بالا گرفتن اختلاف اسرائیل و روسیه در پی ادعای لاوروف مبنی بر اصالت یهوی هیتلر
در حالی که اسرائیل خواستار عذرخواهی مسکو به خاطر ادعای اخیر سرگئی لاوروف مبنی بر «خون یهودی» هیتلر شده، روسیه اسرائیل را متهم کرد که از «رژیم نئونازی در کییف» حمایت میکند.
وزارت خارجه روسیه روز سهشنبه ۱۳ اردیبهشت در بیانیهای اظهارات یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل در واکنش به ادعای لاوروف را «ضد تاریخی» خواند و نوشت این اظهارات «تا حد زیادی تصمیم دولت فعلی [اسرائیل] برای حمایت از رژیم نئونازی در کییف را توضیح میدهد.»
در این بیانیه که نشانهای از افزایش تنش لفظی میان روسیه و اسرائیل است، همچنین به گونهای دیگر مواضع لاوروف تکرار شده و آمده است: «ریشه یهودی رییسجمهور (زلنسکی) تضمینی برای محافظت در برابر نئونازیسم افسارگسیخته در کشور [اوکراین] نیست.»
لاوروف شامگاه یکشنبه در مصاحبهای با یک رسانه ایتالیایی، گفته بود ولودیمیر زلنسکی رییسجمهور اوکراین «این استدلال را مطرح میکند: چگونه میتواند نازیسم (در اوکراین) حضور داشته باشد، اگر او یهودی است. من ممکن است اشتباه کنم، اما هیتلر نیز خون یهودی داشت.»
ادعای «خون یهودی» هیتلر که یک تئوری توطئه و از سوی مورخان مورد تردید جدی قرار گرفته، خشم مقامهای اسرائیل و دیگر کشورهای غربی را به دنبال داشت.
همزمان با احضار سفیر روسیه در اسرائیل برای «توضیحات» در این باره، لاپید گفت اظهارات همتای روساش «همزمان یک رسوایی و نابخشودنی و یک خطای تاریخی وحشتناک است».
وزیر خارجه اسرائیل همچنین تاکید کرد که دولت روسیه باید از یهودیان و قربانیان هولوکاست به خاطر اظهارات لاوروف عذرخواهی کند.
نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، نیز گفت: «هیچ جنگی قابل مقایسه با هولوکاست نیست... استفاده از نسلکشی یهودیان به عنوان ابزار سیاسی باید فورا متوقف شود.»
ماریو دراگی، نخست وزیر ایتالیا، نیز عصر دوشنبه اظهارات لاوروف را «غیرعادی» ارزیابی کرد و اظهار داشت: «در مورد بخشی که به هیتلر اشاره میکند، واقعا زشت است.»
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، هم با محکوم کردن اظهارات وزیر خارجه روسیه گفت: «آنچه وزیر خارجه روسیه گفته چرند و غیرقابل قبول است.»
مسکو بارها گفته است که میخواهد اوکراین را «غیرنظامی» و «نازیزدایی» کند و بر این اساس، حمله خود به اوکراین را توجیه میکند.
در روزهای آغازین تهاجم روسیه به اوکراین، اسرائیل تلاش کرد یک کانال دیپلماتیک میان مسکو و کییف برقرار کند، اما در هفتههای اخیر اورشلیم آشکارا از کییف حمایت کرده و روسیه را به دلیل ارتکاب جنایات جنگی در اوکراین محکوم کرده است.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص روز سهشنبه خبر داد که اسرائیل در حال بررسی گسترش کمکهای نظامی خود به اوکراین است.
پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان، در مصاحبهای گفت درخواست ملاقات با ولادیمیر پوتین در مسکو را برای تلاش برای توقف جنگ در اوکراین داده، اما پاسخی دریافت نکرده است.
تبعات ناگزیر واکنش اروپا به حمله روسیه به اوکراین حالا چشمدرچشم قاره سبز ایستاده؛ قطع گاز روسیه که خانههای اروپا را گرم نگه میدارد و صنایع این قاره را میچرخاند.
با اینکه رهبران اروپا متعهد شدهاند تا نیاز کشورهایشان به صادرات نفت و گاز روسیه را قطع کنند، واقعیت این است که چنین اقدامی در کوتاهمدت بسیار دشوار است. دستکم یک زمستان سرد دیگر تا زمانی که کشورهایی که اقتصادشان بهشدت به صادرات روسیه وابسته است بتوانند به سایر منابع تامین روی بیاورند، باقی است. آلمان و ایتالیا از جمله این کشورهایند.
گاردین در گزارشی به پیامدهای قطع صادرات گاز روسیه به اروپا و میزان آمادگی کشورهای قاره سبز برای تصمیم مسکو پرداخته است.
ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، اخیرا هشدار داد و فرمانی صادر کرد که خریداران خارجی، باید پول گاز روسیه را به روبل، واحد ملی پول روسیه، بپردازند. با اعلام و اجرای این حکم پوتین، روسیه لهستان و بلغارستان را به «موش آزمایشگاهی» چنین تصمیمی تبدیل کرد و صادرات گاز به این دو کشور را متوقف کرد.
بنا بر اعلام کرملین، ارسال گاز روسیه از طریق خطلوله یامال از سیبری، به لهستان و بلغارستان، متوقف شده چرا که این دو کشور درخواست روسیه مبنی بر پرداخت هزینه گاز به روبل را نپذیرفتهاند. به نوشته گاردین، چنین تصمیمی میتواند آغازگر مرحله جدیدی از جنگ اوکراین باشد؛ مقطعی که در آن روسیه با عمل به تهدید پوتین، ذخیره عظیم گازی این کشور را بهعنوان اسلحهای در مقابل اروپا به کار میگیرد.
قرعه قطع صادرات گاز روسیه چطور به نام لهستان و بلغارستان افتاد؟
به نظر میرسد دو کشور لهستان و بلغارستان، بهدقت برای قطع صادرات گاز روسیه انتخاب شده باشند. بنا بر آمار سال ۲۰۲۰ «یورواستات»، لهستان حدود ۴۵ درصد از گاز طبیعیاش را از روسیه وارد میکند که درصد بالایی بهنسبت برخی دیگر از کشورهای اروپایی نیست، اما لهستان در زمره کشورهایی است که بیشترین حمایت سیاسی و نظامی را از اوکراین داشته است.
بلغارستان کمتر تهدیدی برای روسیه در جنگ اوکراین به شمار میرود اما به نفت روسیه وابستگی بیشتری دارد؛ حدود ۷۳ درصد گاز بلغارستان از صادرات روسیه تامین میشود.
گاردین مینویسد هدف قرار دادن لهستان و بلغارستان به پوتین مجال میدهد تا قدرت منابع گازیاش بهعنوان سلاح را بسنجد؛ یکی با لهستان، کشوری که تهدیدی واقعی برای روسیه به شمار می رود و دیگر با بلغارستان، کشوری که در برابر قطع صادرات گاز روسیه آسیبپذیر است و مسکو میتواند با چنین اقدامی درس عبرتی به دیگر کشورها در موقعیت مشابه با بلغارستان بدهد.
آیا لهستان و بلغارستان بدون گاز روسیه دوام میآورند؟
هر دو کشور لهستان و بلغارستان اعلام کردهاند که بدون گاز روسیه دوام میآورند و شواهد حاکی از صحت ادعای این دو کشور است. قرارداد لهستان با شرکت روسی گازپروم آخر سال ۲۰۲۲ به پایان میرسد و این کشور برای مدتی بر یافتن منابع جایگزین متمرکز بوده است.
بهباور یک تحلیلگر کارشناس حوزه سوخت در اروپا، لهستان کنار آلمان واقع شده و این کشور میتواند گاز را از آنجا وارد کند. او افزود که لهستان پایانه واردات گاز طبیعی مایع خودش را دارد و در سال ۲۰۲۲ همچنین خطلوله غیرمستقیمی هم از نروژ هم خواهد داشت، لهستان همچنین انگار که چنین موقعیتی را پیشبینی کرده باشد، ذخیره گازی هم انبار کرده است.
شرایط بلغارستان در حد لهستان مساعد نیست اما این کشور هم تا پایان سال ۲۰۲۲ یک خطلوله جدید به یونان خواهد داشت. یک تحلیگر به گاردین گفت که یک نهاد بلغار اخیرا یک محموله گاز طبیعی مایع برای ارسال به بندری به یونان رزور کرده که ممکن است نشانه از آن باشد که بلغارستان میخواهد گاز خود را از جای دیگر تامین کند.
باقی کشورهای اروپا چه خواهند کرد؟
بهگفته یک تحلیلگر، پوتین آشکارا تهدید کرده که تامین گاز کشورهایی را که روابط غیردوستانه با روسیه داشته باشند قطع میکند، مگر اینکه این کشورها هزینه گاز روسیه را به روبل بپردازند. بهگفته این تحلیلگر و با توجه به آنچه روی داد، ثابت شد که پوتین در این باره لاف نزده بود.
به نوشته گاردین، تهدید پوتین بدان معناست که کشورها و شرکتهایی که گاز روسیه را میخرند باید تصمیم بگیرند که آیا حاضرند هزینه گاز را به روبل بپردازند یا نه. مجارستان، که کشور حامی روسیه در اروپا به شمار میرود، به درخواست روسیه جواب مثبت داده است. بهگزارش بلومبرگ، دستکم چهار شرکت خصوصی در مجارستان با تصمیم کرملین موافقت کردهاند.
اما کشور لتونی که سال ۲۰۲۰، تمام گاز مصرفیاش را از روسیه وارد کرده بود همراه با دو کشور لیتوانی و استونی متعهد شده که هیچ گازی از روسیه نخرد. یک پایانه واردات گاز طبیعی مایع در لیتوانی، جایگزینی اساسی در چنین تصمیمی، بهویژه برای اقتصاد نسبتا کوچک این کشورها به شمار میرود. این کشورها همچنین نخستین کشورهای اروپایند که به واردات گاز روسیه پایان خواهند داد.
بنا بر درخواست کمیسیون اروپا، کشورها نباید پول خرید گاز از روسیه را به روبل بپردازند چرا که چنین اقدامی میتواند به نقض تحریمهای اتحادیه اروپا بینجامد. با وجود این، بنا بر درخواست روسیه، پرداختها به بانک گازپروم باید پیش از تبدیل به روبل، به یورو و یا دلار باشد. چنین اقدامی همچنان تحریمهای اتحادیه اروپا را نقض میکند. اما کمسیون اتحادیه اروپا بهتازگی اعلام کرد که قراردادها میتوانند اندکی دستکاری شوند تا مطابق با این درخواست باشند.
چنین اعلامی از سوی کمیسیون اروپا میتواند خبر خوبی برای کشورهایی با اقتصاد بزرگ مانند آلمان و ایتالیا باشد که گاز خود را از روسیه وارد میکنند. روسیه ۶۰ درصد گاز مصرفی آلمان را تامین میکند و بنا بر اعلام این کشور، مدتی طول میکشد تا چنین درصدی به صفر درصد برسد.
ولودیمیر زلنسکی با بیان اینکه اوکراین ۶۸ روز است که از خود دفاع میکند و روسیه هر روز بیشتر آبروی خود را میبرد، با رد اظهارات وزیر خارجه روسیه مبنی بر «ریشه یهودی داشتن هیتلر»، گفت: اظهارات یهودستیزانه سرگئی لاوروف نشان میدهد مسکو از جنگ جهانی دوم درس نگرفته است.
رییسجمهوری اوکراین دوشنبه شب در سخنانی با اشاره به اظهارات وزیر خارجه روسیه که گفته «هیتلر ریشه یهودی دارد»، با کنایه سرگئی لاوروف را «دانشمند عالی هیتلریسم» خواند و افزود در سالگرد پیروزی بر نازیسم (هفتاد و هفتمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم) چگونه میتوان چنین اظهاراتی را بیان کرد. زلنسکی گفت: من حرفی ندارم.
رییسجمهوری اوکراین همچنین افزود: حمله یهودستیزانه وزیر خارجه روسیه به این معناست که مقامات روسیه تمام درسهای جنگ جهانی دوم را فراموش کردهاند یا شاید هرگز این درسها را نیاموختهاند و این سوال مطرح میشود که آیا سفیر اسرائیل با آگاهی از موقعیت جدید خود در مسکو میماند، آیا روابط اسرائیل با روسیه به روال عادی خود باقی خواهد ماند، زیرا همه اینها تصادفی نیست.
سخنان ولودیمیر زلنسکی واکنشی است به اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، که روز یکشنبه در مصاحبهای با تلویزیون ایتالیا در پاسخ به سوالی مبنی بر این که روسیه چگونه میخواهد در اوکراین «نازیزدایی» کند در حالی که رییسجمهوری اوکراین یهودی است، گفت: «این بیمعنی است که (مقامات اوکراین) میگویند ما یهودی هستیم پس چه نازییسمی، چون من فکر میکنم که هیتلر نیز ریشه یهودی داشته است.»
اظهارات وزیر خارجه روسیه خشم اسرائیل را برانگیخت و این کشور اظهارات سرگئی لاوروف را «غیر قابل بخشش» دانست و با محکوم کردن آن، سفیر روسیه را به نشانه اعتراض احضار کرد.
نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائیل، نیز ضمن محکوم کردن اظهارات وزیر خارجه روسیه، و گفت که این سخنان سرگئی لاوروف، گسترش یهودی ستیزی و برخورد تحقیرآمیز با هولوکاست است.
نخستوزیر اسرائیل گفت ادعای وزیر خارجه روسیه مبنی بر اینکه «هیتلر ریشه یهودی داشت»، دروغ است و تاکید کرد که استفاده از هولوکاست برای اهداف سیاسی باید متوقف شود.
یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل نیز در واکنش به اظهارات وزیر خارجه روسیه گفت: دولت روسیه باید از ما و مردم یهود عذرخواهی کند.
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، نیز روز دوشنبه با محکوم کردن اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، مبنی بر اینکه «آدولف هیتلر ریشه یهودی دارد»، گفت: آنچه وزیر خارجه روسیه گفته چرند و غیرقابل قبول است.
ولودیمیر زلنسکی رییسجمهوری اوکراین: بهدلیل کنترل روسیه بر کشتیرانی در دریای سیاه، ممکن است اوکراین دهها میلیون تن غلات از دست بدهد و این امر باعث شروع یک بحران غذایی شده و بر اروپا، آسیا و آفریقا تاثیر خواهد گذاشت
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، روز دوشنبه پس از اینکه نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان آمریکا، در یک سفر غیرمنتظره به اوکراین رفت، گفت: جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا، نیز دوست دارد از اوکراین بازدید کند اما هیچ برنامهای برای انجام این کار ندارد