علیرضا افشار، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران درگذشت



محمد اتابک، وزیر صنعت، شرایط کشور در حوزه انرژی، تولید و تجارت را «رو به بهبود» توصیف کرد و آن را نتیجه « کار شبانهروزی رییسجمهور» عنوان کرد.
وزیر صنعت گفت: «از آغاز فعالیت دولت چهاردهم کشور با مجموعهای از حوادث، ناترازیها و چالشها روبهرو بود، اما با کار شبانهروزی رییسجمهور، اعضای کابینه و همراهی مردم، توانستیم این شرایط را مدیریت کنیم.»
به گفته اتابک، قطعیهای گسترده برق هم «به حداقل رسیده و یا بهطور کامل برطرف شده است».

تحلیل تازهترین دادههای شاخص جهانی گذرنامه «هنلی» نشان میدهد شکاف میان ایران و همسایگانش در آزادی سفر جهانی رو به گسترش است.
بر اساس تازهترین گزارش شاخص گذرنامه هنلی، گذرنامه ایران با رتبه ۹۸ و امکان سفر بدون ویزا به تنها ۴۱ کشور، همچنان یکی از کماعتبارترین گذرنامهها در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی بهشمار میرود. مقایسه این دادهها با کشورهای پیرامونی ایران نشان میدهد که شکاف در اعتبار سفر میان ایران و همسایگانش بهویژه در حوزه خلیج فارس بهطرز چشمگیری افزایش یافته است.
شکاف عمیق میان ایران و جهان عرب خلیج فارس
در حالیکه شهروندان ایرانی تنها میتوانند بدون ویزا به ۴۱ کشور سفر کنند، شهروندان امارات متحده عربی با ۱۸۴ مقصد بدون ویزا در جایگاه هشتم جهان قرار دارند؛ جایگاهی که آن را به قدرتمندترین گذرنامه در میان کشورهای اسلامی و منطقه خاورمیانه تبدیل کرده است.
قطر با رتبه ۵۲ (۱۱۱ مقصد)، عربستان سعودی با رتبه ۵۷ (۹۰ مقصد) و کویت با رتبه ۵۵ (۹۹ مقصد) نیز همگی فاصلهای چشمگیر با ایران دارند. حتی عمان و بحرین، با رتبههای ۶۰ و ۵۹، دو برابر بیشتر از شهروندان ایران آزادی سفر دارند.
این فاصله نهتنها بیانگر جایگاه دیپلماتیک و روابط بینالمللی گستردهتر کشورهای عربی است، بلکه نشاندهنده سرمایهگذاری آنها در سیاست خارجی و اعتماد متقابل با کشورهای غربی محسوب میشود. در مقابل، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که با تحریمها، تنشهای منطقهای و انزوای دیپلماتیک همراه است، یکی از دلایل اصلی محدود ماندن دسترسی شهروندان ایرانی به جهان عنوان میشود.

همسایگان شمالی و غربی؛ از آذربایجان تا ترکیه
در شمال و غرب ایران نیز وضعیت مشابهی دیده میشود. ترکیه با رتبه ۵۱ و امکان سفر بدون ویزا به ۱۱۳ کشور، نهتنها از همه همسایگان ایران بلکه از بسیاری از کشورهای اروپای شرقی نیز پیشی گرفته است. آذربایجان (رتبه ۷۲، ۷۱ مقصد) و ارمنستان (رتبه ۷۶، ۶۷ مقصد) نیز در مقایسه با ایران آزادی سفر بهمراتب بیشتری دارند.
ترکمنستان با رتبه ۹۳ و ۴۸ مقصد بدون ویزا، تنها کشور شمالی است که در ردهای نزدیک به ایران قرار میگیرد. با این حال، حتی این کشور نیز هفت مقصد بیشتر از ایران امکان دسترسی بدون ویزا دارد.
شرق و جنوب؛ گذرنامههایی گرفتار در بحران
در میان کشورهای شرقی و جنوبی ایران، وضعیت بهطور کلی ضعیفتر است. افغانستان با رتبه ۱۰۶ و تنها ۲۴ مقصد بدون ویزا، ضعیفترین گذرنامه جهان را در اختیار دارد و پس از آن پاکستان با رتبه ۱۰۳ و ۳۱ مقصد در جایگاه پایینتری نسبت به ایران قرار دارد. عراق نیز با رتبه ۱۰۴ و ۲۹ مقصد، اندکی پایینتر از ایران ایستاده است.
با این حال، نکته قابل توجه آن است که ایران در میان کشورهای غیرجنگزده منطقه، یکی از پایینترین رتبهها را دارد؛ موضوعی که بیش از هر چیز به بحران مزمن روابط خارجی، تحریمهای گسترده و انزوای سیاسی جمهوری اسلامی نسبت داده میشود.
ارزیابی دادههای جدید شاخص هنلی نشان میدهد گذرنامه جمهوری اسلامی ایران در میان ۱۵ کشور پیرامونی، در رده دوازدهم قرار دارد و تنها از کشورهای درگیر جنگ و فروپاشی نهادی مانند افغانستان، عراق و پاکستان وضعیت بهتری دارد.
در مقابل، کشورهایی با جمعیت کمتر و سیاست خارجی متوازنتر مانند عمان، بحرین و قطر توانستهاند جایگاه خود را بهطور پیوسته ارتقا دهند. این اختلاف فزاینده در آزادی سفر شهروندان، تصویری روشن از تفاوتهای سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک میان ایران و همسایگانش ارائه میدهد — تفاوتی که بازتاب مستقیم موقعیت بینالمللی و میزان اعتماد جهانی به هر کشور است.

محمدجعفر اسدی، معاون بازرسی قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا، با اشاره به «گسترش نفوذ» انقلاب جمهوری اسلامی در جهان گفت: «امروز کسی که در دانشگاه آمریکا پرچم فلسطین را در دست میگیرد، در راه امام حرکت کرده است.» او افزود: «مردم ما باید این موضوع را درک کنند؛ ما بالای قله هستیم.»

کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی، گفت که اسرائیل بر اساس گفتههای تورات به دنبال طرح «اسرائیل بزرگ»، یعنی گسترش سرزمین خود است و جمهوری اسلامی باید از همین امروز «آماده مقاومت» باشد.
او در ادامه گفت: «امیدوارم خداوند ملت ایران را یاری کند که همچنان در برابر زور بیگانگان مقاوم باشند.»
خرازی همچنین درباره شرایط جمهوری اسلامی برای مذاکره با آمریکا گفت: «مسئله موشکی و مقاومت چیزی نیست که ایران درباره آن مذاکره کند.»
او افزود: «ما در طول مذاکرات هیچ توافقی نکردیم که مغایر با عزت جمهوری اسلامی باشد و همیشه بر حق غنیسازی ایران تاکید داشتیم.»

روزنامه هممیهن گزارش داد شماری از دانشجویانی که در اعتراض به آزار یک دانشجوی دختر توسط یک دانشجوی عراقی در همدان تجمع کرده بودند، احضار شدهاند.
این روزنامه همچنین نوشت که در پی این حادثه، برخی مغازهداران از فروش کالا به دانشجویان عراقی خودداری میکنند و تعدادی از رانندگان اسنپ نیز از سوار کردن آنها امتناع میورزند.
هممیهن چهارشنبه ۲۳ مهر با اعلام خبر احضار این دانشجویان به تعداد آنها و نیز نهاد یا نهادهای احضارکننده اشاره نکرد.
این روزنامه همچنین اشاره کرد که چهارشنبه خبرهایی غیررسمی در شبکههای اجتماعی از بازداشت کوتاهمدت برخی از دانشجویان منتشر شده است.
پیشتر خبرنامه امیرکبیر سهشنبه ۲۲ مهر گزارش داده بود که تعدادی از دانشجویان دانشگاههای همدان به دلیل اعتراض به آزار و اذیتهای دانشجویان عراقی وابسته به گروه حشد شعبی، به دست ماموران جمهوری اسلامی بازداشت شده و مورد برخورد خشونتآمیز قرار گرفتهاند.
در این گزارش به برخورد خشونتآمیز با بازداشتشدگان و همچنین شهروندان معترض اشاره شده بود.
بر اساس ویدیوهای رسیده به ایران اینترنشنال، دانشجویان دانشگاه بوعلی همدان ۱۴ مهر با همراهی گروهی از مردم در اعتراض به «حضور دانشجویان عراقی وابسته به حشد شعبی و مزاحمتهای آنان برای دختران دانشجو» تجمع کردند و خواستار اخراج آنها شده بودند.
همچنین اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال حاکی از آن است که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ۱۹ مهر تجمع مردم همدان در اعتراض به آزار یک دانشجوی دختر توسط یک دانشجوی عراقی را بر هم زدند.
در پی اعتراض دانشجویان و شهروندان همدان به رفتار خشونتآمیز برخی دانشجویان وابسته به حشد شعبی، وبسایت عراقی الجبال در گزارشی تأیید کرد که یک دانشجوی عراقی به نام «سیف صدامحسین» در دانشگاه همدان به یک دانشجوی دختر ایرانی توهین و او را آزار داده است.
در این ارتباط، هممیهن به نقل از این دانشجو که در فیلم منتشرشده از تردد خودروی خارجی در بلوار ارم همدان حضور داشته است، نوشت که پس از انتشار ویدئو، از سوی پلیس احضار و بررسیهای لازم انجام شد اما اتهامات منتسب به او محرز نشد.
او با تکذیب گزارشهای منتشر شده در مورد «مزاحمت برای دختران» افزود: «از ما به مدت چهار ساعت بازجویی شد» و پلیس «پس از بررسی صحت گفتههایما و اطمینان از اینکه مزاحم کسی نشدهایم و هیچ کار غیرقانونی انجام ندادهایم، ما را آزاد کردند و گفتند که متأسفاند.»
صدامحسین گفت پس از بازگشت به خوابگاه، روز بعد پلیس مهاجرت آنها را احضار کرده و از صاحب خودرو خواسته بود برای حفظ امنیت خود و ماشینش، خودرو را از ایران خارج کند. او افزود که همان روز کشور را ترک کردهاند، چون مردم با «نگاههای پر از نفرت» به آنها مینگریستند، بیآنکه بدانند علت چیست.
یکی از دانشجویان عراقی که به نمایندگی از دیگر دانشجویان با هممیهن گفتوگو کرده، اظهار داشت پس از ماجرای مربوط به سیف حسین، تصاویری منتشر شده که ادعا میشود گفتوگویی میان آن دانشجوی عراقی و دختر ایرانی است، اما به گفته او «ما بررسی کردیم و چنین اتفاقی نیفتاده است».
او افزود که پس از این ماجرا، برخی مغازهداران از فروش کالا به آنها خودداری میکنند، بعضی رانندگان اسنپ آنها را سوار نمیکنند و شماری از دانشجویان نیز به آنها ناسزا میگویند. به گفته او، شمار دانشجویان عراقی در همدان اکنون به حدود ۵۰ نفر کاهش یافته است.
«مسئولان دانشگاه هنجارشکنیها را نادیده میگرفتند»
در بخشی از گزارش هممیهن به نقل از علیرضا علیمحمدی، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه بوعلی سینای همدان، آمده است که مسئولان دانشگاه در برابر برخی هنجارشکنیها سکوت کردهاند و همین موضوع باعث نارضایتی دانشجویان شده است.
او توضیح داد که ماجرا از سیگار کشیدن و نوع پوشش برخی دانشجویان آغاز شد و زمانی شدت گرفت که تعدادی از دانشجویان بینالملل با خودروی شخصی وارد دانشگاه شدند، در حالیکه ورود خودرو به محوطه دانشگاه ممنوع است. به گفته او، همان خودرو پیش از ورود نیز در سطح شهر تردد داشته و مزاحمتهایی ایجاد کرده بود.
علیمحمدی همچنین با انتقاد از «امتیازهای ویژه» برای دانشجویان بینالملل گفت اگر دانشجوی ایرانی مرتکب تخلفی شود، پرونده او در کمیته انضباطی بررسی میشود، اما چنین برخوردی در مورد دانشجویان بینالملل صورت نمیگیرد.
تعدادی از دانشجویان عراقی تازهوارد تصمیم به انصراف گرفتهاند
روزنامه هممیهن گزارش داد که پس از رخدادهای اخیر در دانشگاه بوعلی سینای همدان، شماری از دانشجویان تازهوارد عراقی تصمیم به انصراف گرفتهاند و فضایی منفی علیه این دانشجویان شکل گرفته است.
این روزنامه در ادامه با اشاره به افزایش تنشها علیه دانشجویان عراقی، به نقل از آرش نصر اصفهانی، جامعهشناس و پژوهشگر حوزه مهاجرت، نوشت که این وضعیت ادامه همان موج مهاجرستیزی است که پیشتر علیه مهاجران افغانستانی نیز دیده شده بود.
نصر اصفهانی تاکید کرده است که رخدادهای اخیر یادآور برخوردهای مشابه با زائران عراقی، بهویژه در مشهد، است و ریشه در پیشفرضهای ذهنی و نگاههای نژادپرستانه نسبت به خارجیها در جامعه ایران دارد.
صدور مجوز تحصیل و اقامت بلندمدت در مناطق ممنوعه برای دانشجویان بینالملل
خبرنامه امیرکبیر در گزارشی که روز چهارشنبه منتشر کرد، نوشت در چارچوب سیاستهای امنیتی و روند نظامیسازی محیطهای دانشگاهی، سازمان امور دانشجویان با اجرای آییننامهای موسوم به «تسهیل جذب دانشجویان بینالملل»، مجوز تحصیل و اقامت بلندمدت در مناطق ممنوعه، از جمله مناطق نظامی و امنیتی، را صادر کرده است.
در گزارش خبرنامه امیرکبیر به سخنان عباس قنبری باغستان، معاون بورس و دانشجویان خارج از کشور در سازمان امور دانشجویان، اشاره شده که گفته است: بر اساس هماهنگی میان نهادهای مسئول، تحصیل دانشجویان بینالملل در دانشگاههای مستقر در مناطق ممنوعه امکانپذیر شده و مدت اقامت آنها نیز به اندازه دوره تحصیلشان تمدید خواهد شد.
او توضیح داد که این اقدام بخشی از آییننامه «تسهیل جذب دانشجویان بینالملل» است که سال گذشته به تصویب هیئت دولت رسیده و با همکاری سازمان امور دانشجویان، وزارت کشور، وزارت اطلاعات، فراجا و وزارت امور خارجه از هفته جاری به اجرا درآمده است. بر اساس این طرح، محدودیتهای ورود و خروج دانشجویان خارجی لغو و برای آنها مجوز خروج مکرر صادر میشود.
خبرنامه امیرکبیر در گزارش خود نوشت این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که در سالهای اخیر، نهادهای امنیتی با استفاده از پوشش «دانشجوی بینالملل» اقدام به جذب افراد وابسته به گروههای شبهنظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی ـ از جمله حماس، حزبالله، حشد شعبی و حوثیها ـ در دانشگاههای ایران کردهاند.
این خبرنامه هشدار داده است که صدور مجوز تحصیل در مناطق ممنوعه و حذف نظارتهای مرزی، نگرانیها درباره گسترش حضور سازمانیافته نیروهای شبهنظامی در محیطهای دانشگاهی و تبدیل آنها به ابزار سرکوب را افزایش داده است.
قنبری باغستان نیز با اشاره به «همافزایی مناسب میان نهادهای نظارتی و امنیتی» در اجرای این آییننامه، از دانشگاهها خواست برای عملیاتی شدن کامل این طرح همکاری لازم را داشته باشند.
به نوشته امیرکبیر، ناظران دانشگاهی این روند را بخشی از سیاست گستردهتر جمهوری اسلامی برای تغییر ترکیب دانشجویی و کنترل فضای دانشگاهها از طریق جایگزینی نیروهای وابسته به حکومت به جای دانشجویان مستقل ارزیابی میکنند.
در سالهای اخیر، شمار دانشجویان عراقی در ایران به دهها هزار نفر رسیده است.
بر اساس گزارشها، بین پنج تا ده هزار نفر از این دانشجویان با هدف تقویت پیوندهای ایدئولوژیک با جمهوری اسلامی از سوی نهادهایی نظامی و شبهنظامی همچون سپاه پاسداران و حشد شعبی بورسیه شدهاند.