رضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگ و گردشگری، روز چهارشنبه در «نشست منطقه‌ای دیپلماسی»، گفت: «در شهریور و مهر امسال وضعیت مثبت گردشگری را تجربه می‌کنیم و در حال بازگشت به شرایط عادی هستیم. استراتژی ما این است که ظرفیت گردشگری را بازسازی کنیم.»
او افزود: «سناریو و سه‌گانه‌ای برای شرایط با ثبات، شرایط نه جنگ و نه صلح و شرایط بحرانی کشور در حوزه گردشگری برنامه‌ریزی کرده‌ایم.»
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه در «نشست منطقه‌ای دیپلماسی استانی»، گفت: «از آن‌جایی که در فنلاند افسردگی خیلی رایج است، در سفارت جمهوری اسلامی در این کشور ابتکار زدیم و شربت زعفران درست کردیم.»
او افزود: «روی یک کاغذ نوشتیم؛ شربت زعفران، ضد افسردگی. و صف طولانی برای آن درست شد حتی مادری می‌خواست به‌زور به کودکش در کالسکه از این شربت بدهد.»
عراقچی اضافه کرد: «کالاهای ایرانی هر کدام باید دیپلماسی خاص خود را داشته باشند مانند دیپلماسی زعفرانی.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرد خسارت حمله‌های آمریکا و اسرائیل به سایت‌های کلیدی در اصفهان، نطنز و فردو شدید بود، اما با وجود آنکه ترامپ از «نابودی کامل» سخن می‌گوید، دانش فنی تهران از بین نرفته است.
گروسی چهارشنبه ۳۰ مهر در گفتوگو با روزنامه سوییسی لوتانو تاکید کرد: «سانتریفیوژهای ایران که می‌توانند برای غنی‌سازی اورانیوم به کار روند نیز قابل بازسازی هستند.»
او افزود: «در هر حال، ایران همچنان اورانیوم غنی‌شده در اختیار دارد، از جمله حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد، که اندکی کمتر از سطح لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای است.»
این در حالی است که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، بارها از نابودی کامل تاسیسات اصلی هسته‌ای در ایران سخن گفته است. او ۲۸ مهر در اظهاراتی حمله هوایی به تاسیسات هسته‌ای ایران را «یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های نظامی تاریخ» توصیف کرد و گفت که این اقدام، مسیر دستیابی به توافق صلح در خاورمیانه را هموار کرد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ۲۸ مهر در نشست خبری خود گفته بود: «تا زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طبق صلاحیت‌ها و اختیارات خود و به دور از نظارت و فشار سیاسی آمریکا و تروئیکای اروپایی عمل کند، مورد احترام جمهوری اسلامی است.»
او ادامه داد: «ما معترض و منتقد این موضوع بودیم و باز تکرار می‌کنیم که آژانس باید استقلال خود را حفظ کند و نگذارد برخی کشورها از فعالیت‌ها، تصمیم‌گیری‌ها و گزارش‌دهی‌های فنی‌اش سوءاستفاده کنند.»
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز ۲۸ مهر درباره گزارش آینده گروسی به شورای حکام گفت: «آقای گروسی کار خود را کرده است و گزارش‌هایش دیگر تاثیری نخواهد داشت.»
گروسی همچنین تاکید کرد: «هیچ شواهدی نداریم که تهران قصد ساخت بمب داشته باشد. برای اطمینان از این موضوع، بازرسی‌ها باید از سر گرفته شود. ما معتقدیم بیشتر اورانیوم با غنای بالا همچنان در اصفهان، نطنز و فردو نگهداری می‌شود.»
مدیرکل آژانس اضافه کرد: «پس از جنگ ۱۲ روزه، جمهوری اسلامی می‌توانست ارتباط خود را با جامعه جهانی قطع کند، از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خارج شود و مانند کره شمالی به یک کشور منزوی بدل شود. اما چنین نکرد. من این انتخاب را تحسین می‌کنم و برای حفظ فضای دیپلماتیک، تماس منظم خود را با عراقچی ادامه می‌دهم.»
او افزود: «تهران فقط به‌صورت محدود و تدریجی اجازه ورود بازرسان را می‌دهد. این محدودیت‌ها به‌دلیل ملاحظات امنیتی است که من آن را درک می‌کنم، اما اگر دیپلماسی شکست بخورد، نگران بازگشت دوباره به استفاده از زور هستم.»
وزارت امور خارجه مصر ۲۶ مهر اعلام کرد در تماس‌هایی که با مقام‌های جمهوری اسلامی، آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است، طرف‌ها توافق کرده‌اند به پیگیری تماس‌ها در زمینه مذاکرات هسته‌ای ادامه دهند.
به گفت این وزارت‌خانه، تماس‌ها در چارچوب «تلاش‌های انجام‌شده برای حمایت از امنیت و ثبات و کاهش تنش در منطقه» و بر اساس «شتابی» برقرار شده است که پس از امضای توافق قاهره بین تهران و آژانس به‌وجود آمد.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی، ۲۳ مهر گفته بود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در حال حاضر در ایران حضور ندارند.
رسانه حقوق بشری هانا گزارش داد سارینا رنجبر، ۲۵ ساله در شهرستان سرپل‌ذهاب، دوشنبه ۲۸ مهر از سوی یکی از اعضای خانواده خود به قتل رسید.
طبق این گزارش او متاهل و مادر بوده است.
روزنامه اعتماد ۲۷ مهرماه گزارش داد در سه هفته گذشته بیش از ۱۰ زن در استان‌های آذربایجان غربی، تهران، کردستان، سیستان و بلوچستان و همدان به دست مردان نزدیک خانواده خود کشته شده‌اند.
وکیل احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله محکوم به اعدام، گفت که تقاضای اعاده دادرسی موکلش در دیوان عالی کشور رد شده اما دوباره اعتراض خواهد کرد. محمود بهزادی‌راد با اشاره به رد سریع درخواست اعاده دادرسی موکلش گفت احتمال می‌دهد دیوان، هشت صفحه اعاده دادرسی‌اش را حتی نخوانده است.
بهزادی‌راد چهارشنبه ۳۰ مهرماه در گفتوگو با سایت انصاف‌نیوز، گفت ۲۲ مهرماه درخواست اعاده‌ی دادرسی خود را ثبت کرد و ۲۳ مهر این درخواست به شعبه رفت و ساعت ۱۲:۵۰ رد شد.
این وکیل دادگستری اضافه کرد: «احتمالا هشت صفحه اعاده من را حتی نخوانده‌اند! احتمال می‌دهم برای بالا رفتن آمار آخر ماه بی‌توجه پرونده‌های زیادی را رد می‌کنند که مزایایی شامل حال کارکنان آن شعبه شود.»
او در ادامه گفت اول آبان مجددا به دیوان عالی کشور می‌رود و به این رای اعتراض و تقاضا خواهد کرد تا پرونده به شعبه‌ای جز شعبه ۲۹ برود.
فریدی ۲۶ مهرماه از زندان تبریز به بازداشتگاه اداره اطلاعات تبریز منتقل شد و پس از چند روز بازجویی در ۲۹ مهرماه مجددا به زندان بازگردانده شد.
مادر این زندانی سیاسی محکوم به اعدام، پیش از این در ۲۲ مهرماه با انتشار ویدیویی گفته بود: «احسان هنگام دستگیری کمتر از ٢٠ سال داشت و حالا ١٧ ماه است که پشت میله‌های زندان، با امید و اضطراب و بیم و نوید، زیستن و مرگ را لحظه به لحظه نفس می‌کشد.»
بازداشت و صدور حکم اعدام
فریدی نخستین‌بار ۱۸ اسفند ۱۴۰۲ به‌دست سازمان اطلاعات نیروی انتظامی بازداشت و پس از نزدیک به یک ماه نگهداری در بازداشتگاه این سازمان، با قرار وثیقه آزاد شد.
او ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ و در جریان مراجعه به شعبه ۱۵ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب تبریز که شعبه ویژه رسیدگی به جرایم امنیتی است، بازداشت و به زندان این شهر منتقل شد.
بهزادی‌راد در خصوص چگونگی بازداشت موکلش گفت او ساعت چهار صبح چهارشنبه‌سوری در سال ۱۴۰۲ در سه کیلومتری دادگستری و در جهتی خلاف این ساختمان درحالی‌که دو کوکتل مولوتف همراهش بوده دستگیر شد.
او ادامه داد: «گزارشی که نیروی انتظامی از دستگیری این جوان نوشته عجیب و غریب و شبیه به فیلم‌های هالیوودی است. در گزارش گفته‌اند این جوان "جلیقه‌ی انفجاری" یا سلاح جنگی داشته. حالا منظور از سلاح جنگی چیست؟! ۵۰ گرم باروت!»
این وکیل دادگستری در مورد گزارش نیروی انتظامی گفت: «در گزارش، تخریب عمدی اموال عمومی به فریدی نسبت داده شده و در ادامه همان گزارش مشخص می‌شود که هیچ تخریبی در اموال عمومی صورت نگرفته. ظاهرا گزارش‌دهنده نیت‌خوانی کرده که او قصد داشته دادگستری را به آتش بکشد.»
او با اشاره به آزادی موقت موکلش ۹ روز پس پس از بازداشت در سال ۱۴۰۲، گفت: «در دادگاه اتفاقاتی که در سال‌های گذشته در تبریز رخ داده و معلوم نشده مسبب آن‌ها چه کسی بوده به احسان فریدی نسبت داده شده است.»
تغییر عنوان اتهامی
به‌گفته بهزادی‌راد، قاضی از فریدی خواسته از نهادهای آسیب‌دیده رضایت بگیرد؛ فریدی گفته محل‌ها را نمی‌شناسد و در نتیجه بحث بالا گرفت و قاضی خشمگین شد و آزادی با وثیقه به بازداشت تبدیل و اتهام از «شروع به محاربه» به «محاربه» و «افساد فی‌الارض» تشدید شد.
او اضافه کرد که در پرونده‌های مشابه حداکثر پنج سال حبس داده‌اند و افزود: «پرونده کوکتل مولوتف به شعبه ۱۰۸ دادگاه کیفری رفت و حکم ۱۸ ماه حبس را گرفت! متاسفانه دادگاه انقلاب همین پرونده کوکتل مولوتف را "افساد فی‌الارض" تشخیص داده و بعد هم حکم اعدام صادر کرده است.»
این وکیل دادگستری به بی‌ربط بودن کوکتل مولوتف و سلاح جنگی اشاره کرد و گفت: «در اعتراضات جلیقه زردهای پاریس ممکن است ده‌ها هزار کوکتل مولوتوف پرتاب شود. یعنی ده‌ها هزار نفر باید حکم محاربه می‌گرفتند و اگر ایران بودند اعدام می‌شدند؟!»
او افزود: «چند هزار ماشین پلیس را آتش زدند. بیشترین حکمی که دادند دو ماه حبس بود! آن هم چون چندین مامور پلیس را کتک زده بودند!»
فریدی که در زمان دستگیری دانشجوی مهندسی ساخت و تولید دانشگاه تبریز بود، در بهمن‌ماه ۱۴۰۳ از سوی علی شیخلو، رییس شعبه سوم دادگاه انقلاب تبریز، به اعدام محکوم شد و این حکم تاکنون سه بار در دیوان تایید شده است.
در حال حاضر علاوه بر زندانیان جرایم عمومی که روزانه در زندان‌های ایران به دار آویخته می‌شوند، حدود ۷۰ زندانی در زندان‌های سراسر کشور با اتهامات سیاسی در خطر تایید یا اجرای حکم اعدام قرار دارند و بیش از ۱۰۰ تن نیز با اتهامات مشابه با خطر صدور حکم مرگ روبه‌رو هستند.
پس از چند روز گمانه‌زنی و سکوت مقام‌های رسمی، وزیر راه و شهرسازی سرانجام تایید کرد در پی بروز برخی «ناهماهنگی‌ها» در روند بازرسی از او در فرودگاه اردبیل، از پرواز صرف‌نظر کرده و تصمیم گرفته از مسیر زمینی راهی تهران شود. ایران‌اینترنشنال پیش‌تر گزارشی در این خصوص منتشر کرده بود.
فرزانه صادق چهارشنبه ۳۰ مهر در مصاحبه با خبرنگاران پس از جلسه هیات دولت، به حواشی فرودگاه اردبیل اشاره کرد و گفت: «به‌دلیل عدم آگاهی تیم بازرسی از پروتکل‌ها و تشریفات مربوط به مقامات سیاسی، وزرا و مسئولان دولتی، ناهماهنگی‌هایی پیش آمد که امکان انجام پرواز را از بین برد.»
او افزود: «این مساله می‌توانست باعث معطلی مسافران داخل هواپیما شود. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم به‌صورت زمینی بازگردیم.»
ایران‌اینترنشنال پیش‌تر گزارش داد وزیر راه و شهرسازی ۲۲ مهر پس از تن ندادن به بازرسی در روند اجرای پروتکل‌های امنیتی و مشاجره با ماموران در فرودگاه اردبیل، از پرواز صرف‌نظر کرد.
بر اساس این گزارش، صادق ساعاتی بعد از این حادثه، مدیرکل فرودگاه‌های استان و رییس فرودگاه اردبیل را شبانه عزل کرد.
روابط عمومی شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران ۲۴ مهر با انتشار بیانیه‌ای، تغییر مدیر فرودگاه اردبیل را تایید کرد اما نوشت: «تغییرات مدیریتی در تمامی بخش‌ها امری طبیعی است و بر اساس ارزیابی‌ها و ملاحظات مدیریتی انجام می‌شود.»
شرکت فرودگاه‌ها هرگونه ارتباط میان برکناری مدیر فرودگاه اردبیل و درگیری‌های پیش‌آمده بر سر بازرسی از وزیر راه را تکذیب کرد و آن را «شایعه»، «محتوای حاشیه‌ای» و «برداشت نادرست» خواند.
در ادامه این بیانیه آمده بود: «مطابق قوانین و دستورالعمل‌های رسمی، بازرسی وسایل همراه شخصیت‌های کشوری از جمله اعضای هیئت دولت، وزرا و مقامات عالی‌رتبه، تابع ضوابط مشخص و مصوب مراجع ذی‌صلاح انجام می‌شود.»
پایگاه خبری عصر ایران ۲۶ مهر بیانیه شرکت فرودگاه‌ها را «غیرحرفه‌ای و پرخطا» توصیف کرد و نوشت این اطلاعیه و همچنین سکوت شخص صادق، روابط عمومی وزارت راه و فرودگاه اردبیل مهر تاییدی بر حواشی رخ‌داده به شمار می‌رود.
این رسانه افزود: «اگر اتفاق رخ نداده، چرا وزیر و وزارت راه تکذیب نمی‌کنند؟ اگر اتفاق رخ داده، چرا با تایید خبر از عملکرد خود دفاع نمی‌کنند؟»
با این حال، وزیر راه در مصاحبه ۳۰ مهر خود با خبرنگاران تنها به «ناهماهنگی‌ها» در تشریفات بازرسی اشاره کرد و سخنی از برکناری رییس فرودگاه اردبیل به میان نیاورد.
این نخستین بار نیست که نام وزیر راه و شهرسازی در مرکز یک جنجال رسانه‌ای قرار می‌گیرد. پیش‌تر در خردادماه، افشای هزینه حدود یک میلیارد تومانی سفر او و خانواده‌اش به جزیره کیش از محل بودجه عمومی، واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخته بود.
