های محاسباتی در تایوان ارائه شده، نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌ها و نهادها امنیت داده‌هایشان را صرفا بر این فرض استوار کرده‌اند که «هیچ‌کس به بالا نگاه نخواهد کرد».
در واکنش به این یافته‌ها، بیشتر شرکت‌ها از جمله تی-موبایل به‌سرعت ارتباطات خود را رمزگذاری کردند.
با این حال، برخی مالکان زیرساخت‌های حیاتی در آمریکا هنوز اقدامی نکرده‌اند.
به گفته محققان، برخی از این شرکت‌ها حتی پس از هشدار مستقیم نیز از افزودن رمزگذاری خودداری کردند.
پژوهشگران تنها حدود ۱۵ درصد از ماهواره‌های فعال را بررسی کرده‌اند، اما همین میزان کافی بوده تا نشان دهد حجم عظیمی از داده‌ها هنوز در معرض افشا قرار دارند.
مت گرین، استاد دانشگاه جانز هاپکینز که مطالعه را مرور کرده، گفت: «این واقعا دیوانه‌کننده است. این‌که این‌همه داده از طریق ماهواره‌ها منتقل می‌شود و هر کسی می‌تواند با یک آنتن آن‌ها را دریافت کند، باورکردنی نیست. این پژوهش تنها بخش کوچکی از مشکل را برطرف می‌کند، اما بیشتر آن تغییر نخواهد کرد.»
در بخشی از یافته‌ها، پژوهشگران داده‌های تماس و پیامک کاربران آمریکایی را از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای مربوط به دکل‌های مناطق دورافتاده شناسایی کردند.
دسترسی به اطلاعات تماس صدها کاربر با ۹ ساعت شنود
در تنها ۹ ساعت شنود، آن‌ها موفق شدند شماره تلفن بیش از دو هزار و ۷۰۰ کاربر و محتوای تماس‌ها و پیامک‌هایشان را جمع‌آوری کنند.
دیو لوین، استاد دانشگاه مریلند و از نویسندگان مقاله، گفت: «وقتی همه این‌ها را دیدیم، اولین سوالم این بود: آیا همین الان مرتکب جرم شدیم؟ آیا استراق سمع کردیم؟»
او افزود: «این سیگنال‌ها در هر لحظه بیش از ۴۰ درصد از سطح زمین را پوشش می‌دهند.»
پژوهشگران همچنین ارتباطات رمزگذاری‌نشده Telmex و AT&T مکزیک را شناسایی کردند که شامل داده‌های کاربران و فراداده‌های تماس بود.
پس از تماس با شرکت‌ها، تی-موبایل ظرف چند هفته نقص را برطرف کرد و شرکت ای‌تی.اند.تی اعلام کرد یک پیمانکار ماهواره‌ای پیکربندی اشتباهی در تعداد کمی از دکل‌های دورافتاده در مکزیک انجام داده بود.
با این‌حال نگرانی‌ها تنها به ارتباطات تلفنی محدود نمی‌شود.
دسترسی به ارتباطات اینترنتی نظامی آمریکا و مکزیک
پژوهشگران به پیام‌های نظامی رمزگذاری‌نشده نیز دست یافتند؛ از جمله ارتباطات اینترنتی کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا و نام شناورها.
در مورد نیروهای نظامی مکزیک، داده‌های افشاشده شامل پیام‌های فرماندهی، اطلاعات مربوط به عملیات ضد قاچاق، و حتی موقعیت و ماموریت بالگردهای «بلک‌هاوک» و «Mi-17» بود.
شولمن گفت: «وقتی شروع کردیم به دیدن اطلاعات مربوط به بالگردهای نظامی، نگرانی ما فقط حجم داده‌ها نبود، بلکه حساسیت فوق‌العاده بالای آن‌ها بود.»
پژوهشگران همچنین به داده‌های رمزگذاری‌نشده از شرکت‌های بزرگ و زیرساخت‌های حیاتی مانند «کمیسیون فدرال برق مکزیک» دست یافتند که ارتباطات داخلی خود، از نام و آدرس مشتریان گرفته تا گزارش خرابی تجهیزات، را بدون رمز ارسال می‌کرد.
آن‌ها علاوه بر این، به داده‌های وای‌فای پرواز شرکت‌های پاناسونیک، Intelsat، ایمیل‌های وال‌مارت مکزیک و داده‌های بانک‌های Santander، Banorte و Banjercito نیز دست یافتند.
برخی شرکت‌ها پس از دریافت هشدار، رمزگذاری را آغاز کردند.
سخنگوی پاناسونیک گفت: «ما از یافته‌های پژوهشگران استقبال می‌کنیم، اما برخی اظهارات منسوب به ما نادرست یا گمراه‌کننده است. سامانه‌های ما طوری طراحی شده‌اند که هر ارتباط کاربر طبق پروتکل‌های امنیتی انجام می‌شود.»
پژوهشگران تاکید کردند که همه داده‌ها را با تجهیزات کاملا تجاری و ارزان جمع‌آوری کردند؛ یک دیش ۱۸۵ دلاری، پایه ۱۴۰ دلاری با موتور ۱۹۵ دلاری و کارت تیونر ۲۳۰ دلاری.
به گفته مت بلیز، استاد دانشگاه جورج‌تاون، این پروژه از منابع در حد آژانس امنیت ملی استفاده نکرد، بلکه از تجهیزات کاربران عادی DirecTV بهره برد.
او افزود: «مانع ورود به چنین حمله‌ای بسیار پایین است.»
با وجود این نگرانی که این یافته‌ها ممکن است به سوءاستفاده برخی افراد منجر شود، پژوهشگران معتقدند انتشار یافته‌ها باعث می‌شود شرکت‌ها به رمزگذاری داده‌ها ترغیب شوند.
نادیا هنینگر، استاد رمزنگاری یوسی‌اس‌دی و از نویسندگان تحقیق، گفت: «ما همیشه فکر می‌کردیم باید همه چیز را رمزگذاری کنیم تا جلوی دولت‌هایی که کابل‌های فیبر نوری را شنود می‌کنند گرفته شود. اما حالا می‌بینیم همان نوع داده‌ها به‌سادگی در حال پخش شدن برای بخش بزرگی از سیاره زمین است.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی دفتر ریاستجمهوری روسیه، سه‌شنبه ۲۲ مهر به خبرنگاران گفت که مسکو همچنان برای انجام گفتوگوها در زمینه رسیدن به پایان جنگ اوکراین آماده است و امیدوار است ایالات متحده بتواند نفوذ خود را برای متقاعد کردن اوکراین به سمت توافق صلح به کار گیرد.
این اظهارات یک روز پس از آن مطرح شد که ترامپ گفت رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، می‌تواند به پایان دادن به درگیری روسیه و اوکراین کمک کند و نقشی محوری در این زمینه داشته باشد.
دولت اردوغان در گفتوگوها میان اسرائیل و حماس نیز نقش ایفا کرد.
تداوم پیشروی روسیه در شرق اوکراین
روسیه در شرایطی نسبت به گفتوگوهای صلح ابراز تمایل کرده که وزارت دفاع این کشور سه‌شنبه اعلام کرد نیروهایش کنترل روستای بالاخان در منطقه دونتسک در شرق اوکراین را به دست گرفتهاند.
نیروهای روسیه دوشنبه با بمبهای هدایتشونده به خارکیف، دومین شهر بزرگ اوکراین، حمله کردند و برق ۳۰ هزار مشترک را در سه منطقه قطع کردند.
اولِه سینیهوبوف، فرماندار منطقه، در پیامرسان تلگرام نوشت که نیروهای روسیه با استفاده از بمبهای هدایتشونده به مناطق نیمیشلیانسکی و اسلوبیدسکی در جنوب شرق و منطقه شوچنکیفسکی در شمال شهر حمله کردند.
در هفتههای اخیر و با نزدیک شدن به فصل سرما، نیروهای روسیه تمرکز حملات خود را بر اهداف مرتبط با شبکه برق و صنعت گاز اوکراین گذاشتهاند.
حمله‌ای گسترده به کییف و دیگر مراکز در هفته گذشته باعث شد بیش از یک میلیون خانوار و کسبوکار در سراسر کشور به طور موقت بدون برق بمانند. همچنین تامین آب نیز مختل شد.
وزارت دفاع روسیه دوشنبه اعلام کرده بود نیروهایش در جریان پیشروی در شرق اوکراین، دو روستای جدید را تصرف کرده‌اند؛ یکی در منطقه دونتسک و دیگری نزدیک کوپیانسک در شمال شرق. شهری که عمدتا ویران شده و ماههاست تحت حمله قرار دارد.
گفتوگوهای زلنسکی درباره پدافند هوایی اوکراین
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، سه‌شنبه گفت که درباره نیازهای پدافند هوایی کشورش با الکساندر استوب، همتای فنلاندی خود گفتوگو کرده است.
زلنسکی افزود که او و استوب در حال «هماهنگی مواضع خود» هستند.
این گفتوگوها همزمان با حملات اخیر روسیه به زیرساخت‌های انرژی اوکراین صورت گرفت.
زلنسکی قرار است جمعه پیش رو با ترامپ در واشینگتن دیدار کند.
او گفت مهم است که رییسجمهوری آمریکا توانسته باعث توقف جنگ در غزه شود: «اقدامات درست آمریکا می‌تواند به پایان جنگ روسیه علیه اوکراین نیز کمک کند. ما برای این موضوع دیدگاهی داریم.»
این سازمان شاهد-۱۳۶ را «سلاحی با نقش محوری» در جنگ پوتین علیه اوکراین خواند و با انتشار تصویری از این پهپاد در شبکه ایکس نوشت: «این نمایش یادآور نقش جمهوری اسلامی در جنگ روسیه علیه اوکراین و افزایش تهدید پهپادهای ایرانی برای امنیت اروپا است.»
تام توگندات، نماینده پارلمان بریتانیا، که در این نشست حضور داشت، به ایران اینترنشنال گفت: «لندن، تهران را یک تهدید می‌پندارد چرا که به واقع، جمهوری اسلامی یک تهدید برای صلح و بریتانیا است.»
او خواستار پایان یافتن حاکمیت جمهوری اسلامی و آزادی ایران شد.
توگندات به صحبت‌های محمد‌جواد لاریجانی از سیاست‌مدارهای کهنه‌کار و وابسته به حاکمیت اشاره کرد و گفت جمهوری اسلامی هم خود را یک تهدید برای اروپا به حساب می‌آورد.
لاریجانی، دبیر سابق ستاد حقوق بشر قوه قضائیه جمهوری اسلامی و نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی، اخیرا در یک مصاحبه گفته بود اروپایی‌ها امنیت و آسایش نخواهند داشت «چرا که ممکن است چند وقت دیگر، پنج پهپاد یک شهر اروپایی را مورد حمله قرار دهند.»
توگندات در واکنش به این سخنان گفت: «چنین تهدیدی غیرقابل قبول است.»
او که در دولت پیشین بریتانیا معاونت امنیت داخلی وزارت کشور را بر عهده داشت، گفت این باید بر عهده مردم ایران باشد که انتخاب کنند که چه حکومتی داشته باشند اما حکومت کنونی در ایران حق ندارد بریتانیا را تهدید کند.
توگندات در ادامه گفت‌وگویش با ایران‌اینترنشنال تاکید کرد که بریتانیا می‌تواند به مردم ایران و مطالبات‌شان کمک کند و این کار را با میزبانی رسانه‌های آزاد چون ایران‌اینترنشنال انجام می‌دهد.
این چهره شاخص حزب محافظه‌کار بریتانیا گفت ایران می‌تواند مرکزی فوق‌العاده برای شکوفایی اقتصادی، و محوری برای ایده‌ها و فرصت‌ها برای میلیون‌ها نفر، نه در منطقه که در سراسر جهان باشد «اما حاکمیت جمهوری اسلامی مملکت ایران را به سرقت برده‌است».
او حاکمیت ایران را «مجموعه‌ای از سارقان و قاتلان» نامید که «صرفا به ثروت و قدرت خود فکر می‌کنند؛ حاکمیتی پست و حقیر که خشونت را از طریق نیابتی‌هایش به عراق، سوریه و لبنان بسط داده بود.»
توگندات با اشاره به وضعیت منطقه گفت این روند به ضرر جمهوری اسلامی و نیابتی‌هایش تغییر کرده است.
او با تاکید بر این که طرح صلح دونالد ترامپ نشان دادهاست که سرنوشت منطقه می‌تواند متفاوت باشد، گفت ایران هم می‌تواند بخشی از این مناسبات تغییر یافته باشد اما به نظر نمیآید جمهوری اسلامی قصد تغییر داشته باشد.
توگندات هنگامی که معاون امنیت وزارت کشور بریتانیا بود، کمک کرد تا دولت این کشور قانون امنیت ملی ۲۰۲۳ را تصویب کند که بر اساس آن، تمامی ارکان رسمی جمهوری اسلامی از جمله رهبر، دولت، سپاه، وزارتخانهها، مجلس و قوه قضائیه از سال ۲۰۲۵ به عنوان «اشخاص مشخصشده و تحت کنترل قدرت خارجی» ثبت شده‌اند.
از زمان اجرای این قانون، هر شخص یا سازمان در بریتانیا که با این نهادها همکاری، لابیگری یا فعالیت هماهنگ انجام دهد، موظف است این ارتباط را به طور رسمی در سامانه ثبت نفوذ خارجی اعلام کند و در غیر این صورت مرتکب جرم امنیتی محسوب می‌شود.
این اقدام عملاً تمام ساختار حکومتی ایران را در چارچوب تهدید امنیتی علیه بریتانیا تعریف می‌کند.
در نشست سه‌شنبه ۲۲ مهر، مارک والاس، مدیر سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای، و رادوسلاو سیکورسکی، وزیر امور خارجه لهستان، حضور داشتند.
وزیر خارجه لهستان: اروپا برای حمله روسیه آماده شود
رادوسلاو سیکورسکی، وزیر امور خارجه لهستان، سه‌شنبه کشورهای اروپایی خواست که برای حمله روسیه آماده باشند و ایجاد نشدن پدافندهایی مانند «دیوار پهپادی» در شرق اروپا را «غیرمسئولانه» خواند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، سیکورسکی که برای رونمایی از پهپاد ایرانی شاهد-۱۳۶ سرنگون شده در اوکراین، در پارلمان بریتانیا حضور داشت، از کشورهای اروپایی خواست که در مسیر حمایت از اوکراین باقی بمانند.
او ابراز امیدواری کرد که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، موشکهای دوربرد تاماهاوک را برای تقویت حملات علیه زیرساخت‌های روسیه در اختیار اوکراین قرار دهد.
استفاده روسیه از حدود ۳۸ هزار پهپاد شاهد ۱۳۶ در جنگ با اوکراین
شاهد-۱۳۶ پهپادی است که در کارخانههای تسلیحاتی جمهوری اسلامی ساخته و طراحی شده است و در آغاز تجاوز نظامی روسیه در اوکراین جمهوری اسلامی چند هزار فروند از آن را در اختیار مسکو قرار داد.
به گزارش رسانه‌های اوکراینی، این پهپادها بیش از نیروهای نظامی این کشور، بیمارستانها، مدارس و ساختمانهای مسکونی اوکراین را هدف گرفتهاند.
روسیه بعدا با مشارکت جمهوری اسلامی ساخت شاهد ۱۳۶ را در خاک خود آغاز کرد و در ماههای اخیر از آن با تأثیری ویرانگر علیه اوکراین استفاده کرده است.
روسیه تاکنون بیش از ۳۸ هزار پهپاد شاهد ۱۳۶ را به سوی اهدافی در اوکراین پرتاب کرده است. این کشور اخیرا در اقدامی بیسابقه علیه کشورهای عضو ناتو، در ماه گذشته یک تهاجم پهپادی را به حریم هوایی لهستان انجام داد که منجر به فعال شدن ماده ۴ ناتو شد.
در این ماده گفته شده است: «هر گاه که به نظر یکی از اعضای ناتو، تمامیت ارضی، استقلال سیاسی یا امنیت هر یک از اعضا تهدید شود، اعضا با یکدیگر مشورت خواهند کرد.»
مشورت بر اساس ماده ۴ می‌تواند منجر به اقدام جمعی همه ۳۰ کشور عضو ناتو شود.
سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای در ۱۸ اردیبهشت نیز یک پهپاد شاهد-۱۳۶ ساخت جمهوری اسلامی را در کنگره آمریکا به نمایش گذاشته بود.
پیش از این هم در جریان همایش بزرگ محافظه‌کاران آمریکا در واشینگتن، یک پهپاد ساخت ایران که از سوی روسیه در جنگ اوکراین به کار گرفته شده بود، به نمایش گذاشته شد.
مارک والاس، رییس سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای، درباره نمایش این پهپاد به ایران‌اینترنشنال گفته بود: «این ابزار تروریستی و کشتار جمعی است که جمهوری اسلامی به سراسر جهان صادر می‌کند و شهروندان بیش از ۸۰ کشور جهان را با آن کشته است.»
پهپاد شاهد ۱۳۶ پرکاربردترین پهپاد نظامی در جهان محسوب می‌شود که در صنایع نظامی ایران تحت نظارت سپاه پاسداران تولید می‌شود. سپاه پاسداران در ایالات متحده به عنوان سازمان تروریستی شناخته می‌شود.
پهپادی که ۱۶ بهمن سال گذشته به پناهگاه مهار تابش اشعه در نیروگاه اتمی مخروبه چرنوبیل ضربه زد، یک پهپاد گرنان-۲ بود که نام روسی پهپاد شاهد ۱۳۶ ایران است.
نیروهای حشد شعبی عراق، وابسته به جمهوری اسلامی در ۸ بهمن ۱۴۰۲ در حمله‌ای به یک پایگاه کوچک آمریکایی به نام «برج ۲۲» در شمال شرقی اردن از یک نمونه از پهپادهای شاهد استفاده کردند. در نتیجه این حمله سه پرسنل نظامی ایالات متحده کشته شدند.
این پهپاد دارای بالی به شکل دلتا و بینی برجستهای است که محل استقرار کلاهک جنگی آن است و به خاطر رنگ زغالی آن، هنگام پرواز در شب به دشواری قابل تشخیص است.
