هزاران معترض در بانکوک، پایتخت تایلند، گرد هم آمدند و خواستار کناره‌گیری پائتونگ‌تارن شیناواترا، نخست‌وزیر شدند. موجی از نارضایتی، فشارها را بر دولتی افزایش داده که به‌دلیل یک مناقشه مرزی با کامبوج، در آستانه فروپاشی قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، شنبه هفتم تیر در بزرگ‌ترین تجمع اعتراضی از زمان روی کار آمدن حزب حاکم «پیو تای» در سال ۲۰۲۳، جمعیت زیادی با وجود بارش سنگین باران موسمی به خیابان‌ها آمدند تا مخالفت خود را با پائتونگ‌تارن ۳۸ ساله، ابراز کنند.
او اکنون در تلاش است تا اقتصادی راکد تایلند را احیا و انسجام ائتلاف شکننده دولت را حفظ کند؛ آن هم در آستانه یک رأی عدم اعتماد احتمالی در ماه آینده.
پارنتپ پورپونگ‌پان، یکی از رهبران اعتراضات، گفت: «او باید کنار برود، چون خودش مشکل است.»
مناقشه اخیر از درگیری مرزی در ماه می میان تایلند و کامبوج بر سر بخشی از سرزمین مورد اختلاف آغاز شد.
پس از افشای تماس تلفنی پائتونگ‌تارن با هون سن، نخست‌وزیر پیشین کامبوج که در آن به نظر می‌رسد فرمانده ارتش تایلند را نقد کرده و در برابر هون سن، کرنش نشان داده، گروه‌های ملی‌گرای تایلندی خواستار کناره‌گیری او شدند.
انتقاد علنی از ارتش در تایلند، جایی که نظامیان نفوذ چشمگیری دارند، خط قرمز است. پائتونگ‌تارن پس از افشای این تماس تلفنی، بابت اظهاراتش عذرخواهی کرد.
پارنتپ، رهبر اعتراضات، همچنین گفت بسیاری از مردم تایلند احساس می‌کنند نخست‌وزیر و تاکسین شیناواترا، پدر قدرتمندش، تحت تاثیر و نفوذ هون سن هستند؛ متحد پیشین خانواده شیناواترا که اکنون به مخالف آن‌ها بدل شده است.
شعارها در خیابان و خشمی قدیمی از خانواده شیناواترا
معترضان، از جمله افراد سالمند، با پرچم‌های سه‌رنگ ملی تایلند در میدان پررفت‌وآمد «بنای پیروزی» تجمع کردند و هر از گاهی یک‌صدا شعار دادند: «آنگ اینگ (لقب نخست‌وزیر)، برو گم‌شو!»
تافاناوات آرام‌رونگ، معترض ۷۳ ساله، به رویترز گفت که اظهارات پائتونگ‌تارن درباره فرمانده ارتش و تمایل آشکارش به جلب رضایت هون سن، «غیرقابل‌قبول بوده» است.
سازمان‌دهی این تظاهرات را ائتلاف «نیروی متحد سرزمین» بر عهده داشت. گروهی از فعالان عمدتا ملی‌گرا که طی دو دهه گذشته علیه دیگر دولت‌های وابسته به خانواده شیناواترا نیز دست به اعتراض زده‌اند.
در بیانیه‌ای که در پیشگاه جمعیت قرائت شد، این گروه اعلام کرد: «قوه مجریه و پارلمان در راستای منافع دموکراسی و پادشاهی مشروطه عمل نمی‌کنند.»
معترضان همچنین خواستار آن شدند که دیگر شرکای ائتلاف، فورا دولت را ترک کنند.
اگرچه اعتراضات گذشته علیه دولت‌های وابسته به خانواده شیناواترا مستقیما به سقوط آن‌ها منجر نشد اما فشاری انباشته را رقم زد که در نهایت به مداخلات قضایی و کودتاهای نظامی در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۴ انجامید.
سامکوان ییم‌یای، یک معترض ۶۸ ساله، گفت که مایل نیست ارتش دوباره کودتا کند و افزود: «کودتاهای گذشته نتوانستند راه‌حلی برای فساد یا اداره درست کشور ارائه دهند.»
بحران سیاسی و اقتصادی؛ دولت در تنگنا
آشفتگی سیاسی در تایلند، تلاش‌ها برای احیای اقتصاد شکننده این کشور را نیز تهدید می‌کند.
نخست‌وزیر اکنون و پس از آن‌که حزب بومجیتای، یکی از شرکای سابق ائتلاف، هفته گذشته از دولت خارج شد، اکثریتی شکننده در پارلمان در اختیار دارد.
پائتونگ‌تارن همچنین با رسیدگی قضایی مواجه است: گروهی از نمایندگان با ارائه درخواست به دادگاه قانون اساسی و نهاد ملی مبارزه با فساد که اختیارات گسترده‌ای دارد، خواستار تحقیق درباره رفتار او در تماس تلفنی افشاشده شده‌اند.
تصمیم هر یک از این نهادها، می‌تواند به برکناری نخست‌وزیر منجر شود.
هون سن، نخست‌وزیر پیشین کامبوج نیز در سخنرانی‌ای طولانی و بی‌سابقه در روز جمعه، حمله‌ای شدیداللحن به پائتونگ‌تارن و خانواده‌اش کرد و خواستار تغییر دولت تایلند شد.
وزارت خارجه تایلند این سخنان را «غیرمعمول» خواند اما تاکید کرد که این کشور ترجیح می‌دهد اختلافات را از مسیر دیپلماتیک حل‌وفصل کند.
بر اساس داده‌های موسسه رهگیری دریایی ورتکسا (Vortexa)، از اول تا بیستم ژوئن ۲۰۲۵، چین هر روز به‌طور متوسط بیش از ۱.۸ میلیون بشکه نفت خام ایران را وارد کرده است.
شرکت تحلیل داده کپلر (Kpler) نیز اعلام کرد صادرات نفت خام و میعانات ایران به چین تا تاریخ ۲۷ ژوئن به ۱.۴۶ میلیون بشکه در روز رسیده که نسبت به حدود یک میلیون بشکه در ماه می افزایش چشمگیری نشان می‌دهد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، چهارم تیر در پایان نشست سران ناتو در لاهه هلند با بیان این‌که «قصد تصرف منابع نفتی ایران را نداریم»، گفت: «ایران به‌تازگی جنگیده و شجاعانه جنگیده است. فشار حداکثری ادامه دارد اما نمی‌خواهم صادرات نفت ایران را متوقف کنم. می‌توانستیم نفت ایران را بگیریم اما این کار را نمی‌کنیم. کشورشان برای بازسازی شدیدا به پول نیاز دارد. آن‌ها برای بازسازی کشورشان به پول نیاز دارند و ما می‌خواهیم این اتفاق بیفتد.»
تاثیر تاخیر در تحویل محموله‌ها و سیگنال‌های سیاسی
افزایش واردات نفت ایران در چین در ماه ژوئن تا حد زیادی بازتابی از جهش صادرات نفت این کشور در ماه می است.
در آن ماه، حجم بارگیری‌های نفتی ایران به سطح کم‌سابقه ۱.۸۳ میلیون بشکه در روز رسید.
با توجه به این‌که رسیدن نفت ایران به چین معمولا چند هفته زمان می‌برد، عمده این محموله‌ها در ماه ژوئن تحویل داده شدند.
رویترز به نقل از ژو میویو، تحلیل‌گر ارشد شرکت کپلر نوشت: «پیش از آغاز درگیری‌های اخیر در منطقه، صادرات ایران به‌شدت افزایش یافت و پالایشگاه‌های مستقل چین تقاضای خود را برای نفت ارزان‌تر ایران بالا بردند.»
بیشتر نفت ایران را پالایشگاه‌های کوچکی در شمال شرقی چین می‌خرند که به «قوری‌ها» معروف هستند.
این پالایشگاه‌ها برای سودآوری به نفت ارزان متکی‌اند و محصولات خود را در داخل کشور به ارز محلی می‌فروشند که آن‌ها را در برابر تحریم‌های ثانویه ایمن می‌دارد.
کپلر پیش از این خبر داده بود که چین هم‌زمان با تشدید فشارهای آمریکا، از ثبت سفارش جدید برای خرید نفت خام ایران خودداری می‌کند، به طوری که حتی پالایشگاه‌های خصوصی کوچک چینی هم سفارش جدید نداشته‌اند.
برخی تحلیل‌گران معتقدند این افزایش صادرات نفت ایران به چین می‌تواند بازتاب انتظارات بازار از احتمال کاهش فشارهای تحریمی از سوی دولت ترامپ باشد.
با این حال، تمامی تحریم‌های رسمی ایالات متحده علیه نفت ایران همچنان به قوت خود باقی‌اند و هیچ تغییری به‌صورت رسمی اعلام نشده است.
تحلیل‌گران انرژی می‌گویند تاثیر واقعی این سخنان بر بازار ممکن است محدود باشد، چرا که ظرفیت تولید و صادرات ایران همچنان دچار محدودیت ساختاری است.
صادرات بالا، رشد محدود؛ هشدار در گزارش محرمانه وزارت نفت
با وجود جهش در صادرات، تردیدهایی جدی درباره توان ایران برای حفظ سطوح بالای صادرات نفت مطرح است.
طبق گزارشی محرمانه‌ای از وزارت نفت که به دست ایران‌اینترنشنال رسیده، حتی در صورت رفع کامل تحریم‌ها، توان صادرات روزانه ایران بسیار محدود خواهد بود.
این گزارش که به داده‌های کپلر استناد می‌کند، نشان می‌دهد ایران در نیمه اول سال ۲۰۲۵ به‌طور متوسط ۱.۴ میلیون بشکه در روز نفت و میعانات به چین صادر کرده است. رقمی که ۱۲ درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است.
بنا بر این گزارش، فرسودگی میادین نفتی، افزایش مصرف داخلی و کمبود سرمایه‌گذاری، از جمله موانع اصلی توسعه ظرفیت صادراتی ایران هستند.
همايون فلک‌شاهی، تحلیل‌گر ارشد حوزه انرژی، در این‌باره معتقد است: «حتی اگر همه تحریم‌های آمریکا برداشته شوند، صادرات روزانه نفت ایران احتمالا فراتر از ۱.۷ میلیون بشکه نخواهد رفت.»
در همین حال، ذخایر شناور نفت ایران - محموله‌هایی که به فروش نرفته‌اند و در نفت‌کش‌ها روی دریاها نگهداری می‌شوند - به حدود ۴۰ میلیون بشکه رسیده است: نشانه‌ای از دشواری‌های ایران در تخلیه انبارهای خود.
