وزیر خزانهداری آمریکا و معاون نخستوزیر چین برای جلوگیری از تشدید تعرفهها دیدار میکنند
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، اعلام کرد هفته آینده با هه لیفنگ، معاون نخستوزیر چین، در مالزی دیدار خواهد کرد تا از تشدید جنگ تعرفهها که دونالد ترامپ شرایط آن را «ناپایدار» خوانده است، جلوگیری کند.
جمهوری اسلامی در تاریخ انقضای قطعنامه ۱۰ ساله ۲۲۳۱ شورای امنیت که از توافق هستهای میان تهران و قدرتهای جهانی حمایت میکرد، اعلام کرد از نظر حکومت ایران، با پایان یافتن یک دهه مهلت، محدودیتهای هستهای جمهوری اسلامی نیز پایان یافتند.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بیانیهای نوشت: «دوره زمانی ۱۰ ساله تعیین شده طبق این قطعنامه در روز شنبه مورخ ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) به پایان میرسد و همه مفاد آن شامل محدودیتهای پیشبینی شده در مورد برنامه هستهای ایران و سازوکارهای مربوطه، از این تاریخ خاتمهیافته تلقی میشوند.»
صدور این بیانیه در شرایطی است که آلمان، بریتانیا و فرانسه، از امضاکنندگان برجام، ششم شهریور در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل، روند ۳۰ روزه مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریمهای این سازمان را فعال کردند.
با پایان مهلت پیشبینیشده در قطعنامه شورای امنیت، از ششم مهر همه تحریمهای پیشین این نهاد جهانی علیه تهران دوباره برقرار شدند.
اکنون مقامات حکومت ایران با انکار واقعیت و تکیه بر حمایت لفظی روسیه و چین، خود را در موضع «ایستادگی در برابر غرب» نشان میدهند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شنبه اعلام کرد: «حرکت سه کشور اروپایی برای بازگشت قطعنامهها علیه ایران وجاهت قانونی ندارد.»
پیش از او، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز بازگرداندن تحریمها از طریق سازوکار موسوم به «مکانیسم ماشه» را «اقدامی غیرقانونی» خواند که به گفته او «توسط چند دولت منزوی دنبال میشود».
عراقچی هشدار داد کشورهایی که «بر تحریف واقعیت» پافشاری میکنند، «در مسیر انزوا» گام برمیدارند.
تحویل ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده؟
خبرگزاری ایلنا شنبه ۲۶ مهر به نقل از محمدمهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، نوشت: «عراقچی میگوید ما ۴۰۰ کیلو مواد ۶۰ درصدمان را داریم میدهیم که مکانیزم ماشه منتفی شود.»
۱۵ مهر، روزنامه حکومتی فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی، با اشاره به سوال آژانس از جمهوری اسلامی درباره مکان ۴۴۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد، نوشت در واکنش به فعال شدن مکانیسم ماشه، بهترین راهبرد «حفظ ابهام و شفافسازی نکردن» است.
این روزنامه با اشاره به لزوم همکاری نکردن برای ورود بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات هستهای در ایران افزود: «حفظ ابهام هستهای به معنای عدم شفافسازی در مورد وضعیت اورانیوم و تاسیسات، بهترین راه برای مقابله با این فشارهاست.»
این در حالی است که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرده است این کشور از محل نگهداری ۴۵۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا در ایران اطلاع دارد و این اطلاعات را با آمریکا به اشتراک گذاشته است.
نتانیاهو ششم مهر در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز گفت: «من میدانم ذخایر اورانیوم غنیشده ایران کجاست.»
موضوع اورانیوم غنیشده در ایران یکی از موارد اختلاف میان تهران و قدرتهای جهانی است.
گروه حماس آخرین گروگانهای زندهای را که در غزه نگه داشته بود، در ازای آزادی نزدیک به دو هزار زندانی و بازداشتشده فلسطینی، آزاد کرد. آزادی این افراد بر اساس مفاد آتشبس میان اسرائیل و حماس انجام شد و با تحویل اجساد چند گروگان دیگر ادامه یافت.
دولت اسرائیل شنبه ۲۶ مهر اعلام کرد پیکر الیاهو مارگالیت ۷۵ ساله، از غزه به این کشور بازگردانده شد.
الیاهو هفتم اکتبر ۲۰۲۳ در حمله حماس به قتل رسید و پیکرش به غزه ربوده شد.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که پس از آزادی گروگانهای زنده، حماس اجساد شماری از گروگانهای درگذشته را نیز تحویل داد.
درباره ۲۰ گروگان زنده آزادشده و گروگانهای باقیمانده در غزه که مرگ آنان اعلام شده، در ادامه جزییاتی آمده است.
گروگانهای فستیوال نُوا
بیشتر گروگانهای زنده آزادشده، از محل فستیوال موسیقی نُوا در نزدیکی کیبوتص رئیم در جنوب اسرائیل ربوده شده بودند.
در میان آنان اویاتار دیوید، ۲۴ ساله، دیده میشود که حماس در ماه اوت ویدیویی از او منتشر کرده بود؛ در حالی که بهشدت نحیف به نظر میرسید و در ویدیو میگفت در حال کندن قبر خود است.
همچنین آلون اوهل، پیانیست ۲۴ ساله و اویناتان اور، ۳۲ ساله، از جمله آزادشدگان هستند.
ویدیویی از ربوده شدن اور همراه با نوآ آرگامانی، دوستدختر او که گریه میکرد و در حالی که اور را نیز پیاده در کنار او میبردند، بهسویش دست دراز کرده بود، در سراسر جهان منتشر شد.
آرگامانی در ماه ژوئن نجات یافت و این دو اندکی پس از آزادی اور، دوباره با هم دیدار کردند.
گروگانهایی از کیبوتصها
هفت نفر از گروگانها از خانههایشان در کیبوتصها، شهرکهای کوچک نزدیک مرز غزه، ربوده شدند.
در میان آنان گالی و زیو برمن، دوقلوهای ۲۸ ساله و آریل کونیو، ۲۸ ساله و دیوید کونیو، ۳۵ ساله، دو برادر هستند که همراه با شارون، همسر دیوید و دو دختر خردسالشان ربوده شدند.
شارون و دختران در آتشبس کوتاه نوامبر ۲۰۲۳ آزاد شدند.
سربازان اسرائیلی
ماتان انگرست، ۲۲ ساله، و نمرود کوهن، ۲۰ ساله، دو سرباز وظیفه اسرائیلی هستند.
نیروهای حماس در جریان حمله هفتم اکتبر به اسرائیل، آنان را اسیر کردند که در جریان اجرای طرح صلح دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای غزه، آزاد شدند.
اتباع خارجی
در میان ۱۸ گروگان باقیمانده در غزه، سه تبعه خارجی وجود دارند که هر سه (یک دانشجوی تانزانیایی و دو کارگر تایلندی)، رسما درگذشته اعلام شدهاند.
جسد بیپین جوشی، دانشجوی نپالی، نیز از سوی حماس تحویل داده شده است.
گروگانهای درگذشته
تمام گروگانهایی که هنوز در غزه هستند، بر اساس یافتههای پزشکی قانونی و اطلاعات امنیتی، از سوی مقامات اسرائیلی رسما درگذشته اعلام شدهاند.
یکی از آنان سرباز اسرائیلیای است که در جنگ سال ۲۰۱۴ اسرائیل و حماس کشته شده بود. سایر قربانیان از جمله ۲۵۱ گروگانی بودند که در جریان حمله حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ ربوده شدند. حملهای که منجر به آغاز جنگ شد.
برخی از این افراد پیش از ربوده شدن کشته شده بودند و برخی دیگر بهدست گروگانگیران یا در حملات هوایی اسرائیل در غزه کشته شدند.
حماس اعلام کرده است یافتن برخی اجساد ممکن است زمانبر باشد زیرا همه محلهای دفن مشخص نیستند.
قرار است کارگروهی بینالمللی برای شناسایی و بازیابی تمامی اجساد تشکیل شود.
محمد نزال، از رهبران حماس، اعلام کرد این گروه مسلح فلسطینی در دوره انتقال قدرت که در آن غزه بهوسیله یک دولت تکنوکرات فلسطینی اداره خواهد شد، در صحنه حضور خواهد داشت و این گروه اکنون نمیتواند تعهدی برای خلع سلاح بدهد. او از اقدامات سرکوبگرانه حماس علیه مردم غزه نیز دفاع کرد.
نزال که در دوحه، پایتخت قطر به سر میبرد، این اظهارات را در گفتوگو با خبرگزاری رویترز مطرح کرد.
رویترز شنبه ۲۶ مهر نوشت این مواضع نشاندهنده دشواریهایی است که در برابر طرح ایالات متحده برای پایان دادن به جنگ غزه وجود دارد.
بر اساس این طرح، اداره غزه باید به دست یک گروه تکنوکرات تحت نظارت بینالمللی باشد و حماس نیز خلع سلاح شود.
این مقام ارشد حماس با اعلام اینکه «انتخابات باید پس از یک دوره انتقالی برگزار شود»، افزود: «موضوع خلع سلاح مسالهای گسترده است و باید سایر گروههای مسلح فلسطینی را نیز در بر گیرد.»
او افزود: «حضور نیروهای حماس در صحنه برای حفاظت از کاروانهای کمکهای انسانی در برابر سارقان و گروههای مسلح ضروری است.»
نزال تاکید کرد نمیتواند بهطور قطعی بگوید که این گروه سلاحهای خود را کنار خواهد گذاشت.
گروه اسلامگرای فلسطینی حماس که در جنگ غزه به شدت از سوی اسرائیل در هم کوبیده شده، اکنون تحت فشار شدید برای خلع سلاح و واگذاری کنترل این منطقه است و در غیر این صورت، با خطر ازسرگیری درگیری روبهرو خواهد شد.
وقتی از نزال پرسیده شد که آیا حماس سلاحهای خود را واگذار خواهد کرد، او گفت: «نمیتوانم با بله یا خیر پاسخ دهم.»
این مقام ارشد حماس اضافه کرد: «صادقانه بگویم، این مساله به ماهیت پروژه بستگی دارد. پروژه خلع سلاحی که شما دربارهاش صحبت میکنید، یعنی چه؟ سلاحها قرار است به چه کسی تحویل داده شوند؟»
دفاع از سرکوب مردم غزه به دست حماس
این رهبر حماس از سرکوبهای اخیر این گروه در غزه دفاع کرد.
رسانههای اسرائیلی و فلسطینی در روزهای اخیر تصاویری منتسب به اعدام فلسطینیها بهدست اعضای حماس، با شلیک به سر آنها، در غزه منتشر کردند.
نیروهای حماس پس از تضعیف شدید در جریان جنگ، بهتدریج در خیابانهای غزه ظاهر شدهاند و به عنوان نمونه در جریان سرکوب مخالفان، اعضای یک خاندان محلی را در خیابان بهصف کرده و تیرباران کردند.
در واکنش به این سرکوبها، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «اگر حماس به کشتن مردم در غزه ادامه دهد - که این بخشی از توافق نبود - چارهای نخواهیم داشت جز اینکه وارد شویم و آنها را بکشیم.»
نزال اما گفت: «در زمان جنگ همیشه اقدامات استثنایی وجود دارد و افرادی که اعدام شدند، مجرمانی بودند که مرتکب قتل شده بودند.»
رویترز گزارش داد حماس از زمان آغاز آتشبس دستکم ۳۲ نفر را در غزه کشته و موجی از اعدامهای میدانی به راه انداخته است.
بازگرداندن اجساد گروگانها
نزال همچنین گفت که این گروه علاقهای به نگه داشتن اجساد گروگانهای کشتهشده اسرائیلی ندارد.
به گفته او، حماس تاکنون حداقل ۹ مورد از ۲۸ جسد را تحویل داده است و برای بازیابی باقی آنان «با مشکلات فنی» روبهروست.
این مقام حماس افزود: «اگر لازم باشد، طرفهای بینالمللی مانند ترکیه یا ایالات متحده میتوانند برای یافتن اجساد کمک کنند.»
یکی از مقامات ارشد ترکیه هفته گذشته گفت که این کشور در یک نیروی مشترک با اسرائیل، ایالات متحده، قطر و مصر، برای یافتن پیکر گروگانهای کشتهشده مشارکت خواهد کرد.
حماس در چهارم اکتبر پذیرفت گروگانها را آزاد کرده و اداره غزه را به یک کمیته تکنوکرات واگذار کند اما گفت مسائل دیگر باید در چارچوب گستردهتر فلسطینی بررسی شوند.
این گروه دوشنبه گذشته تمام گروگانهای زنده را آزاد کرد.
نزال پیشبینی کرد مذاکرات برای اجرای مرحله دوم توافق آتشبس غزه میان حماس و اسرائیل به زودی آغاز شود.
آتشبس برای پنج سال
منشور تاسیس حماس خواستار «نابودی اسرائیل» است؛ هرچند رهبران این گروه در مقاطع مختلف پیشنهاد برقراری آتشبسی بلندمدت با این کشور را در ازای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی در همه سرزمینهای اشغالی سال ۱۹۶۷ مطرح کردهاند.
اسرائیل این موضع را «موضع فریب» میداند.
نزال گفت که حماس در دیدارهای خود با مقامهای آمریکایی پیشنهاد برقراری آتشبسی بلندمدت را مطرح کرده و خواهان آتشبسی حداقل سه تا پنج ساله برای بازسازی نوار غزه است.
او افزود: «هدف، آماده شدن برای جنگی دیگر نیست.»
به گفته این رهبر حماس، پس از آن دوره، تضمینهایی از سوی کشورهای مختلف برای «ایجاد افقها و امید برای مردم فلسطین» لازم است.
نزال در پایان گفت: «مردم فلسطین خواهان تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی هستند.»
بر اساس تازهترین دادههای انجمن بینالمللی حملونقل هوایی (یاتا)، گذرنامه ایران با امکان سفر بدون ویزا یا با ویزا در ورود به ۴۱ کشور، در رده ۹۸ قرار گرفته است. بر اساس این دادهها، جایگاه گذرنامه ایرانی از کشورهایی مانند آنگولا، توگو، چاد، کنگو، کوبا و مالی نیز پایینتر است.
در این فهرست تنها چند کشور مانند افغانستان، سوریه و سومالی جایگاهی پایینتر از ایران دارند.
بر اساس دادههای انجمن بینالمللی حملونقل هوایی، پنج کشور سنگاپور، کره جنوبی، ژاپن، آلمان و ایتالیا، در صدر باارزشترین پاسپورتهای جهان قرار دارند.
بر اساس این فهرست، چین طی یک دهه گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته و از رتبه ۹۴ در سال ۲۰۱۵ به رتبه ۶۴ در سال ۲۰۲۵ رسیده است.
امارات متحده عربی نیز در دهه گذشته ۳۴ پله صعود کرده و اکنون در جایگاه هشتم قرار دارد.
بر اساس یک مطالعه جدید، جهان تا پایان قرن جاری شاهد افزایش گرمای شدید به حدود ۶۰ روز در هر سال خواهد بود. کشورهای کوچکتر و کمتر توسعه یافته، بیش از دیگر نقاط دنیا این افزایش را متحمل خواهند شد.
این تحلیل جامع که حاصل همکاری دانشمندان بینالمللی در سازمان اسناد هوای جهانی (WWA) و مرکز مطالعات اقلیمی مستقر در آمریکاست، با استفاده از شبیهسازیهای پیچیده رایانهای تاثیر تغییرات آبوهوایی را بر رخدادهای شدید گرمایی، مورد بررسی قرار داد.
به گزارش وبسایت ایندیپندنت، هدف این گروه اندازهگیری دقیق تفاوتی بود که توافقنامه پاریس در کاهش یکی از شدیدترین پیامدهای انسانی تغییرات اقلیمی، یعنی موجهای گرمای شدید، ایجاد کرده است.
تاثیر کاهش انتشار گازهای گلخانهای
این مطالعه تعداد روزهای بسیار گرم پیش رو در سطح جهان در بیش از ۲۰۰ کشور را با استفاده از دادههای سال ۲۰۱۵ تاکنون، تحت دو سناریو محاسبه کرده است.
نتایج نشان میدهند اگر جهان به تعهدات توافقنامه پاریس برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای عمل کند، دمای زمین تا سال ۲۱۰۰ حدود ۲.۶ درجه سلسیوس افزایش مییابد و ۵۷ روز بسیار گرم به هر سال اضافه خواهد شد.
سناریوی دیگر افزایش گرمای چهار درجهای است که جهان پیش از توافقنامه پاریس در مسیر آن قرار داشت. در این حالت تعداد روزهای بسیار گرم، ۱۱۴ روز یعنی تقریبا دو برابر بیشتر در هر سال خواهد شد.
کریستینا دال، معاون علمی مرکز مطالعات اقلیم آمریکا و یکی از نویسندگان این گزارش، گفت: «با وجود رنجهایی که تغییرات آبوهوایی به همراه خواهد داشت، تفاوت بین گرمایش چهار درجه و ۲.۶ درجه سلسیوس حاکی از دستاوردهای ۱۰ سال گذشته و تلاشهای جهانی است.»
این مطالعه روزهای گرمای شدید را برای هر منطقه، به عنوان روزهایی تعریف میکند که گرمتر از ۹۰ درصد تاریخهای مشابه بین سالهای ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰ هستند.
نابرابری پیامدهای تغییرات اقلیمی
دادههای این تحقیق، بیش از هر چیز از «ناعادلانه بودن پیامدهای تغییرات اقلیمی» حتی با در نظر گرفتن سناریوی اول خبر میدهند.
۱۰ کشوری که بیشترین افزایش روزهای بسیار گرم را تجربه خواهند کرد تقریبا همگی کوچک هستند؛ از جمله جزایر سلیمان، ساموآ، پاناما و اندونزی.
برای مثال انتظار میرود پاناما متحمل ۱۴۹ روز گرمای شدید اضافی شود.
۱۰ کشور اول این فهرست در مجموع تنها یک درصد گازهای گلخانهای موجود در جو را تولید کردهاند اما نزدیک به ۱۳ درصد از روزهای بسیار گرم اضافی را تجربه خواهند کرد.
از سوی دیگر، پیشبینی میشود بزرگترین کشورهای آلاینده کربن، یعنی آمریکا، چین و هند که مسئول ۴۲ درصد دی اکسید کربن موجود در جو هستند، تنها بین ۲۳ تا ۳۰ روز گرمای شدید اضافی داشته باشند.
اندرو ویور، دانشمند آبوهوای دانشگاه ویکتوریا، خاطرنشان کرد: «گرمایش جهانی شکاف دیگری بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ایجاد میکند و در نهایت بیثباتی ژئوپلیتیکی بیشتری به همراه خواهد داشت.»
از سال ۲۰۱۵، هر سال به طور میانگین ۱۱ روز گرمای شدید به تعداد روزهای گرم جهان اضافه شده است.
خبرگزاری رویترز شنبه ۲۶ مهر این خبر را به نقل از بسنت اعلام کرد و نوشت که او جمعه در جلسه کابینه آمریکا در کاخ سفید، پس از تماس تلفنی با طرف چینی، برنامه دیدار حضوری را تایید کرد.
بسنت در ایکس نوشت که دو مقام «گفتوگوهای صریح و مفصلی درباره تجارت میان آمریکا و چین» داشتند.
او افزود: «هفته آینده برای ادامه گفتوگوها به صورت حضوری دیدار خواهیم کرد.»
شینهوا، خبرگزاری دولتی چین نیز در این خصوص گزارش داد هه و بسنت در تماس ویدیویی «گفتوگوهایی صریح، عمیق و سازنده درباره مسائل مهم روابط اقتصادی و تجاری دوجانبه» داشتند و در مورد برگزاری دور جدید مذاکرات تجاری در اسرع وقت توافق کردند.
تغییرمکانمذاکراتبهمالزی
این دو مقام چین و آمریکا پیشتر طی شش ماه در چهار شهر اروپایی دیدار کردند تا توافق آتشبس تعرفهها را نهایی کنند که تعرفهها را از سطح سه رقمی برای هر کشور کاهش داد.
دیدار در مالزی، مذاکرات را به یک میزبان صادر کننده در آسیای جنوب شرقی منتقل میکند که تجارت گستردهای با چین و آمریکا دارد و کالاهایش اکنون مشمول تعرفه ۱۹ درصدی ترامپ هستند.
مالزی با تهدید تعرفه ۱۰۰ درصدی آمریکا بر نیمه رساناها و دستگاههای الکترونیکی مشتق در چهارچوب بررسی امنیت ملی تجاری مواجه است.
اتهاماتترامپعلیهچین
رییسجمهوری آمریکا پیشتر پکن را مقصر بنبست اخیر بر سر محدودیتهای گسترده جدید صادراتی چین بر عناصر کمیاب دانست.
ترامپ تهدید کرد در صورتی که پکن این محدودیتها را لغو نکند، از اول نوامبر تعرفه ۱۰۰ درصدی بر واردات از چین اعمال خواهد کرد.
او ۲۵ مهر در مصاحبه با فاکس بیزنس، درباره اینکه آیا چنین تعرفه بالایی پایدار است و چه تاثیری بر اقتصاد آمریکا خواهد داشت، گفت: «پایدار نیست اما رقم همین است.»
ترامپ تاکید کرد: «آنها مرا مجبور به این کار کردند.»
او همچنین گفت که کنترلهای صادراتی جدیدی در ایالات متحده اعمال خواهد کرد که عرضه «هرگونه نرم افزار حیاتی» به چین را متوقف کند.
دیدارآتیترامپوشیجینپینگ
این احتمال وجود دارد که ترامپ دو هفته دیگر در کره جنوبی با شی جینپینگ، رییسجمهوری چین، دیدار کند. گرچه او پیش از این گفته بود هیچ دلیلی برای این دیدار وجود ندارد.
ترامپ ۲۴ مهر در برنامه «صبحها با ماریا» از شبکه افبیان گفت: «فکر میکنم با چین خوب خواهیم بود اما باید یک توافق منصفانه داشته باشیم. این توافق باید منصفانه باشد.»
سازمانتجارتجهانیخواستارکاهشتنشها
رییس سازمان تجارت جهانی (WTO) از آمریکا و چین خواست تنشهای تجاری را کاهش دهند و هشدار داد جدایی دو اقتصاد بزرگ جهان میتواند تولید ناخالص جهانی را در بلند مدت هفت درصد کاهش دهد.
از سوی دیگر وزیر خزانهداری آمریکا در بیانیهای به کمیته راهبری صندوق بینالمللی پول، «رویههای اقتصادی دولتمحور چین» را هدف قرار داد و از صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی خواست موضع سختتری در قبال عدم تعادلهای داخلی و خارجی چین بگیرند.
وزارت بازرگانی چین نیز آمریکا را به تضعیف نظام تجاری چند جانبه مبتنی بر قوانین از زمان روی کار آمدن دولت جدید ترامپ متهم کرد و متعهد شد «استفاده از اقدامات و ساز و کار حل اختلاف در سازمان تجارت جهانی» را افزایش دهد.