یادداشت و تحلیل

ایران در حالی وارد سال مالی جدید می‌شود که یک سال بحرانی در حوزه اقتصاد و انرژی را پشت سر گذاشت و حتی خود مقام‌های جمهوری اسلامی هم به بدتر شدن وضعیت در سال ۱۴۰۳ معترفند.

سال ۱۴۰۳ سال افول جمهوری اسلامی بود و جمهوری اسلامی در خیلی از عرصه ها ضعیف‌تر شده است. آيا مهلت دوماهه ترامپ به خامنه‌ای و فشار او می تواند آن ضربه نهایی و آخر باشد و سال ۱۴۰۴ را به سال سقوط جمهوری اسلامی تبدیل کند؟

در روزهایی که دلار در آستانه ۱۰۰ هزار تومان قرار گرفته، سدها خالی از آب، شهرها با آلودگی شدید هوا و قطعی برق دست‌وپنجه نرم می‌کنند، و مردم با جیب‌های خالی و بازارهای راکد شب عید را سپری می‌کنند، ایران در وضعیتی بحرانی قرار دارد.

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، هشدار داد که از این پس هرگونه شلیک از سوی حوثی‌های یمن مستقیما به‌عنوان اقدامی منتسب به جمهوری اسلامی ایران تلقی خواهد شد و عواقب جدی برای تهران در پی خواهد داشت.

چرا هر بار که ساسی مانکن آهنگی منتشر می‌کند، کل ساختار آموزش و پرورش جمهوری اسلامی به لرزه درمی‌آید؟ چرا دانش‌آموزان ایرانی ساسی را بیشتر از مربیان پرورشی خود دوست دارند؟ چرا ساسی مانکن تبدیل به کابوس تمام‌نشدنی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی شده است؟

جشن‌های نوروز همچنان زنده و پرشور در سراسر ایران برگزار می‌شود؛ این نه از سر لطف حکومت، بلکه به دلیل ایستادگی مردم در برابر سرکوب فرهنگی است.

مدتی است که روابط ایران و ترکیه تیره شده است، تحولات اخیر در سوریه، به‌ویژه سقوط دولت بشار اسد و تغییرات در معادلات قدرت، این رقابت ژئوپلیتیکی را وارد مرحله تازه‌ای از رویارویی آشکار دیپلماتیک کرده است.

شکست پی در پی تلاش‌های دیپلماتیک و میانجی‌گری‌ها میان ایران و آمریکا. روز چهارشنبه نماینده ویژه امارات با سفر به تهران، نامه‌ای از دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، را به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، تحویل داد.

چند روزی بیشتر تا فرا رسیدن نوروز باقی نمانده است. در فرهنگ ایرانی، این روزهای پایانی سال را «شب عیدی» می‌نامند.

مسعود روغنی زنجانی، رییس سابق سازمان برنامه و بودجه ایران، در گفت‌وگویی با وب‌سایت «عبدی‌مدیا» فاش کرد که علی خامنه‌ای در دیداری با اکبر هاشمی رفسنجانی، مخالفت خود را با بهبود وضعیت معیشتی مردم ایران اعلام کرده بود.

دشمن اصلی ایران و مردمش در شرایط کنونی، جمهوری اسلامی است که عامل تفرقه، تباهی، ویرانی کشور و رنج ملت است اما ما باور داریم که با اتحاد و همبستگی، می‌توانیم سقوط این حکومت، آزادی کشور و شادی مردممان را شاهد باشیم.

ایران در آستانه بحرانی گسترده قرار گرفته است، بحرانی که در کمبود منابع مهم مانند آب، برق و گاز و افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی کاملا مشهود است.

علی خامنه‌ای بار دیگر پیشنهاد مذاکره با ایالات متحده را رد و دونالد ترامپ را به قلدرمآبی متهم کرد. این در حالی است که رییس‌جمهوری آمریکا طی روزهای اخیر تاکید کرده که از طریق توافق یا با اقدام نظامی، مانع از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای خواهد شد.

روزی که زنان به حجاب اجباری در ایران نه گفتند، هفدهم اسفند ۱۳۵۷ بود؛ همان روزی که در جهان هم، نام زنان صدا زده می‌شد. از آن روز، زنان ایران با حجابی که جمهوری اسلامی به اجبار برسرشان کرده بود، مبارزه کردند. ورزشکاران زن هم بعد از انقلاب ۵۷ برای سال‌ها نامی ممنوعه بودند.

به عنوان خبرنگاری در تبعید که تحولات ایران را به اجبار همواره از پشت دیوار بلند فاصله و با دسترسی غیرمستقیم پوشش می‌دهم، تصاویری که از خیابان‌های کشورم و از سبک لباس پوشیدن شهروندان، به ویژه زن‌های ایرانی بعد از جنبش «زن، زندگی، آزادی» می‌بینم، شگفت‌آور و جذاب است.

زنان ایرانی با انتخاب نوع زندگیشان در حال مبارزه با حکومتی هستند که نان را در کاسه ایدئولوژی می‌گذارد و راه معاش و حق زندگی را بر شهروندانی که مطیع نباشند، می‌بندد. زنان سرپرست خانواده بیش از چهار دهه است که در رویارویی با قوانین زن‌ستیزانه حکومت، برای حضور در بازار کار می‌جنگند.

دونالد ترامپ می‌گوید نامه‌ای برای علی خامنه‌ای فرستاده است. از سخنان او و بر اساس همه شواهد چنین به‌نظر می‌رسد که چکیده و اصل آن نامه این است که «شرایط ما را باید بپذیرید. انتخاب این‌که این شرایط را با یا بدون اقدام نظامی بپذیرید با شما.»

‏از ابتدای سال ۱۴۰۳، نام‌ زنان و دخترانی مانند آرزو کمی، دنیا حسینی، زهرا اصغری، فاطمه بادلی، سولماز قربانی، کانی عبداللهی، نازیلا حیدرزاده، غزاله حدودی، محدثه و حدیثه جدیت نه فقط به‌عنوان قربانیان خشونت خانگی، بلکه به‌عنوان نمادهایی از یک بحران عمیق اجتماعی در ایران ثبت شده‌اند.