اسرائیل به‌دنبال امضای یک توافق امنیتی ۲۰ ساله با آمریکا است؛ توافقی که دو برابر چارچوب‌های پیشین خواهد بود و شامل بندهایی با رویکرد «اول آمریکا» برای جلب حمایت دولت دونالد ترامپ می‌شود.
به گزارش واشینگتن‌پست، این بذرهای ویژه گیاهانی تولید می‌کردند که تقریبا هیچ‌یک از ترکیبات لازم برای تولید هروئین را در خود نداشتند.
۱۴ منبع آگاه از جزییات فعالیت‌های سازمان سیا در افغانستان در مصاحبه با این روزنامه به شرط ناشناس ماندن، وجود این طرح محرمانه را تایید کردند.
این برنامه که پیش‌تر هرگز علنی نشده بود، بخشی پنهان از جنگ دو دهه‌ای آمریکا در افغانستان و نیز گوشه‌ای از تلاش‌های پرچالش واشینگتن برای مقابله با تجارت جهانی مواد مخدر، از آمریکای لاتین تا آسیا، به شمار می‌آید.
این گزارش در شرایطی منتشر می‌شود که ارتش آمریکا در هفته‌های اخیر عملیات خود را برای مقابله با شبکه‌های قاچاق مواد مخدر در آب‌های بین‌المللی، به‌ویژه در نزدیکی ونزوئلا، شدت بخشیده است.
این اقدامات در راستای تحقق یکی از وعده‌های انتخاباتی دونالد ترامپ صورت می‌گیرد؛ او در آن زمان بر مقابله با کارتل‌ها و جلوگیری از ورود مواد مخدر به ایالات متحده تاکید کرده بود.
چرا سیا روی مهار کشت خشخاش در افغانستان متمرکز شد؟
واشینگتن‌پست در ادامه نوشت در اوایل دهه ۲۰۰۰، گسترش تجارت تریاک در افغانستان به مانعی بزرگ در مسیر تحقق اهداف ایالات متحده تبدیل شده بود. آن هم در شرایطی که نیروهای آمریکایی همزمان برای سرکوب طالبان، مقابله با «گروه‌های تروریستی» و تثبیت دولت متزلزل مورد حمایت غرب، تلاش می‌کردند.
بر اساس این گزارش، هروئین تولیدی افغانستان به فساد در دولت حامد کرزی و مناطق مختلف کشور دامن میزد، بخشی از هزینه سلاح و تجهیزات طالبان را تامین می‌کرد و اصلی‌ترین منبع عرضه هروئین جهان، به‌ویژه برای اروپا و جمهوری‌های سابق شوروی، محسوب می‌شد.
در آن سال‌ها، کشورهای غربی و نهادهای مختلف دولت آمریکا بر سر یافتن راهی برای مهار کشت خشخاش، بدون ضربه زدن به حمایت روستاییان از دولت کرزی، درگیر اختلاف و کشمکش جدی بودند.
هر طرف راهکاری متفاوت پیشنهاد می‌کرد: برخی بر تخریب مستقیم مزارع یا سم‌پاشی هوایی تاکید داشتند، گروهی دیگر خرید کل محصول و انتقال آن به خارج برای استفاده دارویی را مطرح می‌کردند.
این در حالی بود که سازمان سیا در همان مقطع، به‌طور جداگانه برنامه محرمانه خود را برای مختل کردن زنجیره تولید هروئین در افغانستان اجرا می‌کرد. طرحی که «مرکز جرایم و مواد مخدر» این سازمان با بودجه‌ای فراوان بر آن نظارت داشت.
به گفته سه منبع آگاه، پخش هوایی بذرهای دستکاری‌شده خشخاش از پاییز ۲۰۰۴ آغاز شد. این عملیات دست‌کم یک‌بار به حالت تعلیق درآمد و سرانجام حدود سال ۲۰۱۵ به پایان رسید.
منابع مطلع اضافه کردند ماموران مخفی که در ابتدا از هواپیماهای سی-۱۳۰ بریتانیایی بهره می‌بردند، برای جلوگیری از شناسایی، ماموریت‌های خود را شبانه انجام دادند و میلیاردها بذر اصلاح‌شده را بر مزارع گسترده خشخاش افغانستان پراکندند.
این عملیات در دو ولایت ننگرهار و هلمند، از اصلی‌ترین مناطق کشت خشخاش، انجام گرفت.
فناوری مورد استفاده در بذرهای دستکاری‌شده
واشینگتن‌پست در ادامه گزارش خود نوشت بر اساس اطلاعات موجود، این بذرها از طریق «ویرایش ژن» دستکاری نشده بودند، چرا که این فناوری در آن زمان هنوز به‌طور گسترده قابل استفاده نبود.
این روزنامه افزود طی چند سال کشت، انتخاب و پرورش مداوم، سویه‌ای از خشخاش به دست آمد که مقدار بسیار کمتری از آلکالوئیدهای مورد نیاز برای تولید هروئین را در خود داشت.
به گفته یک منبع مطلع، پرورش این گونه چند سال به طول انجامید و از طریق تلاقی دادن آن با بذرهای طبیعی خشخاش انجام شد.
هدف از عملیات سازمان سیا این بود که گیاهان حاصل از بذرهای پخش‌شده با گونه‌های بومی تلاقی کنند و به‌مرور به گونه غالب بدل شوند. فرآیندی که می‌توانست قدرت و کیفیت کلی محصول خشخاش را کاهش دهد.
به گزارش واشینگتن‌پست، دولت کرزی در زمان شروع این طرح از سوی سیا در جریان قرار نگرفته بود. اینکه مقام‌های افغان بعدها از وجود چنین برنامه‌ای باخبر شدند یا نه، همچنان روشن نیست.
مقام‌های غربی اذعان دارند که تلاش‌های بین‌المللی برای مهار مواد مخدر در افغانستان به نتیجه نرسید.
اختلافات میان نهادهای مختلف آمریکا، نبود هماهنگی با متحدانی مانند بریتانیا، حمایت مقطعی دولت کرزی و جایگاه ریشه‌دار کشت خشخاش در زندگی اقتصادی و فرهنگی روستاییان، عملا این برنامه را از همان ابتدا ناکام گذاشته بود.
پنتاگون نیز بارها از مشارکت جدی‌تر در جنگ مواد مخدر سر باز زد و استدلال کرد که ورود به این عرصه تمرکز ارتش را از ماموریت اصلی‌اش، مبارزه با طالبان و نابودی گروه‌های اسلام‌گرا، منحرف می‌کند.
با این حال، چند مقام پیشین سیا و وزارت خارجه آمریکا می‌گویند طرح مخفیانه سیا برای پخش بذر و کاهش کیفیت محصول خشخاش افغانستان در مقطعی اثرگذار بود. اما این برنامه هزینه بسیار سنگینی داشت و بخش عمده بودجه عملیاتی «مرکز جرایم و مواد مخدر» سیا را به خود اختصاص داد.
وب‌سایت اکسیوس پنج‌شنبه ۲۲ آبان به نقل از مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی نوشت اسرائیل در چارچوب این توافق، به‌دنبال دریافت حداقل چهار میلیارد دلار کمک نظامی سالانه مشابه توافق فعلی است.
اکسیوس تاکید کرد: «اما تصویب آن در فضای سیاسی کنونی دشوارتر شده، از جمله به‌دلیل نارضایتی فزاینده از اسرائیل در پایگاه سیاسی ترامپ.»
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا در دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در آوریل گذشته به کمک نظامی ایالات متحده به اسرائیل اشاره کرد و گفت: «ما سالانه ۴ میلیارد دلار به اسرائیل می‌دهیم. این مبلغ زیادی است. ضمنا تبریک می‌گویم. این خیلی خوب است. اما ما سالانه میلیاردها دلار به اسرائیل می‌دهیم، میلیاردها.»
رسانه‌های اسرائیلی ۲۰ آبان اعلام کردند وزارت دفاع این کشور برای سال ۲۰۲۶ بودجه‌ای به ارزش ۱۴۴ میلیارد شکل (معادل ۴۴.۵ میلیارد دلار) درخواست کرده است؛ از این میزان، حدود ۷ میلیارد شکل (معادل ۲.۱۷ میلیارد دلار) به‌منظور افزایش آمادگی در برابر تهدیدهای فزاینده، از جمله جمهوری اسلامی، است.
توافق فعلی برای کمک‌های نظامی میان اسرائیل و آمریکا در سال ۲۰۱۶ و در دولت باراک اوباما امضا شده و سال ۲۰۲۸ پایان می‌یابد. از همین رو اسرائیل می‌خواهد ظرف یک سال آینده توافق جدید نهایی شود.
وال‌استریت ژورنال شهریور گذشته به نقل از منابع آگاه گزارش داد که ترامپ از کنگره این کشور خواسته که طرح فروش نزدیک به شش میلیارد دلار سلاح به اسرائیل را تایید کند.
بر اساس گزارش این روزنامه آمریکایی، این طرح شامل قراردادی به ارزش ۳.۸ میلیارد دلار برای ۳۰ فروند بالگرد یاچ-۶۴ آپاچی است که تقریبا شمار این بالگردها در ناوگان کنونی اسرائیل را دو برابر می‌کند.
اکسیوس میگوید مذاکرات بر سر تفاهمنامه امنیتی جدید به دلیل جنگ غزه مدتی به تعویق افتاد، اما به گفته دو مقام اسرائیلی و یک مقام آمریکایی، مذاکرات اولیه در هفته‌های اخیر آغاز شده است.
جریان نزدیک به ترامپ (ماگا) با کمک خارجی مخالف است و بخشی از نمایندگان هر دو حزب درباره عملکرد اسرائیل در غزه ابراز نگرانی کردهاند؛ شرایطی که باعث شده این روند هم از نظر فنی و هم سیاسی پیچیده شود.
اسرائیل تاکنون سه توافق ۱۰ ساله در سالهای ۱۹۹۸ (۲۱.۳ میلیارد دلار)، ۲۰۰۸ (۳۲ میلیارد دلار) و ۲۰۱۶ (۳۸ میلیارد دلار) با آمریکا امضا کرده است.
علاوه بر این، در جریان جنگ غزه در سال ۲۰۲۴، دولت جو بایدن و کنگره یک بسته کمک نظامی اضطراری به اسرائیل اختصاص دادند.
این در حالی است که نتایج تحقیق دانشگاه براون و موسسه کوئینسی نشان می‌دهد دولت ایالات متحده طی دو سال پس از حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳، نزدیک به ۲۲ میلیارد دلار کمک نظامی به اسرائیل پرداخت کرده است.
اسرائیل برای جلب رضایت آمریکاییها، دو پیشنهاد درباره طرحهای جدید خود ارائه کرده است؛ یکی افزایش مدت توافق از ۱۰ به ۲۰ سال تا دامنه آن گستردهتر شود و تا سال ۲۰۴۸، صدمین سال استقلال اسرائیل، ادامه یابد و دیگری اجازه استفاده از بخشی از پول برای پژوهش و توسعه مشترک آمریکا و اسرائیل در حوزههایی مانند فناوری دفاعی، هوش مصنوعی دفاعی و پروژه گنبد طلایی.
یک مقام اسرائیلی گفت این مدل می‌تواند با رویکرد «اول آمریکا» هماهنگ شود، چون بخشی از بودجه به پروژههایی تخصیص می‌یابد که برای ارتش آمریکا نیز سودآور است.
او این پیشنهاد را «فکری خارج از چارچوب» توصیف کرد و گفت: «آمریکاییها این ایده را دوست دارند.»
کاخ سفید تاکنون از اظهار نظر درباره این گزارش خودداری کرده است.
