پس از ۳۱ سال، یک شهروند ونزوئلایی لبنانی‌تبار به نام «علی حاج زکی جلیل» در جزیره مارگاریتا در ونزوئلا در عملیات مشترک اینترپل، اف‌بی‌آی و مقامات محلی ونزوئلا دستگیر شد. بمب‌گذاری انتحاری یک هواپیمای مسافربری در سال ۱۹۹۴ موجب کشته شدن ۲۱ نفر از جمله ۱۲ مسافر یهودی شد.
نمایندگان ارتش اسرائیل شنبه ۱۷ آبان پیامی را درباره احراز هویت لیور، به خانواده رودایف، سرجوخه ذخیره و عضو گروهان آماده‌باش کیبوتص نیر اسحاق که در نبرد دفاع از این کیبوتص در صبح هفتم اکتبر ۲۰۲۳ جان باخت، رساندند.
طبق اطلاعات موجود در اختیار مقامات امنیتی، رودایف به همراه اعضای گروهان آماده‌باش در نزدیکی دروازه کیبوتص در حال مبارزه با فلسطینی‌های مسلح بود که کشته و جسدش ربوده شد.
او پدر چهار فرزند بود و سه نوه داشت.
نیروهای ارتش اسرائیل در نوار غزه، بامداد شنبه تابوتی حامل پیکر او را از نمایندگان صلیب سرخ دریافت کردند.
صلیب سرخ این تابوت را از گروه‌های حماس و جهاد اسلامی فلسطین در جنوب غزه تحویل گرفته بود.
ارتش اسرائیل اعلام کرد پیش از پوشاندن تابوت با پرچم اسرائیل و برگزاری مراسمی کوتاه در حضور روحانی نظامی، آن را مورد بررسی قرار خواهد داد و پیکر سپس برای شناسایی به موسسه پزشکی قانونی ابوکبیر در تل‌آویو منتقل می‌شود.
ارتش اسرائیل همچنین شامگاه ۱۶ آبان در بیانیه‌ای اعلام کرد حماس موظف است به توافق پایبند باشد و اقدامات لازم را برای بازگرداندن همه گروگان‌های کشته شده انجام دهد.
بر اساس توافق آتش‌بس که ماه گذشته به امضا رسید، حماس تمام ۲۰ گروگان زنده‌ای را که در غزه نگهداری می‌شدند در ازای آزادی نزدیک به دو هزار زندانی و بازداشت‌شده فلسطینی در اسرائیل تحویل داد.
حماس همچنین وعده داده بود بقایای اجساد ۲۸ گروگان درگذشته را در ازای تحویل بقایای اجساد ۳۶۰ شبه‌نظامی بازگرداند.
تاکنون، ۲۲ جسد گروگان در برابر ۲۸۵ جسد فلسطینی تحویل داده شده است.
حماس اعلام کرده بود که جسد رودایف در شهر خان‌یونس واقع در جنوب نوار غزه پیدا شده و ساعت ۲۱ به وقت محلی جمعه تحویل داده خواهد شد.
افراد مسلح تحت رهبری حماس در حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳، در مجموع ۲۵۱ گروگان را ربودند و بنا بر آمارهای اسرائیل، هزار و ۲۰۰ نفر دیگر را نیز به قتل رساندند.
بنا بر اعلام مقامات بهداشت در غزه، حمله تلافی‌جویانه اسرائیل موجب کشته شدن نزدیک به ۶۹ هزار فلسطینی شده است که از این میان، ۲۴۱ نفر از زمان آغاز آتش‌بس کشته شده‌اند.
جمهوری آذربایجان تنها در صورت توقف کامل درگیری‌ها نیرو به غزه اعزام خواهد کرد
یک منبع آگاه در وزارت خارجه جمهوری آذربایجان، شامگاه جمعه به رویترز گفت که باکو قصد ندارد نیروهای حافظ صلح به غزه اعزام کند؛ مگر اینکه درگیری میان اسرائیل و حماس در آنجا به‌طور کامل متوقف شود.
در چارچوب طرح صلح دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا برای غزه، ایالات متحده در حال گفت‌وگو با کشورهای آذربایجان، اندونزی، امارات متحده عربی، ترکیه، قطر و مصر است تا از مشارکت احتمالی آن‌ها در یک «نیروی بین‌المللی تثبیت» متشکل از حدود ۲۰ هزار سرباز بهره‌مند شود.
منبع آگاه جمهوری آذربایجان گفت: «ما نمی‌خواهیم نیروهایمان را در معرض خطر قرار دهیم. چنین اقدامی تنها در صورتی ممکن است که عملیات نظامی کاملا متوقف شود.»
این منبع همچنین اشاره کرد که هر تصمیمی در این زمینه باید به تصویب پارلمان جمهوری آذربایجان برسد.
رییس کمیته امنیتی پارلمان نیز به رویترز گفت که تاکنون هیچ پیش‌نویس لایحه‌ای درباره این موضوع دریافت نکرده است.
بر اساس قطعنامه‌ای که ایالات متحده در سازمان ملل تهیه کرده، «نیروی بین‌المللی تثبیت» مجاز خواهد بود برای انجام ماموریت خود در جهت تثبیت وضعیت امنیتی در غزه، از «تمام اقدامات لازم» از جمله استفاده از زور در صورت نیاز بهره گیرد.
حماس هنوز اعلام نکرده که آیا با خلع سلاح و غیرنظامی‌سازی غزه موافقت خواهد کرد یا نه؛ موضوعی که این گروه پیش‌تر آن را رد کرده است.
بمب‌گذاری در این هواپیمای مسافربری پاناما یکی از مرگبارترین حملات تروریستی علیه یهودیان در آمریکای لاتین به شمار می‌رود و این حمله بخشی از موج خشونت‌های هماهنگ علیه اهداف یهودی و اسرائیلی در اوایل دهه ۱۹۹۰ تلقی می‌شود.
دستگیری این شهروند ونزوئلایی، متهم به سازماندهی این بمب‌گذاری، پس از سال‌ها توقف در تحقیقات درباره انفجار پرواز شرکت هواپیمایی آلاس چیریکاناس پاناما به شماره ۹۰۱ در ۱۹ ژوئیه ۱۹۹۴ انجام شد.
به گفته مقاماتی که پیگیری این پرونده را انجام دادند، جلیل ظاهرا مسئولیت تدارکات و حمل‌ونقل مهاجمانی که این حمله را اجرا کردند، بر عهده داشته است.
پاناما رسما درخواست استرداد او را ارائه کرده و انتظار می‌رود جلیل با اتهامات «قتل عمد» و «جرایم علیه امنیت کشور» روبه‌رو شود.
ماجرای انفجار چه بود؟
در سال ۱۹۹۴، هواپیمای کوچک دو موتوره شرکت آلاس چیریکاناس در مسیر شهر کلن به پاناماسیتی در میانه راه منفجر شد و تمام ۱۸ مسافر و سه خدمه آن کشته شدند.
تحقیقات نشان داد که یک بمب‌گذار انتحاری مواد منفجره را درون یک رادیوی قابل‌حمل پنهان و منفجر کرده است.
گزارش دولت پاناما بعدا بمب‌گذار را به عنوان «علی جمال»، عامل گروه حماس که با یک چمدان حامل بمب سوار هواپیما شده بود، شناسایی کرد.
این حمله تنها یک روز پس از رخ داد که ۸۵ نفر را کشت.
سازمانهای اطلاعاتی مدتها مظنون بودند که این دو حمله بخشی از کارزار هماهنگ حزب‌الله علیه منافع یهودیان و اسرائیل در سراسر آمریکای لاتین بودهاند.
پروندهای که دوباره گشوده شد
سال‌ها تحقیقات درباره پرواز ۹۰۱ به دلیل بیثباتی سیاسی و کمبود همکاری بین‌المللی متوقف مانده بود.
این پرونده در سال ۲۰۱۷ پس از آن که یافتههای جدید جنایی و اطلاعاتی مظنونانی در ونزوئلا و لبنان را به این حمله مرتبط دانست، بازگشایی شد.
در سال ۲۰۲۴، وزارت خارجه ایالات متحده جایزهای پنج میلیون دلاری برای ارائه اطلاعاتی که به دستگیری مسئولان این حمله منجر شود، تعیین کرد.
نیروهای امنیتی پاناما با همکاری سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل و آمریکا بهتدریج سرنخهایی را دنبال کردند که به جلیل ختم شد؛ فردی که سال‌ها با چندین نام مستعار بهصورت پنهانی زندگی میکرد.
زندگی پنهانی با هویتهای جعلی
مقامات ونزوئلایی گفتند جلیل در جزیره مارگاریتا با استفاده از هویتهای جعلی زندگی میکرد و از جانب شبکههای محلی همسو با گروه‌های مرتبط با حزب‌الله حمایت میشد.
وزارت کشور ونزوئلا بازداشت او را تایید و اعلام کرد که جلیل تا زمان رسیدگی به روند استرداد، در بازداشت خواهد ماند.
دادستانهای پانامایی گفتند که در روزهای آینده رسما درخواست استرداد او را ارائه خواهند داد.
مقامات ونزوئلایی هنوز درباره همکاری خود اظهارنظر نکردهاند و گزارش‌ها حاکی از آن است که این دستگیری با کمک مستقیم اینترپل و اف‌بی‌آی انجام شده است.
در صورت استرداد به پاناما و محکومیت، جلیل بر اساس قوانین پاناما با حکم حبس ابد روبه‌رو خواهد شد.
یک گزارش محرمانه اطلاعاتی پاناما در سال ۱۹۹۵ به «شباهتهای عملیاتی» میان بمبگذاریهای پاناما و بوئنوس آیرس اشاره کرده بود، از جمله استفاده از مهاجمان انتحاری، مواد منفجره مشابه و ارتباط با اتباع لبنانی فعال در ونزوئلا و پاراگوئه.
مقامات میگویند ممکن است بازداشتهای بیشتری در این زمینه در آینده صورت گیرد، زیرا بازرسان در پی شناسایی اعضای دیگر شبکه گستردهای هستند که گمان می‌رود در طراحی این حمله نقش داشتهاند.
