بابک زنجانی که خود نامش با پرونده‌های بزرگ فساد اقتصادی ایران گره خورده، شدیدا از بانک مرکزی جمهوری اسلامی به دلیل انحلال بانک آینده انتقاد کرد و عملکرد خود بانک مرکزی را عامل بدهی‌های کلان بانک آینده دانست. همزمان رییس بانک مرکزی و رییس مجلس از انحلال این بانک دفاع کردند.
فیروزآبادی در گفت‌وگویی با اقتصاد نیوز که یکشنبه چهارم آبان منتشر شد، گفت: «بعضا افراد موارد بسیار سخیفی مطرح می‌کنند و می‌گفتند از طریق واتساپ این ترورها انجام شده است، اینها حرف‌های سخیفی است که گفته می‌شود.»
او افزود: «ما واتساپ را در اختیار این آقایان قرار می‌دهیم تا ببینیم می‌توانند چنین عملیاتی را انجام دهند یا نمی‌توانند؟»
اسرائیل در عملیات طلوع شیران از بامداد جمعه ۲۳ خرداد، به مدت ۱۲ روز اهدافی را در ایران هدف قرار داد. این اهداف شامل اشخاص کلیدی نظامی، امنیتی، مراکز موشکی، نظامی، هسته‌ای و دست‌اندرکاران برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بودند.
دبیر پیشین شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: «اگر همه نهادهای نظامی و اطلاعاتی با ما همکاری کنند و در سطح عملیات هم بتوانیم یکپارچگی داشته باشیم، بعد شاید واتساپ بتواند کمک کند، اما اینکه واتساپ باعث این ترورها شده به نظر من درست نیست.»
پیشتر نیز غلامرضا جلالی فراهانی، رییس سازمان پدافند غیرعامل گفته بود: «پیام‌رسان واتساپ در مکان‌یابی و ترور بعضی از فرماندهان نقش داشته و مکان‌یابی اسماعیل هنیه نیز با همین روش انجام شد.»
او گفت که استفاده از هوش مصنوعی هم در تشخیص صدای فرماندهان نقش داشته است.
این اولین بار نیست که موضوع «هک و جاسوسی از طریق واتساپ» در ایران مطرح می‌شود.
پیشتر حسن میثمی، مدیرکل دفتر توسعه فناوری‌های نوین وزارت ارتباطات، در صداوسیما گفت: «سران رده بالای کشوری و لشکری به هیچ وجه نباید از واتساپ استفاده کنند.»
او افزود: «استفاده از واتساپ برای مردم مشکلی ندارد اما مراقبت لازم صورت گیرد.»
رییس سازمان پدافند غیرعامل نیز دو پلتفرم واتساپ و اینستاگرام را «عامل فشار و اثرگذاری بر ذهن مردم» دانسته بود و فیلتر شدن آن‌ها از سوی جمهوری اسلامی را کاری «هوشمندانه» توصیف کرده بود.
این در حالی است که شرکت متا، مالک واتساپ و اینستاگرام، اتهامات مطرح شده از سوی جمهوری اسلامی مبنی بر بهره‌گیری اسرائیل از این پلتفرم‌ها برای جاسوسی را قاطعانه رد کرده است.
همچنین در جریان جنگ اخیر، حتی با وجود عدم استفاده از تلفن همراه و وسایل ارتباطی و جا‌به‌جایی‌های مکرر افراد، باز هم اسرائیل مقامات و فرماندهان جمهوری اسلامی را هدف قرار داد.
برای نمونه، مهدیه شادمانی، فرزند علی شادمانی، فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء که اندکی پس از انتصاب به جای غلامعلی رشید، فرمانده کشته‌شده پیش از او، هدف قرار گرفت و کشته شد، اعلام کرد پدرش برای مدتی طولانی در خانه نبوده و با وجود اقدامات حفاظتی و تغییر محل، باز هم کشته شده است.
او نوشت: «ردیابی‌های دقیق اسرائیل فراتر از واتساپ یا جاسوسی سنتی و فردی است.»
عقب‌نشینی از مواضع قبلی درباره سانسور اینترنت
فیروزآبادی پیشتر به دلیل نقض حقوق بشر از طریق سرکوب آزادی اینترنت تحت تحریم آمریکا قرار گرفته است.
او در دوره دبیری خود در شورای عالی فضای مجازی از مخالفان سرسخت فعالیت گوگل در ایران بود و مرداد ۱۴۰۱ خواهان گسترش پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های داخلی شد و گفت: «پلتفرم‌های خارجی در کمین هستند تا مردم را به عنوان کاربران خود فعال کند.»
اما فیروزآبادی اکنون ادعا کرده که در زمان مسئولیتش هرگز از فیلترینگ دفاع نکرده است.
به گفته او، در دوران تصدی‌اش طرحی برای باز کردن محدود یوتیوب برای کارکنان رسانه و دانشگاهیان در حال اجرا بوده، اما به‌دلیل مخالفت‌های سیاسی متوقف شده است.
فیروزآبادی گفت: «فیلتراسیون بیش از حدی که کیفیت شبکه اطلاعاتی و ارتباطی کشور را کاهش می‌دهد، به‌شدت در میل به مهاجرت به‌خصوص فناوران، یعنی تکنولوژیست‌ها مؤثر است. باید این را مدنظر قرار دهیم که این موضوع چه میزان از رشد اقتصاد دیجیتال ما جلوگیری می‌کند.»
«پزشکیان می‌تواند واتساپ را رفع فیلتر کند»
فیروزآبادی همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش گفت شورای‌عالی فضای مجازی در مواردی بنا به اختیاراتی که رهبر جمهوری اسلامی به آن داده این اختیار را دارد که مصوبه‌ای در این زمینه داشته باشد.
او افزود به نظرش مسعود پزشکیان می‌تواند مصوبه‌ای بیش از مصوبه باز کردن واتساپ را از شورا بگیرد.
پیشتر فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت پزشکیان تشدید اخیر محدودیت‌های اینترنت در ایران را از پیامدهای جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل دانست.
زنجانی در یک ویدیو که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، انحلال بانک آینده را غیرقانونی دانست و خطاب به بانک مرکزی گفت که آیا برای این کار «حکم قطعی و قضایی» داشته است.
او در ادامه از ورود بانک مرکزی به امور مدیریتی بانک‌ها و به‌ویژه بانک آینده انتقاد کرد و گفت بانک مرکزی نباید وارد بنگاه‌داری شود.
زنجانی بانک مرکزی را متهم کرد با «چاپ پول» تلاش کرد بدهی‌های بانک آینده را جبران کند، اما این روش بار سنگینی بر دوش اقشار عادی گذاشت و به تورم و کاهش توان خرید مردم منجر شد.
او گفت: «چرا بانک مرکزی از جیب ۸۰ میلیون ایرانی ماهیانه پول چاپ کرده و به بانک آینده داده است؟»
بانک مرکزی جمهوری اسلامی اول آبان در بیانیه‌ای اعلام کرد با توجه به زیان انباشته ۵۵۰ هزار میلیارد تومانی، اضافه برداشت ۳۱۳ هزار میلیارد تومانی، کفایت سرمایه منفی ۶۰۰ درصدی، ناترازی شدید نقدینگی و عدم بازگشت ۸۰ درصد تسهیلات پرداختی، ورود بانک آینده به «فرآیند گزیر» امری ضروری بوده است.
بانک آینده در سال ۱۳۹۱ در پی ادغام بانک تات، موسسه مالی و اعتباری صالحین و موسسه آتی تاسیس شد.
بر اساس برآوردهای غیررسمی، این بانک تا پیش از انحلال، حدود چهار هزار کارمند داشت و خدمات خود را به نزدیک به سه میلیون مشتری از طریق ۲۷۰ شعبه در سراسر ایران ارائه می‌کرد.
زنجانی افزود باید راهکارهای جایگزین مانند صندوق‌های بیمه‌ای یا هیئت تصفیه باید پیش از چنین اقدامات پرریسک اجرا می‌شدند.
او همچنین از انتقال بدهی‌های بانک آینده به بانک ملی انتقاد کرد و گفت: «بانک ملی که ۴۲۰ همت سرمایه دارد چطور می‌تواند ۶۰۰ همت بدهی بانک آینده را بدهد؟»
بابک زنجانی، متهم ردیف اول بزرگترین پرونده فساد نفتی در تاریخ ایران، پیشتر نیز به تصمیمات اقتصادی اخیر در کشور، از جمله حذف چهار صفر از پول ملی، واکنش نشان داد و با لحنی طعنهآمیز در ایکس نوشت: «پیشنهادم این است که برای هوای اهواز هم یک صفر از ۵۰ درجه حذف کنند تا آبوهوای عالی و دلپذیری برای هموطنان ایجاد شود.»
زنجانی اضافه کرد: «بانک آینده منحل نشده، بلکه تنها پالان بانک تغییر کرده است.»
این که چهرهای که افکار عمومی او را نماد فساد ساختاری میداند، اکنون از موضع اصلاحگر به انتقاد از تصمیمهای اقتصادی حکومت میپردازد، تصویری روشن از چرخه معیوب فساد و قدرت در اقتصاد بحرانزده ایران به دست می‌دهد.
دفاع رییسبانک مرکزی و رییس مجلس از انحلال بانک آینده
محمدرضا فرزین رییس بانک مرکزی جمهوری اسلامی صبح یکشنبه چهارم آبان، در جلسهای با کمیسیون اصل نود مجلس و همچنین کمیسیون اقتصادی مجلس، توضیحاتی درباره چگونگی انحلال بانک آینده ارائه کرد.
فرزین تایید کرد که انحلال بانک آینده بدون حکم قضایی بوده و صرفا پس از اخذ احکام لازم از سران سه قوه شنبه ۲۶ مهر و بهاستناد مصوبه هیئت عالی بانک مرکزی در تاریخ ۲۷ مهرماه، فعالیت بانک آینده «پس از دو دهه ناترازی و عملکرد ناسالم، لغو و این بانک با عاملیت بانک ملی وارد مسیر فرآیند گزیر یا فیصله شد».
او گفت: «سازوکار اتخاذ شده در قبال بانک ناتراز و ناسالم آینده، سازوکار ادغام نیست زیرا در موضوع ادغام، باید بانک با تمام ناترازیهای خود به بانک ملی منتقل میشد.»
رییس بانک مرکزی افزود: «در سازوکار اتخاذ شده کنونی، به گونهای عمل می‌شود که معادل سپرده منتقل شده به بانک ملی، منابع و داراییهای نقد بانک سابق به بانک ملی ایران انتقال داده خواهد شد.»
محمدباقر قالیباف رییسمجلس شورای اسلامی نیز در نطق پیش از دستور خود از انحلال بانک آینده دفاع کرد.
او گفت: «این تصمیم از سوی هیئت عالی نظارت بانک مرکزی اتخاذ شده و بخشی از برنامه جامع اصلاح نظام بانکی کشور است.»
